گروه تئاتر ماتریوشکای امیدیه ؛ فعال و پرافتخار

 غزل بویری کارگردان، موسس و سرپرست گروه تئاتر ماتریوشکا در شهرستان امیدیه از استان خوزستان است که چند سالی است در تئاتر شهرستان امیدیه به عنوان بازیگر و کارگردان فعالیت می کند و در طی یکسال اخیر در جشنواره های مختلف تئاتر در استان خوزستان و کشور حضور داشته است . به رسم سالیان پیش، در آستانه روز جهانی تئاتر  به جهت بررسی و ارائه گزارش فعالیت گروه های نمایشی استان خوزستان، به بهانه فعالیت های یک ساله (بهمن 97 تا بهمن 98 ) این گروه فعال با او به گفت و گو نشستیم.در انی گفت و گو علاوه بر خاستگاه و روند فعالیت های این گروه پرداخته ایم به محصولات و اجرای صحنه ای و حضور جشنواره ای این گروه پرداخته ایم .

 

در آغاز گفت و گو از ساختار و اهداف گروه تئاتر ماتریوشکا بگویید؟

تشکیل گروه های تئاتری در شهرستان ها سرآغاز جان گرفتن اساسی تئاتر در کشور است و تلاش و تعهد هنرمندان است که نگاه آرمان گرایانه را وارد فضای تئاتر می کند و اصالت بخشی و حمایت از گروه های تئاتر تضمین کننده حرکت های خلاق در فضای تئاتـر کشور خواهد بود.

انسجام و توسعه فعالیت‌های تئاتری و حرکت به سوی حرفه ای شدن تا حد زیادی به ثبات دوام و استمرار حیات گروه‌های تئاتر بستگی دارد و این امر، به ویژه در شهرستان ها به توجه بیشتری نیاز دارد.

در راستای این نوع نگاه، گروه تئاتر ماتریوشکا با حضور تعدادی از هنرمندان جوان و خلاق در کنار پیشکسوتان تئاتر شهرستان امیدیه در استان خوزستان در آذرماه سال 1397 پا به عرصه تئاتر ایران نهاد.

هنرمندان این گروه پیش از این در قالب سایر گروه های تئاتری مشغول به فعالیت و تولید نمایش بودند تا اینکه دغدغه های مشترک تئاتر، نقطه اتصال هنرمندان و تشکیل گروه تئاتر ماتریوشکا گردید و هم اکنون نیز مشغول انجام مراحل ثبت گروه و اخذ پروانه فعالیت از اداره کل هنرهای نمایشی کشور هستیم و نکته اینکه هر پنج عضو هسته مرکزی گروه تئاتر ماتریوشکا از هنرمندان زن تئاتر امیدیه هستند.

تلاش برای پیدا کردن راه های تازه و کشف و رسیدن به جوهره اصلی تئاتر به مدد تکنیک‌های تئاتر مدرن و تئاتر ملی و نمایش های آیینی سنتی، اجرای عمومی آثار تولید شده در شهرستان و تبادل اجرایی با سایر شهرستان های استان خوزستان و کشور، شرکت در رویدادهای نمایشی خوزستان و کشور، برگزاری نشست های پژوهشی و تخصصی و علمی برای دست یافتن به تازه های هنر نمایش و برگزاری جلسات منظم نمایشنامه خوانی و اجراخوانی از اهداف اصلی گروه تئاتر ماتریوشکا است.

 

دلیل انتخاب اسم ماتریوشکا برای گروه نمایشی شما چه بود؟

در چند سال اخیر با سفر به تهران تلاش کرده ام تقریباً اکثر تئاترهای خوب روی صحنه را ببینم و واقعاً تماشای تئاتر خوب هر بار من را بیش از پیش عاشق صحنه و تئاتر می کند. آذرماه سال 95 در تماشاخانه پالیز به دیدن نمایش «ماتریوشکا» به نویسندگی و کارگردانی و بازی پارسا پیروزفر رفتم و از تماشای این نمایش مونولوگ که دارای هشت اپیزود و سی نقش مختلف و از داستان های آنتوان چخوف نویسنده بزرگ روس گرفته شده بود واقعا لذت برم و این نمایش برای من به عنوان یک بازیگر، یک کلاس درس بود. در این پنج سال اخیر نمایش های فاخر زیادی دیدم اما نمایش «ماتریوشکا» برایم فراموش نشدنی و تحسین برانگیز بود.

