هفت روز هفته
از تئاتر‌های روی صحنه و نمایش‌های رادیویی تا تازه‌های نشر
ایران تئاتر- حسین محمدیانی: قصد داریم از این هفته و در قالب یک گزارش یا بسته خبری به بازخوانی خبر‌ها و رخداد‌های مهم عرصه تئاتر در هفته بپردازیم.
این‌گونه چنانچه به رخداد‌های تئاتر علاقه داشته باشید و احیانا به هر دلیلی در طول هفته فرصت خواندن اخبار را به طور روزانه نداشته باشید می‌توانید خلاصه و مرور آن‌ها را بخوانید و از قافله خبر‌ها عقب نمانید.
درگذشتگان هفته
اما در هفته‌ای که گذشت متاسفانه دو هنرمند تئاتری را از دست دادیم؛ رحمت الله محرابی و سیامک قطاعی.
زنده‌یاد رحمت الله محرابی متولد 1332 و فارغ التحصیل کارشناسی ادبیات دراماتیک بود. او علاوه بر تالیفاتی که در عرصه تئاتر از خود به جای گذاشت، یکی از مدیران شناخته شده عرصه فرهنگ و هنر بود و طی سال‌ها حضور خود منشأ خدمات بسیاری در این عرصه بود.
زنده‌یاد محرابی در طول سال‌ها فعالیت خود در عرصه فرهنگ و هنر، دبیری جشنواره‌های مهمی همچون جشنواره بین المللی تئاتر عروسکی تهران مبارک، جشنواره بین‌المللی فیلم‌های آموزشی تربیتی رشد، جشنواره نرم‌افزار‌های چند رسانه‌ای، مدیرکل دفتر تکنولوژی آموزشی وزارت آموزش و پرورش و همچنین مدیریت شبکه اطلاع‌رسانی رشد و دبیری شورای هنری وزارت آموزش و پرورش را برعهده داشت. مدیریت مجموعه فرهنگی سینمای آزادی و قائم‌مقامی معاونت هنری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران از دیگر مسئولیت‌های زنده یاد محرابی بود.
از جمله آثار مکتوب رحمت الله محرابی در عرصه تئاتر می‌توان به نگارش نمایشنامه «دشت خون» و کتاب «آموزش تئاتر» (ویژه مربیان) اشاره کرد.
این هنرمند فقید در عرصه سینما نیز در مقام تهیه‌کننده فعالیت داشت و از جمله آثار مطرح او می‌توان به فیلم‌های سینمایی «روی خط صفر» و «آخرین نقش» اشاره کرد.
دیگر هنرمند سفرکرده عرصه تئاتر، سیامک قطاعی از فعالان جوان تئاتر و موسیقی ایران بود که در ۳۹ سالگی بر اثر سرطان، درگذشت.
زنده‌نام سیامک قطاعی برای مدتی در واحد تالار‌های مجموعه تئاتر شهر فعالیت کرد. عضویت در گروه اجرایی پروژه موسیقایی «چند شب» نیز از دیگر فعالیت‌های او بود.
قطاعی سابقه فعالیت در گروه‌های اجرایی تئاتر و موسیقی را در کارنامه خود داشت و در سال‌های اخیر، هم به عنوان راهنمای فرهنگی در مجموعه بنیاد رودکی و هم بخش حراست این بنیاد مشغول به کار بود.
رادیو نمایش و صدا‌های آشنا
اما رادیو نمایش در هفته‌ای که گذشت فعالیت پروپیمانی داشت. از جمله اجرا و پخش قسمت‌هایی از نمایش‌های زنده یاد رضا ارحام صدر، در برنامه «جادوی اصفهان» که به گرامی داشت این هنرمند فقید می‌پرداخت.
در ادامه پخش برنامه‌های گرامی داشت هنرمندان عرصه تئاتر، رادیو نمایش به سراغ دو نویسنده خارجی رفت و با اجرای نمایش‌هایی از آنان یاد آن‌ها را گرامی داشت. این دو هنرمند جان اشتاین بک و فرانک اکانر بودند.
