فعال تر شدن هنرمندان در حوزه تالیف و ترجمه

گفت و گوهای منتشر شده این هفته علاوه بر صحبت درباره کرونا و ارایه راهکارهای عملی برای عبور از این بحران، اشاره جدی به فعال تر شدن در حوزه تالیف و ترجمه هنرمندان تئاتر دارد.

هنرمندان در هفته گذشته راهکارهای گذر از بحران کرونا را همچنان در اجرای نمایش های خیابانی و محیطی و تقویت تولید تله تئاتر دانسته اند. متن مهمترین گفت و گوهای کوتاه و بلندی که هفته گذشته با موضوع هنرهای نمایشی روی خروجی خبرگزاری‌ها و سایت ها منتشر شده  را در بخش «لب کلام» بصورت خلاصه آورده‌ایم تا مخاطب این متن در دنیای پرسرعت امروز درجریان مهمترین بخش‌های  آن قرار بگیرد. بدیهی است علاقمندان برای خواندن مشروح گفت و گوها می توانند به منبع مطلب که در ذیل هر گفت و گو ذکر شده مراجعه کنند.

محمدرضا خاکی: « گفتگو با برشت» ترجمه می‌شود
محمدرضا خاکی مدرس، مترجم و کارگردان باسابقه تئاتر طی چند ماه گذشته چند نمایشنامه و عنوان کتاب را ترجمه کرده که ۲ نمایشنامه «دو سر و یک کلاه» و «همه پرندگان» به همراه مجموعه داستانی از اسلاومیر مروژک در دست انتشار هستند.
لب کلام
از فروردین ماه به دلیل شیوع ویروس کرونا خانه نشین شده‌ام و روزانه چند ساعت در زمینه ترجمه و نگارش کتاب کار می‌کنم.
در این مدت ترجمه ۲ نمایشنامه و یک مجموعه داستان را به پایان رسانده‌ام که برای چاپ به انتشارات «مانی‌ای هنر» ارائه داده‌ام.
یک نمایشنامه با نام «دو سر و یک کلاه» نوشته ژان- ماری پی یم نمایشنامه‌نویس معاصر فرانسوی است که با فضایی طنز به داستان ۲ برادر بازیگر می‌پردازد.
نمایشنامه دوم با نام «همه پرندگان» نوشته وجدی معود است که پیش‌تر از او نمایشنامه «آتش‌سوزی‌ها» را ترجمه کرده بودم.
«همه پرندگان» از آثار جدید معود و یک درام عاشقانه است.
ترجمه مجموعه داستانی از اسلاومیر مروژک با عنوان «الفبای بی فایده نقاشی شده توسط شاوال» شامل حدود ۳۸ داستان کوتاه است که ترجمه کرده‌ام.
ترجمه نمایشنامه «داوید و ادوارد» اثر لیونل گلدشتاین انگلیسی را به عنوان یکی دیگر از فعالیت‌ها در زمینه ترجمه نمایشنامه است. این نمایشنامه روایتگر زندگی ۲ پیرمرد است که امیدوارم با پایان شرایط کرونایی، این نمایشنامه را روی صحنه ببرم.
ترجمه و تألیف کتاب «ادیپ» نیز در دست دارم. این کتاب درباره نمایشنامه‌های مختلفی که درباره ادیپ نوشته شده و همچنین ادیپ در حوزه اسطوره، سینما، ادبیات داستانی و روانشناسی معاصر است.
کتابی نیز شامل مقالات مختلف و چندین گفتگو با عنوان «گفتگو با برشت» را هم در دست ترجمه دارم که اثر ورنر هِشت است. این کتاب برای فعالان تئاتری و علاقه مندان به برشت کتاب مفیدی خواهد بود.
خبرگزاری مهر

