لب کلام هنرمندان در گفتوگوهای هفته 51
اقدام به واکسیناسیون هنرمندان
ایران تئاتر- عباس عبدالعلیزاده: کرونا در ایران خیز پنجم خود که از ابتدای تیر ماه آغاز شد، را سپری می کند و چندین بار رکورد تلفات روزانه طی ۱۹ ماه گذشته را شکسته است. وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در نامهای به معاون بهداشت این وزارتخانه تاکید کرد با همکاری صندوق حمایت از هنرمندان و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نسبت به واکسیناسیون هنرمندان اقدام شود. انتظار میرود از چهارشنبه ۳ شهریور واکسیناسیون هنرمندان آغاز شود.
هفته گذشته ایران تئاتر نیز با انتشار گفت و گوهایی اختصاصی به موضوعات متنوعی در حوزه نمایش پرداخت.
محسن هاشمی، هنرمند پیشکسوت تعزیه درباره حذف تعزیه از دروس دانشگاهی؛ حسین منصورزاده درباره حضور نمایشی با کودکان کار در جشنواره تئاتر شورایی هندوستان؛ علی روحی درباره حمایت از تئاتر خیابانی و راهکار زنده نگه داشتن هنر نمایش در شرایط کرونایی با ایران تئاتر گفت وگو کردند.
متن مهمترین گفت و گوهای کوتاه و بلندی که هفته گذشته با موضوع هنرهای نمایشی روی خروجی خبرگزاریها و سایت ها منتشر شده را در بخش «لب کلام» بصورت خلاصه آوردهایم تا مخاطب این متن در دنیای پرسرعت امروز درجریان مهمترین بخشهای گفت و گو ها قرار بگیرد. بدیهی است علاقمندان برای خواندن مشروح گفت و گوها می توانند به منبع مطلب هر گفت و گو مراجعه کنند.
متن نامه وزیر برای واکسیناسیون هنرمندان
پیرو ابلاغ اینجانب در نامه مورخ نهم مرداد ۱۴۰۰ و مذاکرات اخیر، واکسیناسیون هنرمندان کشور بعنوان سرمایه های فرهنگی و اجتماعی که می توانند در این شرایط خاص جامعه متأثر از دوران طولانی کرونا با خلق آثاری فاخر و تأثیرگذار و تلطیف کننده روان مردم در تاب آوری اجتماعی نقش آفرینی کنند بسیار مهم است. لذا ضروریست در اسرع وقت با هم آهنگی جناب آقای سیدزاده مدیرعامل محترم صندوق حمایت از هنرمندان که لیست کلیه عزیزان را در اختیار دارند و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با تقسیم هنرمندان عزیز ثبت نام شده در سراسر کشور بین دانشگاه های علوم پزشکی عملیات ثبت نام و انجام ایمنسازی این عزیزان علیه کووید۱۹ را از همین امروز آغاز نمائید.
تا کنون ۱۶ میلیون و ۷۱۷ هزار و ۶۸۱ نفر دُز اول واکسن کرونا و ۵ میلیون و ۸۳۰ هزار و ۶۵۰ نفر نیز دُز دوم را تزریق کرده اند و مجموع واکسن های تزریق شده در کشور به ۲۲ میلیون و ۷ هزار و ۵۱۴ دُز رسید.
افراد واجد شرایط برای تزریق واکسن حتما در سامانه salamat.gov.ir ثبت نام کنند.
رضا کیانیان: بخشیدن امید و حال خوب به جامعه
رضا کیانیان از خطرات بازیگری در دوران کرونا میگوید، از بی سر و سامانی گروههای تئاتری و سینمایی گله دارد و یادآوری می کند که وظیفه خطیر هنرمندان در دوران کرونا، بخشیدن امید و حال خوب به جامعه است ولی آنان برای انجام این وظیفه، امنیت لازم را ندارند و با حضور در هر پروژه هنری بر سر جان خود قمار میکنند.
