در حال بارگذاری ...
وقتی صدای هنرمندان به گوش مسئولان رسانه ملی نمی رسد

تله تئاتر؛خاطره ای که بازآفرینی نشد

ایران تئاتر_علی رحیمی: فشار رسانه‌ها و هنرمندان بر «تلویزیون» برای تولید تله تئاتر در ایام کرونا، گرچه با نتیجه همراه نداشت، اما مولد تاسیس تلویزیون تئاتر ایران به عنوان مامنی برای اهالی نمایش شد.

تله تئاتر در کشور ما قدمتی به اندازه تلویزیون دارد. مسئولان رسانه ملی و هنر از دیرباز به واسطه جذابیت زیاد تئاتر برای مخاطب از یکسو و نقش به بدلیلی که این هنر بر فرهنگسازی دارد، برنامه ریزی ویژه برای حضور آن در تلویزیون –پرمخاطب ترین رسانه جمعی- داشته اند. هرچند در دهه های اخیر به واسطه برخی کج سلیقگی ها، با وجود استقبال زیاد، تله تئاتر جایگاه خود را در تلویزیون از دست داده است.

با شیوع کرونا و تعطیلی تماشاخانه‌ها، امید آن می رفت که رسانه ملی در مسیر حمایت از اهالی تئاتر و برای نجات این هنر، بار دیگر تله تئاتر را در کنداکتور تلویزیون قرار دهد این موضوع حتی در یکی از مهمترین جلسات هنری کشور یعنی جلسه شورای هنر شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح شد و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز با تاکید بر توجه جدی به تولید تله تئاتر بر تقویت این تجربه تاکید کرد. اما با وجود بیش از 35 شبکه تلویزیونی، در این یکسال توجه قابل توجهی به این مقوله نشد و تنها اقدام تلویزیون بازپخش برخی تله تئاترهای قدیمی بود که بی شک نمی توان به آن به عنوان مرهمی بر زخم اهالی تئاتر نگریست.

 

تلاش هنرمندان برای جلب حمایت رسانه ملی

در طول یکسال گذشته فشارهای زیادی از سوی رسانه ها و هنرمندان بر تلویزیون در این خصوص وارد شد و کارشناسان هنری از شیوه های مختلف اعم از ارائه نظرات کارشناسی، درخواست و انتقاد و ... تلاش کردند  مسئولان رسانه ملی را بر تولید تله تئاتر به عنوان راهکاری قابل دفاع برای حفظ تئاتر و درآمدزایی هنرمندان کشور در ایام کرونا ترغیب نمایند.

 

ایرج راد: سه دهه مذاکره بی سرانجام با تلویزیون

ایرج راد رئیس هیات مدیره خانه تئاتر در گفتگویی که 18 مرداد 99 با خبرگزاری مهر داشت، با اشاره به اینکه پیشنهاد تولید تئاتر را از سال‌ها قبل دنبال و بارها این مسئله را با مدیران و مسئولان صداوسیما مطرح کرده‌ایم و ارتباطی به شرایط کرونا ندارد، گفا: اگر هفته‌ای یک تئاتر تلویزیونی از شبکه‌های مختلف سیما پخش شود علاوه بر تأثیرات به سزایی که بر گسترش تئاتر و ارتباط با تماشاگران تلویزیون می‌گذارد، می‌تواند برای هنرمندان تئاتر هم اشتغال‌زا باشد و آنها را از این وضعیت اسف باری که با آن روبرو هستند، تا اندازه‌ای نجات دهد.

وی افزود: در شرایط امروز که امکان اجرای تئاتر صحنه‌ای تقریباً به صفر رسیده است بهترین موقعیت برای تولید تئاتر و پخش آن از طریق مدیوم‌های تصویری است تا تئاتر بتواند ارتباط خود را با تماشاگرش حفظ کند. اگر تلویزیون در این زمینه حمایت‌های لازم را انجام دهد می‌تواند بهترین موقعیت و فرصت را برای هنرمندان و علاقه مندان به تئاتر به وجود بیاورد.

