لب کلام هنرمندان در گفتوگوهای هفته 22
همچنان بیمهری به تئاتر و آزمون و خطا در شرایط کرونایی
ایران تئاتر- عباس عبدالعلیزاده: محدودیت های کرونایی نسبت به دوهفته گذشته کاهش یافته اما همچنان اجرای تئاتر تعطیل است. با وجود اینکه همه مغازهها، رستورانها و حتی باشگاههای ورزشی فعالیت خود را از سر گرفتهاند اما تئاتر همچنان باید تعطیل باشد! و همچنان بی مهری به تئاتر ادامه دارد. در این آزمون و خطا ها همچنان کفه ترازو به نفع تئاتر نیست. البته سمینار و نشست های تئاتری با محدودیت های کرونایی برگزار می شود و جشنواره ها کاملا بصورت آنلاین برنامه ریزی می کنند و حتی جشنواره تئاتر مقاومت فقط در فضای مجازی درحال برگزاری است.
مسائل مختلفی در گفت وگو های هفته گذشته مطرح شد. روی آوردن به نوشتن، تمرین تئاتر در شرایط کرونایی، خطر کاهش سطح علمی در آموزش آنلاین دانشگاه ها و آموزشکاه ها و انتظاراتی که از تلویزیون (سیما) در این شرایط می رود ازجمله مهمترین موضوع گفت و گو هااست.
متن مهمترین گفت و گوهای کوتاه و بلندی که هفته گذشته با موضوع هنرهای نمایشی روی خروجی خبرگزاریها و سایت ها منتشر شده را در بخش «لب کلام» بصورت خلاصه آوردهایم تا مخاطب این متن در دنیای پرسرعت امروز درجریان مهمترین بخشهای آن قرار بگیرد. بدیهی است علاقمندان برای خواندن مشروح گفت و گوها می توانند به منبع مطلب که در ذیل هر گفت و گو ذکر شده مراجعه کنند.
حسن باستانی: کاری جز نوشتن انجام نمیدهم
حسن باستانی نویسنده و کارگردان تئاتر درباره فعالیت هایش در شرایط امروز تئاتر گفت: درست است که به دلیل بحران کرونا همه فعالیتهای تئاتری تعطیل شده اند اما فکر را که نمیتوان تعطیل کرد. به تازگی اقتباسی از رمان «شیطان و دوشیزه پریم» پائولو کوئیلو داشتهام و قبل از محدودیتهای جدید کرونایی برای اجرا آن را به تئاترشهر ارائه دادم اما متاسفانه با شرایط پیش آمده و عقب افتادن نوبت اجرای گروهها به نظر میرسد هیچ قطعیتی برای اجرا وجود ندارد.
لب کلام
چون هنوز نوبت اجرا و سالن اجرای نمایش مشخص نیست نمیتوان برنامهریزی برای انتخاب عوامل و شروع تمرینها انجام داد.
مساله این است که همه فعالیتهای تئاتری تحتالشعاع بحران کرونا قرار گرفته است و با این اوصاف تمرین کردن و در کنار هم قرار گرفتن عوامل هم خطرناک خواهد بود.
فعلاً در انتظار بهبود شرایط هستم و کاری جز نوشتن انجام نمیدهم.
چه تئاتر تعطیل باشد و چه نباشد دولت وظیفه دارد از هنرمندان حمایت کند و بیش از ۹ ماه هم است که عملاً تئاتر تعطیل است.
با اجرای چند نمایش آنلاین یا حتی تولید تلهتئاتر نمیتوان گفت چراغ تئاتر روشن است و اصلاً مگر چند هنرمند امکان تولید و ضبط چنین آثاری را دارند.
من شخصاً اعتقادی به تئاتر آنلاین ندارم چون ماهیت وجودی تئاتر به زنده بودن و هم نفس بودن با تماشاگر است.
برای مخاطبان مدیوم تصویر هم دیدن آثار تلویزیونی و سینمایی که خیلی جذاب تر از دیدن تئاتر آنلاین است.
پذیرفتن و باور اتمسفری غیرواقعی به جای فضایی واقعی در تئاتر است که برای مخاطب تئاتر لذت بخش است اما در صفحه مانیتور و گوشی ارتباطی شکل نمیگیرد و حسی که پشت اجرای زنده وجود دارد هرگز با این شیوه جواب نمیدهد.
