مدیر هماهنگی تئاتر استان‌های اداره کل هنرهای نمایشی در گفتگو با ایران تئاتر:
همت جدی برای تفویض اختیار به استان‌ها
مستند سازی اجراها در سراسر کشور به عنوان یک سند فرهنگی و کاربردی
سیاست کلی ما تفویض اختیار به استان‌هاست در حال تدوین تاریخچه تئاتر استان‌ها به عنوان یک سند فرهنگی و کاربردی هستیم 2
سیاست کلی ما تفویض اختیار به استان‌هاست در حال تدوین تاریخچه تئاتر استان‌ها به عنوان یک سند فرهنگی و کاربردی هستیم 2
با حسن رونده، مدیر هماهنگی تئاتر استان‌های اداره کل هنرهای نمایشی، در مورد تئاتر استان‌ها، فعالیت گروه‌های نمایشی شهرهای سراسر کشور، جمع‌آوری اطلاعات هنرمندان، رویدادها و آثار تولید شده تئاتری استان‌ها و ... به گفتگو نشستیم. او امیدوارانه به آینده تئاتر در ایران می‌نگرد و باور دارد چشم‌انداز پیش روی این عرصه با همت و هنرآفرینی هنرمندان و تدبیر مدیران روشن و دلپذیر خواهد بود.بخش نخست این گفتگو را با هم می‌خوانیم.
حسن رونده، متولد ۱۳۴۵ و زاده آبادان، کارگردان، بازیگر و مدرس تئاتر است. او فارغ‌التحصیل رشته کارگردانی و بازیگری از دانشگاه تربیت مدرس مقطع کارشناسی ارشد؛ تهران بوده و سوابقی چون معاونت اداری اداره کل هنرهای نمایشی تا اردیبهشت ماه ۱۳۹۱،نماینده اداره کل هنرهای نمایشی در طرح صیانت از آثار هنرهای نمایشی در کشور؛ ۱۳۹۱،مدیریت و برنامه ریزی جهت برگزاری بیست و ششمین جشنواره تئاتر استان‌های کشور (۳۳ جشنواره)، ۱۳۹۳ و کارگردانی نمایش جنت آباد را در پانزدهمین جشنواره مقاومت تهران در کارنامه خود داراست. داوری جشنواره‌های منطقه‌ای،استانی و تدریس بازیگری و کارگردانی از دیگر سوابق وی به حساب می‌آید.
اولین سوال من درباره مستندسازی اجراهای سالن‌های استانی است. در این مورد چه کار‌هایی تاکنون انجام شده است؟ الان در چه مرحله‌ای هستیم؟
مستندسازی سامانه‌ای است که توسط اداره کل هنرهای نمایشی در درگاه تخصصی تئاتر ایران ساماندهی و برنامه‌ریزی شده تا بتوانند تولیدات تالار‌های تابعه و استان‌های مختلف را پوشش و سروسامانی به لحاظ اجرایی به آن‌ها دهند،اطلاعات را ثبت کنند تا برای آیندگان ماندگار شود خصوصا پژوهشگران،نویسندگان و اهالی تئاتر. فاز اول آن‌که با مدیریت آقای عبدالعلی زاده مدیر پرتال و با همکاری روابط عمومی سالن‌ها به تالار‌های مجموعه اداره کل هنرهای نمایشی اختصاص داشت یعنی مجموعه تئاتر شهر،تالار هنر و دیگر سالن‌های تابعه انجام و به صورت مرحله به مرحله این اطلاعات بارگذاری شد.
در بخش استان‌ها با توجه به ماموریتی که واگذار شد پس از ایجاد زیر ساخت فنی در پرتال تئاتر ایران و سایت ایران تئاتر در سیستم مستندسازی آمار را استخراج کردیم و این بخش اجرایی ماموریت به امور استان‌ها واگذار شد و بر اساس وظیفه ذاتی با استان‌ها مکاتبه کردیم،۳۳نماینده از استان‌ها و ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌ها معرفی شد،یک دوره آموزشی برای نمایندگان ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی توسط آقای علی اکبر عبدالعلی زاده و همکاران فنی ایشان در پرتال تئاتر ایران برای این عزیزان برنامه ریزی و برگزار شد و بعد از آموزش برای ورود و بارگزاری اطلاعات در سامانه برای هر نماینده استانی یوزرنیم و پسورد صادر شد. به یکی از همکاران امور هماهنگی استان‌ها نیز به عنوان کارشناس این بخش حکم دادیم که این حوزه را رصد کند و با دوستان در ارتباط باشد تا این امر را مدیریت و برنامه‌ریزی کنیم.
