نگاهی به تقویم متولدین سومین ماه از سومین فصل سال
آذر؛ ماه تولد پژوهشگران صاحب سبک
ایران تئاتر: نهمین ماه سال، زادروز هنرمندان تئاتری بسیاری است. هنرمندانی که هریک در برههای، به عنوان تاثیرگذارترین هنرمندان تئاتر شناخته شدهاند.
به گزارش ایران تئاتر، هنرمندان و اساتید برجسته متعددی در ماه آذر متولد شده اند. هنرمندانی که هر یک از آنها صاحبِ سبک و شیوه خاصی در آثارشان هستند و همواره از آنها به عنوان مولف و اساتید هنر نمایش یاد می شود. کمتر هنردوست و مخاطبی وجود دارد که نام اشخاصی همچون داریوش اسدزاده، جمشید مشایخی، خسرو حکیمرابط، مهتاب نصیرپور، ثریا قاسمی و... به گوشش نخورده باشد و یا آثار فاخر آنها را در دنیای تئاتر به یاد نیاورد. با توجه به اهمیت تقویم تئاتری ایران، در ادامه نگاهی خواهیم داشت به کارنامه کارگردانان، بازیگران و نویسندگان و هنرمندان تئاتری صاحبنامی که در آذر ماه متولد شدند.
داریوش اسدزاده؛ بازیگر، نویسنده و کارگردان
داریوش اسدزاده زاده ۱ آذر ۱۳۰۲ و درگذشته 3 شهریور 1398 در کرمانشاه بازیگر تئاتر، فیلم و سریال بود. او در ۲۰ سالگی وارد عرصه بازیگری شد و سالها در مقام بازیگر، نویسنده و کارگردان در تئاتر تهران (نصر) فعالیت کرد. او از سال ۲۱ کار در تئاتر را با بازیگری، کارگردانی و نویسندگی در تئاتر تهران (نصر) و دهقان (لاله زار) شروع کرد. نخستین بازی حرفهای او بر صحنه تئاتر در سال ۱۳۲۱ در نمایشی به نام «لیلی و مجنون کمدی» به نویسندگی و کارگردانی معزالدیوان فکری بود. «تئاتر تهران» اولین جایی بود که اسدزاده در آن بازی کرد. این تئاتر اولین مکان ثابت و دائمی بود که در ایران برای تئاتر کلاسیک ساخته شده بود. از آنجایی که او به تئاتر علاقه زیادی داشت به نویسندگی و کارگردانی نمایشنامههایی چون ازدواج فوری، سه زندانی، هنرپیشه، پرواز دخترها، میشل استراگف و مسیو ژوزف و… که تعداد آنها به ۲۰ نمایشنامه میرسد و ایفای نقش در ۲۰۰ نمایشنامه پرداخت. در بازدیدی که هنرمندان آمریکایی از تئاترهای ایران داشتند هنر او(کارگردانی، نویسندگی، و بازیگری) در دید آنها منحصر به فرد آمد و در سال ۱۳۴۶ به دعوت یک کمپانی فیلمسازی آمریکایی در شهر مینیاپولیس رهسپار آمریکا شد و در فیلم در آمریکا اتفاق افتاد به ایفای نقش پرداخت و علاوه بر آن در نوشتن فیلمنامه فیلم با جواد قائممقامی (کارگردان فیلم) مشارکت کرد. این فیلم در در همان سالها در ایران به اکران عمومی درآمد. بازی او در تئاتری به نام «شهر ما» مورد توجه پروفسور دیویدسن، استاد تئاتر آمریکایی که به دعوت وزارت فرهنگ و هنر و دانشگاه تهران به ایران آمده بود، قرار گرفت و به سبب ایفای این نقش جایزهای از پروفسور دیویدسن دریافت کرد. در دهه چهل و پنجاه شمسی در بیش از پنجاه فیلم سینمایی ایفای نقش نمود. پیش از انقلاب ایران را ترک کرد و در سال ۱۳۶۵ پس از ده سال اقامت در آمریکا بازگشت و در دو سریال سمندون و خانه سبز شرکت داشت که این دو اثر را میتوان تأثیرگذارترین آثار کارنامه هنری او دانست. از دیگر آثار مهم او میتوان به بازی در فیلم کوتاه دایره (۱۳۷۷)، اثر محمد شیروانی و برگزیده منتقدان بینالمللی جشنواره کن در ۱۹۹۹، اشاره کرد. فعالیت او در دهه ۱۳۹۰ متمرکز بر تألیف کتابهایی درباره تاریخ تئاتر ایران و تاریخ تهران بود.