سال گذشته زمانی که می خواستم برای گروه اسم انتخاب کنم خیلی برام مهم بود که از اسم های کلیشه ای و تکراری و مثل هم دور باشم و در عین حال اسم با مفهومی انتخاب کنم که هیچ وقت تکراری نشود و همیشه حس خوبی برایم رقم بزند و گزینه اول و آخرم ماتریوشکا بود. هم به دلیل علاقه خیلی زیادم به نمایش «ماتریوشکا» و هم معنای این اسم. ماتریوشکا یک واژه روسی است که پنج عروسک تو در توی دخترانه هستند که از کوچک به بزرگ درون هم قرار می گیرند و این با ساختار و تفکر گروه ما که هسته مرکزی پنج نفره آن همه زن هستند بسیار نزدیک است و در طراحی لوگوی گروه هم از همین ایده الهام گرفتیم.

علاوه بر این ماتریوشکا در روسیه نماد هدیه هم هست و امیدوارم «گروه تئاتر ماتریوشکا» با عملکرد خوب بتواند هدیه ایی برای همه ی مخاطبانش باشد.

 

از اولین نمایش تولید شده توسط این گروه بفرمایید؟

گروه تئاتر ماتریوشکا در اولین گام برای تولید نمایش، نمایشنامه «پیش از صبحانه» اثر شاخص یوجین اونیل نویسنده نامدار تئاتر آمریکا را انتخاب و شروع به تولید نمود. این اثر مونولوگ به کارگردانی غزل بویری با بازی خدیجه مویسات دو بار در اسفندماه 97 و مردادماه 98 در پلاتو ارغوان شهرستان امیدیه اجرای عمومی رفت که با استقبال بسیار خوبی از سوی مخاطبان روبرو شد و در چندین جشنواره استانی و ملی شرکت کرد و توانست جوایز متعددی را کسب کند.

 

اولین حضور نمایش «پیش از صبحانه» در کدام جشنواره بود؟

با نمایش «پیش از صبحانه» از 22 تا 26 بهمن ماه 1397 در اولین جشنواره استانی تئاتر برنا در شهرستان اندیمشک شرکت کردیم و موفق به کسب جوایز رتبه اول بازیگری زن توسط خدیجه مویسات، تقدیر کارگردانی توسط غزل بویری و تقدیر طراحی صحنه توسط غزل بویری شدیم و همچنین نمایش «پیش از صبحانه» جزو دو نمایش برگزیده اولین دوره جشنواره استانی تئاتر برنا شد.

 

در ادامه حضور در جشنواره ها با این نمایش به کدام جشنواره راه پیدا کردید؟

از اول اسفند 97 در سومین جشنواره استانی تئاتر جوان نور اروند در شهرستان آبادان شرکت کردیم که با یک اجرای بسیار خوب و کسب رضایت مخاطبان موفق به کسب چهار جایزه شامل برگزیده کارگردانی توسط غزل بویری، برگزیده طراحی صحنه توسط غزل بویری، برگزیده بازیگری زن توسط خدیجه مویسات و تقدیر طراحی پوستر و بروشور توسط ملیحه جوانمرد گردید و همچنین نمایش «پیش از صبحانه» نمایش برگزیده سومین جشنواره استانی تئاتر جوان نور آبادان شد.

