در حال بارگذاری ...
بازخوانی ظرفیت های تله تئاتر در روزهای کرونا با قطب الدین صادقی (7)

در ورود به فضای مجازی شتاب زده نباید عمل کنیم
در این بحران دیگر سازمان های ذی نقش فرهنگی کجا هستند؟

ایران تئاتر: قطب الدین صادقی با تاکید براینکه در ورود به فضای مجازی شتاب زده نباید عمل کرد، معتقد است بهترین کاری که هنرمندان تئاتر باید در این ایام انجام دهند مطالعه، ارتقای دانش، مرور گذشته و برنامه ریزی برای آینده است.

حرکت بدون تغییر شیوع کرونا در کشور ، وضعیت این شاخه هنری را مانند سایر فعالیت‌های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و... در هاله ای ابهام قرار داده است. حالا هر روز به تعداد هنرمندانی که دلتنگ نشستن در تماشاخانه اند اما جدی‌تر به حضور در بستر فضای مجازی می اندیشند، افزوده می‌شود. آیا باید این حرکت را به فال نیک بگیریم؟ آیا باید منتظر یک دگردیسی جدید در هنر باشیم؟ آیا به طور کلی این تجربه قابل دفاع است؟

پاسخ به این سوالات  ما را به سمت گفت و گو با دکتر قطب الدین صادقی، استاد دانشگاه و کارگردان، نویسنده و بازیگر نام آشنای تئاتر هدایت کرد:

 

با شیوع کرونا و تعطیلی اکثر تماشاخانه ها، بهره گرفتن از فضای مجازی به عنوان یکی از در دسترس ترین و مدرن ترین کانال های ارتباطی، نگاه خیل کثیری از هنرمندان را به خود جلب کرد، به عقیده شما این روند به نفع تئاتر است و می تواند در تحول آفرینی در این هنر متعالی موثر باشد؟

قبل از هر چیز باید بگویم که این تکنولوژی مدرن ظرفیت ها و استعدادهای منحصر به فردی دارد که نباید از آنها غافل بود. پس اگر بگوییم نفعی برای تئاتر ندارد حرف اشتباهی زده ایم. مثل اینکه بگوییم ما نمی خواهیم سوار هواپیما شویم و همچنان برای مسافرت از اسب و قاطر استفاده خواهیم کرد. این روند حاصل تکنولوژی است و باید از آن سود ببریم.

اما موضوع این است که چگونه از این ابزار در حوزه تئاتر استفاده کنیم. تئاتر یک هنر ارتباطی زنده و نفس به نفس است و به واسطه همین ویژگی منحصر به فرد کیفیت، زیبایی، سادگی و قدرت تاثیر دارد. در تئاتر هر نوع واسطه ای مضر است. حتی گروتوفسکی واسطه های نور، دکور و ... را هم مانع می دانست و معتقد بود اصل رابطه مخاطب و بازیگر است.

لذا از نظر من فضای مجازی برای اجرا نمی تواند موثر باشد اما برای بحث های جدی و آگاهی بخش اعم از دوره های آموزشی تئوری، نقد، آموزش سبک ها و ... موثر خواهد بود. من حتی  ورود در بحث آموزش کارهای عملی، کارگردانی، بازیگری، بدن و ... که نیاز به ارتباط تنگاتنگ استاد و هنرجو دارد را نمی پسندم.

 

در بحث نمایش های مجازی یا بارگذاری فیلم نمایش ها چه اعتقادی دارید، آیا این ایده در معرفی مناسب تئاتر به خانواده ها و به عبارت دیگر تحقق تفکر قرار گرفتن تئاتر در سبد خانواده موثر است؟

بی شک ایده خوبی  اما بسیار حساس است چون اگر به هر نوعی باعث پایین آوردن سطح تئاتر و جذابیت آن شود نه تنها موفقیت آور نیست بلکه صدمه جدی به تئاتر خواهد زد. لذا ورود به این بحث نیازمند گروه هایی است که بسیار حرفه ای هستند و کار در اینگونه نمایش های را می شناسند. و از سوی دیگر این شیوه اجرا  تکنولوژی حرفه ای می خواهد. با چند دوربین نمی شود فیلم نمایش تولید کرد.

و در نهایت هر نوع خلاقیت جدید، کانال های ارتباطی جدید، بودجه، اطلاع رسانی، تبلیغات و ... می خواهد. به عقیده من در ورود به فضای مجازی شتاب زده نباید عمل کنیم.

 

ولی برخی معتقدند این فضا را باید تجربه کرد تا نقاط ضعف و قوت آن را یافت و بر اساس آن دست به ابتکار زد. نظر شما مخالف این نگاه است؟

 نگران افت سطح تئاتر هستم. من حرکت به شکل شتاب زده و بی هدف را صلاح نمی دانم. متاسفانه کسانی وارد فضای مجازی شده اند و در این راه گام برداشته اند که تجربه ندارند.

اینکه ارتباط با مردم قطع نشود کار خیلی خوبی است، من خودم در این ایام بارها در حوزه های مختلف از طریق فضای مجازی صحبت کردم و استقبال هم شده است اما در اجرا باید کمی تامل کنیم و با برنامه حرکت نماییم.

باور کنید من وقتی فیلم اجراهای خودم را می بینم یک دهم آنچه کار شده منعکس نشده است.  هر هنری ویژگی های ذاتی خود را دارد و تئاتر از تیتر تصویر عبور نمی کند.  