لب کلام
اوایل ورود کرونا رییس ستاد ملی مقابله با کرونا وضعیت را توضیح داد و از هنرمندان کمک خواست.
بزرگترین کمک ما ساخت سریال و برنامههایی است که به مردم برای تدوام زندگی امید و انرژی ببخشد که در این زمینه که کوتاهی نکردیم ولی متاسفانه این کمک کردن یک جانبه بود.
در وضعیتی که مسئولان نمیتوانند حال خوشی به مردم بدهند، گروههای هنری با ساخت آثار در سینما، تئاتر و شبکه نمایش خانگی تلاش میکنند تا مردم را سرگرم کنند.
با آقای جهانپور به صورت تصویری گفتگو کردم، وضعیت پشت صحنه را نشانشان دادم. ایشان هم بعد از دیدن این تصاویر گفتند متوجه شدم ولی جالب است که توجه ایشان فقط شامل حال عوامل بعضی از سریالهای تلویزیونی شد.
ما حتی برای رییس جمهوری و آقای نمکی، وزیر بهداشت هم نامه نوشتیم ولی هیچ پاسخی نگرفتیم.
آقای زالی البته عنوان میکنند که ستاد کرونا مسئولیت اجرایی ندارد ولی دیگرانی هم که این مسئولیت را دارند، کاری از پیش نمیبرند.
جالب است که همه مسئولان هم این موضوع را تایید میکنند ولی حتی یک وعده هم نمیدهند که دلمان خوش بشود.
ایسنا
ابوالفضل ورمزیار: نمایش دینی قدرتش از صد خطابه بیشتر است
ابوالفضل ورمزیار نقال پیشکسوت با اشاره به آنکه هنرمندان تئاتر دینی به دلیل آشنایی عموم مخاطبان با مفاهیم مذهبی، تولید آثار دینی را ساده تصور میکنند و همین نکته باعث سوق پیدا کردن آنها به سمت آثار کلیشهای شده است گفت: آنها فراموش کردهاند نمایش دینی اگر هدفمند باشد، قدرتش از صد خطابه بیشتر است.
لب کلام
در سطر سطر کتب آسمانی تمامی ادیان الهی میتوان خواست و اراده حقتعالی برای معرفتبخشی به بندگانش را جهت حرکت در مسیر صحیح و همسو با معنای دقیق انسان و انسانیت مورد رصد قرار داد.
به دلیل ریشهدار بودن هنر تئاتر در آئین و رفتارهای آئینمند انسانها، شاهد بیشترین بازتاب و بروز و ظهور چنین مفاهیم معرفت ساز و هویتبخش انسانی در قالب داستانها و موضوعات محوری نمایشها هستیم .
قدرت و جایگاه رفتارها و کنشهای آئینی بر مردمان آئینمند بهحدی است که یک نمایش آئینی قدرت اثرگذاری اش میتواند بیشتر از صدها خطابه و سخنرانی باشد.
انتقال مفاهیم معرفتی و معنوی با آموزهها و انگارههای دینی و مذهبی جزء جداییناپذیر از اهداف و رسالتهای هر دین، پیامبرش، کتاب آسمانی و پیروان آن مذهب است.
علاءالدین قاسمی: تعزیه مهمترین بستر برای معرفی نمایش دینی ایران به جهان است
علاءالدین قاسمی تعزیهخوان پیشکسوت و چهره جهانی این هنر ملی ایران با اشاره به آنکه تعزیه مهمترین بستر برای معرفی نمایش دینی ایران به جهان است، گفت: با وجود تمام تلاشها هنوز نتوانستهایم قطرهای از داشتههای هویت نمایش آیینی و مذهبی ایرانی را به جهانیان عرضه کنیم.
لب کلام
مریدان حضرت اباعبدالله و عاشقان فرهنگ شیعی حتی در زمان خفقان و سرکوب هنرمندان تعزیه در دوران پهلوی، تمام تلاش خود را به کار بستهاند تا این هنر آیینی و ملی کشورمان را حفظ کنند.