فرخ نعمتی؛ بازیگر
فرخ نعمتی متولد 1 آذر ۱۳۳۰ در تهران، بازیگر سینما، تلویزیون و تئاتر است. وی بازی در سینما را از سال ۱۳۶۳ با زائر خلف و همکاری یدالله نوعصری آغاز کرد. از نمایشهایی که او ایفای نقش کرده؛ میتوان به انگار در چشمهای تو اسب میدود، دژاوو، دو مرد در یک اتاق و ادیپوس اشاره کرد.
علی شادمان؛ بازیگر
محمدعلی شادمان زاده 4 آذر ۱۳۷۵ در ایلام و بازیگر است. علی کار بازیگری را در نوجوانی از سال ۱۳۸۵ با بازی در فیلم میم مثل مادر آغاز و همچنین در فیلمهای سینمایی صد سال به این سالها، زمانی برای دوست داشتن و کلانتری غیرانتفاعیو سریال سرزمین کهن به ایفای نقش پرداختهاست. او در سال ۹۲ در فیلم ساکن طبقه وسط به کارگردانی شهاب حسینی و در سال ۹۰ در فیلم رؤیای سینما به کارگردانی علی شاهحاتمی ایفای نقش کردهاست. وی در جشنوارههای متعدد داخلی و خارجی شرکت داشتهاست و در سال ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ نیز برنده دوجایزه ویژه سینه کید و فیسی شد و در همین دو سال بهترین بازیگر نوجوان سال شناخته شد. از آثار نمایشیای که او در آنها حضور داشته؛ میتوان به بداهه، قصر موروثی خاندان فرانکشتاین، شاه ماهی، مردگان بیکفن و دفن، خشم اژدها، سماعیزاده، زبان تمشکهای وحشی و زهرماری اشاره کرد.
خسرو خورشیدی؛ طراح صحنه
خسرو خورشیدی در 5 آذر ۱۳۱۱ در همدان متولد شد. پدرش میرزا شفیع از نخستین فارغ التحصیلان دارالفنون در دوره قاجار بوده است. ایشان دوره کودکی تا نوجوانی را در تهران حضور داشتند و برای تحصیلات عالیه از ایران خارج شدند. او سرانجام در سال ۱۳۴۸ به تهران بازگشت و در دانشکده هنرهای دراماتیک تهران شروع به تدریس کرد و می توان گفت از پایه گذاران رشته تحصیلی طراحی صحنه در دانشگاهها می باشند. به همین دلیل روز پنجم آذر ماه را روز طراحی صحنه نیز می نامند. طراحی صحنه فیلمهای سربداران، مجسمه، هبوط، تابلویی برای عشق و نمایش بینوایان و توهم از آثار معروف و به یاد ماندنی او در این عرصه هنری است. همچنین در سال 91 کتاب روزگاران تهران نیز از او به چاپ رسیده است.