این هنرمند تئاتر با اشاره مذاکراتی که طی سالیان گذشته با مدیران سازمان صداوسیما برای تولید تله تئاتر شده است، توضیح داد: از سه دهه پیش و زمان ریاست علی لاریجانی بر صداوسیما پیگیر تولید تله تئاتر در سازمان بودیم و حتی با دکتر علی رفیعی هم ملاقاتی با آقای لاریجانی داشتیم و موافقت‌هایی هم در این زمینه صورت گرفت و قرار بر این شد که شبکه چهار سیما متولی تولید تله تئاترها باشد و بعد تئاترهایی را که ضبط می‌کند براساس اهداف هرکدام از شبکه‌ها در اختیارشان قرار گیرد. حتی در زمان عزت الله ضرغامی نیز این طرح پیشنهاد شد و در سال‌های اخیر هم با وجودی که نتوانستیم رودررو با مدیران سازمان صحبت کنیم در مصاحبه‌ها و بیانیه‌ها بر لزوم تولید تله تئاترها تاکید داشته‌ایم اما نمی‌دانم چرا این اتفاق که در مقطعی به جریان افتاده بود، میسر نشد و تلویزیون با اهالی تئاتر همراهی نمی‌کند.

وی در گفت و گویی که در 30اردیبهشت ماه 1399 با ایران تئاتر داشت، نیز گفت: به خاطر دارم وقتی تله تئاتر 2 ساعت و پنج دقیقه ای دکتر فاستوس پخش شد با اینکه امکانات محدودی داشت و از فضای بیرونی بهره نمی گرفت اما مخاطبان زیادی را به سمت خود کشید و خیلی ها هنوز آن تله تئاتر را به یاد دارند. یا نمایش تلویزیونی ارتش سری با وجود دکورهای ابتدایی، مورد استقبال قرار گرفت. به عقیده من تئاتر تلویزیون اگر از امکانات و شرایط این مدیوم درست بهره بگیرد همچنان مخاطب پسند تاثیرگذار است.

وی افزود: شاید باورش سخت باشد اما برخی مواقع دستمزد ساخت تله تئاتر از سریال ها و برنامه های مسابقه ای و ... بسیار کمتر بود با این وجود برخی دوستان برای حفظ موقعیت کار می کردند.

 

بهزاد فراهانی:به شدت به صدا و سیما گله‌مند هستم

بهزاد فراهانی نیز در مصاحبه با هنر آنلاین (17 آذر99) با اشاره به اینکه من به شدت به صدا و سیما گله‌مند هستم، گفت: تلویزیون نسبت به تئاتر عناد دارد و انگار که متعلق به 80 میلیون جمعیت و رسانه‌ای ملی نیست. به اعتقاد من بازپخش کوتاه مدت برخی از تله‌تئاترها اتفاق خوبی بوده و باید از آنها سپاسگزار باشیم.

او در ادامه عنوان کرد: ما نزدیک به 35 شبکه تلویزیونی داریم که اگر هر کدام در هفته تنها یک تله‌تئاتر پخش کنند 35 تئاتر از صداو سیما پخش خواهد شد. حتی در صورتی‌که هر یک، دو هفته یک بار هم یک تئاتر از شبکه خود پخش کنند تعداد قابل توجهی تئاتر از تلویزیون پخش می‌شود.

فراهانی با بیان اینکه توجه به پخش تله‌تئاتر منجر به رشد ادبیات و روانشناسی اجتماعی یک مملکت می‌شود، افزود: تئاتر آموزشی‌های فوق‌العاده‌ای برای آحاد جامعه در پی دارد. هم اکنون به دنبال شرایط ایجاد شده به دلیل ویروس کرونا، 7- 8 هزار هنرمند تئاتر بیکار در کشور داریم و در صورتی‌که تلویزیون به تولید تله‌تئاتر توجه نشان دهد، این تعداد هنرمند شرایط معیشتی خود را در این وضعیت تامین خواهند کرد و درآمدی خواهند داشت.