فعال حوزه فناوری‌های هنری: عروسک‌های مکاترونیک وارد نمایشنامه‌ها می‌شوند
میرمحمدرضا حیدری یکی از شتابدهنده‌های حوزه فناوری‌های هنری با امضای قراردادی با معاونت علمی ریاست‌جمهوری در حال توسعه عروسک‌های مکاترونیک است که به گفته آنها از این عروسک‌ها در نمایش‌های خیابانی می‌توان بهره برد و انتظار می‌رود تا ۶ ماه آینده از این عروسک رونمایی شود.
لب کلام
ما در این شتابدهنده در حوزه صنایع فرهنگی و فناوری‌های هنری متمرکز شدیم
اینها موضوعاتی است که در یکی دو دهه اخیر در دنیا مورد توجه بیشتر قرار گرفته است.
در این شتابدهنده محصولات و مواد فناورانه مرتبط با حوزه صنایع و فناوری‌های هنری را مورد حمایت قرار می‌دهیم
از آن جمله می‌توان به انواع گجت‌ها و تجهیزات مورد نیاز تصویربرداری سینمایی و یا سازهای موسیقی اشاره کرد.
علاوه بر آن بخشی از فعالیت‌های ما در زمینه نرم افزارهایی است که مستقیما به تولید آثار هنری و تدوین فیلم و نرم افزارهایی که می‌توانند در فضای مجازی خدماتی را ارائه دهند، می‌پردازند.
تولید محتوا را از دیگر بخش‌های فعالیت این شتابدهنده است.
موادی را که در حوزه‌های هنری مورد نیاز است، بعضا در کشور در دسترس نداریم و به طور مشخص بر روی این مواد متمرکز شدیم.
برخی از آثار هنری  رسانه‌ها تکنولوژی محور هستند که از آن جمله می‌توان به انواع گیم و بازی، واقعیت مجازی و واقعیت افزوده و کاربردهای آنها در حوزه هنری و تولید سرگرمی اشاره کرد.
برخی از استارتاپ‌ها وارد این شتابدهنده شدند و فعالیت فناورانه خود را آغاز کرده‌اند.
در حوزه نمایش عروسکی چند پروژه را در دستور کار داریم که تولید عروسک‌های مکاترونیک که از راه دور قابل کنترل هستند، از جمله این پروژه‌ها به شمار می‌روند.
این پروژه با همکاری یکی از محققان این حوزه خانم مولوی‌زاده از اساتید این حوزه که منتورینگ این پروژه را بر عهده دارد، در حال اجرا است
قراردادی با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و خانه عروسک خانم مرضیه برومند برای توسعه این نوع عروسک‌های مکاترونیک منعقد کردیم و در این همکاری فضایی را در اختیار محققان این پروژه قرار دادیم.
مطالعات اولیه برای ساخت عروسک‌های مکاترونیک آغاز شده است. انتظار داریم که تا ۶ ماه آینده اولین عروسک مکاترونیک را رونمایی کنیم.
هدف اصلی اجرای این طرح توسعه فناوری‌های ساخت عروسک‌های مکاترونیک است که صورت عروسک به طور کامل حرکت کند و رفتارهای طبیعی شبیه انسان داشته باشد، ضمن آنکه قابل کنترل از راه دور نیز باشد.
از این عروسک‌های مکاترونیک در نمایش‌های عروسکی بسته به مورد می‌توان استفاده کرد، هر چند که برای هر نمایشی نیاز به عروسک جدید است، ولی یکی از کاربردهای مهم آن در فیلم‌های عروسکی است.
مثلا در فیلم شهر موش‌ها زمانی که در لانگ شات، عروسک در حال حرکت است، به دلیل اینکه عروسک با دست عروسک گردان حرکت می‌کند، از این رو عروسک حرکات غیر طبیعی دارد و این فناوری می‌تواند این نیاز صنعت سینمای کشور را برطرف کند.
از دیگر کاربردهای عروسک‌های مکاترونیک استفاده از آن در نمایش‌های خیابانی و در شاد پیمایی‌ها است.
ایسنا

امیر دژاکام : «ایوب خان» در انتظار بهبود شرایط است
امیر دژاکام نویسنده و کارگردان تئاتر با اشاره به اینکه برای فعالیت تئاتری فعلا چاره‌ای جز صبر و حوصله وجود ندارد درباره ویژگی های نمایش «ایوب خان» توضیحاتی ارائه داد.

«ایوب خان» آماده برای اجراست و از آنجا که پیش از این در فضاهای بازی چون کاخ سعدآباد و دریاچه چیتگر اجرا داشته است برای روی صحنه رفتن در سالن تئاتر نیازمند تغییراتی اندک است.
نیازمند هستیم برای هماهنگ سازی ویدئو آرت ها با فضای اصلی نمایش در سالن هم تمرین داشته باشیم. اما همانطور که می‌دانید فعلاً فعالیت‌های تئاتری تعطیل هستند و تا زمانی که شرایط برای اجرا میسر نشده باشد، نمی‌توانیم به صحنه برویم.
اساساً طراحی این نمایش برای فضاهای متفاوت است و ابتدا به شکلی نمایش را طراحی کردیم که در آن، مکان به عنوان یک کاراکتر جدید وارد نمایش شود و زمانی این کاراکتر وارد می‌شود که محاسبات را به هم می‌زند.
ما از همان ابتدای تمرینات این مساله را برای کارمان در نظر داشتیم. به عنوان نمونه نمایش تعدادی اجرا در کنار دریاچه چیتگر داشت که در آن شرایط میزانسن حفظ می‌شد و جابجایی‌ها تغییر می‌کرد و در اجرای کاخ سعدآباد با توجه به مکان اجرا میزانسن و جابجایی هر ۲ تغییر می‌کردند.
در واقع نحوه قرار گرفتن نمایش جلو تماشاگر با تغییر مکان اجرا تغییر می‌کند و برای هر فضای جدید این آمادگی را داریم که تغییراتی در اثر به وجود بیاوریم و این آزمایش را انجام خواهیم داد که مکان‌های مختلف چه تأثیری بر زیبایی شناسی نمایش خواهند داشت.
دریاچه چیتگر، آبشار تهران، باغ پرندگان و … دیگر مکان‌هایی هستند که «ایوب خان» با مناسب شدن شرایط باید در آنجا اجرا برود اما فعلاً به جز صبر و حوصله چاره‌ای نیست.
نمایش در اواخر دهه ۴۰ و اوایل ۵۰ می‌گذرد و ماجرای زنی را روایت می‌کند که قرار است همسرش که چند مأمور ژاندارمری را زده است، اعدام کنند. این زن آمده جلو خانه ایوب خان تا با کمک او برای شوهرش پول دیه جمع کند اما ایوب خان سه روز است پیدایش نیست و حالا همه مردم از جمله امیر پسر کوچک ایوب خان به دنبال او می‌گردند که در این مسیر سراغ هرکس که می‌روند داستان خودش را هم روایت می‌کند.
خبرگزاری مهر

