گزارشی از برگزاری جشنواره ماه
از ویژگی‌های جشنواره ماه نظم، آرامش و سکوت است. نمایش‌ها با حداقل تاخیر شروع می‌شوند. بین ۲۰ تا ۳۰ دقیقه تاخیر در اجرای جشنواره کاملاً عادی است. دست‌اندرکاران جشنواره آن چنان با آرامش کار می‌کنند که گویی اصلاً وجود ندارند و باور کنید حتی تماشاگران نیز همهمه‌ای ایجاد نمی‌کنند.
زهرا شایانفر: معمولاً برای برگزاری یک جشنواره، موسیقی خاصی می‌نوازد در یک تصویر دراماتیک، شیپورها به صدا درمی‌آیند و طبل‌ها می‌نوازند و جارچیان منادی سر می‌دهند که...
دومین جشنواره سراسری ماه با صدای موسیقی ناهنجار آسفالت‌برهای شهرداری آغاز شد و ادامه یافت. اگر از این صدای گوشخراش سالم عبور می‌کردید در حوزه هنری تهران جشنواره‌ای سراسری در حال برگزاری بود به نام ماه.
30 گروه نمایشی در آن به اجرای نمایش پرداخته‌اند. 11 گروه شهرستانی و 19 گروه تهرانی در آن شرکت کردهاند.
در فهرست اجراها نام‌هایی چون سهراب سلیمی، شهره سلطانی و حسین مختاری دیده می‌شود که نشان از حضور باتجربه‌ها دارد و سطح توقع مخاطب از جشنواره ماه را بالا می‌برد.
آنچه در زیر می‌خوانید گزارشی است از جشنواره ماه برای آنکه با ما همراه شوید، زمان را به هفتمین روز جشنواره بازگردانید و همراه شوید تا با یکدیگر نگاهی کلی به جشنواره ماه بیاندازیم.
من مرد عمل هستم
در آغاز به دیدار دکتر کشن‌فلاح می‌رویم و او در حالی که لبخند می‌زند می‌گوید:«من مرد عمل هستم مصاحبه نمی‌کنم. کار و عملم را نقد کنید، تا اینکه از من بخواهید درباره آنها صحبت کنم.»
می‌پذیریم و به سراغ جمعیت منتظر نزدیک سالن تماشاخانه مهر می‌رویم. حدود 50 تا 100 نفر از خبرنگاران هنری، منتقدان، مسئولان حوزه هنری، هنرمندان تهران و شهرستان‌ها و میهمانان دعوت شده از سوی گروه‌های تئاتر و حوزه و محدودی از دانشجویان تئاتر را هر روز در این مکان ملاقات کرده‌ایم. از حق نگذریم برخی را هم در روزهای دیگر دیده‌ایم که نفهمیدیم کدام سروش غیبی مطلعشان کرده بود که جشنواره‌ای برگزار می‌شود، آمده بودند. خانم جوانی که بازیگر یک گروه شهرستانی است می‌گوید:«من امیدوار بودم کارهای خوبی در این جشنواره ببینم. ولی از کارها زیاد خوشم نیامده است. باور کنید کارهای شهرستان خیلی از تهران بهتر است.»
یک دانشجوی تئاتر می‌گوید:«برای دیدن نمایش دوستم آمده‌ام. روز اول است که می‌آیم، کارها خوب هست؟»
به او خسته نباشید می‌گویم و به سراغ دیگری می‌روم. نوجوانی بازیگر که از شهرستان آمده است و ما را به دیدن کارش دعوت می‌کند و می‌گوید:«من که از روز اول نبوده‌ام ولی امروز یک کار خوب دیدم. خوشم آمد. بازی‌های خوبی داشت. متن هم قشنگ بود.»
یک منتقد تئاتر می‌گوید:«از نظر محتوا کارها خوبند و پربار ولی برخی از کارها در حد انتظار نیستند. به خصوص کار اشخاصی که توقع بیشتری هم از ایشان داریم. به نظر من آن قدر که در گزینش متون دقت شده، در کیفیت اجرا تاکیدی صورت نپذیرفته است.»