 

نمایش «پیش از صبحانه» اثری جهان شمول است که به دغدغه های خانواده های عصر حاضر و روابط انسان ها می پردازد. در اجرای عمومی نمایش، آیا این اثر توانست با مخاطب خود ارتباط برقرار کند؟

همان طور که اشاره کردید این اثر به روابط انسان معاصر و شکل ارتباط زن و مرد در یک خانواده می پردازد که خوشبختانه در اجرای عمومی نمایش «پیش از صبحانه» که توسط گروه تئاتر ماتریوشکا از 20 الی 25 اسفندماه 1397 در پلاتو ارغوان شهرستان امیدیه روی صحنه رفت ارتباط بسیار خوبی با مخاطب عام و خاص برقرار کرد که در این جا لازم می بینم از تمامی عوامل گروه تئاتر ماتریوشکا که این اثر را تولید و به روی صحنه بردند تشکر کنم: غزل بویری (طراح صحنه و کارگردان)، خدیجه مویسات (بازیگر)، امیررضا پرویزی مقدم (دراماتورژ)، شکیبا بویری (طراح لباس)، مازیار بوبردک (مدیر صحنه و طراح نور)، عبداله بهدارولی (موسیقی)، مهدی گرگی زاده (عکس و تیزر) و ملیحه جوانمرد (طراح بروشور و پوستر).

 

این نمایش یکبار دیگر هم در سال 98 اجرای عمومی رفت. چه ویژگی باعث شد که این اثر را دوباره به روی صحنه ببرید؟

بعد از حضور در دو جشنواره تئاتر و اجرای عمومی نمایش «پیش از صبحانه» و دریافت نظرات مختلف هنرمندان و مخاطبان نمایش، با جمعه بندی نظرات دریافتی به این نتیجه رسیدیم که تغییراتی در طراحی و کارگردانی و کلیات نمایش انجام دهیم و به همین منظور تمرینات این نمایش را با این ساختار مجدداً در تیرماه 98 شروع کرده و نمایش «پیش از صبحانه» را با انجام تغییرات در مردادماه 98 در پلاتو ارغوان امیدیه به روی صحنه بردیم و در ادامه از 20 الی 22 مردادماه 1398 نیز در دوازدهمین جشنواره استانی نمایش های کوتاه استان خوزستان در شهرستان رامهرمز شرکت کردیم.

در جشنواره نمایش های کوتاه استان خوزستان در رامهرمز که پس از یک دوره وقفه مجدداً برگزار شد، ده گروه خوب نمایشی از 10 شهرستان استان خوزستان طی دو روز با هم به رقابت پرداختند و در آئین اختتامیه دوازدهمین جشنواره استانی نمایش های کوتاه استان خوزستان، نمایش «پیش از صبحانه» موفق به کسب عناوین رتبه اول بازیگری زن توسط خدیجه مویسات، رتبه سوم کارگردانی توسط غزل بویری و تقدیر طراحی صحنه توسط غزل بویری گردید.

 

بعد از آن به سراغ تولید یک نمایش آیینی سنتی محیطی در شهرستان امیدیه رفتید. دلایل این انتخاب را بیان کنید؟

یکی از دغدغه های اصلی من تولید نمایش خیابانی در کنار سایر تولیدات صحنه ای گروه بوده است. در همین راستا و با اعلام فراخوان دومین جشنواره ملی تئاتر اهواز با موضوع آب، با علیرضا داوری از پژوهشگران و نمایشنامه نویسان خوب جنوب کشور در استان هرمزگان در خصوص ایده نمایشی با موضوع خشکسالی و گرد و خاک در جنوب و به ویژه خوزستان صحبت کردم که ایشان قبول کرد و طرح نمایش نامه محیطی «ماهک» را نوشت و آن را به دبیرخانه جشنواره اهواز ارسال کردیم و با پذیرش طرح در مرحله بازخوانی دومین جشنواره ملی تئاتر اهواز، شروع به تولید این نمایش با مولفه های آئین ها و سنت های جنوب ایران کردیم.

