شرکت نکردن در انتخابات دو سر باخت است

از همان روزهای ابتدایی انقلاب تفاوت دیدگاه در چگونگی اداره کشور و شئونات مختلف ملی و بین المللی ظهور و بروز کرد و بعدتر به شکل تفکر چپ و راست خود را نشان داد از جامعه روحانیت مبارز تا مجمع روحانیون مبارز یا همان به اصطلاح «یت ها» و «یون ها» تا گروه های مختلف دیگر که هر کدام صاحب روشی برای اداره کشور و چگونگی تعامل با دنیا بودند. اینکه کدام روش درست است موضوع بحث این مختصر نیست و اصلن در علوم سیاسی مطلقی وجود ندارد. سیاه و سفیدی وجود ندارد. سیاست خاکستری است. بعدها چپ و راست قدیم به اصلاح طلب و اصول گرا تغییرنام دادند و امروزه این دو جریان طیفی از جریان های فکری متنوع با سلیقه های متکثر را شامل می شود که ذیل عنوان اصول گرا و اصلاح طلب شناخته می شوند.

اینکه کسی دلبسته و وابسته چه جریان فکری باشد فی نفسه نه مذموم است نه ممدوح، چراکه افراد براساس سلیقه فکری به گرایشی نزدیک می شوند و این فرصتی است کم نظیر که به یمن رهایی از نظام سلطه و استقرار جمهوریت در ایران اسلامی حاصل آمده است. در همه ادوار مختلف انتخابات نیز رنگین کمانی از سلیقه های مختلف ذیل عنوان کلی اصلاح طلب و اصول گرا حضور داشته و کاندیدا معرفی کرده اند و پر واضح است که کاندیدای مورد حمایت یکی از این جریانات فکری برآمده طیف وسیعی از زیرشاخه های فکری متنوع وابسته به هرکدام از این جریان هاست که پس از روزها و ساعت ها بحث، تبادل نظر و گفتگو به اجماع رسیده اند چنانکه در انتخابات پیش رو نیز طیف وسیعی از جریان فکری اصول گرایی و اصلاح طلبی به رقابت می پردازند و نتیجه انتخابات را رای مردم و حضور مردم تعیین خواهد کرد چنانکه از ادوار مختلف انتخابات ریاست جمهوری، صرف نظر از دولت های بینابین، اصلاح طلبان برنده چهار دوره بوده اند و این خواست مردم بوده و جای بحثی نیست.
اینکه آیا فرآیند احراز صلاحیت و احراز عدم صلاحیت کاندیداها توسط شورای نگهبان همپای دیگر بخش های جامعه رشد نکرده و از پویایی لازم متناسب خواست نسل های امروز برخوردار نیست جای هیچ شکی نیست و این روزها نیز شاهد اقرارصریح بسیاری از چهره های شاخص انقلاب بودیم. شورای نگهبان به طور قطع مجمع معصومین نیست اما عدم پویایی بحث دیگری است که خواست به حقی است و باید در آتیه چاره اندیشی شود و به طور قطع این خواست تبدیل به مطالبه عمومی شده و محقق خواهد شد.
اما اکنون و در انتخابات پیش رو خروجی شورای نگهبان مثل همه ادوار انتخابات ترکیبی از جریان اصلاح طلب و اصول گراست که لازمه پیروزی یک جریان شرکت در انتخابات است. عدم شرکت هر فرد، برگ برنده ای خواهد بود به جریان رقیب.
اینکه برخی نتیجه انتخابات را از پیش تعیین شده می دانند سخن گزافی است چه این که همین تحلیل ها در خردادماه 1376 نیز عرضه می شد که اسناد آن موجود است اما سرانجام برخلاف همه تصورها و پیش بینی ها نتیجه انتخابات به نام جریان اصلاح طلبی رقم خورد. در دو انتخابات اخیر نیز باوجود همه شایعاتی که در جامعه جریان داشت و جریان اصول گرا را پیروز قطعی انتخابات می دانست، دولت تدبیر و امید برآمده از جریان اصلاح طلبی برنده انتخابات شد. لذا اگر ما نقدی داریم بر شیوه کار شورای نگهبان که درست و به جاست لازمه آن مشارکت بیشتر برای اثبات قدرت مردم است. اگر جامعه فرهنگی هنری گلایه هایی دارند از عدم طرح موضوعات فرهنگی هنری در مناظرات و برنامه های انتخاباتی که کاملا برحق است برای محقق شدن این خواسته ها نیاز به رقم زدن سرنوشت خویش به دست خویش است.
ممکن است برخی از اندیشمندان به جریان سومی فراتر از اصلاح طلبی و اصول گرایی فکر کنند. این آزاداندیشی مایه خوش حالی است اما فرصت طرح آن در مجال اندک باقی مانده تا انتخابات پیش رو امکان پذیر نیست جای هیچ شکی نیست که جریانات سیاسی و فکری ایران معاصر نیاز به بازتولید مفاهیم جدید متناسب روزگار فعلی دارند. اصول گرایی و اصلاح طلبی نیاز به پوست اندازی و اصلاحات ریشه ای دارند و اگر نتوانند پاسخ نیازهای فکری جوانان نسل معاصر را بدهند، شکل گیری جریان سوم فکری دور از ذهن نیست لذا اگر کسی احساس می کند که کاندیدای مورد علاقه او در جمع این افراد نیست احساس باخت خواهد کرد اما اگر درانتخابات مشارکت نکند زمین بازی چه بسا به رقیبی از جریان دیگر واگذار خواهد شد به هر حال سه طیف در جامعه امروز ایران در عرصه انتخابات حضور دارند یا اصول گرا هستند یا اصلاح طلب یا مستقل، که جریان مستقل معمولن حضور پررنگی ندارد. اینکه کسی اصلاح طلب یا اصول گرا باشد اما کاندیدای مورد علاقه او در بین این افراد نباشد عدم مشارکت او به طور قطع به برنده شدن جریان فکری مقابل خواهد انجامید و این به اصطلاح «دو سر باخت» خواهد بود.

 *حسین موذن ؛دانش آموخته دکتری سیاست گذاری فرهنگی