باید تاکید کنم که جشنواره ماه با شعار”معنویت، اندیشه و هنر” شکل گرفته است، حروف اول این کلمات تشکیل دهنده نام ماه هستند. لازم به ذکر است، دکتر بنیانیان شعار جشنواره امسال را”معنویت، ایمان و هدایت” عنوان کرده است.
در پشت صحنه جشنواره ماه چه می‌گذرد
طاهری، مدیر روابط عمومی و امور بین‌الملل مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری برایمان توضیح می‌دهد:«چهار اجرا در روز داریم که باید کاملاً زمان بندی شده و طبق برنامه ارائه شده اجرا شوند. در تماشاخانه مهر دو اجرا در روز داریم که باید طی یک فاصله 4 ساعته، دکور قبلی جمع و دکور قبلی جمع و دکور نمایش بعد در آن تعبیه شود.
صبح‌ها نیز از ساعت 8 تا 12 همایش تخصصی کارگاهی مسئولان کانون‌های نمایشی حوزه هنری کشور را داریم که هر روز برگزار می‌شود و در مباحث تولید تئاتر می‌پردازند که به یک پارچه شدن عملکرد مدیران شهرستان‌ها با تهران می‌انجامد. علاوه بر این‌ها بیش از ده گروه نمایشی از شهرستان‌ها در این جشنواره شرکت کردهاند که هماهنگی آنها و ایجاد شرایط اقامت و پذیرایی فعالیت گروه دیگری از دوستان ماست.
تبلیغات و بولتن جشنواره که لازمه اطلاع‌رسانی هستند را نیز داریم و سعیمان بر هر چه بهتر بودن آن است.»
تالارهای نمایش
به سراغ تالارهای نمایش می‌رویم. در تالار تجربه نمایش”خانه شماره 109” در حال اجراست و هنوز تعداد زیادی از تماشاگران پشت در سالن ایستاده‌اند. کوچک بودن سالن تجربه و استقبال از نمایش‌های آن هر روز باعث تجمع افراد می‌شود. یکی از تماشاگران منتظر، ما را مطلع می‌کند که قرار شده است این نمایش در دو نوبت اجرا شود. خوشحال می‌شویم.
در تالار اندیشه گروه حسین مختاری مشغول تمرین هستند و در تماشاخانه مهر افراد به سرعت مشغول باز کردن داربست‌های نمایش”سبز در ساحت سپید”اند. گروه”خورشید از معبد تا معبود” که قرار است در این سالن اجرا داشته باشد با وسائلشان وارد می‌شوند.
دوست همکاری را که خسته روی یکی از صندلی‌های سالن انتظار بسیار کوچک تماشاخانه مهر نشسته است، می‌بینم و با هم گرم گفت‌وگو می‌شویم. هماهنگی و آرامش خاصی بر این جشنواره متولی است ولی نقایص خاصی نیز دارد. کارها پشت سر هم اجرا می‌شوند ولی یک مکان مشخص برای استراحت، چای خوردن و خستگی در کردن وجود ندارد، در فاصله بین اجراها، مغز نیز به استراحت احتیاج دارد. اما باید در محوطه سرگردان باشی و لبه باغچه‌ها بنشینی.»
در اندیشه مورچه‌های باغچه هستیم که روزهای قبل روی سنگ سفید حاشیه آن دیده بودیم که دوستی دیگر سر می‌رسد و در حالی که از آب سردکن تالار آب می‌نوشد می‌گوید:«خانه شماره 109 را ببین کار بدی نیست.»
بیرون هنوز افراد زیر سایه درختان و روی سنگ سفید حاشیه باغچه نشسته‌اند.