اجرا و پخش نمایش‌هایی چون هزار افسان اثر میکاییل و شهرستانی و شازده کوچولو اثر آنتوان دوسنت اگزوپری و طاعون اثر آلبر کامو و کتاب صوتی فارست گامپ مخصوص نابینایان و بازپخش نمایش‌های رادیویی دهه چهل با صدای آشنای هنرمندانی چون مانی، مهین دیهیم، ایرج جنتی عطایی، مسعود تاجبخش، سیروس ابراهیم‌زاده، بهزاد فراهانی و رامین فرزاد از دیگر فعالیت‌های رادیو نمایش در هفته‌ای که گذشت، بود.
سریال‌های رادیویی
اداره کل هنر‌های نمایشی رادیو نیز در هفته‌ای که گذشت چند سریال جدید با موضوعات متنوع را برای پخش از شبکه‌های رادیویی نمایش، ایران، تهران، فرهنگ، ورزش، جوان و معارف آماده کرده است از جمله «نجوا‌های غمگین ایرانی» که به ماجرای هجوم روس‌ها به ایران می‌پردازد، سریال «شاخ» که داستانش درباره مربی یک باشگاه بدن‌سازی به نام حامد است که از کار خود رضایت ندارد و اعتقاد دارد با قیافه مناسب و اندام ورزیده‌ای که دارد می‌تواند یک سلبریتی شود، سریال مهمان ما با موضوع محوری انتخابات و سریال آن روی سکه که درباره محاسن و معایب اینترنت نوشته شده است.
چه خبر از سالن‌های تئاتر
با عبور زمستان مسلط کرونا و رونق گرفتن نسبی سالن‌های تئاتر، تماشاگران شاهد روی صحنه رفتن نمایش‌های تازه شده‌اند. شخصا امیدوارم با کنترل اپیدمی کوویید 19 بهار تئاتر ایران آغاز شود و دوباره سالن‌های تئاتر جای سوزن انداختن هم نداشته باشند. یکی از نمایش‌هایی که در این شرایط اجرا رفت و مورد اقبال تماشاگران قرار گرفت، نمایش «شب- خارجی- یرما» به کارگردانی نسیم ادبی و ندا شاهرخی بود. این نمایش پس از پشت سر گذاشتن هفته دوم اجرای خود با استقبال علاقه‌مندان مواجه شد.
یکی از مناسبت‌های مهم و ملی که در هفته گذشته داشتیم، سوم خرداد و روز فتح خرمشهر بود که برای هر ایرانی روز بسیار ویژه‌ای به شمار می‌آید. همزمان با سالروز آزادسازی خرمشهر، سوم خرداد ماه، نمایش «آمده بودیم اینجا بمیریم» با حضور برادر شهید محمد جهان‌آرا؛ سعید جهان‌آرا، قادر آشنا؛ مدیر کل هنر‌های نمایشی و حسین مسافر آستانه؛ دبیر جشنواره تئاتر فجر در تماشاخانه سرو افتتاح شد.
«آمده بودیم اینجا بمیریم»، نوشته و کار مریم منصوری که موفق به کسب جوایزی در حوزه نمایشنامه‌نویسی و بازیگری مرد از هفدهمین جشنواره تئاتر مقاومت شده، روایت خانواده‌ای است که بعد از امضای قطعنامه و زودتر از موعد پاکسازی شهر، به اصرار مادر، برای یافتن ردی از فرزندانی که در طول جنگ از دست داده‌اند به خرمشهر باز می‌گردند.
این نمایش با احترام به یاد محمد جهان‌آرا به خرمشهر تقدیم شده است.
کتاب ، نشریه و محصولات تبلیغی هفته
از دیگر اخبار هفته گذشته انتشار یازدهمین شماره «نقش صحنه» بود که «تئاتر و دین» را به عنوان پرونده ماه خود برگزیده است.
«نشر نیماژ» هم در قالب پروژه «پیشخان تئاتر» هشت جلد کتاب تازه منشر شده خود را روز یازدهم خرداد در تالار مشاهیر تئاتر شهر رونمایی کرد.
همچنین سه نمایشنامه «ذَبیح»، «خواستگارانِ مهری‌ناز، شاهدختِ دیار سختستان! » و «صبا» به نویسندگی صبوره رنگرز که به همت نشر «آماره» منتشر شده‌اند، هفتم خرداد ماه در تالار مشاهیر مجموعه تئاتر شهر رونمایی شدند.