تنها کافی است به ریشه لغوی تعزیه نگاه کنیم که از تعزیت و سوگواری سرچشمه گرفتهاست.
تلخ است که شناخت غربیها از هنر تعزیه بیشتر از برخی اساتید و مدیران تئاتر کشورمان است
سالهاست که برای حفظ و حراست از این هنر نمایش ملی و آیینی که با باورهای عمیق اسلامی جاری در سرزمینمان گرهخورده است تلاش میکنیم تا در کنار تمامی شاخههای مختلف هنر تئاتر، این رشته نیز وارد مباحث دانشگاهی شود.
استقبال مردم حاکی از جاری بودن این هنر میان عموم مردم است. اما در همین ایام هنرمندان تعزیه مانند دیگر هنرمندان عرصه تئاتر آنگونه که شایسته و بایستهاست مورد حمایت مدیران و مسئولان قرار نگرفتهاند.
تعزیه مهمترین بستر برای معرفی نمایش دینی ایران به جهان است.
طی چند دهه اخیر نگاه مناسبتی به تولید و اجرای این نمایش باعث شدهاست تا نسل جدید و جوان کشورمان کمتر شناخت و آشنایی با نمایش آئینی و ملی ایرنزمین داشته باشند.
حفظ و حراست از میراث نمایش آئینی و ملیترین گونه آن یعنی هنر تعزیه به همان اندازه که برعهده هنرمندان است نیازمند خواست و اراده ملی میان مدیران و دستاندرکاران فعالیتهای فرهنگی در کشورمان است.
محمود فرهنگ : کمالگرایی در تئاتر دینی با پرهیز از نگاه شعاری میسر میشود
محمود فرهنگ مدیر دفتر تئاتر دینی ادارهکل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ مهمترین هدف و غایت تولید آثار تئاتری با مضامین دینی را ایجاد حس بازگشت به خود و کمالگرایی میان مخاطبان چنین آثاری دانست و گفت: تحقق چنین اهدافی با پرهیز از نگاه شعاری در تولید آثار نمایشی میسر خواهد شد.
مهمترین انتظاری که از تولید آثار تئاتری در هر شاخهای میتوان داشت خروجی آنها و تأثیرگذاریشان بر مخاطب در حوزه ترغیب و سوق دادن آنها به تفکر، تأمل و تعمق است
انسان و مسائل پیرامون آن مهمترین غایت رویکرد تولیدات هنری است.
نخستین گام پرهیز از پرداختن به نگاههای کلیشهای و بازتاب مفاهیم مدنظر در تمامی حوزهها از جمله مبانی دینی با رویکرد و نگرش خلاقانه است.
کمالگرایی در تئاتر دینی با پرهیز از نگاه شعاری میسر میشود
نیازمند به روز رسانی دانش خود در حوزه هنر هستیم
گفت و گو ها از ایرنا
الهام شعبانی: حذف تخصصهای طراحی لباس و موسیقی اجتنابناپذیر است
الهام شعبانی طراح لباس و بازیگر از شرایط دشواری گفت که تئاتر و هنرمندان به آن دچار شدهاند و به نظر میرسد راه برون رفتی هم برایش وجود ندارد.
لب کلام
طراحی لباس تئاتری به کارگردانی آقای فرید قادرپناه را به عهده دارم.
اجرای تئاتری که قرار بود خودم کارگردانی کنم و از اجرایش در روزهای اوج کرونا انصراف دادم، معلق است و منتظرم شرایط بهتر شود.
یک اثر تئاتری فقط شامل کارگردان و بازیگر نیست، اثر تئاتری شامل منشی صحنه، مدیر صحنه، طراح صحنه، طراح لباس، طراح گریم و تمام عوامل پشت صحنه، روابط عمومی و خیلی عوامل و مشاغل دیگر است و همه اینها دست به دست هم میدهند تا یک اثر خلق شود.