نظم، آرامش، سکوت
از ویژگی‌های جشنواره ماه نظم، آرامش و سکوت است. نمایش‌ها با حداقل تاخیر شروع می‌شوند. بین 20 تا 30 دقیقه تاخیر در اجرای جشنواره کاملاً عادی است. دست‌اندرکاران جشنواره آن چنان با آرامش کار می‌کنند که گویی اصلاً وجود ندارند و باور کنید حتی تماشاگران نیز همهمه‌ای ایجاد نمی‌کنند. در واقع به نظر می‌رسد تماشاگران حوزه هنری خاص و از یک ساختار ویژه یک پارچه تشکیل شده‌اند. در اینکه همه افراد را طی این روزها دیده‌ایم و گاهی هم از هم ساعت پرسیده‌ایم حرفی نیست. ولی به نظر می‌رسد عموم مردم یا از این جشنواره بی‌اطلاعند که به ایشان حق می‌دهیم زیرا تبلیغات چشم‌گیری از ما در شهر دیده نمی‌شود و یا آن درد همیشگی تئاتر که عدم توجه عمومی است بر ماه نیز سایه انداخته است.
یکی از دست‌اندرکاران جشنواره را با سوالی درباره تبلیغات اندک غافلگیر کردیم.”چه کاری اصولی است که این باشد؟ حتماً لازم نبوده است.”
یک بازیگر می‌گوید:«ظرفیت سالن‌ها را که در نظر بگیرید متوجه می‌شوید که نیازی به تماشاگر عام نیست به اغلب اجراها سالن کاملاً پر است.»
با مسئولان شهرستان‌ها
قوامی از استان قزوین می‌گوید:«با اینکه تئاتر قزوین پیشینه‌ای حدود 70 سال دارد و دروه‌های فراز و نشیب زیادی را پیموده است ولی هنوز نتوانسته‌ایم مخاطب تئاتر را جذب کنیم. در هر شب اجرا شاید 2 تا 3 بلیط خریده شود. سال گذشته برای تئاتر ما سال بسیار بدی بود. تغییر مدیریت یک دوره رخوت ایجاد کرد ولی در حال حاضر سعی ما بر این است که با گسترش واحدهای تئاتر و تشکیل کلاس‌ها به آن رونق دهیم.»
وی حاصل شرکت در همایش کارگاهی مسئولان تئاتر شهرستان‌های حوزه هنری را برای استان خود، کسب مجوز برگزاری نخستین جشنواره نمایش خیابانی البرز دانست و گفت:«این جشنواره را در شهریور ماه برگزار خواهیم کرد و طرح دیگری را برای بررسی ارائه داده‌ایم که در آن مباحث آموزشی به شیوه اردویی برگزار می‌شود.»
رضا میرمعنوی، بازیگر، کارگردان و مدرس تئاتر از استان گیلان می‌گوید:«ما هم در گیلان فروش بلیط نداریم و معمولاً تماشاگران ما دعوت می‌شوند. ولی فرهنگ و نماد فرهنگی در استان ما شکوه خاصی دارد که باعث می‌شود مخاطب از ما انتظارات بیشتری داشته باشد. بالغ بر یک قرن فعالیت تئاتر ما را منظم کرده است تا با برنامه‌های مدون کار سالانه‌یمان را شروع کنیم. به طور مثال 300 شب اجرا با 30 اجرا در شهرستان‌ها داشته‌ایم و 200 شب اجرا با 20 اجرا در شهر رشت آمار کمی نیست.»
وی ادامه می‌دهد:«در حال رایزنی برای برگزاری جشنواره گیلان زمین هستیم که ویژه درام‌نویسان گیلان و آسیب‌شناسی تئاتر گیلان است. حوزه هنری گیلان توانسته است 95% از هنرمندان گیلان را جذب کند ولی با این همه مشکل سالن نمایش برای ما همچنان باقی است. یکی از ویژگی‌های برنامه‌ریز ما این است که در آغاز هر سال هر کارگردان باید برنامه فعالیت سالانه خود را ارائه کند مثلاً خود من متن را برای سال 84 پیشنهاد داده‌ام که اگر تصویب بشود به ترتیب آنها را کارگردانی خواهم کرد.»
