آوازه خوان طاس را دو زبانه روی صحنه می برم
منتظر تثبیت شرایط کرونایی هستم

کارگردانی که دغدغه  احیای آثار بومی ایرانی با فضای جدید و امروزی را هم دارد .اجرای آثاری  نظیرجعفر خان از فرنگ برگشته و نمایش موفق سنتی ایرانی استاد نوروز پینه دوز و ...حاصل چنین نگاهی است .

رحمت امینی تجربه قابل توجهی نیز  در حوزه مدیریت تئاتر دارد.او دارای دکترای مطالعات عالی هنر از دانشگاه تهران است.خدایگان، اوستا نوروز پینه دوز، مجلس غریب  تنهایی و نقالی نقل نغز گردآفرین، جبجک علیشاه از جمله آثار مهم کارنامه او محسوب می شود.با دکتر رحمت امینی در باره فعالیت ها یش در شرایط امروز تئاتر گفت وگو کرده ایم .

 

در دوران رکود اجرای نمایش به واسطه شیوع کرونا چه کارهایی انجام داده اید؟

سال قبل فرصت مطالعاتی  در فرانسه به دست آوردم و در آنجا ایده ایی به ذهنم رسید که نمایش نامه ایی را دو زبانه در صحنه اجرا کنم. در این تجربه بازیگران در صحنه به دو زبان فارسی و فرانسوی سخن می گویند و از شیوه متداوال این نوع اجراها که زیرنویس در صحنه و یا ترجمه وجود دارد دوری می کنم . در این روش هم تماشاگر فارسی زبان و هم فرانسوی زبان متوجه گفت وگوها می شوند. برای اجرای این شیوه نمایش نامه آوازه خوان طاس را انتخاب کردم. در این  شیوه اجرایی به طور مثال بازیگر به فرانسه می گوید حالتان چطور است و بازیگر دیگر در پاسخ به فارسی می گوید حالم خوب است وهر دو گروه تماشاگران فارسی و فرانسوی زبان متوجه کلمات می شوند.

 

مدتی هم نمایش آوازه خوان طاس را تمرین کردید؟

 در مدت سه ماه از خرداد  تا آخر شهریور با همراهی بازیگرانی که هم به زبان فرانسه و هم به زبان فارسی تسلط دارند تمرینات انجام شد. که به دلیل شیوع کرونا تمرینات تعطیل شد ،زمان اجرای نمایش مشخص نیست و منتظر تثبیت شرایط هستم.

 

چه تغییراتی در متن آوازه خوان یونسکو داده اید؟

 ایده اجرایی نمایش ضمن انجام تغییراتی در متن یونسکو مورد توجه قرار گرفت . در متن ما هم دیالوگ فارسی و دیالوگ فرانسوی نوشته شده است. پگاه مرادی و غایت نتاج با سرپستی من متن را بازنویسی کرده اند. البته اگر تماشاگران نمایش را ببینند به طور حتم متوجه می شوند کار ما بر اساس نمایش نامه اوژن یونسکو اجرا شده است.

 

 برای گروه بازیگری به چه ترکیبی فکر کرده اید؟

شیوه انتخاب بازیگران شبیه انتخابی است که سه سال قبل در اجرای نمایش خدایگان انجام داده ام و گروه بازیگران هم ترکیبی از بازیگران جوان وشناخته شده است.

 

بن مایه اصلی نمایش  چه ویژگی ای داشت که آن را انتخاب کردید؟

 نمایش نامه آوازه خوان کله طاس اوژن یونسکو نویسنده فرانسوی-رومانیایی در ابتدای دهه پنجاه نوشته شده است . این متن ، اثر برجسته ای در حوزه ادبیات ابزورد (پوچ) به شمار می رود و فرزند زمانه خویش بعد از خاتمه جنگ جهانی دوم و شرایط حاکم بر اروپای آن دوران است. متن یونسکو با تکرار جملات پوچ و بی ربط پشت سر هم آغاز می شود. گفتگو میان زوج اصلی آقا و خانم اسمیت که یک زن و شوهر بورژوا از طبقه به ظاهر سطح بالا هستند، در یک دکورانگلیسی (شاید انگلستان در نیمه اول قرن بیستم) شکل می گیرد. حرف هایی که خالی از هرگونه مفهوم و بار معنایی است. گویی این شخصیت ها، خصوصا شخصیت زن به واقع هیچ چیز برای گفتن ندارند و فقط می خواهند هرطور شده حرف بزنند. زوج دیگری به آنها می پیوندند و گفتگوی ناهمگونی بین آنها شکل می گیرد و هیچ اتفاق مهمی در فضای اثر رخ نمی دهد و کاراکترها دائما رفتار متفاوتی از خود بروز می دهند. همه چیز پوچ است و پر از کلیشه های گفتاری و رفتاری. آوازه خوان کله طاس ماجرای انسان هایی را روایت می کند که حرف می زنند بی آنکه حرفی برای گفتن داشته باشند و تنها پارادایم زیستن را طی می کنند، بدون آنکه معنایی برای زندگی یافته باشند.

 

 برای اجرای نمایش آیا با سالن خاصی وارد مذاکره شده اید؟

بله،  با تالار مولوی قبلا صحبت هایی انجام داده ام و قرار شده 10 شب اول اجرا ویژه متخصصان ، اساتید و کارشناسان تئاتر باشد تا بازتاب نظرات را متوجه شوم و آماده اجراهای عمومی شویم . این اجرا به طور حتم تجربه نویی در تئاتر ما خواهند بود.

 

 اجرای نمایش در شرایط کرونایی را چگونه ارزیابی می کنید؟

 تئاتر بعد از تعطیلی در اسفند ماه سال قبل در خرداد ماه فرصت اجرای دوباره را پیدا کرد و در این مدت اجراهایی با رعایت پروتکل های بهداشتی روی صحنه رفت و با شیوع موج دوم کرونا فعالیت های تئاتری تعطیل شد .بهر حال در شرایط شیوع پاندمی کرونا حضور تعداد زیادی آدم در زیر یک سقف بسیار چالش زا است و به صلاح نیست و ممکن است باعث مبتلا شدن مخاطبان بشود .باید منتظر ماند تا شرایط بهتر شود و به روش های درمانی و تهیه واکسن دست پیدا کنیم تا بتوانیم در شرایط امن و مطمئن دوباره تئاتر روی صحنه ببریم.

 

 در شرایط شیوع کرونا برای تداوم فعالیت تئاتر تلاش هایی نظیر اجرای آنلاین تئاتر در فضای مجازی انجام شده است. این نوع فعالیت ها را چگونه ارزیابی می کنید؟

ناچار هستیم با توجه به شرایط موجود وارد این عرصه بشویم . باید طبق مقتضیات زمانه جلو رفت. زمانی رادیو تاسیس شد در سال های بعد تئاتر رادیویی هم به وجود آمد و ابتدا مخالفت هایی شد که نمایش رادیویی با روح تئاتر مغایرت دارد و مخاظب فقط صدا را می شنود و بعدا همه چیز عادی شد و کسی منکر ارزش های آن نشد. بعد از پیدایش تلویزیون، تئاتر تلویزیونی به منصه ظهور در آمد وعلی رغم مخالفت های اولیه جایگاه خودش را به دست آورد. تئاتر این قابلیت را دارد با هر پدیده و تکنولوژی خودش را منطبق کند و تئاتر آنلاین هم در این تعریف می گنجد و می تواند جایگاه خودش را داشته باشد و در بطن تئاتر مجازی قابلیت های زیادی وجود دارد.

گفت و گو از احمد محمد اسماعیلی