در این آیین عطاالله کوپال مدرس و پژوهشگر تئاتر، شهرام احمدزاده منتقد و پژوهشگر و هومن بنائی منتقد و پژوهشگر به معرفی کتاب‌های منتشر شده پرداختند.
انتشار دو تیزر جدید نمایش‌های «کنسرت تئاتر دم مرگ» و «جنگ و صلح» از دیگر اخبار این حوزه در هفته گذشته بود.
ایام سوگواری و تعطیلی سالن‌های تئاتر
خبر تعطیلی تئاتر شهر و تماشاخانه ایرانشهر به دلیل فرارسیدن روز‌های سوگواری هم جزو اخباری بودند که هفته گذشته روی خروجی خبرگزاری‌ها رفتند.
باقی خبر‌ها
در هفته‌ای که گذشت قادر آشنا مدیر کل هنر‌های نمایشی در مورد چگونگی هزینه‌کرد بودجه تئاتر با خبرگزاری ایسنا به گفتگو نشست.
قادر آشنا در این گفتگو با ارائه توضیحاتی درباره میزان و نحوه هزینه‌کرد بودجه تئاتر عنوان کرد که در جریان جزییات کمک ۳۵۰ میلیاردی به هنرمندان نیست.
همچنین آشنا درباره پرسش‌های متعدد جامعه تئاتری در زمینه هزینه‌کرد بودجه تئاتر در سال ۱۳۹۹ توضیحاتی داد و تاکید کرد شفاف‌سازی در این زمینه به طور کامل انجام می‌شود و هیچ مسئله پنهانی وجود ندارد.
آشنا درباره میزان بودجه تئاتر در سال ۱۴۰۰ توضیح داد و گفت: معمولا بودجه‌بندی از شهریور ماه هر سال برای سال آینده آغاز می‌شود و آذر ماه لایحه بودجه به دولت می‌رود که بعد از مدتی به مجلس و در ادامه به کمیسیون تخصصی، تلفیق و در نهایت صحن علنی مجلس راه پیدا می‌کند. آنچه آذر سال ۱۳۹۹ در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان بودجه کلی پیشنهاد شده، ۱۲۰ میلیارد تومان بوده است که این بودجه در کتاب قانون هم آمده و در مجلس هم تصویب شده است. البته در جلسه مشترکی میان تعدادی از نمایندگان محترم مجلس و هنرمندان شاخص، قول داده شد که مبلغی به آن افزوده شود ولی متاسفانه چنین نشد. با این حال رقم ۱۲۰ میلیارد تومان مصوب شد.
آشنا درباره انتشار خبری مبنی بر اعطای ۳۵۰ میلیارد تومان برای کمک به هنرمندان که هفته گذشته خبر آن از سوی روابط عمومی خانه تئاتر و در گفتگو با احسان قاضی‌زاده هاشمی، عضو کمیسیون فرهنگی اجتماعی مجلس منتشر شد، تصریح کرد: این بودجه متعلق به اداره کل هنر‌های نمایشی نیست و از آنجاکه قرار هم نیست از کانال ما ارائه شود، جزئیاتی درباره آن نمی‌دانیم و خبر نداریم قرار است به چه ترتیبی به هنرمندان ارائه شود. ظاهرا گفته شده قرار است این بودجه از طریق صندوق اعتباری هنر ارائه شود و خود صندوق در این زمینه پاسخگو خواهد بود.
همچنین حمید نیلی، دبیر هفدهمین جشنواره سراسری تئاتر مقاومت در اظهاراتی درخصوص ضرورت نگاه جدی دولت آینده به عرصه فرهنگ، هنر و رسانه گفته بود تحول اساسی در حوزه فرهنگ و هنر از وظایف اصلی دولت آینده است.
در انتها یک خبر ناراحت کننده،علی مرادخانی، معاون سابق هنری و مدیر موزه موسیقی باردیگر به دلیل عوارض ناشی از بیماری کووید-۱۹ در بیمارستان بستری شد و دیروز به کما رفت.