میرمعنوی درباره همایش کارگاهی مسئولین حوزه هنری گفت:«این نخستین همایش یک کار بنیادی است که سیاستگذاری استان‌ها را طراحی می‌کند. افقی باز شده که در آن به بررسی نیازهای فرهنگی بپردازیم و با تبادل نظر برنامه‌ریزی مدونی در رسیدن به اهداف خود بدست آوریم.»
وی ادامه می‌دهد:«در همایش اسفند ماه جرقه‌ای زده شد و برای ما ایجاد سوال کرد و اینک ما به عنوان پشتوانه فکری برای همکارانمان و جوان‌ترها به بررسی موضوع پرداخته‌ایم.»
رضا رفیعی، از کهکیلویه و بویراحمد که مسئولان واحد نمایش حوزه هنری این استان را برعهده دارد می‌گوید:«در شهر دهدشت مردم را بر این باور داشته‌ایم که گیشه را بپذیرند ولی در شهرهای دیگر چون گچ‌ساران هنوز موفق نشده‌ایم. البته این تفاوت دلیل کاملاً شناخته شده‌ای دارد. در شهرهایی که شرکت نفت حضور دارد بواسطه امکانات سینمایی آن شرکت نیاز تعریفی مردم مرتفع می‌شود ولی در شهر دهدشت بدلیل نبود امکانات تفریحی دیگر از تئاتر استقبال می‌شود.»
وی در ادام می‌گوید:«باید مدیران فرهنگی، اولین کسانی باشند که بلیط می‌خرند. یک تماشاگر واقعی خیلی بهتر از سالن مملو از تماشاگر است. تئاتر نباید برای هیچ مسئولی اجرا شود زیرا او آن لحظه در فکر تئاتر نیست. من معتقد به دعوت از مسئولین نیستم.»
رفیعی با بیان تاریخی کوتاه از رونق تئاتر در آن استان ادامه می‌دهد:«تعزیه‌خوانی در استان ما رونق می‌گیرد و در کنار آن در دو منطقه جغرافیایی دو سبک متفاوت تئاتر کار می‌شود. در یاسوج نمایش‌های فولکلو و در دهدشت و گچ‌ساران تئاترهای اندیشه‌ای و فلسفی.»
مردم من هستم
ابراهیم مطیعی از کرمانشاه، لیسانس بازیگری و کارگردانی، مترجم و کارگردان در پاسخ به پرسش ما می‌گوید:«در استان ما به دلیل تفرقه بین مخاطب و تولید کننده مطلقاً پولی از سوی مخاطب برای تماشای تئاتر پرداخت نمی‌شود. چون تولیدات ما نیازهای مردم را جواب نمی‌دهد.»
وی جشنواره‌ها را قتل‌گاه تئاتر در بدو تولد خواند و گفت:«ما در استانمان برای هر نمایش شرکت کننده در جشنواره 4 تا 5 شب اجرا در نظر می‌گیریم و در پایان همه اجراها داوران نتیجه را اعلام می‌کنند. در اجرای تکرار شده است که گروه می‌تواند تولدش را به خودش تبریک بگوید.»
مطیعی برگزاری همایش سراسری تئاتر کارگاهی را ایده‌ای خوب دانست و افزود:«جریان خلق تئاتر تاکنون همچنان سیستم استانیسلاوسکی، شیوه علمی است ولی ما می‌دانیم برای بچه‌های شهرستان این روش طولانی تمرین خسته کننده است. با همه برنامه‌ریزی‌های گاهی بد بسیار فکر خوبی است.»