خسرو حکیم رابط؛ نمایشنامهنویس
خسرو حکیم رابط زاده 5 آذر ۱۳۰۹ در شیراز و نمایشنامهنویس است. سال ۱۳۴۳ بود که خسرو حکیم رابط با دیدن آگهی تأسیس دانشکده هنرهای دراماتیک وارد دانشگاه و با بزرگانی همچون رکن الدین خسروی، جمشید مشایخی و علی حاتمی همکلاس میشود. خسرو حکیم رابط در دهههای ۶۰ و ۷۰ شمسی چندی از آثار خود را جداگانه به چاپ رساند؛ از آن جمله میتوان به فیلمنامههای ارض موعود، فصل خون، دست هزار بلوچ، تشنگی آب چرخ، گذر از ظلمات و نمایشنامههای آن جا که ماهی ها سنگ میشوند، ایوب دلتنگ خسته خندان، سهراب ساز والی قبرستان و سهراب شنبه اشاره کرد. خسرو حکیم رابط میان سالهای ۱۳۶۲ تا ۱۳۶۴ بیش از ۶۰ نمایشنامه برای رادیو نوشت. بسیاری از این نمایشنامههای رادیویی، به قول خودش «برداشتی است آزاد از نویسندگانی دیگر و از دیارانی دیگر. تک و توکی نزدیک تر به متن اصلی(مثلاً فیل در پرونده) و بقیه برداشتی آزادتر و بیشتر شاید با نگاهی عمیق تر، گسترده تر و چه بسا امروزیتر و این جاییتر، نسبت به اصل»
ایوب آقاخانی؛ نویسنده، کارگردان و بازیگر
ایوب آقاخانی متولد 5 آذر 1354 در تبریز، نمایشنامهنویس، کارگردان، بازیگر و مدرس دانشگاه است. او در نمایشهای خزه، مرثیه ای برای یک سبک وزن، رودکی جادوگر واژگان سبز، جنوب از شمال غربی، رویاهای رام نشده، شمعدانی ها، پزشک نازنین، سه گانه پاریسی، کسوف، زنانی که به بزها خیره شدند، روزهای زرد، زمین مقدس، تکه های سنگین سرب، فصل خون، علت، کودک مدفون، باجه تلفن، نام همه مصلوبان عیسی است و مرگ در میزند به عنوان نویسنده و کارگردان حضور داشتهاست. فاوست، خواجه نظام الملک، عشق و عالیجناب، غزل کفر، مشروطه بانو، شب روی سنگفرش خیس، نویسنده مرده است، پزشک نازنین، بازار عاشقان، عشق نامه، بیمار، اتاقک های نامرئی، گلن گری راس و تریو بدون هارمونی از جمله نمایشهایی هستند که آقاخانی در آنها به عنوان بازیگر حضور داشتهاست. از جوایز او میتوان به جایزه ادبیات نمایشی برای نگارش نمایشنامه منطقه صفر از ششمین جشن انتخاب آثار برتر ادبیات نمایشی ایران، جایزه فعالترین نمایشنامه نویس سال 91 (بخش آثار تالیفی ) از هفتمین جشن انتخاب آثار برتر ادبیات نمایشی، جایزه مولف ومترجم برتر رادیو برای تالیف و ترجمه کتب مختلف در طول دوران کاری به بهانه ی بیست و دومین دوره ی هفته کتاب و جایزه کارگردانی برای نمایش تکه های سنگین سرب از سی وچهارمین جشنواره بین المللی تئاترفجر اشاره کرد.
جمشید مشایخی؛ بازیگر
جمشید مشایخی زاده 6 آذر ۱۳۱۳ و درگذشته 13 فروردین 1398 در تهران، بازیگر پیشکسوت سینما، تئاتر و تلویزیون بود. وی منتخب ششمین دوره همایش چهره های ماندگار و دارای نشان درجه یک فرهنگ و هنر بود. از نمایشهای مهم او میتوان به بازی در نقش بزرگ آقا در نمایش میراث، اثر بهرام بیضایی در تالار ۲۵ شهریور در آذر ماه ۱۳۴۶ اشاره کرد. نقشهای تاریخیای همچون شازده احتجاب، کمال الملک و رضا تفنگچی/خوشنویس در سریال هزار دستان نشانگر از توانایی بازیگری اوست. از جوایز او میتوان برنده تندیس بهترین بازیگر نقش مکمل مرد در هفتمین دوره جشن خانه سینما بابت ایفای نقش در فیلم بانوی من، نامزد دریافت تندیس بهترین بازیگر نقش اول مرد در سومین دوره جشن خانه سینما بابت ایفای نقش در فیلم کمیته مجازات، جایزه بهترین بازیگر مرد بابت ایفای نقش در فیلم پدربزرگ در جشنواره بینالمللی فیلم پیونگیانگ، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره فیلم فجر بابت ایفای نقش در فیلم گلهای داوودی و سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره فیلم فجر بابت ایفای نقش در فیلم کمالالملک را نام برد.
