با راه‌اندازی تلویزیون تئاتر ایران ایجاد شد
دلگرمی تئاتر شهرستان‌ها به ایجاد عدالت فرهنگی
ایران تئاتر_ میترا رضائی؛ سال‌های زیادی است که دفاتر انجمن هنرهای نمایشی در شهرستان‌های کوچک و دورافتاده کشور با حداقل امکانات فعالیت می‌کنند از این رو داشتن یک پلتفرم برای مشارکت و پوشش و انعکاس رویدادهای تئاتری اعم از اجرا و سایر برنامه‌های نمایشی در زیرمجموعه اداره کل هنرهای نمایشی و معاونت هنری ارشاد همیشه یک ضرورت بود که با قرار گرفتن در شرایط پاندمی کرونا تبدیل به اولویت شد. از این رو با تحقیق و برنامه ریزی دقیق و فشرده سامانه «تلویزیونی تئاتر ایران» توسط انجمن هنرهای نمایشی ایجاد شد.که می‌تواند بزرگ‌ترین درگاه انتشار رویدادهای تئاتری برای مخاطبان در سراسر کشور باشد. انجمن هنرهای نمایشی ایران در راستای اهداف راهبردی اداره کل هنرهای نمایشی در شرایط بحران، باهدف ایجاد یک امکان فراگیر برای عرضه ویدئو تئاتر و پخش زنده برنامه های حوزه هنرهای نمایشی اقدام به توسعه پرتال تئاتر ایران و ایجاد سامانه تلویزیون تئاتر ایران کرد.
تلویزیون تئاتر ایران از 30 دی‌ماه با نشانی tv.tharater.ir در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفت و در فاز دومش ایجاد فرصت برابر در سراسر کشور برای هنرمندان و علاقه‌مندان تئاتر کشور برای نخستین بار به‌واسطه محدودیت‌های کرونایی ایجاد شد و آثار جشنواره تئاتر فجر تجربه عرضه در فضای مجازی را یافتند و شرایط دسترسی برابر برای تمامی علاقه‌مندان تئاتر در سراسر کشور و حتی در دورترین نقاط ایران جهت تماشای نمایش‌های حاضر در فجر فراهم شد تا گامی به ایجاد عدالت در توزیع امکانات فرهنگی نزدیک تر شویم.
آغاز فاز نخست
سامانه تلویزیون تئاتر ایران در ابتدا با ارائه برنامه‌های موضوعی، مراسم افتتاحیه و اختتامیه جشنواره‌های رسمی کشور در ادوار گذشته، فیلم‌های همایش، سمینار، میزگرد، کارگاه، نشست و پنل‌های تخصصی تئاتر در کنار ارائه آرشیو غنی از نشست‌های پژوهشی، کارگاه‌های تخصصی آغاز به کارکرد و در گام نخست اطلاعات و فیلم ویدئویی نشست‌های تخصصی سی و هفتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر را در دسترس عموم علاقه‌مندان قرارداد که عناوین این کارگاه‌ها «بررسی اجمالی متون ارسالی مسابقه نمایشنامهنویسی» سی و هفتمین جشنواره بین‌المللی "تئاتر فجر" در دو بخش و با حضور محمد چرمشیر، شهرام زرگر، ریما رامین فر؛ هیئت‌داوران مسابقه نمایشنامهنویسی، «زنان نمایشنامه‌نویس و چالش‌های تداوم حضور» در دو بخش و با حضور نوشین تبریزی، هاله مشتاقی نیا، سلما سلامتی ، سعید اسدی و محمدامیر یاراحمدی و «معرفی تئاتر معاصر ترکیه» در دو بخش با حضور اوزن یون، لمان ایلماز و عبدالحسین لاله هستند.
امکان استفاده از آرشیو تخصصی تئاتر
برای هنرمندان شهرستانی به‌ویژه جوانانی که تازه‌وارد این مسیر شده‌اند تماشای نمایش‌هایی که در سال‌های قبل روی صحنه رفته‌اند و هنوز در یادها مانده‌اند رویدادی دست‌نیافتنی به نظر می‌رسید که با راه‌اندازی این تلویزیون دست‌یافتنی شده است. اداره کل هنرهای نمایشی آرشیو غنی فیلم تئاترهای قدیمی در اختیار دارد که پس از طی مراحل قانونی و حقوقی برای هر اثر در سامانه تلویزیون تئاتر ایران عرضه و امکان بهره‌مندی از این آرشیو غنی برای علاقه‌مندان فراهم خواهد شد. که خود به‌نوعی تاریخ تئاتر کشور است و می‌تواند فرصتی پژوهشی برای پژوهشگران، دانشجویان، هنرجویان و اهالی رسانه و هنرمندان باشد.