مثال می زنم آیا سناریوهایی که برای انیمیشن می سازند را می تواند با به صورت فیلم درآورد. مثلا در کارتون پلنگ صورتی هزاران حرکت عجیب و غریب در سناریو طرح ریز می شود که یک بازیگر توان آن را ندارد. هر هنری ویژگی های خود را دارد.

 

اما ما با برهه ای روبروییم که بازیگران در بحث معیشت با مشکلات زیادی روبرویند و مجبورند از راهی درآمدزایی کنند.

این ضربه فقط به تئاتر و یا در کل هنر نخورده است. همه جامعه و در سطحی وسیع تر همه دنیا درگیر هستند. کارخانه ها، کشاورزی، رستوران ها، مغازه ها، بوتیک ها و ... این روزها وضعیت مشابه دارند. کرونا یک ضربه کاری بر اقتصاد بشریت بود. ما در همه عرصه ها متوقف شده ایم و به نظر من فعلا باید صبر کرد تا این موج بگذرد.

 

حرکت برخی سازمان ها در این فضا و برگزاری جشنواره های مجازی را چگونه دید. به نظر شما حمایت سازمان ها از این طریق برای کاهش درد هنرمندمان مسمرثمر واقع شد؟

با برگزاری جشنواره نمی شود معیشت تامین کرد. بر طبق اسناد فقط 16 درصد بودجه فرهنگی جذب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می شود و 84 درصد آن در اختیار سازمان های موازی است که ذی نفع و ذی نقش در فرهنگ و هنر کشورهستند . در این بحران این سازمان ها کجا هستند؟ چکار می کنند؟ مگر نه اینکه باید حامی هنرمندان باشند و نگذارند فرهنگ متوقف شود، نگذارند هنرمندی سرخورده شود. کجا هستند؟

به عقیده من امروز وقت حمایت این سازمان هاست. کاری که آلمانی ها کردند فوق العاده بود. در آلمان از  اول به همه هنرمندان کمک مالی کردند و گفتند نگران معیشت خود نباشید. چون تولید بدبینی می کرد.

هر شخصی در جامعه دو مشخصه دارد: یکی حقوق و دیگری وظیفه. هر فردی وظیفه دارد قوانین را رعایت کند. به حقوق دیگران احترام بگذارد. در جامعه ناهنجاری نکند و ... همزمان یکسری حقوق هم دارد. امنیت، سلامت، معیشت و ... من باید در جامعه تامین باشم این حقوق من است. وقتی حقوقم رعایت نمی شود دیگر نمی توانی انتظار داشته باشی وظایفم را به درستی انجام دهم. هنرمند و غیر هنرمند هم ندارد. اصلی مدیریت در زمان بحران نشان داده می شود اگر در این برهه درست عمل شود مردم حامی می شوند.

 

آیا در این مقطع، این انتظار از تلویزیون نیست که حامی هنرمندان باشد و با بهره گیری از دهها شبکه ملی و استانی، مجددا تله تئاتر را راه اندازی نماید؟

تلویزیون یک دروغ بزرگ است. اکثر مدیران آن با فرهنگ بیگانه اند و نمی دانند از طریق فرهنگ نیز می توان تاثیرگذار بود. تنها چیزی که در تلویزیون وجود دارد سریال های تبلیغی، سبک، بی تاثیر و فاقد هر نوع زیباشناختی برای تفنن و سرگرمی است. تلویزیون یک دستگاه برنامه ساز برای پرکردن اوقات فراغت مردم است.

 

با این اوصاف بهترین راهکار برای گذران این ایام را چه می دانید؟

این روزها بهترین فرصت برای خودسازی ست. فیلم ببینند. کتاب بخوانند، به سراغ ارتقای دانش بروند. تمرین تئاتر را فراموش نکنند. بدن و بیان را آماده نگه دارند.از نظر من این عقب نشینی موقتی بهترین چیزی بود که می توانست تئاتر را نجات دهد لذا توصیه می کنم دانش خود را بالاببرید و مطالعه کنید.

گذشته خود را مرور کنیم. ببینیم کجا اشتباه رفتیم. کجا ضعف داشتیم و براساس آن برای آینده برنامه ریزی نماییم.

شرم آور است که80-90 درصد تئاتری که اجرا می شود هیچ ربطی به جامعه ایران ندارد. باید بازنگری کنیم و این فقط کار مدیران  نیست همه اهالی تئاتر را در بر می گیرد.

 

گفت و گو از : علی رحیمی




مطالب مرتبط

با حکم دبیر بیست‌وهشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک نوجوان

داوران مسابقه نوجوان جشنواره 28 اردکان معرفی شدند
با حکم دبیر بیست‌وهشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک نوجوان

داوران مسابقه نوجوان جشنواره 28 اردکان معرفی شدند

قطب‌الدین صادقی، رضا فیاضی، حسن دولت‌آبادی، شهره سلطانی و آزاده انصاری، نمایش‌های بخش مسابقه نوجوان بیست‌وهشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک نوجوان اردکان را داوری خواهند کرد.

|

اکبر احمدی درگذشت

اکبر احمدی درگذشت

اکبر احمدی که سابقه بازی در مجموعه‌های تلویزیونی «ولایت عشق»، «مختارنامه»، «شاهگوش»، «دندون طلا»، «سرزمین کهن» و «سلمان فارسی» را داشت، نیمه‌شب پنجشنبه دوم آذر، بر اثر عارضه قلبی در یکی از بیمارستان‌های تهران، چشم از جهان فروبست.

|

نظرات کاربران