بچههای تئاتری آنقدر در این سالها اذیت شدند و حال بدی دارند، که دیگر جانی ندارند و فقط دارند برای بقا دست و پا میزنند.
تئاتریهای ما تبدیل شدهاند به ماهیهایی که آب به آنها نمیرسد و دارند جان میدهند.
اگر این ناچاری نبود، خیلیها ترجیح میدادند بهجای استفاده از موسیقی انتخابی و انتخاب لباس از هنرمندان متخصص در این حوزه استفاده کنند و البته که این اقتضائات، لطمه شدیدی به آثار نمایشی زده است.
اصلا فرض کنیم کارگردان طراح لباس را حذف کند و به جایش لباس بازیگران را از خانهاش بیاورد؛ اصلا میدانید هزینههای دیگر اجرا چقدر است؟
من میتوانم در دوره رکود تئاتر، برای طراحی لباس سراغ سریالها بروم اما آن کسی که سریال کار نمیکند، چه میشود؟
وقتی طرف به نان شبش محتاج است، بیاید چه اجرایی برود؟ برای سه میلیون تومان؟
برای همین هرچند که بسیار امیدوارم تئاتر از آسیبهای این دوره، لطمه بلندمدتی نخورد، ولی فکر میکنم قطعا این اتفاق میافتد و متاسفانه عوارضی در پی خواهد داشت.
ایلنا
مهدی محبعلی: تصمیمگیرنده نیستیم
مهدی محبعلی گفت: تئاتر ایران از نظر فنی و تکنیکی در این مدت گذشته این فرصت را یافت تا ظرفیتهای اصلی خود را بشناسد.
لب کلام
«شب جنایتکاران» در دسته سایکودرام و تئاتر درمانی قرار دارد.
در این اثر کوبایی که در دهه 60 نوشته شده مشکلات و ارتباطات خانوادگی مطرح میشود.
این نمایشنامه جوایز بسیاری دریافت کرده و در اواخر دهه 70 دو بار در ایران روی صحنه رفته است. این متن اجتماعی، از ریتم بالایی برخوردار است.
اگر اجرا نکنیم، چه کنیم؟ من از بدنه تئاتر نیستم که وابسته به حمایتهای دولتی باشم و از اجرای این نمایش انتظار سود مالی ندارم.
تئاتر ایران از نظر فنی و تکنیکی در این مدت گذشته این فرصت را یافت تا پتانسیلهای اصلی خود را بشناسد.
چهرههایی که در گذشته پروژههای سنگین تولید میکردند، در شرایط کنونی عقبنشینی کرده و هیچ کاری انجام ندادند.
آنها نگاه کاسبکارانه به تئاتر داشتند که این رویکرد هیچ نفعی برای جامعه در پی نداشت.
هنرآنلاین
عظیم موسوی : ادامه اجرای «حیاط خانه حشمت خانم» فعلا منتفی است
عظیم موسوی کارگردان نمایش «حیاط خانه حشمت خانم» عنوان کرد به دلیل شرایط موجود از ادامه اجراهای نمایش صرف نظر کرده است.
لب کلام
همچنان منتظر بهبود شرایط هستیم اما فعلاً ادامه اجراهای نمایش منتفی است چون وضعیت تئاتر نامشخص است و در این بلاتکلیفی که یک هفته تماشاخانهها باز میشود و هفته بعدش دوباره تعطیل، نمیتوان برای اجرا برنامه ریزی داشت.
اگر هم امکان اجرای نمایش به صورت کامل فراهم شود، تماشاگری در کار نخواهد بود چون مخاطبان با این شرایط اعتماد نمیکنند به سالنهای تئاتر بیایند.