فرصت برابر آموزشی
یکی از دغدغه‌های همیشگی هنرمندان شهرستانی عدم دسترسی به اساتید و فضاهای آموزشی است. استعدادهای فوق‌العاده‌ای در نقاط دورافتاده کشور وجود دارند که تشنه آموختن هستند و چه‌بسا با حداقل آموزش به چهره‌های ماندگاری در هنرهای نمایشی تبدیل شوند. پخش فیلم همایش، سمینار، میزگرد، کارگاه، نشست و پنل‌های تخصصی تئاتر با بهترین اساتید داخلی و خارجی از دیگر ویژگی‌های سامانه تلویزیونی تئاتر ایران است که امکان برابر آموزشی را نیز برای تمامی علاقه‌مندان حتی در دورترین مناطق کشور فراهم می‌کند و حتی آرشیو کارگاه‌های آموزشی ادوار گذشته نیز در این سامانه قابل‌انتشار است.
امکان پخش نمایش‌های خیابانی
نمایش‌های خیابانی در شهرستان‌ها باوجود ارتباط تنگاتنگ با مخاطبان و ارائه آثار خلاقانه، نسبت به آثار صحنه‌ای فرصت کمتری برای عرض‌اندام در عرصه‌های بین‌المللی دارند اما تلویزیون تئاتر ایران این امکان را دارد که در خلال فصول مختلف اجرا و همچنین در موسم جشنواره، ویدئویی از اجرای نمایش‌های خارجی که با فضای فرهنگی ایران سنخیت دارد را برای تماشای عموم علاقه‌مندان دورترین نقاط ایران و جهان منتشر کند.
معرفی جهانی گروه‌های نمایشی
در شهرستان‌های سراسر کشور عاشقان و علاقه‌مندان به تئاتر با عشقی خستگی‌ناپذیر آثاری تولید می‌کنند که در بسیاری از مواقع چیزی از تولیدات پایتخت کم ندارد و گاهی حتی حرف بیشتری برای گفتن دارند. اما فقط در استان خودشان دیده می‌شوند و اگر فرصتی برای حضور در جشنواره‌های ملی پیدا نکنند تماشاگرانشان از استانشان فراتر نمی‌رود. سامانه تلویزیون تئاتر ایران برای گروه‌های نمایشی شهرستانی فرصت برابری برای دیده شدن ایجاد می‌کند. فرصتی با افق‌هایی فرا کشوری که مثل تحقق یک رویای شیرین است. سالن اجرا، بودجه، تبلیغات گروه و خیلی مؤلفه‌های دیگر در دیده شدن یک نمایش تأثیرگذارند که شهرستانی‌ها برای در اختیار داشتن این مؤلفه‌ها در مضیقه هستند. نمایشی که در تئاتر شهر به روی صحنه می‌رود با اثری که در یک شهر کوچک اجرا می‌رود را نمی‌توان ازنظر دیده شدن، برابر دانست اما در تلویزیون تئاتر ایران این فرصت برای همه برابر است و برای هردو این امکان وجود دارد که در عرصه بین‌الملل حضور پیدا کنند و از هر نظر برای هنرمندان به‌منظور بازتاب رویدادهای نمایشی مقرون‌به‌صرفه است. علاوه بر این دیده شدن در سرار دنیا این لزوم را ایجاد می‌کند که آثار از کیفیت بهتری برخوردار باشد و این اقدام باعث رشد کیفی تئاتر می‌شود.