با این راه کارها نه تنها تئاتر ماندگار نخواهد شد بلکه کمکم ارزش دراماتیکش را هم نزد مخاطبان غیرحرفهای از دست میدهد و برایشان تئاتر دیدن عادی میشود از این رو ترجیح میدهند به جای حضور در سالن نمایش پای تلویزیون بنشینند و تئاتر ببینند در حالی که تئاتر دیدن مناسک خاص خودش را دارد.
خبرگزاری مهر
عادل بزدوده: تدریس بیسوادی در دانشکدههای هنری
عادل بزدوده که این روزها به شکل آنلاین به دانشجویان درس تئاتر میدهد، ابراز تاسف میکند که در دانشکدههای ما، بیسوادی درس میدهند. این کارگردان تئاتر و تئاتر عروسکی از فاجعهای غمانگیز سخن میگوید؛ نسل جدید، استادان بنام قبلی را نمیشناسند و انقطاع نسلها به بدترین شکلی رخ داده است.
لب کلام
دل آدمی میشکند وقتی متوجه میشود بچههای نسل جدید هیچ خبری از استادان بنام تئاتر عروسکی ندارند و نمیدانند این هنر بر شانه چه کسانی ایستاده و رشد کرده است.
این روزها مشغول تدریس آنلاین تئاتر عروسکی در دانشگاه سوره هستم.
چندی پیش در کلاس درس از 5 تن از استادان این رشته نام بردم؛ نصرت کریمی، اردشیر کشاورزی، کامبیز صمیمی مفخم، جواد ذوالفقاری و بیژن نعمتی شریف و با کمال تاسف و شگفتی دیدم دانشجویان هیچ خبری از حضور این استادان ندارند.
دانشجو مقصر نیست بلکه ایراد از امثال من و ماست که در دانشکدههای هنری تدریس میکنیم و بعد از درگذشت هنرمندانی نظیر استادانی که نام بردم، میکوشیم حضور و تاثیر آنان را کمرنگ کنیم و خود را جایگزین کنیم.
باید ستونهای مهم هر رشتهای را به دانشجویان بشناسانیم.
دانشجوی ما باید بداند هنری مانند تئاتر عروسکی باری به هر جهتی ایجاد نشده و به اینجا نرسیده بلکه بر شانههای استادان بزرگی قد راست کرده است.
همه را به یک چوب نمیزنم ولی متاسفانه بخش زیادی از استادان دانشگاهها هم سواد اندکی دارند و هم مطالعه اجتماعیشان ناچیز است.
چنین استادانی چه میتوانند به دانشجویان درس بدهند جز بی سوادی و هر آنچه از ندانستن و ندانمکاری نشات میگیرد.
این عارضه بسیار خطرناک، گریبان جامعه ما را خواهد گرفت.
چگونه میتوان انتظار داشت درخت پر بار اندیشه در جامعهای بروید که فرهنگ در آن جایگاه درستی ندارد.
زمانی میتوان منتظر درختان پر بار تفکر ماند که باغبانان درستی که زمین و طبیعت، نهالها و مناسبات را میشناسند، دست به کار شوند و بذر اندیشه بکارند.
چه بگویم که هر چه بگویم به خودمان برمیگردد.
دانشجویی که از پشت میز و نیمکت دبیرستان به دانشگاه آمده، پیش از این در سینما، تئاتر و کتاب چگونه او را تغذیه کردهایم.
وقتی همه حلقههای یک زنجیر متزلزل باشد، آن زنجیر به اشارهای از هم جدا می شود ولی در کنار یکدیگر میتوانیم مسایلمان را مطرح کنیم و برای کاستیهایمان راه حل بیابیم.
با وجود قدرت اینترنت، این سوال هست که چرا این نسل و حتی نسل بعدی باید با بزرگان هنر خود این چنین بیگانه باشند.
بزرگانی مانند بیژن نعمتی شریف یا اردشیر کشاورزی اهل گفتگو و جنجال نبودند.
آنان آهسته و پیوسته به کار خود مشغول بودند ولی وظیفه امثال ماست که آنان را به نسلهای بعدی بشناسانیم تا ریشههای خود را دریابند.
ما هستیم که میتوانیم جامعه فرهنگی کشورمان را به اوج یا قهقرا ببریم.
متاسفانه برخی از دوستان آگاهانه یا ناآگاهانه، حرکت به سمت قهقرا را انتخاب کردهاند.
من از خود راضی نیستم ولی از خودم راضی هستم که در دوره آموزشی خود به دانشجویان دانشگاه سوره توانستم بخشی از استادان بنام رشته عروسکی را معرفی کنم.