خسرو حکیم رابط : میکروب ها بگذارند، قرن تازه را می‌بینم
حکیم رابط در این گپ و گفت، کمی درباره انتشار آثارش صحبت می‌کند، کمی درباره میکروب‌های زنده و یکی از خاطره‌های کوتاهش را از روی کتاب زندگی نامه‌اش برایمان می‌خواند.
لب کلام
فروردین امسال 90 ساله شدم. کرونا را نمی‌گویم ولی شاید اگر میکروب‌های دیگر بگذارند، سال دیگر و قرن تازه را هم ببینم!
یک مجموعه چند جلدی از کل آثارم منتشر شده است؛ نمایشنامه‌های صحنه‌ای، نمایشنامه‌های رادیویی، فیلمنامه‌ها، مصاحبه‌ها و اظهار نظرها و کتاب خاطرات با نام «روز هفتم» که همه را نشر «روزبهان» منتشر کرده است.
کتاب «روز هفتم» از نظر حجم از چهار کتاب دیگر کمتر است ولی شاید از همه آنها بهتر باشد. در این کتاب تواتر زمانی وجود ندارد. خاطراتی است مال سال‌های خیلی دور که البته همه به زمان حال نوشته شده‌اند.
غروب یکی از روزهای جمعه بدجوری دلتنگ بودم. به کتابخانه‌ام رفتم که در زیرزمین خانه بود.
یکی از دوستانم دفترچه قطوری داده بود تا در آن داستان بنویسم. به او گفته بودم من که داستان‌نویس نیستم، حالا اگر فیلمنامه یا نمایشنامه بود، باز یک چیزی. ولی او گفته بود هرچه دلت خواست بنویس.
آن غروب جمعه که دلم خیلی تنگ بود، خودم را سپردم به دست ذهنم و دستم. نیم ساعتی چشمانم را بستم و بعد ناگهان خودش آمد...
حکیم رابط انگار دوباره به همان روز باز می‌گردد و بی اختیار بخش اول کتاب را برای ما که این سوی خط تلفن هستیم، می‌خواند؛ خاطراتی است از دوره‌ای معلم بوده است در مقطع سوم دبستان...
او سپس توضیح می‌دهد در این کتاب همه جور خاطره آمده است؛ از مرگ پدرش تا کنگره دانشجویان در ورشو یا گردهمایی جهانی جوانان دموکرات...
امروز محمد به کلاس نیامده است. محمد را دوست می‌دارم. بهترین شاگرد کلاس من است. درسش خوب نیست. می‌پرسم کجاست؟ می‌گویند سر ِ زمین است و محصول جمع می‌کند. زنگ می‌خورد . محل زمین را می‌شناسم. در حاشیه شهر است. می‌روم که بروم پیش محمد. گرم است و گرما. می‌رسم. محمد مرا می‌بیند، پیش می‌آید.چند کلمه‌ای صحبت می‌کند. همین قدر می‌فهمم که از مادر می‌گوید. نگاه می‌کنم، می‌بینم زمینی خلوت. بادی تند می‌وزد. حتی باد را نیز می‌بینم. خرمنی فقیر، مردی مردی مفلوک و سوخته پشت خرمن‌کوب، و زنی شکسته و خسته، بسته بر خرمن‌کوب به جای گاو...»
می‌بینید وقتی تمام می‌شود، آدم چه بغضی دارد! تمام این کتاب همین رویه را دارد.
تمام این خاطره‌ها را با صدای خودش ضبط کرده و پسرش، آزاد که شاعر و موزیسین است، برای این قصه‌های کوتاه موسیقی انتخاب کرده است و در نظر دارد آنها را منتشر کند.
وقتی این قطعات را گوش می‌دهم، چنان بغضی از آدم می‌ترکد که خود من طاقت دو بار شنیدنش را ندارم.
گُلی نشکفته است، این یکی هم که می‌بینی، پاییز بر مزار بهار، اهداء فرموده است.
ایسنا