داریوش فرهنگ؛ بازیگر و کارگردان
داریوش فرهنگ درخشانی زاده ۶ آذر ۱۳۲۶ در آبادان، کارگردان، فیلمنامهنویس و بازیگر است. او در سال ۱۳۵۲ در رشته کارگردانی تئاتر از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران فارغالتحصیل شد. او فعالیت در تئاتر را از سال ۱۳۴۵ آغاز کرد و در سال ۱۳۴۷ گروه تئاتر پیاده را بنیان گذاشت. نخستین فعالیت سینمایی او با بازی در فیلم کوتاه سمندر(واروژ کریممسیحی) در سال ۱۳۵۹ بود. پس از آن با فیلمنامهنویسی و کارگردانی فیلم ۶۵ دقیقهای رسول پسر ابوالقاسم، فعالیت حرفهای خود را در سینما آغاز کرد. نخستین ساخته تلویزیونی او، مجموعه افسانه سلطان و شبان نام داشت که پخش آن در سالهای آغازین دهه ۶۰ خورشیدی با استقبال زیادی روبرو شد.
حمید امجد؛ نمایشنامهنویس
حمید امجد زاده ۷ آذر ۱۳۴۷ در تهران، نمایشنامهنویس، فیلمساز و مترجم است. امجد دانشآموخته رشته سینما در مقطع کارشناسی از دانشگاه صدا و سیما، پژوهش هنر در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران است. از نمایشنامهها و آثاری که او کارگردانی کرده؛ میتوان سه خواهر و دیگران، فراموشی، پاتوق اسماعیل آقا، بیشیر و شکر، زائر، گردش تابستانی، هوای پاک، نیلوفرآبی، قضیه تراخیس و تراژدی آقای قانع را نام برد. برخی جوایز امجد عبارتند از جایزههای بهترین نمایشنامه، بهترین کارگردانی و بهترین نمایش به مفهوم مطلق برای «نیلوفر آبی» در هفدهمین جشنواره تئاتر فجر، جایزه بهترین نمایشنامه به انتخاب کانون ملی منتقدان برای «نیلوفر آبی»، جایزه بهترین نمایشنامه برای «زائر» در دوازدهمین جشنواره نمایشهای آیینی و سنتی، جایزه کانون نمایشنامهنویسان ایران به خاطر بهترین نمایشنامه برای «پاتوق اسماعیل آقا» و جایزه بهترین نمایشنامه اقتباسی به انتخاب داوران بنیاد محمود استادمحمد برای «سه خواهر و دیگران».
هومن سیدی؛ بازیگر و کارگردان
هومن سیدی زاده 8 آذر ۱۳۵۹ در رشت کارگردان، فیلمنامهنویس و بازیگر سینما و تئاتر و تلویزیون است. هومن سیدی در اوایل دهه هشتاد در فیلم یک تکه نان با رضا کیانیان همبازی شد و سپس نقش کوتاهی را در چهارشنبهسوری اصغر فرهادی ایفا کرد. او نقش اصلی پابرهنه در بهشت بهرام توکلی را بازی کرد. این فیلم اولین فیلم بلند بهرام توکلی بود که باعث شهرت او شد و سیدی هم کاندیدای جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد در جشن خانه سینما شد. هومن سیدی در زمینه تئاتر در همسایه آقا و مشروطه بانو دو اثرحسین کیانی به ایفای نقش پرداخت. از کارهای او در تلویزیون میتوان به سریالهای راه بی پایان همایون اسعدیان و تا ثریا ساخته سیروس مقدم و تله فیلمهای سایاب محمدعلی سجادی و اگر باران ببارد روحالله حجازی اشاره کرد. هومن سیدی برای بازی در فیلم من دیه گو مارادونا هستم جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل را از جشنواره فیلم فجر و انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی ایران گرفت. او نویسنده و کارگردان تئاتر روایت ناتمام یک فصل معلق بودهاست. فیلمهای هومن سیدی در مقام کارگردان عبارتند از آفریقا، سیزده، اعترافات ذهن خطرناک من، خشم و هیاهو و مغزهای کوچک زنگ زده. وی بعد از موفقیتهای داخلی و بینالمللی، دکترای افتخاری کارگردانی از شورای ارزشیابی هنرمندان، نویسندگان و شاعران کشور توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی دریافت کرد. ساختههای او جوایز متعددی از جشنوارههای فجر و ورشوی لهستان و جشنواره فیلم پوسان کره جنوبی و شانگهای چین و جشنواره فیلم شهر دریافت کردهاند (از جمله جایزه بهترین فیلمنامه، بهترین کارگردانی، بهترین فیلم، جایزه ویژه هیئت داوران و بهترین فیلم از نگاه تماشاگران)
پانتهآ پناهیها
پانتهآ پناهیها زاده 9 آذر ۱۳۵۶ تهران بازیگر تئاتر، سینما، تلویزیون و منشی صحنه است. او در آلبوم در شعله با تو رقصان به همراه صابر ابر با مهیار علیزاده همکاری داشتهاست. از آثار او میتوان به جنایات و مکافات، کرگدن، بانوی عمارت، شهرزاد، ملاقات، تنشوی، نامبرده، نامههای عاشقانه از خاورمیانه، کالیگولا، ویتسک، عجایب مخلوقات، اروند، لاک قرمز، درخونگاه و نفس اشاره کرد.