بخش بعدی این بود که بر اساس جلسات ستاد ساماندهی و مجموعه سامانه،تصمیم بر این گرفته شد که فاز اول را از سال ۹۹ تا ۹۵ به استان‌ها اعلام کنیم و استان‌ها شروع به بارگذاری اطلاعات نمایش‌های تولید شده در استان‌ها کنند. هدف از این امر همان‌طور که گفتم این بود که بتوانیم تاریخچه اجراهای تئاتر استان مربوطه را به صورت مکتوب و در فضای دیجیتال داشته باشیم تا بتوانیم به عنوان سند ماندگار معنوی از آن استان به یادگار داشته باشیم. بخشی که الان برای آن برنامه‌ریزی داریم این است که این اتفاق را از ۹۹ تا قبل از انقلاب اسلامی جمع‌آوری کنیم و اطلاعات را بارگذاری کنیم. این کلیت جهان‌بینی و اندیشه سامانه مستندسازی تئاتر در اداره کل هنرهای نمایشی و امور استان هاست. به نوعی خیلی از اطلاعات برای قبل از انقلاب است و دوستان برخی را مکتوب کرده و برخی مکتوب نشده است،از طرفی شرایط نگهداری سخت شده است،اگر بخواهند در موزه نگه دارند شرایط موزه مهیا نیست و استان‌ها با این مشکل مواجه هستند ولی با این اقدام می‌توانیم اطلاعات اساتید و قدمای تئاتر را جمع‌آوری کنیم. به این بحث کلی هم که تبریز یا گیلان نخستین شهر و استان بوده،کار نداریم و این ۳-۲ استان ما در اتفاقات هنرهای نمایشی پیشرو بودند. خوزستان هم به واسطه وجود مجموعه شرکت نفت اجرا‌هایی در آبادان و همینطور در شهر اهواز در دهه ۴۰ و ۳۰ داشته است. این کلیت امر است که به لحاظ تشکیل سامانه مستندسازی از آن می‌توان یاد کرد.
در مجموع کار چقدر پیش رفته است؟
چون برای دوستان تا پایان شهریور و ابتدای مهر وقت داده شده تا این ۵ سال را بارگذاری کنند الان در میانه کار هستیم. این اتفاق توسط کارشناس مربوطه پیگیری می‌شود و دوستان کار‌های خود را انجام می‌دهند. چیزی که الان با آن مواجه هستیم اگر بخواهیم از آذربایجان شرقی شروع کنیم،آذربایجان شرقی،غربی،البرز،اردبیل تمام کار‌ها در حال نهایی هستند و آماده برای بارگذاری می‌شوند. اصفهان این کار را انجام داده. این اثر‌هایی که بیان می‌کنم برای سال‌های ۹۹ تا ۹۵ است. بوشهر در پایان جمع آوری است. ایلام،تهران،چهارمحال و بختیاری،کردستان،کرمان،کرمان جنوب،خراسان رضوی و خراسان شمالی،خراسان جنوبی،سمنان کرمانشاه،کهگیلویه و بویراحمد و گیلان،گلستان،لرستان،استان مرکزی و هرمزگان،یزد،منطقه آزاد اروند(که شامل خرمشهر و آبادان می‌شود)،منطقه آزاد قشم و منطقه آزاد چابهار در حال جمع‌آوری اطلاعات هستند.خوزستان و زنجان هر یک،سیستان و بلوچستان،فارس وارد مرحله بارگزاری شده‌اند.استان قم که یکی از استان‌های پیشرو است ۴۸ اثر بارگذاری کرده و می‌توان گفت اکثر اطلاعات را بالای ۵۰ درصد بارگذاری کرده است.در مازندران ۱۵ اثر و همدان ۴۲ اثر بارگذاری شده است.