مطیعی در پایان با طرح یک پیشنهاد شگفت‌زده‌مان ساخت. جشنواره‌ها را باید گردشی برگزار کنیم. گروه نمایش برگزیده از یک مسیر حرکت کند و سر راهش در شهرهای مشخصی طبق برنامه اجرا کند. در یک مقصد از قبل مشخص شده گروهها به هم برسند و با اجرا برای داوران قضاوت شوند. نتیجه این کار زبان تئاتر را باز می‌کند تا فریاد بزند:«مردم من هستم!»
الله‌قلی نظری، رئیس انجمن نمایش گلستان می‌گوید:«در حال حاضر تئاتر دچار یک افسردگی و کم مهری شده و این کم توجهی به بی‌حرمتی تبدیل شده است. حضور جوان‌ها بدون هدف و برنامه است و موجب از دست رفتن کیفیت می‌شود. ما در استانمان بحث گیشه را حل کرده‌ایم، با کارگردان قرارداد می‌بندیم سالن برای اجرای تئاتر رایگان در اختیار کارگردان قرار می‌گیرد و درآمد گیشه متعلق به گروه است. بهای بلیط را بین 300 تا 500 تومان تعیین می‌کنیم و با این همه کارهایی داشته‌ایم که به یک میلیون دست پیدا کردهاند.
از ویژگی‌های استان ما تنوع اقوام و اکوسیستم است. ما هیچ گونه گروه کشی و لشگرکشی و همدیگر را نفی کردن نداریم. این امر باعث ثبات تئاتر منطقه شده است.»
وی با پرداختن به همایش کارگاهی مسئولان حوزه گفت:« دغدغه اصلی مسائل فرهنگی جامعه است.»
مرتضی هواسی از ایلام، کارشناس ارشد کارگردانی تئاتر، نویسنده و مسئول انجمن نمایش استان می‌گوید:«ما 248 کیلومتر مرز مشترک با عراق داریم و هنوز آثار تاملات جنگ در آن استان دیده می‌شوند. تئاتر ما بالقوه مانده و نیروی متخصص ما از انگشتان یک دست تجاوز نمی‌کند. با این تصویر خودتان درک کردید که تحت هیچ شرایطی بلیط خریداری نمی‌شود، برای جلب مخاطب پول هم می‌دهیم.»
وی در ادامه همایش گذشته کارگاهی را موثرتر دانست و گفت:«در مرکز یک سری مسائل مطرح می‌شود که با تئاتر عجین نیست. استفاده از صاحب‌نظران در طرح مسائل باید با جدیت صورت پذیرد و این پدیده از حالت فرمالیته در آورده و نهادینه شود.»
هواسی کارهای ارائه شده را در حدی که نیازهای یک کارشناس را برآورده کند نمی‌داند و می‌گوید:«از لحاظ کیفی پایین و رضایت من جلب نشده است.»
مقصود عباس‌نژاد از آذربایجان شرقی می‌گوید:«مخاطب ما دعوتی است البته برای تئاتر طنز تا 2000 تومان هم پول می‌دهند. از بس خودمان جدی نگرفتیم، مردم هم در همان سطح از ما توقع دارند.»
وی در ادامه می‌گوید:«ما هنرمندان شدیداً به حمایت معنوی و مادی نیاز داریم و ای کاش در انتخاب مدیران و مسئولان هم به خوبی دقت شود تا دلسوزانه از حرکت‌های فرهنگی به خصوص تئاتر حمایت کنند. سیاست متوازی و یکنواخت را باید دور انداخت و فقط باید به فکر تئاتر بود.»
روز آخر
آخرین روز جشنواره تنها با دو اجرا در برنامه مشخص شده است. بنابراین در فاصله طولانی اجراها به سراغ مسئولان جشنواره می‌رویم.