درخواست حضور
با نهایی شدن مراحل اجرایی، هنرمندانی که علاقه‌مند عرضه محصولات خود در این سامانه هستند می‌توانند بدون مراجعه حضوری و تنها از طریق ثبت درخواست پخش فیلم تئاتر از سراسر ایران به ثبت درخواست و ارائه مستندات و محصول خود اقدام کنند. نشانی tv.theater.ir که از طریق درگاه ایران تئاتر نیز به‌راحتی در دسترس است
آغاز فاز دوم با فجر 39
تلویزیون تئاتر ایران در مرحله جدید، پس از ارائه بخش‌های تخصصی، آموزشی، برای نخستین بار کل ایران تماشاگر آثار صحنه‌ای حاضر در جشنواره شدند و نقطه عطفی در زمینه عدالت فرهنگی در سراسر کشور شد و عرضه فیلم تئاتر در این سامانه آغاز شد و تمامی نمایش‌های صحنه‌ای اعم از رقابتی و غیررقابتی سی و نهمین دوره جشنواره تئاتر فجر را عرضه کرد. ایجاد امکان سهولت در دسترسی علاقه‌مندان به نمایش‌های شرکت‌کننده در مهم‌ترین رخداد تئاتری کشور است.این آثار طبق جدول روزانه جشنواره بافاصله سه روز از اجرای صحنه‌ای از 14 بهمن‌ماه در خروجی تلویزیون تئاتر ایران قرار گرفت و طبق جدول یک روز در دسترس علاقه‌مندان بود. عرضه فیلم تئاتر 48 نمایش از 16 شهر این امکان را فراهم کرد تا دورترین نقاط کشور هم همزمان با پایتخت‌نشینان آثار را تماشا کنند بدون آن‌که رنج سفر و هزینه‌های گزاف اسکان و ... را متحمل شوند.
فرصت برابر تماشای آثار جشنواره
هرچند واقعیت تئاتر ارتباط مستقیم با تماشاگر است اما بی‌شک بسیاری از علاقه‌مندان این امکان را ندارند که در سالن تماشاگر نمایش باشند. حتی در شرایط پیش از وقوع کرونا هم برای علاقه‌مندان به تئاتر و حتی هنرمندان این رشته که در شهرستان‌ها و دورترین نقاط کشور زندگی می‌کنند تماشای آثار حاضر در جشنواره فجر آسان نبود. حتی ساکنین در تهران هم در جشنواره‌ها بیرون سالن می‌ماندند و در فجر سی و نهم تلویزیون تئاتر برای مشتاقان تئاتر در سراسر کشور امکان تماشای همه آثار جشنواره را مهیا کرد و به‌منظور ضبط حرفه‌ای آثار باکیفیت بالا برای عرضه بهتر به مخاطبان دبیرخانه جشنواره سازوکاری تدارک دید تا با کارگردانی تخصصی و فراهم آوری امکانات فنی لازم اجرای زنده آثار ضبط و تدوین و برای پخش آماده شود اقدامی که پیش‌ازاین از اتفاق نیفتاده بود.
نحوه خرید بلیت
خرید بلیت از طریق ورودی هر فیلم تئاتر انجام می‌شد و گروه پشتیبانی از طریق ارتباط مجازی و تلفنی که در سایت اعلام شد پاسخگوی مراجعین بودند و در این راستا تسهیلات ویژه‌ای برای هنرمندان عضو دفاتر انجمن هنرهای نمایشی سراسر کشور، اهالی رسانه، نهادهای فرهنگی و ... پیش‌بینی‌شده بود.
تبدیل جشنواره ملی به بین‌المللی
جشنواره تئاتر فجر با توجه به قدمت و سابقه و ارتباطاتی که با عموم مراکز تئاتری دنیا دارد، رویدادی شناخته‌شده محسوب می‌شود که امسال به دلیل شرایط موجود، بدون حضور نمایش‌های بین‌المللی و مبتنی بر ظرفیت‌های نمایشی گروه‌های داخلی به شکل ملی برگزار شد. اما تلویزیون تئاتر ایران دست کم این فرصت را ایجاد کرد که تماشاگران علاقمند از سراسر دنیا بتوانند آثار حاضر در جشنواره را تماشا کنند و باوجود شرایط کرونایی روند به اشتراک‌گذاری رویدادهای صحنه و همچنین رویدادهای تئاتری را از طریق فضای مجازی تسریع کرد تا آنجا که از ظرفیت به وجود آمده در دوران پساکرونا و در طی جشنواره‌های آتی نیز استفاده شایان توجهی به عمل خواهد آمد.