نمایش خیابانی آیینی سنتی «ماهک» به نویسندگی علیرضا داوری و کارگردانی غزل بویری به عنوان اولین نمایش آیینی سنتی تولید شده در امیدیه است که با حضور جمعی از هنرمندان پیشکسوت و جوان تئاتر امیدیه طی آبان و آذرماه 1398 تولید و به موضوع کمبود آب و خشکسالی به خصوص در جنوب ایران با استفاده از آیین فال کوزه و عروس قنات پرداخته و در سطح شهرستان امیدیه اجرا شد.

در این نمایش بهروز صانعی، رامین قادری، احمد میرزاده، شاهد بهوند، امیرعباس یوسفی، یاشار شاهی، رضا حیدری، اسماعیل ابدالی و غزل بویری به عنوان بازیگر ایفای نقش کردند و مریم عقیلی، شکیبا بویری، حسن رحمانی و ابراهیم بختیاری و مهدی گرگی زاده بـه عنوان عوامل در این نمایش حضور داشتند.

 

گروه شما در اولین جشنواره ملی تئاتر آرخه در تهران شرکت کرد. از تجربه حضور در این جشنواره بگویید؟

گروه تئاتر ماتریوشکا نمایش «پیش از ناشتایی» ترجمه صادق چوبک و کارگردانی غزل بویری را با نگاهی بـه نمایش «پیش از صبحانه» تولید کرده و به عنوان تنها نماینده تئاتر استان خوزستان در اولین جشنواره ملی تئاتر آرخه در تهران در شرایط بسیار سختی که تعدادی از گروه ها نیز انصراف داده بودند، با مشقت زیاد در آبان ماه 98 به تهران رفته و در جشنواره حضور یافتیم.

این نمایش در روز سه شنبه 28 آبان ماه 98 دو اجرا در سالن شماره یک عمارت نوفل لوشاتو تهران ویژه مخاطبان و هیئت داوران جشنواره متشکل از سرکار خانم گلاب آدینه و آقایان منوچهر اکبرلو و محمدعلی بهبودی داشت که این دو اجرا مورد استقبال بسیار خوبی قرار گرفت.

 

نکته حائز اهمیتی که در تولیدات گروه تئاتر ماتریوشکا وجود دارد این است که علاوه بر پایبندی به اجرای عمومی آثار تولیدی، در جشنواره های تئاتر استان و کشور حضور فعال دارد. نمایش «ماهک» هم از این قاعده مستثنی نیست. در خصوص حضور این نمایش در جشنواره ها توضیح دهید؟

بله. به نکته کاملن درستی اشاره کردید. یکی از سیاست های گروه تئاتر ماتریوشکا حضور در جشنواره های مختلف برای کسب تجربه و تبادل اجرایی است که در ادامه و بعد از پذیرش طرح و ایده نمایش خیابانی آیینی سنتی «ماهک» در دومین جشنواره ملی تئاتر اهواز با موضوع آب و انجام تمرینات گروه و اجرا در شهرستان امیدیه، فیلم اجرای نمایش به دبیرخانه ارسال شد که در مرحله بازبینی هم مورد پذیرش هیئت انتخاب قرار گرفت و در بخش تئاتر خیابانی دومین جشنواره ملی تئاتر اهواز با موضوع آب از یکم تا چهارم دی ماه 98 در کلانشهر اهواز شرکت کرد.

ایـن نمایش سه اجرا در جشنواره اهواز داشت که روز اول دی ماه در دانشگاه شهید چمران و روز دوم دی ماه 98 در خیابان نـادری اهواز اجرا شد که مورد استقبال بسیار خوب مردم و تماشاگران قرار گرفت و سومین اجرای نمایش «ماهک» روز سوم دی ماه در محوطه تالار آفتاب ویژه داوری جشنواره و مخاطبان سایر گروه های نمایشی انجام شد.

