«اثر پروانه» آتشی بزرگ خلق می‌کند

به گزارش ایران تئاتر در این متن آمده است: مرجان هاشمی، فیلم‌ساز و گیلدا کیوانی نقاش و گرافیست، اجراگران این پرفورمنس بودند. اثر پروانه‌ای از ایده معروف تأثیر و تأثرات علت و معلولی وام گرفته است. بدین معنی که کوچک‌ترین اتفاقات حتی بال زدن یک پروانه در نقطه‌ای می‌تواند باعث پیدایش یک طوفان گردد.
هنرمندان با هوشیاری تمام توانسته‌اند بستری را روی صحنه اجرا کنند که تمام‌قد، زمانه و جامعه‌ی خود است. تأکید اصلی این اجراء بر فعال کردن مخاطبان در روند اتفاقات است.
از بدو ورود به صحنه‌ی اجراء، اجراگر سفید با بستن پیله‌های سفید به مچ دست مخاطبان آنها را در اثر سهیم می‌کند. این صرفاً نوعی سهیم شدن فیزیکی نیست، بلکه نوعی به اشتراک گذاشتن عاطفی و روحی هم هست. بعد از دقایقی از شروع اجراء، اتفاقی بسیار غافلگیرکننده می‌افتد؛ یکی از تماشاچیان که قبلاً از بسته شدن مچ دستش توسط پیله‌ی سفید سرباز زده بود، وارد صحنه می‌شود و جلوی اتفاق خشونت‌بار روی صحنه می‌ایستد. کم‌کم تمام تماشاگران درگیر اجراشده و هر یک به‌نوعی در مقابل اتفاق روی صحنه واکنش نشان می‌دهند.
اثر پروانه با مشتعل کردن کبریتی، آتشی بزرگ خلق می‌کند. چراکه تماشاچیان آماده‌ی اشتعال‌اند و طراحان اثر از میزان واکنش غافلگیر می‌شوند و این به‌راستی حقیقت پرفورمنس آرت است؛ زیرا که در آن هیچ‌چیز قابل پیش‌بینی نیست.
هدف اثر این است که به مخاطب بگوید تماشاچی نباشیم. مخاطب شاید که عادت کرده به بی‌تفاوت بودن. ولی در این اجراء تماشاگر تبدیل به عنصری سازنده‌تر از یک تماشاگر معمولی می‌شود و این کلید موفقیت اثر پروانه است: هر تماشاگر یک پرفورمر (performer) است. از یک نقطه به بعد در اجراء مرز واقعیت و نمایش از میان برداشته می‌شود. بدین معنی که نمی‌دانیم آیا مخاطبان از آزادیخواه سفید دفاع می‌کنند یا از شخص اجراگر؛ و این رسالت نمایش است: ایجاد کاتارسیس در وجود مخاطبان.
نکته‌ی دیگری که اثر پروانه را قابل‌تأمل می‌کند این است که هرکدام از تماشاگران درروی صحنه، خودشان را بازی می‌کنند. افرادی که در زندگی شخصی و اجتماعی بیشتر مورد سرکوب واقع‌شده‌اند، بیشتر واکنش نشان می‌دهند و کسانی که در زندگی عادی منفعل هستند، در اینجا هم تماشاگر باقی می‌مانند. شاید همین نکته باعث شد که طراحان اثر پروانه به‌منظور انجام تحقیقی مردم شناسانه تصمیم گرفتند که این اثر را در کشورهای دیگر نیز اجراء کنند.
آیا همین اتفاقی که در تهران در حین اجراء افتاد در کشورهای دیگر جهان نیز می‌افتد؟ اگر بله با چه کیفیتی و اگر خیر، به چه
دلیل؟
باید منتظر بود و دید...