 

داریوش مودبیان:مسئولان با افراد با تجربه و آنهایی که ایده دارند جلسه بگذارند

داریوش مودبیان از بازیگران، کارگردانان، فیلمنامه نویسان و مترجمان فعال تئاتر  و بی اغراق نامش با روزهای رونق تله تئاتر اجین است. او فعالیت هنری را با تئاتر تلویزیونی «ضحاک ماردوش» در سال ۱۳۴۳ آغاز کرد و در این حیطه آثار به یادماندی بسیاری از جمله شیطان در تاریکی(1361)، سوزنبانان(1363)، باجناق ها(1366) و ... از خود به یادگار گذاشت.

مودبیان در گفت‌وگویی که در 5 خرداد 99 با ایران تئاتر داشت، مهمترین علت افول تله تئاتر را در اختیار گرفتن امکانات توسط افراد نابلد عنوان کرد و گفت: تئاتر در تلویزیون نزول کرد چون امکانات در اختیار کسانی قرار گرفت که اینکاره نبودند. به مرور تماشاگر با پدیده ای خام و ناپخته روبرو و از استقبالش کاسته شد.

وی افزود: من در سال 1366 نمایش باجناق ها را که موضوعات اجتماعی روز را با تم طنز بیان می کرد، ساختم و سالهاست پخش می شود و با استقبال مخاطبان روبروست. دکتر فاستوس، سوزنبانان، پرده عجایب و ... از آثار پرمخاطب تلویزیونی بودند.  الان هم شرایطی است که می توان به این سمت رفت و کارهای به روز و مخاطب پسند تولید کرد.

مودبیان با تاکید بر اینکه در این بحران که کرونا مانع اجرای صحنه ای می شود، در وهله اول رادیو و تلویزیون که یک نهاد دولتی هستند باید درهایش را بگشایند، برنامه ریزی کند و افراد حرفه ای را فرا بخواند، تصریح کرد: این وظیفه مسئولان و سیاستگذاران است که برای این مسئله فکر کنند. با افراد با تجربه، آنهایی که ایده دارند، روش دارند،  نگاه خاص به این حوزه دارند و ... جلسه بگذارند. از این بردارهای فکری یک جریان بسازیم و این جریان را با یک سیاست درست ادامه دهیم. منابع را هم برایش داشته باشیم. اگر قصد کمک به هنرمند و تولید داریم باید آدم های مولد را حمایت کنیم و منابع مالی را تامین کنیم. با این شیوه می تواند سودآوری کرد.

وی تصریح کرد: یادمان باشد که تئاتر جایگاه گفت و گوی تمدن هاست باید به هر شیوه ای حفظ شود و لازمه آن کمک گرفتن از افراد کارآمد است.

 

هادی مرزبان:در این شرایط فقط تله تئاتر می تواند به تئاتر کمک کند

هادی مرزبان از پیشکسوتان تله تئاتر است. او سالهای متوالی با خلق آثار ماندگاری همچون آمیزقلمدون، خانه ارواح، استاد معمار، ملودی شب بارانی، عشق و نیستی و ... میزبان خانه ها بود.

مرزبان در گفت و گویی که در 17 خردادماه 1399 با ایران تئاتر در خصوص بهترین راهکار برای ادامه فعالیت تئاتری در دوران کرونا، گفت: باور کنید در این شرایط فقط تله تئاتر می تواند به تئاتر کمک کند. اگر باور داشته باشیم و ارزش و اهمیت تئاتر را بدانیم.

وی با طرح این سوال که چه اشکالی دارد که حداقل یک کانال نمایش ضبط و پخش کند.، افزود: خیلی از کارگردانان مطرح، فیلم های بسیار خوب از آثارشان دارند، خود من 15 تئاتر ضبط شده با کیفیت خوب دارم؛ حداقل برای کمک به فراموش نشدن تئاتر می توانند از آنها استفاده کنند. حتی در بحث معیشت هنرمندان، قراردهای جدید ببندند و هنرمندان را دعوت کنند تا هم در بحث معیشت هنرمندان و هم فرهنگسازی کمک شود.