بهاره رهنما؛ بازیگر، نویسنده و کارگردان
بهاره رهنما زاده ۱۰ آذر ۱۳۵۲ در اراک، بازیگر سینما، تلویزیون و تئاتر است. از نمایشهایی که رهنما در آنها ایفای نقش کرده؛ میتوان به بلافیگورا، اپراتور نسل چهارم، آرامش زن زیبایی است که شوهر دارد، دیگری، سونات پاییزی، حرفهای، زنانی که به بزها خیره شدهاند، دوباره اون آهنگ رو بزن سم، عامدانه عاشقانه قاتلانه، دورهمی طنان شکسپیر، خدای کشتار و گروتسکی بر تبارشناسی دروغ و تنهایی اشاره کرد.
فرهاد ناظرزاده کرمانی؛ پژوهشگر
فرهاد ناظرزاده کرمانی پژوهشگر هنرهای نمایشی و تئاتر زاده 12 آذر 1326 است. وی مدرک لیسانس ادبیات نمایشی و لیسانس علوم اجتماعی خود را از دانشگاه تهران گرفته است و در سال ۱۹۷۷ از دانشگاه ایالتی بولینگ گرین در مقطع دکتری فارغالتّحصیل شد. رساله وی جایگاه رسانههای جمعی در زندگانی سالمندان: پژوهشی در مصرف رسانه جمعی و رضایت از زندگی بین اعضای یازده کلوب سالمندی در منطقه وودکانتی ایالت اوهایو بوده است. از آثار او میتوان به ادبیات نمایشی در روم، پنجرهای بر باد، پیدایش ادبیات نمایشی نو در ایرلند، پیشدرآمدی بر شناخت هنرهای نمایشی در مصر، تئاتر پیشتاز تجربهگر و عبثگرا، تیاسالیوت و نمایشنامه منظوم و مذهبی، سبکهای اجرایی در تئاتر معاصر جهان، گزارهگرایی در ادبیات نمایشی، نمادگرایی در ادبیات نمایشی و نیلبک و بهمن را نام برد.
مهدی هاشمی؛ بازیگر
مهدی هاشمی با نام اصلی میرمهدی هاشمی قرمزی زاده ۱۶ آذر ۱۳۲۵ در لنگرود استان گیلان، بازیگر، کارگردان و فیلمنامهنویس تلویزیون، سینما و تئاتر است. او بارها به خاطر نقش آفرینیهایش در سینما و تلویزیون تحسین شده و در آثار کارگردانان بزرگ سینمای ایران چون بهرام بیضایی و رخشان بنیاعتماد و کیانوش عیاری نقش آفرینی کردهاست. وی در سال ۱۳۵۲ در رشته هنرهای نمایشی از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران فارغالتحصیل شد. فعالیت در تئاتر را به عنوان بازیگر به همراه داریوش فرهنگ در سال ۱۳۴۸ با تشکیل گروه تئاتر «پیاده» آغاز نمود. وی اولین بازی سینماییاش را در فیلم «زنده باد ...» ساخته خسرو سینایی تجربه کرد. اما بازی او در مجموعه تلویزیونی سلطان و شبان بود که نامش را سر زبانها انداخت و او را به شهرت رساند. بازی او در فیلم دو فیلم با یک بلیت، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول نهمین دوره جشنواره فیلم فجر را برای او به ارمغان آورد. هاشمی همچنان در کارهایی از بهرام بیضایی بازی کرد. از آن جمله تئاتر کارنامهٔ بندار بیدخش و فیلم مرگ یزدگرد.