ایسنا
محمدهادی عطایی: اتفاق خوشایند برای دانشجویان درجشنواره تئاتر مقاومت
محمدهادی عطایی بازیگر و کارگردان تئاتر درباره فعالیتهایش اخیرش گفت: بهعنوان کارگردان و بازیگر در بخش دانشجویی هفدهمین جشنواره تئاتر «مقاومت» با نمایش «فریاد خاموش» حضور دارم. این اثر نمایشی نوشته محمدرضا عطاییفر است و محسن سالاری، پیمان محسنی، محمدهادی عطایی و سارا ذکریا نژاد به عنوان بازیگر در آن حضور دارند.
لب کلام
امسال اولین سالی است که بخش دانشجویی به جشنواره تئاتر «مقاومت» اضافه شده است که اتفاق بسیار خوشایندی برای نسل جوان و دانشجو برای همراهی و آشنایی آنها با تئاتر مقاومت محسوب میشود.
زمان مدیریت آقای مسافرآستانه در انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس شاهد برگزاری همایشها و نشستهای مختلفی بودیم و دانشجویان نیز مورد حمایت قرار میگرفتند.
در مدیریت جدید انجمن، حمایت از نسل جوان دوباره در دستور کار قرار گرفته و دانشجویان میتوانند با فضای تئاتر مقاومت بیشتر آشنا شوند و حضور در این جشنواره برایشان به منزله سکوی پرتابی باشد.
نمایش «فریاد خاموش» مدتی قبل ضبط شده است و با آغاز جشنواره طبق جدول زمانبندی برای مخاطبان اجرای آفلاین دارد.
«فریاد خاموش» اثری سه اپیزودی است که در هر اپیزود یک رزمنده خاطراتش را از جنگ تحمیلی روایت میکند.
همچنین مشغول تمرین نمایشی به کارگردانی مهدی ضیائیان پور برای حضور در بخش خیابانی جشنواره تئاتر فجر هستم.
هنوز نمیدانیم بخش خیابانی جشنواره قرار است به چه شیوهای برگزار شود.
برای بخش خیابانی برگزاری به شیوه آنلاین مناسب نیست چون در نمایشهای خیابانی دیوار چهارم برداشته و بازیگران با تماشاگران تعامل و ارتباط دارند از این رو نمایش خیابانی بدون مخاطب از اصول خود دور میشود.
متاسفانه بحران کرونا باعث شده که همه ما در یک آزمون و خطا باشیم.
این روزها و بعد از یکی دو هفته تعطیلیِ مشاغل، میبینیم که همه مغازهها، رستورانها و حتی باشگاههای ورزشی فعالیت خود را از سر گرفتهاند اما تئاتر همچنان باید تعطیل بماند.
امسال برگزاری جشنوارههای تئاتری و اجرای نمایشها به حداقل خود رسید و به تبع آن بودجهای نیز هزینه نشده است بنابراین انتظار میرود که این بودجه صرف حمایت از هنرمندان تئاتر شود.
خبرگزاری مهر
شهره لرستانی: شیر بییال و کوپال
شهره لرستانی کارگردان و بازیگر تئاتر و تلویزیون و کارگردان تلهتئاتر "آرامش از نوعی دیگر" که هفته گذشته از شبکه چهارسیما پخش شد، درباره توجه به تولید تلهتئاتر از سوی تلویزیون گفت: متاسفانه مدتهاست نتوانستم فعالیت فرهنگی داشته باشم به خصوص در تلویزیون که باید جایگاه اصلی من باشد. وظیفه تلویزیون سرگرمی مردم، اطلاعرسانی و آگاهی است اما آنچه که اکنون داریم، نامش تنها صدا و سیما است و رسانهای است که تنها عده به خصوصی اجازه کار در آن را دارند و اگر هم زمانی مرا خواسته تنها به عنوان بازیگر بوده و من هیچگاه به تمامی، تنها به عنوان بازیگر آنجا حضور نخواهم داشت.
لب کلام
من زمانی در یک رسانه خواهم بود که با اندیشه خود در آن حضور داشته باشم و وقتی تمامی طرحهای من، هشت سال از سوی این رسانه پذیرفته نمیشود و اجازه تهیهکنندگی و کارگردانی در آن ندارم، به نظرم نمیآید که من عضوی از آن باشم.
تله تئاتر "آرامش از نوعی دیگر" نوشته تام استپارد است و من در این اثر، سعادت آن را داشتم با چند بازیگر بسیار خوب مثل اکبر زنجانپور، شقایق فراهانی، هادی مرزبان و ... همکاری داشته باشم.
