دکتر قطبالدین صادقی با اشاره به اهمیت کارگاه نمایش در زمان خود و این که برای ستایش از کارهای نیک و نه نکوهش از کارهای بد بالای سن آمده است و گفت:«برخی از کارهای آن جا کاملاً کپی و ادا و اطواری بود که فقط با هدف جلب توجه تولید میشدند.
دکتر قطبالدین صادقی با اشاره به اهمیت کارگاه نمایش در زمان خود و این که برای ستایش از کارهای نیک و نه نکوهش از کارهای بد بالای سن آمده است و گفت:«برخی از کارهای آن جا کاملاً کپی و ادا و اطواری بود که فقط با هدف جلب توجه تولید میشدند.
رضا آشفته:
رونمایی از دو کتاب"مجموعه تئاتر ایران در گذر زمان 2 و 3" به نام"از 1342 تا 1357" و"کارگاه نمایش، از آغاز تا پایان" با حضور نویسندگان و هنرمندان در سرای اهل قلم برگزار شد.
در این مراسم فرهاد ناظرزادهکرمانی، قطبالدین صادقی، عزتالله انتظامی، پرویز پورحسینی، هوشنگ توکلی، فریده سپاهمنصور، کاووس بالازاده، محمد ژیان، آندرانیک خچومیان، محمد یعقوبی، محمد یاراحمدی، بهزاد صدیقی، محمد صالحعلاء، حمید مظفری، کاظم هژیرآزاد، اردشیر صالحپور، شکرخدا گودرزی، مرتضی اردستانی و سهراب سلیمی حضور داشتند و برخی از آنان درباره اهمیت کارگاه نمایش، تحقیق و پژوهشهای تئاتری سخنرانی کردند.
ستایش کارهای نیک
دکتر قطبالدین صادقی با اشاره به اهمیت کارگاه نمایش در زمان خود و این که برای ستایش از کارهای نیک و نه نکوهش از کارهای بد بالای سن آمده است و گفت:«برخی از کارهای آن جا کاملاً کپی و ادا و اطواری بود که فقط با هدف جلب توجه تولید میشدند. من در کارگاه نمایش آثاری دیدم که از دیدنش برای اولین بار شرم کردم، این آثار بدون انگیزههای هنری و فرهنگی تولید میشد. اما با این وجود در زمینه کارگردانی آثار فرنگی آربی آوانسیان در بسیاری از تولیداتش خیلی موفق بود. در زمینه کارهای ایرانی نیز فعالیتهای اسماعیل خلج چشمگیر و ارزشمند بوده است. من به واسطه این کارهای نیک دست هنرمندانی را که هم اکنون در ایران یا خارج از کشور هستند، میبوسم.»
وی در ادامه از ستاره خرمزاده اصفهانی به دلیل زحمتی که برای گردآوری اسناد و مدارک مربوط به کارگاه نمایش متحمل شده است، تشکر و قدردانی کرد. در عین حال به نقل از گوته شاعر آلمانی یادآور شد که فضیلت مردان این است که با حقایق آشنا شوند. ما باید از اشتباهات یکدیگر چشمپوشی کنیم و با مطالعه این اسناد، برای شناخت راه آینده از آنها بهرهمند شویم.
محمد صالحعلاء دیگر سخنران مراسم بود که در ابتدا به معرفی خود در کارگاه نمایش پرداخت و نمایش"خمیازه کفشهایم" را مرتبط با آن جا ندانست که این کار مرتبط با واحد نمایش تلویزیونی بوده است و آن را در باغ فردوس و جاهای دیگر اجرا کرده است. او در ادامه به سه تارنوازی رضا قاسمی در کارگاه نمایش، حضور مرحوم رضا ژیان و فعالیتهای اسماعیل خلج اشاره کرد. "زیر چادر اکسیژن" و"اسکی روی آتش" نام دو اثر از اوست که در کارگاه نمایش تولید و اجرا شده است.
کاووس بالازاده هم به ذکر خاطراتی از خود پرداخت و این که معلوم نیست مطالعات باستانشناسی و تاریخ دارد و با یک تئاتری است، اشاره کرد. او از شاگردان بهروز غریبپور و کلاسهای کانون پرورش فکری بوده است.
در ادامه تنی چند از اعضای کارگاه نمایش که امروز پا به سن گذاشته و ریش سفید محسوب میشوند به ذکر خاطراتی از آن دوران پرداختند. این که در آن محیط هر هنرمندی چندین کار میکرده است تا چهره حرفهای پیدا نکند و به خود مغرور نشود.