الهام کردا؛ بازیگر
الهام کردا زاده 17 آذر ۱۳۵۷ در تهران، بازیگر و کارگردان تئاتر است. وی کارشناسی خود را در رشته نمایش دریافت کرده و از سال ۱۳۸۰ فعالیت در تئاتر را آغاز کرد. از نمایشهایی که او ایفای نقش کرده میتوان به آهواره، مالی سویینی، خنکای ختم خاطره، تماشاچی محکوم به اعدام، آنفلوانزای خوکی، زنی از گذشته، خاموشی دریا، ۱۷ دی کجا بودی؟، پالتوی پشمی قرمز، دو لیتر در دو لیتر صلح، هم هوایی، سه جلسه تراپی، تنتن و راز قصر مونداس، از زیرزمین تا پشت بام، زبان تمشکهای وحشی، شنیدن و نفر دوم اشاره کرد.
اسماعیل خلج؛ نمایشنامهنویس
اسماعیل خلج زاده 18 آذر ۱۳۱۵ در آستارا، نمایشنامهنویس صاحب سبک ایرانی است که آثارش عموماً در قهوهخانهها و مکانهای پَستِ تهِ شهر، میان ولگردان، روسپیان، قاپ بازان و مطرودان میگذرد. او با زبانی بهغایت عامیانه، گزنده و در عین حالْ پالوده به پلشتیِ زندگی مردمان تیره روزِ طبقهٔ فرودست میپردازد، تا حدی که میتوان گفت خلج نمایشنامهنویسی ناتورالیست است. او متأثر از رئالیسم گورکی نیز هست و همچنین روحی شاعرانه بر کارهایش حکمفرماست. یرخی آثار او پاتوق، پاانداز، حالت چطوره مش رحیم؟، گلدونه خانم، باجه، جمعهکشی، قمر در عقرب، بابلیها، عبید زاکانی و شبات هستند.
ناهید مسلمی؛ بازیگر
ناهید مسلمی متولد 25 آذر 1334 است. او از پرورشیافتگان تئاتر پس از انقلاب است و که کار حرفهایاش را با گروه آناهیتا اسکوئیها آغاز و با بهزاد فراهانی برای اولین بار به صحنه رفت. از کارهای مهم بازیگری مسلمی میتوان به مریم و مرداویج، مدهآ، آه خواهرم مدهآ، سیمرغ، دختری از آسمان، زندان زنان، تسویهحساب، میترسم پس دروغ میگویم، پایان بازی، بیداری، پرانتز باز و شهرزاد اشاره کرد.
بهرام شاهمحمدلو؛ کارگردان و بازیگر
بهرام شاهمحمدلو زاده ۲۵ آذر ۱۳۲۹ در تهران کارگردان، تهیهکننده و بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون است. شاهمحمدلو که یکی از تشکیل دهندگان اولین گروه مرکز حرفهای تئاتر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در سال ۱۳۵۰ بود، در سال ۱۳۵۲ تحصیلاتش را در رشته هنرهای نمایشی دانشکده هنرهای زیبا به پایان بردهاست. از آثار تلویزیونی وی میتوان به مجموعه آقای حکایتی(کودک و نوجوان) و سریال گرگها در نقش هامون اشاره کرد. از فعالیتهای وی در تئاتر، میتوان ایفای نقش در نمایش افرا در سال ۱۳۸۶ و شرکت در نمایش دو لیتر در دو لیتر صلح در سال ۱۳۹۱ را نام برد.