 

رحمان سیفی آزاد:تله تئاتر یک بازار کار برای اهالی تئاتر در تهران و شهرستان ها به وجود می آورد

رحمان سیفی آزاد از مدیران سابق امور نمایشی صدا و سیماست و در مسئولیت هایی همچون مدیر گروه فیلم و سریال شبکه دو سیما، مدیر گروه فیلم و سریال شبکه اول سیما و مدیر گروه فیلم و نمایش شبکه4 سیما، مدیریت گروه ادب و هنر شبکه 4 و رئیس مرکز امور نمایشی سیما فعالیت داشته است.

او نیز در گفت و گویی که در 17 اردیبهشت ماه 99 با ایران تئاتر داشت، تله تئاتر را یکی از بهترین راهکارها در بحران کرونا عنوان کرد و گفت: به عقیده من در این ایام که کرونا مانع اجرای تئاتر می شود چه در تلویزیون و چه فضای مجازی تله تئاتر می تواند جایگزین شغلی خوبی شود. بی شک نمی تواند جایگزین تئاتر زنده شود اما برای مخاطب تجربه جدیدی است و یک بازار کار نیز برای اهالی تئاتر به وجود می آورد. این اتفاق نه در تهران بلکه در شهرستان های نیز باید اتفاق بیفتد. ما در همه استان ها شبکه تلویزیونی داریم و رسانه ملی می تواند این امکان را برای اهالی تئاتر فراهم کند.

سیفی آزاد افزود: این روزها فضای فرهنگ و هنر در این ایام تعطیل است و این برای جامعه ایجاد خطر می کند و تلویزیون می تواند با ورود خود، هم به فضای فرهنگی کشور و هم به هنرمندان کمک نماید.

وی در ادامه گفت و گوی خود با ایران تئاتر به تشریح مزایای ارتباط تلویزیون و هنرمندان تئاتر پرداخت و گفت: تله تئاتر هم برای اهالی تئاتر و هم تلویزیون مفید بود و این دو گروه خدمات متقابلی از هم می گرفتند. از یکسو تلویزیون برای ساخت تله تئاتر از هنرمندان نمایشی اعم از بازیگر، گریمور، طراح صحنه و ... استفاده و یک بازار کار خوب برای اهالی تئاتر ایجاد می کند. از دیگر سو تلویزیون نیز با صرف هزینه کم، بهره برداری بسیار خوبی از یک برنامه می کرد. چون تولید یک نمایش هزینه زیادی نمی خواهد اما با توجه به دیالوگ محور بودن نمایش و جذابیت برای مخاطب، می تواند چندین بار پخش شود.

سیفی آزاد ادامه داد: مزیت دوم تله تئاتر برای تلویزیون، تربیت نیروی انسانی است. در تله تئاتر بازیگران جدید کشف می شدند که می توانست در برنامه های مختلف بکارگیری شوند.

وی تصریح کرد: مزیت سوم تله تئاتر جمع آوری متون نمایشی درجه یک است. متون تئاتری، متون بسیار سخت و قابل دفاعی هستند، اندیشه محورند، مخاطب را به فکر وا می دارند و بی شک تربیت نویسنده زبده از دیگر امتیازات تله تئاتر برای تلویزیون بود.

 

نیما دهقان:مفاهیمی که از طریق تله‌تئاتر به مخاطب منتقل می‌شود بسیار عمیق‌تر از سریال ها است

نیما دهقان کارگردان نمایش تلویزیونی «مرگ در ساعت مرغابی» فعالیت حرفه‌ای صدا‌و‌سیما در زمینه تله تئاتر را منوط بهپیش‌تولید در زمینه نمایشنامه‌نویسی می‌داند و در این‌باره می‌گوید: متون موجود بیشتر برای اجرا در صحنه نوشته شده‌اند.