داستان نمایش شباهتهایی به مجموعه «خانم قمر خانم» دارد و افرادی را به تصویر میکشد که هرکدام در یکی از اتاقهای یک خانه بزرگ که متعلق به حشمت خانم است، منزل دارند و زندگی هرکدام از آنها با چالشها و داستانهایی روبروست که همه این مسایل در حیاط خانه روایت میشود.
مرتضی صفاریان: ۸۲ سال اجرای تعزیه با عشق
مرتضی صفاریان تعزیه خوان پیشکسوت با اشاره به اینکه ۸۲ سال است که به کار تعزیه مشغول و این کار را با عشق انجام میدهد از اجرای تعزیه در بیستمین جشنواره نمایشهای آیینی و سنتی خبر داد.
لب کلام
من از ۶ سالگی تا امروز که بالغ بر ۸۸ سال سن دارم در مسیر تعزیه گام برداشتهام و با خود نیز عهد کردم که تا پایان عمر دست از این راه که معتقدم راه نجات است، برندارم.
من در ۶ سالگی با تشویق برادرم، پدرم که مکتب دار بودند و حاج سید محمد بزرگ، وارد تعزیه خوانی شدم.
در آن دوران به دلیل حافظه خوبی که داشتم، نقشهای متعددی چون شبیه حضرت علی اکبر (ع)، حضرت قاسم و جناب مسلم را اجرا کردم.
پس از دوران بلوغ، به دلیل علاقهای که به شیپور داشتم، اشقیاخوانی را آغاز کردم البته در زمان ما بر خلاف دوران پدرم، اجرای تعزیه در تهران کار سختی بود زیرا اغلب با برخورد مأموران روبرو میشدیم
پدرم همیشه تعریف میکرد که در زمان گذشته، تغزیه خوانها، طی یک روز در تکیههای مختلفی چون تکیه دولت، تکیه نیاوران، ونک، تکیه بزرگ تجریش و شمس العماره اجرا میکردند و همیشه نیز فضا مملو از تماشاگران و مردم بود اما متأسفانه این مساله در زمان ما به دلیل فشارهای حکومت امکانپذیر نبود.
من دارای مدرک درجه یک هنری شبیه خوانی معادل دکترا از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هستم.
این بدان معناست که این وزارتخانه، هنر تعزیه را باور دارد.
امیدوارم که برای اثبات این باور، مکانی به نام «تکیه دولت» مجدداً راه اندازی شود تا جوانان علاقهمندی که از شهرهای مختلف با ما تماس میگیرند و به این کار عشق میورزند، بتوانند در این فضا آموزش ببینند.
جلیل فرجاد: آرزوی پوشیدن لباس راهب در «خورشید کاروان»
جلیل فرجاد بازیگر نقش «راهب» در نمایش «خورشید کاروان» از تجربه حضور خود در این نمایش، سختی ایفای نقش و ارتباطی که با آن طی سالهای حضور خود در این نمایش برقرار کرد، سخن گفت.
لب کلام
سالی که برای ایفای نقش «راهب» به نمایش «خورشید کاروان» پیوستم زنده یاد انوشیروان ارجمند با کسب اجازه از گروه نمایش و برای انجام تعهدی که برای حضور در پروژه تصویری داشت در اجرای آن سال نمایش حضور نداشت.
صادقانه بگویم که در روزهای دوم و سوم روخوانی متن ترس عجیبی بر من مستولی شد و به گروه اعلام کردم که نمیتوانم این نقش را بازی کنم.
به دوستان گفتم که این نقش سخت است و حال و هوایی دارد که حس میکنم از عهده من بر نمیآید.
دوستان گروه با من صحبت کرده و گفتند که از عهده این نقش بر میآیم و میتوانم آن را ایفا کنم.
شب در تنهایی با خودم درد و دل کردم و با خودم عهد و پیمانی بستم و قراری گذاشت. از فردای آن شب در تمرینها حاضر شدم که ۱۰ روز به طول انجامید و سپس در شهر بوشهر نمایش را روی صحنه بردیم.