مضمون این اثر بسیار قابل توجه است ضمن اینکه تهیهکننده این تلهتئاتر علی اصغر آزادان، از تهیهکنندگان بسیار با ارزش است و عضو بسیار مهم این گروه مسعود فروتن بود که کارگردانی تلویزونی را برعهده داشت و من از این همکاری بسیار خوشحال شدم.
در واقع صداوسیما متعلق به همه هنرمندان نیست و متعلق به تعداد کمی از آنهاست. در صورتیکه دقت شود، نویسندگان محدودی اجازه فعالیت در این رسانه را دارند، کارگردانهای کمی با آن همکاری میکنند و اینگونه نیست که هر شخصی طرح و ایدهای دارد بتواند در صداوسیما فعالیت داشته باشد.
در همه جای دنیا نقش و رسالت تلویزیون بالا بردن سطح آگاهی مخاطب است و تلویزیونها هستند که هنرمند تئاتر را با آثارش چه در زمینه نویسندگی، کارگردانی و بازیگری با آثار بزرگ دنیا و آثار معاصر مطرح میکنند.
کارکرد نخست تئاتر نسبت به دیگر رسانهها، آگاهیرسانی و بالا بردن سطح فرهنگ در جامعه است چرا که تئاتر، ادبیات را با هنر نمایش مستقیم میآمیزد و با تماشاگر ارتباط برقرار میکند.
هنرمندانی که زبان گرمی دارند و میتوانند در دل مردم نفوذ کنند، معمولاً اجازه اندیشیدن و برنامهسازی را در آنجا ندارند و کارهایی که پخش میشود، سالیانه تکرار میشود و از کاری به کار دیگر اغلب، همه داستانها شبیه یکدیگر هستند.
رسانهای که کارش ایجاد تنوع است، به کلی جلوی هر رنگ و بوی تازه و هر نگرش جدید را گرفته. تعداد محدودی کار نیز مسیری را طی میکنند و لاجرم مثل شیر بییال و کوپال به نمایش در میآیند.
هنرآنلاین
لیلی عاج: «مقاومت» برای بقای تئاتر
لیلی عاج نویسنده و کارگردان تئاتر که با نمایش «کجایی ابراهیم؟» در بخش صحنهای جشنواره تئاتر «مقاومت» حضور دارد، درباره اجرای این اثر نمایشی گفت: «کجایی ابراهیم؟» گوشههایی از زندگی شهید ابراهیم هادی و گردان کمیل با سه نگاه گذشته، حال و آینده را به تصویر میکشد.
لب کلام
قصه نمایش از این قرار است که یک جوان امروزی در حال نقاشی تمثال شهید ابراهیم هادی و شهدای گردان کمیل در یکی از اتوبانهای تهران است اما بر اثر اتفاقی سقوط میکند و برای مدت کوتاهی به کما میرود.
همین کمای حدوداً دو دقیقهای، یک ساعت نمایش ما را شکل میدهد. او در این مدت به عالمی دیگر و نزد شهید هادی میرود و برمیگردد.
این جوان از مشکلات امروز جامعه مثل گرانی و برخی دیگر از معضلات برای شهید هادی صحبت میکند. هرچه قصه جلوتر میرود و شهید هادی پی میبرد حال برخی از جوانهای امروز خوب نیست، متأثر میشود.
در نمایش ارتباطی بین ابراهیم هادی ۲۵ ساله سال ۶۱ و جوان امروزی و ۲۵ ساله سال ۹۹ شکل میگیرد.
در مورد دشواریهای ناشی از شیوع ویروس کرونا برای تولید این اثر نمایشی باید گفت گروه نمایش «کجایی ابراهیم؟» پرجمعیت است و این موضوع کمی کار را برای رعایت قوانین بهداشت جمعی برای مبارزه با کرونا سخت میکرد.
برپایی هر گونه حرکتی که به بقای تئاتر کمک کند قابل ستایش است.
ستاد برگزاری جشنواره مقاومت همانند نامش فعل مقاومت را به معنای حقیقی کلمه صرف کرده و برای برپایی آن بیوقفه تلاش میکند.
به لحاظ کمی، هفدهمین جشنواره تئاتر «مقاومت» دورهای قابل قبول را پشت سر میگذارد و اقدامات مؤثری انجام داده است اما به لحاظ کیفی باید آثار را تماشا کنیم تا توان قضاوت داشته باشیم.
خبرگزاری مهر