این کارگردان تئاتر در مصاحبه ای که گوشه هایی از آن در 15 اردیبهشت ماه 99 در ایران تئاتر منتشر شد، در خصوص وضعیت تله تئاتر در سازمان صدا‌و‌سیما می‌افزاید: مفاهیمی که از طریق تله‌تئاتر به مخاطب منتقل می‌شوند بسیار عمیق‌تر از سریال ها است. به همین خاطر است که تله‌تئاتر می تواند سطح توقع مخاطب را بالا ببرد و او انتظار داشته باشد کارهای بهتری برایش تولید شود. تله تئاتر خارج از کلیشه های معمول داستان در فیلم هاست.

او همچنین اضافه کرد: با توجه به این موضوع، تصور پر بیننده بودن تله تئاتر از اساس تصور غلطی است و نباید بر اساس تعداد مخاطب نسبت به تولید آن تصمیم گرفت. مخاطب معیار نیست، البته کم کم به تله تئاتر جذب می شود.

دهقان در ادامه تصریح کرد: ضرورت‌های یک جامعه می‌طلبد که سفره رنگینی از تولیدات هنری داشته باشد. همان طور که یک سفره نیاز به آب و نان و برنج و خورشت دارد، به ژله و سالاد هم برای رنگین کردن خود نیاز دارد. تله تئاتر در واقع حکم همان ژله و سالاد سفره را دارد.

 

از تاسیس تلویزیون تئاتر ایران تا استقبال رسانه ملی از تله تئاتر

تلویزیون در طول یکسال در برابر خواسته هنرمندان سکوت اختیار کرد و ماحصل فشار مسئولان هنری کشور، رسانه ها و هنرمندان تئاتر، منتج به پخش تعداد محدودی از آثار نمایشی قدیمی شد که نه کمکی به هنرمند می کرد و نه زمان پخش آن -جمعه ساعت 15 از شبکه 4- به قدری مناسب بود یا تبلیغات زیادی برای آن انجام شد که مخاطب را به سمت خود کشاند.

این موضوع نشان داد که تلویزیون تمایلی به صرف فعل خواستن ندارد و تمام تلاشش کاستن از انتقادات است. 

همین مسئله باعث توجه مسئولان تئاتر به طراحی مدیومی ویژه برای پخش آنلاین تئاتر و حواشی آن کرد کا ماحصل آن رونمایی از سامانه تلویزیونی تئاتر ایران در ۳۰ دی ماه 99 بود.

سامانه ای مختص به اهالی تئاتر، که تمامی نیازهای اهالی تئاتر را از تماشای نمایش گرفته تا پخش فیلم همایش ها، سمینارها، میزگردها، نشست ها و ... را در خود داده است.

سامانه تلویزیونی تئاتر ایران در اولین اقدام، جشنواره بین المللی فجر را تحت پوشش قرار داد و به خوبی از این آزمایش سخت بیرون آمد و این روزها مسیر آماده سازی را برای اجرای تئاتر طی می کند.

بی شک، این سامانه را باید مرهون کم کاری تلویزیون و پشتکار هنرمندان و مسئولان هنرهای نمایشی بداتیم. اقدامی که در صورت حمایت، می تواند در آینده نزدیک مخاطبان و علاقه مندان بسیاری را به سمت خود بکشاند و نشان دهد که تئاتر هنوز در میان مردم از جایگاه والاتری نسبت به برنامه ها و سریال های تلویزیونی دارد.

موضوعی که به نظر می رسد مسئولان تلویزیون نیز خیلی زود بدان رسیدند.

برگزاری نخستین جلسه شورای تله تئاتر گروه فیلم و سریال مرکز سیمای استان‌ها در 19 اسفندماه 99 با حضور اعضای این شورا و با موضوع بررسی اهداف تشکیل شورا، ارزیابی و آسیب‌شناسی از وضعیت موجود تله تئاترها در مراکز استان‌ها و ارائه راهکارها برای شکوفایی تولیدات تله تئاتر در مراکز، بر این گمانه زنی ها دامن زد که تلویزیون همچنان تلاش دارد تنها رسانه تصویری رسمی مرتبط با مخاطب باشد!!!