در حالی که گروه خیلی به من کمک کرد ولی در اولین اجراها خیلی به من سخت گذشت.
بعد از اجرای «خورشید کاروان» در شهر بوشهر به اجرای نمایش در شهر کرمان و سپس به اجرا در برج میلاد تهران پرداختیم.
در اجرای تهران بود که گفتند انوشیروان ارجمند در بیمارستان بستری است. متأسفانه در دومین شب اجرای «خورشید کاروان» در برج میلاد انوشیروان ارجمند به رحمت خدا رفت.
همیشه برایم این سؤال مطرح بود چرا با وجود اینکه این نمایش قصهای مشخص دارد ولی هر بار اجرای آن با استقبال مخاطبان مواجه میشود؟
سیمین امیریان: چاپ نمایشنامههای ۲ زبانه
سیمین امیریان نویسنده و کارگردان تئاتر درباره تازه ترین فعالیت ها و چاپ نمایشنامه هایش به صورت ۲ زبانه توضیحاتی ارائه داد.
لب کلام
این آثار از نوشتههای قدیمی تر من هستند و در همان زمان انتشار با ترجمه دوستان مترجمم که خارج از کشور هستند به زبان انگلیسی نیز ترجمه شدند.
این اقدام در جهت آشنایی مخاطبان خارجی زبان با نمایشنامههای ایرانی صورت گرفته است و تعدادی از این آثار نیز در خارج از کشور اجرا شدهاند.
این نمایشنامهها که جزو آثار بزرگسال من هستند «من و گربه پری»، «کهربا»، «سایه پنهان»، «خب دیگه چی می خوای؟»، «استقلال پشت پرده»، «سه گانه میتراس»، «دژاوو» و «صبح و بغض پرنده» هستند که قرار است به زودی مجدداً در انتشارات «مه پار» تجدید چاپ شوند.
به تازگی ترجمه ۲ کتاب با عنوانهای «قصه گویی با عروسکها آسان می شود» و «قصه گویی با عروسکهای خوردنی» را به اتمام رساندهام که چاپ هم شدند اما هنوز به بازار نیامدهاند.
چندین سال قبل کتابی را با عنوان «بازی زندگی» نوشته فلورانس اسکاول شین ترجمه کرده بودم که همراه با زندگینامه این نویسنده به تازگی چاپ شده است که هنوز به دلیل شرایط نامناسبی که کرونا در بازار کتاب به وجود آورده، وارد بازار فروش نشده است.
هادی عامل: «خانواده آقای هاشمی» متوقف شد
هادی عامل کارگردان نمایش «خانواده آقای هاشمی» که در تماشاخانه سنگلج به صحنه رفته بود اعلام کرد کار این نمایش با ۲۰ اجرا به پایان رسید زیرا ادامه اجرا در شرایط کرونایی موجود میسر نبود.
لب کلام
ما قبل از نوروز ۱۴۰۰ درگیر تولید و تمرین نمایش «خانواده آقای هاشمی» بودیم زیرا قرار بود اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ این نمایش را روی صحنه ببرم که به دلیل شرایط کرونایی زمان آغاز اجرای عمومی اثر به تعویق افتاد.
ما چندی پیش دکور نمایش را که دکوری حجیم و پر هزینه بود جمع کردیم زیرا با این شرایط کرونایی وضعیت ادامه اجراهای عمومی نمایش مشخص نبود.
وضعیت تعطیلیهای کرونایی و شرایط موجود اجازه برنامهریزی برای ادامه اجرا را نمیداد ضمن اینکه در ماههای محرم و صفر هم امکان اجرای این نمایش وجود نداشت.
در ۶ ماهه دوم سال نوبت اجرا در مجموعه تئاتر شهر را دارم و اگر شرایط کرونایی اجازه دهد قصد دارم نمایش «عجب گرفتاری شدیم» را که توسط هومن حسین زاده ترجمه شده و اثری کمدی است، روی صحنه ببرم
گفت و گوها از مهر