مهدی فتحی؛ بازیگر
مهدی فتحی متولد 25 آذر ۱۳۱۸ در تهران، در سال ۱۳۳۷ با ورود به هنرکده آزاد هنرپیشگی آناهیتا بهطور رسمی و حرفهای کار تئاتری خود را آغاز کرد. او در تئاتر آناهیتا در نمایشهای اتللو، هیاهوی بسیار برای هیچ، طبقه ششم، روبهکها، صاحب مهمانخانه، تانیا و سلمانی شهرسویل به صحنه رفت و نیز در بیش از بیست تئاتر تلویزیونی در آن سالها حضور داشت. فتحی در آن سالها بازی در فیلم زن خونآشام به کارگردانی مصطفی اسکویی را نیز تجربه کرد، تدریس به عنوان استاد فن بیان در هنرکده آناهیتا و دانشکده هنرهای دراماتیک در کارنامه او وجود دارد و میتوان او را یکی از استادان شاخص فن بیان تاریخ تئاتر ایران برشمرد. از سال ۱۳۶۶ خورشیدی تقریباً درسن ۴۸ سالگی مهدی فتحی بازی در جلوی دروبین را بطور جدی با تحفهها شروع کرد که بعد از آن در کشتی آنجلیکا(محمد بزرگ نیا) خوش درخشید. دوران پرکاری او بعد از وقفهای طولانی، با شرکت در سریالهای تلویزیونی که مهمترین آن سریال امام علی(ع) بود، آغاز شد که بعد از آن، به غیر از تحسین خواص، در بین عموم مردم نیز مقبولیت و محبوبیت و شهرت پیدا کرد. فتحی در سالهای اخیر در نمایشنامه تاریکیهای سرکش به کارگردانی مهین اسکویی ایفای نقش نمود که به روی صحنه نرفت. نمایش دندون طلا به کارگردانی داوود میر باقری و بازی در نقش ژان والژان در نمایش بینوایان به کارگردانی بهروز غریب پور از دیگر فعالیتهای نمایشی وی در سالهای واپسین زندگی اش بود. مهدی فتحی در آخرین روز سال ۱۳۸۲، پس از گذراندن یک دوره طولانی و سخت بیماری در ۶۴ سالگی درگذشت.
اصغر همت؛ بازیگر
اصغر همت متولد ۲۷ آذر ۱۳۳۱ در شیراز، بازیگر سینما و تئاتر میباشد. اصغر همت از دوران کودکی به تئاترهای تخت حوضی و تعزیه علاقه داشت و از دوران دبیرستان به فعالیت در تئاتر در این زمینهها روی آورد. وی در سال ۱۳۵۹ در رشته تئاتر از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران فارغ التحصیل شد. از بازیهای او میتوان به یه حبه قند، هفت سنگ، درمسیر تندباد، امام علی، آژانس دوستی و هزاردستان اشاره کرد.
ثریا قاسمی؛ بازیگر
ثریا قاسمی زاده ۲۸ آذر ۱۳۱۹ در تهران بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون است. اوایل دهه ۱۳۴۰ با گویندگی رادیو کار حرفهای خود را شروع کرد و سپس به تئاتر رو آورد. در همان سالها به دوبله هم پرداخت و در سریال پرهوادار بالاتر از خطر صحبت کرد. در نمایشهایی مثل آنتیگون و از پشت شیشهها(رکنالدین خسروی) و آندورا(حمید سمندریان) روی صحنه رفت. گذشته از فیلم کوتاه تلفن با ایفای یکی از نقشهای اصلی آرامش در حضور دیگران عرصه جدی سینما را آزموده و آنقدر قدرتمند ظاهر شد که پس از گذشت این همه سال با اولین فیلم بلندش به یاد آورده میشود. بازی کوتاهش در شام آخر جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل را از جشن خانه سینما برای او به همراه داشت. در کنار اینها بازی او در تله تئاترهایی مثل به سوی دمشق(حمید سمندریان)، نکراسوف(محمد رحمانیان) و به سوی کعبه(تاجبخش فناییان) به چشم آمد.
محمد رحمانیان؛ نویسنده و کارگردان
محمد رحمانیان زاده 29 آذر ۱۳۴۱ در تهران، نمایشنامهنویس، کارگردان و مدرس تئاتر است. وی دارای مدرک کارشناسی نمایش از دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران در سال ۱۳۷۰ و همچنین مدرک کارشناسی ارشد از دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنر در سال ۱۳۷۷ است.[۱] وی در سال ۱۳۸۹ پس از اینکه اجرای چند تئاتر وی به مشکل برخورد به کانادا مهاجرت کرد و در آنجا چند نمایش به روی صحنه برد و نهایتاً در سال ۱۳۹۲ به ایران بازگشت. از آثار او میتوان به لیلا و چندمسافر، ترانههای قدیمی: پیکان جوانان، نام تمام مادران، سلفی، آدامسخوانی، سینماهای من، فنز، اسبها، خروس و در روزهای آخر اسفند اشاره کرد.