 

 

 




مطالب مرتبط

گفت‌وگو با کارگردان حاضر در چهل‌ودومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر

داریوش شهبازی: تله‌تئاتر «بهترین حال»، تلفیقی از یک قصه رادیویی با انیمیشن است
گفت‌وگو با کارگردان حاضر در چهل‌ودومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر

داریوش شهبازی: تله‌تئاتر «بهترین حال»، تلفیقی از یک قصه رادیویی با انیمیشن است

داریوش شهبازی، کارگردان و تهیه‌کننده تئاتر تلویزیونی «بهترین حال» با اشاره به استفاده از انیمیشن و گرافیک در فضاسازی این اثر، داستان خانوادگی آن را که به صورت رادیویی اجرا می‌شود، از جذابیت‌های این اثر بیان کرد.

|

گفت‌وگو با تهیه‌کننده تئاتر تلویزیونی حاضر در جشنواره فجر

محمود زنده‌نام: «گوهر»، نگاهی متفاوت به واقعه مسجد گوهرشاد دارد
گفت‌وگو با تهیه‌کننده تئاتر تلویزیونی حاضر در جشنواره فجر

محمود زنده‌نام: «گوهر»، نگاهی متفاوت به واقعه مسجد گوهرشاد دارد

تهیه‌کننده تئاتر تلویزیونی «گوهر»، موضوع این اثر نمایشی را مرتبط با واقعه مسجد گوهرشاد در دوران پهلوی دانست که به روایت تاثیر این واقعه بر زندگی اجتماعی و خانوادگی مردم آن زمان می‌پردازد.

|

گفت‌وگو با عضو هیئت انتخاب بخش نمایش‌های تلویزیونی جشنواره فجر

آشا محرابی: تله‌تئاتر از روزهای اوج خود فاصله گرفته است
گفت‌وگو با عضو هیئت انتخاب بخش نمایش‌های تلویزیونی جشنواره فجر

آشا محرابی: تله‌تئاتر از روزهای اوج خود فاصله گرفته است

آشا محرابی، هنرمند شناخته شده تئاتر، تلویزیون و سینما که به عنوان عضو هیئت انتخاب، نمایش‌های تلویزیونی رسیده به چهل‌ودومین جشنواره بین‌المللی فجر را دیده است، باور دارد این گونه نمایشی، از روزهای اوج خود فاصله گرفته و نیاز است با استفاده از دانش و تجربه متخصصان و هنرمندان ...

|

گفت‌وگو با عضو هیئت انتخاب بخش نمایش‌های تلویزیونی فجر

مسعود فروتن: تله‌تئاتر، بدون زبان تصویر تلویزیونی، معنی ندارد
گفت‌وگو با عضو هیئت انتخاب بخش نمایش‌های تلویزیونی فجر

مسعود فروتن: تله‌تئاتر، بدون زبان تصویر تلویزیونی، معنی ندارد

مسعود فروتن، عضو هیئت انتخاب بخش نمایش‌های تلویزیونی جشنواره تئاتر فجر، شناخت زبان تصویر تلویزیونی را شرط اصلی تولید آثار تله‌تئاتر دانست.

|

اکبر احمدی درگذشت

اکبر احمدی درگذشت

اکبر احمدی که سابقه بازی در مجموعه‌های تلویزیونی «ولایت عشق»، «مختارنامه»، «شاهگوش»، «دندون طلا»، «سرزمین کهن» و «سلمان فارسی» را داشت، نیمه‌شب پنجشنبه دوم آذر، بر اثر عارضه قلبی در یکی از بیمارستان‌های تهران، چشم از جهان فروبست.

|

نظرات کاربران