حسین‌علی شوندی مدیر هماهنگی تئاتر استان‌های حوزه هنری را ملاقات کرده و گفت‌وگو می‌کنیم. او درباره فعالیت‌هایش می‌گوید:«برای حوزه هنری، فعالیت تئاتر پر اهمیت است لذا در تمام استان‌ها بخش تئاتر فعال‌ترین واحد مراکز است. اعتقاد داریم که مشکل تئاتر در سراسر کشور، حوزه هنری و ارشاد ندارد و مشترک است و آن هم مشکلات امکانات، نگاه نو به مسائل اجتماعی و فرهنگی و شاید از همه مهمتر مسئله جریان‌سازی فرهنگی به عنوان یک راه حل برای مشکلات هویتی که جوانان ما با آن درگیر هستند، باشد. حوزه هنری تلاش کرده است تا بویژه در سال 83 ، موانع اولیه فعالیت‌های تئاتری را در مراکز حل کند و با ایجاد تحول و انگیزه جدید، به سمتی برود تا تئاتر استان‌ها را فعال کند.»
وی درباره نوع فعالیت کارگاهی و این همایش کارگاهی می‌گوید:«شیوه تولید آثار تئاتری را در قالب کارگاهی تعریف کرده‌ایم، با این هدف که هنرمندان مستعد و نوجوانان و جوانان ما نیز در این شیوه می‌توانند در تولید نمایشنامه و تئاتر تا اجرا شرکت کنند.»
از مباحث مطرح شده در این ایام، تبادل تئاتر استان‌ها و برگزاری جشنواره کوتاه و پانتومیم در استان‌ها است.
اختتامیه
وارد محوطه حوزه هنری که می‌شوید، پس از یک باران شدید، طراوت باغچه‌ها روح را نوازش می‌کند. منتظریم. قرار است مراسم اختتامیه از محوطه شروع شود. زمان می‌گذرد و جمعیت آشنایان گذشته و دوستان جدیدشان را می‌یابند و به گفت‌وگو مشغولند. گویا از مراسم محوطه خبری نیست بنابراین وارد سالن می‌شویم. همه چیز با تاخیر انجام می‌شود و دقایقی طولانی در انتظار می‌مانیم. سرانجام ویدئو پروجکشن روشن می‌شود و صدای تلاوت قرآن در فضا می‌پیچد.
پس از سرود جمهوری اسلامی، فیلم کوتاهی از تصاویر آشنای یک هفته گذشته پخش می‌شود و با وقفه‌ای طولانی قطعه‌ای نمایش به شیوه ایمایی بازی می‌شود.
تماشاگر کم حوصله
در طی اجرای نمایش ایمایی که نامفهوم، با حرکات ساده و تکراری و گاه مضحک و عجولانه شکل گرفته است، تماشاگر با دست زدن و با صدای بلند و تعریف کردن صحنه‌ها به اعتراض می‌پردازد. سالن در یک بی‌نظمی و آشفتگی غرق شده است عکس‌العمل تماشاگر به بد ساختی و طولانی بودن کار معنا و مفهوم آن قطعه را تحت‌الشعاع قرار داده و مفاهیم بزرگ و معنوی آن را خفیف کرده است.
صحبت‌های مجری برنامه
رضازاده، به عنوان مجری به روی صحنه می‌رود و بی‌هیچ مقدمه‌ای می‌گوید:«یک پدیده هنری که سامان می‌گیرد گویا یک پیام قصه و یک هدف دارد. بخش عمده هنر حجاب برداری است. زیبایی حاصل نمی‌شود مگر با تفکر به مسائل معنوی و قدسی. و ما در جستجوی بروشوری، اعلانی و اعلام برنامه‌ای اطراف را جستجو می‌کنیم.»
دبیر جشنواره
رشیدعلی‌پور، دبیر دومین جشنواره سراسری تئاتر ماه با تشکر از زحمات همکاران و هنرمندان، از خبرنگاران به دلیل عدم پوشش خبری مناسب گله کرده و افزود:«اگر هر اتفاق کوچکی در تئاتر بیافتد همه رسانه‌ها آن را اعلام می‌کنند ولی چون این جشنواره متعلق به حوزه هنری است، هیچ کس به آن اهمیت نمی‌دهد.»
