رایانی مخصوص: طرح اندیشههای جدید نیازمند فضای باز است
مهرداد رایانی مخصوص گفت: در فضایی که قرار است اندیشهها طرح شوند و از سایش آنها سنتز جدید پدید آید ایجاد فضای دموکراتیک برای رسیدن به کمترین توهم معنایی است.
فارس: مهرداد رایانی مخصوص گفت: در فضایی که قرار است اندیشهها طرح شوند و از سایش آنها سنتز جدید پدید آید ایجاد فضای دموکراتیک برای رسیدن به کمترین توهم معنایی است.
مهرداد رایانی مخصوص کارگردان نمایش «خانم سرگرد باربارا» افزود: تاریخ تئاتر نشان داده که به راحتی نمیتوان ایدئولوژیها و مناسبتهایی را که به سبب آن اثری خلق شده یافت و درباره آن ارزیابی دقیقی ارائه داد چون همواره سندها و شواهد جدیدتر، نگاه ها و تحلیلها را دگرگون میکند.
وی در ادامه افزود: در این عرصه باید با طرح دیدگاههای مختلف خود را به یکدیگر و عقاید هم نزدیکتر کنیم چرا که اگر در عقاید خود سماجت و پافشاری و جزم اندیشی داشته باشیم راه را به خطا رفتهایم.
رایانی در پاسخ به این سؤال که چرا متن «خانم سرگرد باربارا» که درون ماجرایی تلخ و سیاه دارد را به عنوان اولین متن خارجی خود انتخاب کرده است، خاطرنشان کرد: به نظر من این متن اصلا آن طور که میگویید تلخ و سیاه نیست اتفاقا شاو اصلا یکسویه مسائلش را مطرح نکرده است و خیلی بطنی و درونی و ریشهای به بررسی معضلات پرداخته و در دل این بررسی راه کار هم ارائه داده، اما یافتن آن قدری به تأمل نیاز دارد.
کارگردان نمایش «خانم سرگرد باربارا» سپس با طرح این مساله که باید به هنگام کاربر روی متنهای خارجی مؤلفههای جامعه شناسانه مخاطب را در نظر گرفت یادآور شد: هر متن بر اساس توافقهای جمعی با مخاطب آن قومیت شکل میگیرد و گذشت زمان و تغییر توافقها باعث میشود که متن ثابت وایستا (به لحاظ شکل و حروف) صاحب معرفتهای دیگری شود و ما سعی کردیم که توافقهای جمعی و فردی جامعه خودمان را بشناسیم و بر وجوه زیبایی شناسانه کنونی هم تأکید بورزیم و بعد وارد عالم دراماتورژی شویم.
این کارگردان تئاتر صحبتهای خود را چنین ادامه داد و گفت: با توجه به مطالب گفته شده من به همراه هوشنگ هیهاوند متن اصلی را با دو ترجمه متفاوت مورد بررسی قرار دادیم و در برخی موانع هم به متن لاتین رجوع کردیم و در نهایت به لحاظ جمعی 5 تا 6 ساعت اجرا را به یک ساعت و چهل و پنج دقیقه تأویل دادیم. دومین کاری که انجام دادیم بررسی نگاه تحلیلی اثر و برجسته سازی و یا حذف برخی موارد بود و در نهایتا هم دنیای رئالیستی متن را به ساختار و شیوه اپیک تغییر دادیم به نحوی که هم در مضمون و هم در اجرا سعی داشتیم تمامیت آن را شکل دهیم.
رایانی مخصوص در پایان در خصوص این سؤال که چرا جنس بازیهای بازیگران یکسان نیست چنین پاسخ داد: برخی معتقدند که مثلا بازی بازیگرانی که نقشهای «واکر» و «پرایس» را بر عهده داشتند اینجایی است. در این خصوص باید بگویم اگر بخواهیم یک فرد متمول، سرمایه دار و روشنفکر را در قیاس با یک آدم فقیر همزمان نشان دهیم و هر دو هم مثلا ساکن تهران باشند، آیا تفاوتی مشاهده نمیشود قطعا تفاوت هست اما رفتارهای مشترک و یا کلام یکسان هم دارند. بنابراین مجبور هستیم که جنس این قبیل آدمها را با آدم هایی مثل «آندروشافت» و یا «کازنیز» و... متمایز کنیم. در واقع اگیر این تفاوت ایجاد نمی شد عده ای از ما ایراد می گرفتند که تفاوت طبقاتی آدمها در بازیها لحاظ شده است.
نمایش خانم سرگرد باربارا بر اساس نوشتهای از جرج برنارد شاو در حال حاضر در تالار قشقایی مجموعه فرهنگی هنری تئاتر شهر به روی صحنه است.