 

شما به عنوان کارگردان و سرپرست گروه تئاتر ماتریوشکا سعی در معرفی حداکثری تولیدات گروه در سطح استان و کشور دارید. در ادامه سال 98 در چه جشنواره ای شرکت کردید؟

به عقیده من شما وقتی نمایشی را حضور هنرمندان مختلف تولید می کنید باید تلاش کنید تا آن اثر به بهترین و کامل ترین شکل ممکن دیده شود و در حقیقت در این اجراهاست که یک نمایش پخته تر می شود. در ادامه حضور گروه تئاتر ماتریوشکا در جشنواره های تئاتر، این بار با نمایش خیابانی آیینی سنتی «ماهک» به نویسندگی علیرضا داوری و کارگردانی غزل بویری در دومین جشنواره استانی نمایش های کوتاه تئاتر شهر که از 23 الی 28 بهمن ماه 1398 در مجموعه تئاتر شهر شهرستان آبادان برگزار شد، شرکت کردیم.

در این دوره از جشنواره هشت گروه نمایش خیابانی از شش شهرستان استان خوزستان طی چهار روز با هم به رقابت پرداختند و در آئین اختتامیه جشنواره، نمایش خیابانی «ماهک» موفق به کسب عناوین رتبه دوم کارگردانی توسط غزل بویری، برگزیده طراحی لباس توسط شکیبا بویری و تقدیر ویژه بازیگری پیشکسوت مرد توسط بهروز صانعی گردید و نمایش «ماهک» جزو دو نمایش برگزیده دومین جشنواره استانی تئاتر شهر آبادان انتخاب شد.

 

در نمایش خیابانی‌ «ماهک»، پژوهش بخش زیادی از لایه های اصلی این نمایش را تشکیل می دهد. در این زمینه چه تمهیدی در اجرا داشتید؟

پایه اصلی آثار نمایشی آیینی سنتی بر پژوهش استوار است و ما در نمایش «ماهک» نیز به خاطر وجود آیین ها و رسوم مختلف جنوب ایران و مسائلی که در نمایش مطرح می شود تلاش کردیم آیین فال کوزه، مراسم عروس قنات، موسیقی جنوب و برخی عناصر و شخصیت های نمایش ایرانی را در نمایش نشان دهیم تا تماشاگر بهتر بتواند با نشانه های مختلف درون نمایش ارتباط برقرار کند و در ادامه برای معرفی هر چه بهتر این آیین ها و رسم قدیمی، طرح و ایده نمایش «ماهک» در آبان ماه 98 به دبیرخانه هفتمین جشنواره سراسری تئاتر خیابانی ارس ارسال شد که با پذیرش طرح و ایده نمایش در مرحله بازخوانی، با ارسال فیلم اجرای خود در مرحله بازبینی جشنواره شرکت کردیم که در این مرحله با رای هیئت بازبینی متشکل از سرکار خانم دکتر فریندخت زاهدی و آقایان نادر برهانی مرند و سامان خلیلیان نمایش خیابانی «ماهک» منتخب حضور در بخش نمایش های آیینی سنتی این دوره از جشنواره در منطقه آزاد ارس در استان آذربایجان شرقی شد.

هفتمین جشنواره سراسری تئاتر خیابانی ارس قرار بود روز هفتم فروردین ماه 99 هم زمان با روز ملی هنرهای نمایشی در منطقه آزاد ارس آغاز شود که به علت وقوع بیماری کرونا در کشور، این جشنواره در دهه سوم تیرماه 1399 برگزار خواهد شد.

 

یکی از جشنواره هایی که اسفندماه قرار بود در استان خوزستان برگزار شود، دومین جشنواره ملی تئاتر خیابانی فانوس بندر بود که به علت بیماری کرونا در کشور، این رویداد نیز برگزار نشد و گروه ماتریوشکا در این جشنواره حضور داشت؟

بله. با اعلام فراخوان دومین جشنواره ملی تئاتر خیابانی فانوس بندر در بندرامام خمینی(ره)، نمایش آیینی و سنتی «ماهک» را به دبیرخانه جشنواره ارسال کردیم که بعد از انجام بازبینی بیش از 80 اثر نمایشی رسیده به دبیرخانه، با اعلام هیئت انتخاب، نمایش «ماهک» به عنوان یکی از دو نماینده تئاتر استان خوزستان منتخب حضور در این دوره از جشنواره شد و قرار بود این جشنواره از 12 الی 15 اسفندماه 1398 در بندر امام خمینی(ره) برگزار گردد که به علت شیوع ویروس کرونا و تعطیلی تمامی برنامه های فرهنگی هنری در کشور و طبق اعلام ستاد جشنواره، این جشنواره در سال 1399 برگزار خواهد شد.