دکتر بنیانیان و سیاست اصفهانی
دکتر بنیانیان، به روی صحنه می‌رود و با شوخی و مزاح با دکترکشن‌فلاح جمعیت را به شوق می‌آورد. او که با لهجه اصفهانی حرف می‌زند، سخنش را با دو لطیفه آغاز می‌کند و به راحتی می‌گوید:«جک گفتم که حالا بتوانم حرفهای اصلی را راحت به زبان بیاورم.»
وی با بیان این جمله که همه مدام از هم تشکر می‌کنند، می‌گوید:«بیایید از یکدیگر انتقاد کنیم. من چون رئیس هستم الان از پشت این تریبون از شما انتقاد می‌کنم شما هم هر چه می‌خواهید به من بگویید بنویسد و روی پاکت آن بنویسید”محرمانه، مستقیم، بنیانیان” خود من آن را خواهم گشود.»
پس از این مقدمه چنین ادامه می‌دهد:«مشکل تئاتر در سه بخش خلاصه می‌شود. یک بخش ما هستیم به عنوان مسئولان، یک بخش مردم هستند و بخش دیگر شمایید که هنرمندان تئاتر هستید.»
وی ادامه می‌دهد:«شما باید تئاترتان دردی از دردهای مردم را دوا کند تا مخاطب داشته باشد. مدام برای خودتان اجرا نکنید، از مردم عادی دعوت کنید تا درباره نمایش شما نظر بدهند.»
با تاکید بر اهمیت حوزه هنری به تئاتر استان‌ها افزود:«اولویت تئاتر از سینما برای موقعیت جامعه ما بیشتر است و هنرمند با شناخت روان‌شناسی و جامعه‌شناسی کشور خود می‌تواند در این امر کوشا باشد. در راه رسیدن به این هدف باید جاذبه‌های خارج از خانه را برای جوانان آنقدر زیاد کنیم که شاید روزی تئاتر محله داشته باشیم.»
وی در انتها با انتقاد از هنرمندان در عدم رعایت شئونات جامعه گفت:«همه می‌دانیم که پشت دست دادن و شوخی و خنده شما با هم چیزی نیست اما خودتان قضاوت کنید چه تصویری از شما در ذهن مردم شکل می‌گیرد.»
بیانیه هیئت داروان
دبیر جشنواره ماه، رشیدعلی‌پور، برای قرائت بیانیه هیئت داوران به روی صحنه می‌رود. در این بیانیه، تئاتر ماه و توجه به معنویت، اندیشه و هنر، آغاز طریقت نوین در تئاتر ایران نامیده می‌شود و هیئت داوران نظرات خود را در چهار بخش بیان می‌کنند.
اول: توجه به تماشاگر به عنوان هدف نهایی تئاتر که با ارتباط ساده و توجه برانگیز می‌تواند تماشاگر را جذب کند.
دوم: ایجاز در بیان و پرهیز از پرگویی‌های ملال‌آور
سوم: نیاز تئاتر استان‌ها به تحقیق و پژوهش و بازنگری
چهارم: توجه به معنویت و ارزش‌های معنوی این مرز و بوم و استفاده از شیوه‌های نمایشی مناسب و آشنا.
یکی از نکات مهم در اعطاء جوایز، تقدیر از همه گروهها و حضور سرپرستان روی صحنه برای دریافت لوح تقدیر بود. برخلاف سیر آغازین مراسم اختتامیه، شتاب در خواندن جوایز موجب می‌شود که نام برگزیدگان از قلم بیافتد. گویی اشخاص اهمیت ندارند بلکه فقط نمایش مهم است. افراد مانند یک رژه روی صحنه می‌آیند و عکاسان گیج از سویی به سوی دیگر می‌روند تا شاید در این شتاب و ازدحام عکس بگیرید.
جوایز داده شدند و ماه نیز به پایان رسید ولی در اندیشه ما جشنواره‌ای تنها، دردمند و شتابزده باقی ماند.