مهتاب نصیرپور؛ بازیگر
مهتاب نصیرپور زاده 29 آذر ۱۳۴۴ در کازرون است. مدرک کارشناسی بازیگری و کارگردانی تئاتر را از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران در سال ۱۳۷۱ بدست آورد. از سال ۱۳۶۵ بازی در تئاتر را با نمایش حادثه در صبح پاییزی آغاز کرد و از سال ۱۳۷۰ بازی در سینما را با فیلم مسافران آغاز نمود. فعالیت او در تلویزیون از سال ۱۳۶۸ آغاز شد. او در سال ۱۳۸۰، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش دوم زن را برای بازی در فیلم من، ترانه ۱۵ سال دارم از بیستمین دوره جشنواره فیلم فجر دریافت کرد. همچنین به خاطر بازی در فیلم به نام پدر در بیست و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر، برنده سیمرغ بلورین نقش دوم زن شد. مهتاب نصیرپور در اولین جشنواره تولیدات تلویزیونی سیما در سال ۱۳۷۴ نیز، بخاطر ایفای نقش در نمایش تلویزیونی معمای یک قتل برنده دیپلم افتخار بهترین بازیگر زن شده بود. از نمایشهایی که او بازی کرده میتوان به دایی وانیا، مریم و مردآویج، آرش ساد، مجلس ضربت زدن، ترانههای قدیمی و مانیفست چو اشاره کرد.
دیگر هنرمندان ایرانی متولد آذر ماه
ایرج صغیری(نمایشنامهنویس وکارگردان)، جواد ذوالفقاری(کارگردان و مترجم)، علیرضا اوسیوند(بازیگر)، زهره عباسیزاده(بازیگر)، سیدرضی محمودی(نمایشنامهنویس،کارگردان و بازیگر)، علی زارعی(کارگردان و بازیگر)، لیلا لوکات(بازیگر)، محمدرضا الوند(نویسنده و کارگردان)، سروش طاهری(بازیگر و کارگردان)، صادق هاتقی(کارگردان و بازیگر)، مینا ساداتی(بازیگر)، پندار اکبری(بازیگر)، هستی مهدی(بازیگر)، سپند امیر سلیمانی(بازیگر)، عبدالرضا ثامری(نمایشنامه نویس و کارگردان)، رضا لنکرانی(تعزیهخوان)، فاطمه سرلک(بازیگر و کارگردان)، علی ارحام صدر(بازیگر)، مهدی جعفری(بازیگر)، مرتضی یوسف دوست(طراح صحنه)، هوشنگ هیهاوند(بازیگر، کارگردان و منتقد)، حسین سبحانی(نمایشنامهنویس و کارگردان)، مسلم سلیمانیان(نمایشنامهنویس وکارگردان)، حسن عابدی(نمایشنامهنویس وکارگردان)، محمود عزیزی(بازیگر و کارگردان)، مهوش افشارپناه(بازیگر)، امید عزیزی(بازیگر و کارگردان)، محسن شاه ابراهیمی(طراح صحنه و لباس)، شهرام خدایی(کارگردان)، روزبه حسینی(نویسنده، کارگردان و منتقد)، مهدی فتحی(بازیگر)، مهدی مسعود شاهی(مرکز هنرهایینمایشی 1373-1371) و حمید شاه آبادی(معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی1392 -1389).
تولد هنرمندان غیرایرانی متولد آذر ماه(22نوامبر-21 دسامبر)
فلیب مسینجر(نویسنده انگلیسی)، جرج کیسر(نمایشنامه نویس آلمانی)، الکساندر بلوک(نویسنده روسی)، دیوید ممت(نویسنده و کارگردان آمریکایی)، ارنست تولر(نویسنده آلمانی)، لودویگ هولبرگ(درامنویس دانمارکی)، نیک ارمرود(کارگردان انگلیسی)، پیترهاندکه(نویسنده آلمانی)، کنت برانا(کارگردان و بازیگر انگلیسی)، روبرلیپاژ(کارگردان فرانسوی - کانادایی)، کارلو گوتتزی(نویسنده ایتالیایی)، کنستانتین استانیسلاوسکی(کارگردان و نظریهپرداز روس)، اروین پیسکاتور(نمایشنامهنویس و کارگردان آلمانی)، ژان ژنه(نمایشنامهنویس فرانسوی) و ژان کلودکریر(نمایشنامهنویس فرانسوی).