 

گروه تئاتر ماتریوشکا علاوه بر آثاری که در بالا ذکر شد و در جشنواره های مختلف حضور داشت، آثار نمایشی دیگری را در سال 98 تولید کرده است؟

بله. در سال جاری دو نمایش دیگر را نیز تولید کردیم. بعد از تجربه موفقی که در نمایش «ماهک» با علیرضا داوری داشتیم و با صحبت با ایشان در خصوص ایده های نمایشی متفاوت، ایشان نمایشنامه مونولوگ «بی بری» را در دو نسخه محیطی و صحنه ای با پژوهش در مورد بیماری اسطوره ای بی بری در آبان ماه آماده کردند که این نمایش با کارگردانی و بازی خودم در آذرماه 98 تولید شد و همچنین در ادامه نمایش خیابانی «قبله دعا» با نگاهی به وقوع سیل در کشور و به خصوص سیل سیستان و بلوچستان و هرمزگان به نویسندگی علیرضا داوری و کارگردانی غزل بویری و بازی بهروز صانعی و غزل بویری و موسیقی حسن رحمانی و ابراهیم بختیاری و عوامل شکیبا بویری و شاهد بهوند را در دی ماه امسال تولید و اجرا کردیم که این دو نمایش را در سال آینده به جشنواره های مختلف تئاتر استان خوزستان و کشور ارائه خواهیم داد و همچنین نسخه عروسکی نمایش «ماهک» را با دانش آموزان مقطع متوسطه اول مدرسه دخترانه شاهد مائده برای جشنواره دانش آموزی استان خوزستان آماده کردم.

 

در سال آینده چه برنامه هایی برای گروه تئاتر ماتریوشکا دارید؟

در خصوص فعالیت های سال آینده گروه تئاتر ماتریوشکا باید عرض کنم یکی از تمرکزهای اصلی مان برای سال آینده برگزاری اجراهای مستمر نمایشنامه خوانی و اجراخوانی به منظور آشنایی مخاطبان با آثار نمایشنامه نویسان برجسته دنیا و ایران است.

از دیگر برنامه های سال آینده گروه، اجرای عمومی دو اثر نمایشی است که توسط دو تن از اعضای گروه در حال تولید است و در سال پیش رو به روی صحنه خواهند رفت.

همچنین تولید و اجرای عمومی نمایش کوتاه، نمایش خیابانی، نمایش عروسکی و نمایش صحنه ای بلند، شرکت در دو جشنواره ملی تئاتر خیابانی ارس و فانوس بندر و شرکت در جشنواره های جدید از جمله فعالیت های برنامه ریزی شده برای گروه در سال پیش رو خواهد بود.

 

در پایان اگر سخنی دارید بفرمایید؟

در پایان از مدیر کل محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان و هیئت رئیسه محترم انجمن هنرهای نمایشی استان خوزستان که از تولیدات گروه تئاتر ماتریوشکا حمایت کرده اند و همچنین از ریاست محترم اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی امیدیه، رئیس انجمن هنرهای نمایشی امیدیه و هنرمندان عزیزی که در کنار گروه ما بوده اند و از تمامی اعضای گروه که با صبوری و سخت کوشی باعث رقم زدن این موفقیت ها برای گروه تئاتر ماتریوشکا شده اند و خانواده عزیزم تشکر ویژه دارم و امیدوارم در سال جدید شاهد اتفاقات بزرگتری برای گروه تئاتر ماتریوشکا باشیم زیرا اعتقاد داریم «ما همان باورهای خودمان هستیم».