صدرالدین زاهد: پیشنهاد اجرای تئاتر در فضای باز
صدرالدین زاهد کارگردان و مدرس تئاتر، اجرای تئاتر در فضای باز و تولید تله تئاتر را به شرط حمایت‌های دولتی در شرایط کرونایی مناسب دانست.
لب کلام
از چندین ماه قبل که بحران کرونا در سرتاسر جهان شروع شده و باعث محدودیت در رفت‌وآمدها و فاصله گرفتن اجباری افراد از یکدیگر شده است مساله آموزش هنرجویان نیز با مشکلاتی مواجه شده که راه حل بسیاری از دوستان در این شرایط آموزش به صورت آنلاین است.
من در انجمن مدرسان نظرم را درباره آموزش آنلاین مطرح کردم و معتقدم مباحث نظری تئاتر مانند درس‌هایی چون «تاریخ تئاتر» و یا «سبک‌ها و شیوه‌های کارگردانی»، «نمایشنامه‌نویسی» و … قابلیت آموزش آنلاین را دارند
باید دید برای یادگیری همین مباحث هم چقدر از طرف دانشجویان اشتیاق وجود دارد اما آموزش کار عملی تئاتر عملاً در این شرایط وجود ندارد چون تئاتر در نفس خود عمل نزدیک کردن آدم‌ها به یکدیگر است اما این روزها بحران کرونا برای فصل کردن آمده نه وصل کردن.
کاری که من در شیوه آموزشم در تئاتر و کارهایی که به صحنه می‌برم، انجام می‌دهم مربوط به دهه ۶۰ میلادی است؛ شیوه‌ای که در آن تئاتر از مفهوم قرن نوزدهمی خود فاصله گرفت و به مسائل و فعالیت‌های گروهی بها داد.
در نحوه آموزش من هماهنگی جمعی و خلاقیت گروهی اهمیت می‌یابد در این شرایط امکان آموزش آنلاین وجود ندارد.
متأسفانه این روزها وضعیت خیلی آشفته‌تر از آن است که بتوانیم تصورش را بکنیم و تئاتر همه کشورها نیز با همین مشکل مواجه هستند.
در کشورهای دیگر نظیر فرانسه که من با آن آشنایی بیشتری دارد و چند هفته قبل نیز سفری به آنجا داشتم سوبسیدها قطع نشده و ممکن است که هنرمندان ۱۰۰ درصد حقوقشان را دریافت نکنند اما حداقل ۷۰-۸۰ درصد از هزینه‌هایشان تأمین می‌شود
در ایران کلاً مسائل فرهنگی برای دولت ما در اولویت نیست و مدیران نیز برنامه‌ریزی درستی برای کنترل شرایط ندارند.
از آنجا که معتقدم محور اصلی نمایش بازیگر است و می‌توان بدون وابستگی به دکور و نور و صحنه پردازی نمایشی را به صحنه برد موافق اجرای نمایش‌های کم پرسوناژ در فضای باز هستم و اگر به من این اجازه را بدهند آمادگی چنین اجرایی را با حداقل تماشاگر دارم.
تولید تله تئاتر در تمام دنیا مرسوم است و تفاوت زیادی هم با تئاتر صحنه‌ای و حتی فیلم تئاتر دارد.
در تله تئاتر دکوپاژ وجود دارد و مفاهیمی را که از طریق تئاتر نمی‌توان به مخاطب منتقل کرد توسط تکنیک‌های مختلف تصویری انتقال می‌دهند.
من از تولید تله تئاتر در این شرایط استقبال می‌کنم اما مساله حمایت‌های دولتی در این میان مطرح است که به نظر می‌رسد زیاد تمایلی به اجرایی شدن این طرح وجود ندارد.
در تولید تله تئاتر به دلیل تصویربرداری در فضای استودیویی مساله رعایت پروتکل‌های بهداشتی و اجرای نمایش‌های کم پرسوناژتر باید مد نظر قرار گیرد و از طرف دیگر مساله در نظر گرفتن زمان کافی برای تولید این آثار هم مطرح است چون برای کم شدن هزینه می‌خواهند یک تله تئاتر را به سرعت و در ۲ روز تصویربرداری کنند که در نهایت نتیجه کار ضعیف از کار درخواهد آمد.
خبرگزاری مهر