نگاهی به کتاب «دیدار با خویش» به بهانه درگذشت عباس جوانمرد
آشنایی با بخشی از تاریخ شفاهی تئاتر معاصر ایران
«دیدار با خویش» کتابی است به قلم عباس جوانمرد. به بهانه درگذشت این هنرمند فقید خالی از لطف نخواهد بود که نگاهی به معرفی این کتاب داشته باشیم.
«دیدار با خویش» کتابی است به قلم عباس جوانمرد. به بهانه درگذشت این هنرمند فقید خالی از لطف نخواهد بود که نگاهی به معرفی این کتاب داشته باشیم.
کتاب «دیدار با خویش» در 63 جستار و در 488 صفحه به نگارش درآمده که 29 صفحه از آن، اختصاص به عکسهای اجرای نمایشهای تلویزیونی و صحنهای گروه هنرملی دارد و در 18 صفحه پایانی آن نیز فهرست اَعلام آمده است.
این کتاب، ماحصل تجربه مستقیم و روبهروشدن عباس جوانمرد در زندگی با موضوعهای مختلفی است که در قامت مسائل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و هنری میگنجد و او آنها را از نزدیک لمس کرده و به نگارش درآورده است.
این کتاب در رده خاطرهنگاری هم میتواند قرار بگیرد و در این زمینه، حرف برای گفتن دارد.
این کتاب در رده خودزندگینامه نیز میتواند قرار بگیرد.
این کتاب شامل ایدههای اجرایی جوانمرد در زمینه هنر نمایش است که جنبه عملیاتی دارد.
جوانمرد در این کتاب به نظریههای مختلف هنر نمایش و تئاتر اشاره میکند و وقتی آن نظریهها از صافی و ذهن او عبور میکند، به عنوان یک تئوری راهگشا و قابل فهم، آنها را به کارکنان فعال هنرهای نمایشی، دانشجویان و علاقهمندان به این مباحث، ارائهو پیشنهاد میدهد.
این کتاب، مهم است، چون به بخشی از تاریخ شفاهی تئاتر معاصر ایران میپردازد که تا به حال، کمتر به آن توجه شده و یا از روی غفلت، به بوته فراموشی سپرده شده است.
زبان اثر (کتاب)، دلنشین و بدون تکلّف است.
در این کتاب، انتقاد از خود به عنوان تجربهای که جوانمرد در عرصه هنر نمایش داشته (در بیش از 60 سال گذشته)، قابل توجه است؛ چراکه به صورت هنرمندانه به این مهم میپردازد که برای پیشرفت سالم و سازنده، نیاز به ارزیابی نقاط ضعف و قوّت هر حرکت و جریانی، علیالخصوص، کارهای هنری و فرهنگی است و اگر خود و فعالیتهای خود را زیر ذرهبین نبریم، گامی به پیش، هرگز بر اساس عقلانیت، خرد و دانش بر نمیتوانیم داشت.
در این کتاب، او با زبانی قصهگو و نمایشی، ضرورت احترام و ارج گذاشتن و حفظ حرمت و جایگاه معلم، استاد و یا هر انسانی که حتا یک واو را به انسان میآموزد،به نگارش درآورده و در این خصوص، ادای دِین و احترام خود را به یکی از اساتیدش در هنرستان هنرپیشگی تهران (هایک کاراکاش) و همچنین استاد دیگرش (دکتر حسین بنایی، رییس پیشاهنگی ایران و استاد برجسته تربیت بدنی) نثارکرده است و البته در این باره خاطراتی را نیز نقل کرده است.
در این کتاب، جوانمرد از درازهگویی برای ثبت وقایع، پرهیز کرده و این مهم، کتاب را برای مخاطب به اثری دلنشین تبدیل کرده است.
در این کتاب، اوبیخود و بیجهت از خود تعریف نکرده و گرفتار در دام خودبزرگبینی نشده است.
جوانمرد از همکاران خود با ادب در این کتاب یاد کرده و حتا از کسانی که در زندگی به او لطمه روحی هم وارده کردهاند، با غیض و غرض یاد نکرده است.
او در 63 جستاری که نوشته است، بدون واسطه و بدون لکنت، مخاطب را با فرازهایی از زندگی و اندیشه بزرگان اهل ادب، فرهنگ و هنر و حتا سیاست آشنا میکند و این مسئله یک حُسن برای کتاب به حساب میآید.
یکی از ویژگیهای این کتاب، شرح ماجراهای نمایشیِ آن است که قبل از آن، حتا یک سطر، مطلب مکتوب از آنها در اختیار نداشتیم (به عنوان مثال: حضور جوانمرد به عنوان بازیگر در نمایش «سه دزد» در کانون جوانان دموکرات و یا نحوه دستگیری او و شاهین سرکیسیان و...)
جوانمرد در این کتاب به صورت دقیق، به شرح مواردی پرداخته که هر کدام از آنها قابلیت تبدیل شدن به یک طرح تحقیقی را برای محققان دارد.