سهراب سلیمی هم با اشاره به این که برای دیدن نمایشهای"گلدونه خانم" و"حالت چطوره مش رحیم" در دوران سربازی به همراه رضا قاسمی از(رمان نویسان مطرح)، فرهاد مجدآبادی(کارگردان و بازیگر) از سرباز خانهای در شاهرود به تهران میآیند، گفت:«آن دو افسر وظیفه و من دیپلم وظیفه بودم و این آمدن در آن شرایط ما دلالت بر تاثیرات و جذابیت آثار تولیدی در کارگاه نمایش میکند. بعدها من با رضا قاسمی در چند کار از جمله "ماهان کوشیار" و "چراغ گاز" کار کردم که جزء بهترین کارهای تا به امروز به شمار میآید.»
وی در ادامه یادآور شد که من انظباط را از عزتالله انتظامی و رکنالدین خسروی و تداوم و پیگیری را از پرویز پورحسینی آموختهام.
حرکتی ماندگار
اعظم کیانافراز، مدیر نشر افراز که امروز تبدیل به یکی از بهترین ناشران در حوزههای تئاتر شده است، در ابتدای مراسم پیام خود را به شکل مکتوب قرائت کرد که در آن آمده است:«کوتاه زمانی پس از تاسیس انتشارات افراز یعنی سال 1381 ، همزمان شد برایم با آغاز یک پژوهش دو ساله که حاصل آن نگارش کتاب"جادوی صحنه: زندگی تئاتری عزتالله انتظامی" بود. علاقه همیشگیام، در کنار این سرآغاز خوشیمن موجب شد تا از همان آغاز، حوزه اصلی فعالیت انتشارات را متوجه هنر تئاتر و ادبیات نمایشی کنم و تا امروز که این انتشارات دهها کتاب قابل تامل و کاربردی در این زمینه در کارنامه دارد، تلاش ما، در کنار دقت در انتخاب آثار و تمرکز بر کیفیت نشر، موجب مطرح شدن نام انتشارات افراز در این بازه زمانی کوتاه به عنوان یکی از ناشران فعال و جدی در عرصه تئاتر شده است.»
در ادامه این پیام آمده است:«از این رو کتاب"جادوی صحنه" و امروز انتشار این دو کتاب، آغازگر راهی در انتشارات افراز شدهاند که به جمعآوری تاریخ پراکنده و شفاهی تئاتر ایران در قالب مجموعه"تئاتر ایران در گذر زمان" میپردازد و تا رسیدن به دایرهالمعارف تئاتر ایران ادامه خواهد یافت.»
وی در ادامه با اشاره به این که زمان درازی از نگارش پایاننامه کاظم شهبازی که مرتبط با تئاتر ایران از سال 1342 تا 1357 میشود، گفت:«کاظم شهبازی وظیفه بازخوانی، بازپیدایی، به روز شدن و در نهایت آماده شدن به شکل کتاب را به من سپرد که با افتخار این کار را به عهده گرفتم و به انجام رساندم. در مورد کتاب دیگر یعنی کارگاه نمایش از آغاز تا پایان، نگارنده خود این مراحل را پشت سر گذاشته و ویرایش نهایی کتاب به من محول شد. اکنون انتشارات افراز مفتخر است در نخستین گامهای این راه دراز، دو اثر پژوهشی را به جامعه فرهنگی کشور تقدیم دارد که از یک سو مهر تایید آکادمیک بر خود دارد و از سوی دیگر مستند به استنادات متقن و محکم تاریخی است. انتشارات افراز بیادعا به کاستیهای احتمالی آگاه است و انتظار دارد که دیگر پژوهشگران و اهل فن به ویژه استادان و دانشجویان تئاتر پا پیش بگذارند تا مجموعه"تئاتر ایران در گذر زمان" شکل محکمتر و به هم پیوستهتری به خود بگیرد.»
علاوه بر موارد ذکر شده میتوان به کتابهای"درباره کارگردانی" نوشته هرولد کلرمن و ترجمه منوچهر خاکسار هرسینی، "راهنمای عملی نمایشنامهنویسی" نوشته نوئل گریک و ترجمه مصطفی امینی، "تراژدی در عصر سیاسی یونانیان" نوشته فرهاد سلیمانیان، "جشن تولد" اثر هارولد پینتر ترجمه شعله آذر، "نفرین طبقه گرسنه" نوشته سَم شپارد ترجمه منوچهر خاکسار هرسینی، "نمایشنامههای ارمنی 1 و 2" نوشته آرمان واطانیان و کارتیه خودیکیان ترجمه آندرانیک خچومیان و"یک تاریخ درام و یک درام تاریخی" نوشته محمود صباحی اشاره کرد که از سال 81 تاکنون توسط انتشارات افراز منتشر شده است.