ساز و کار برگزاری جشنواره‌های تئاتر استانی ظاهرا تغییراتی داشته؟
در سال ۱۴۰۰ سی و سومین دوره جشنواره‌های تئاتر استانی را برگزار می‌کنیم. فراز و نشیب‌های بسیاری در حوزه تئاتر استانی داشتیم و مدل‌های متفاوتی را تجربه کردیم و به نوعی پیشنهادات متفاوتی در این حوزه برای استان‌ها در نشست‌های کارشناسی و تخصصی انجام شده که تصمیم بر این شد که بتوانیم این بخش از جشنواره تئاتر استانی را به استان‌ها واگذار کنیم،برای این اتفاق شیوه نامه‌ای را تنظیم کردیم و این شیوه نامه در فروردین ماه به استان‌ها ابلاغ شده است. بر اساس آن شیوه نامه پیشنهادات و چگونگی طی طریق را داده‌ایم و به نوعی هدایت می‌کنیم که عزیزان چطور این اتفاق را برنامه‌ریزی کنند،شورای سیاست‌گذاری تشکیل دهند و شامل چه افرادی باشند و دبیر چه وظایفی دارد،تا کجا دبیر می‌تواند صبر کند و منابع مالی را چطور تامین کند و غیره و حتی گروه‌ها چطور می‌توانند به جشنواره ورود پیدا کنند و شرایط برگزاری به چه شکل است.
بخش بعدی چطور؟
بخش بعدی را بر اساس شیوه نامه‌ای که به دوستان دادیم مشخص کردیم که تا پایان آبان ماه امسال عزیزان می‌توانند جشنواره تئاتر استانی را برنامه‌ریزی و برگزار کنند. خروجی تئاتر استان‌ها را پایان آبان ماه تعیین کردیم که جشنواره برگزیده‌ای دارند یا خیر. بعد از آن باید خروجی‌ها را جمع‌آوری کنیم و در فرمت دیگری انتخاب کنیم و از میان آن ۷۰ گروهی که از استان‌ها برگزیده می‌شوند فرایند انتخابی فجر را داشته باشیم و به دبیرخانه تئاتر فجر معرفی کنیم که به عنوان برگزیده‌های تئاتر استانی هستند. البته به بچه‌های تئاتر شهرستان‌ها با توجه به اختلاف نظراتی که در سال‌های گذشته وجود داشت گفتیم هیئت انتخاب از خودشان باشد،هیئت داوران نهایی از خودشان باشد منتها این نقطه نظرات این چنین بود که هیئت داوران نهایی از مرکز برای آن‌ها ارسال شود یا مرکز ناظر نسبت به بحث داوری فینال داشته باشد.
چقدر بحث تمرکززدایی مورد نظر شما بوده است؟
اداره کل با توجه به بحث تمرکززدایی که در سیاست‌های خود دارد،رویکرد جدی برای تفویض اختیار به استان‌ها دارد. استان‌ها به بلوغ و بالندگی بعد از ۳۲ دوره رسیده باشند تا الان بتوانند جشنواره خود را برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری کنند. البته سیاست‌گذاری را ما انجام می‌دهیم و جزو وظایف اداره کل هنرهای نمایشی است که بر اساس ماموریتی که وزارتخانه بر دوش ما گذاشته آن را ابلاغ می‌کنیم. در بحث شورای سیاست‌گذاری و انتخاب دبیر و هیئت انتخاب حتی اگر بخواهند در داوران فینال می‌توانیم پیشنهاد دهیم و دوستان با فراغ بال بهتری انتخاب کنند.
در کلیت موضوع بخواهم اطلاعات جشنواره تئاتر استانی را بدهم،اکثر استان‌ها الان در مرحله اعلام فراخوان و تعداد معدودی در مرحله انتخاب دبیر برهستند. با توجه به شورای سیاست‌گذاری که باید تشکیل شود،یکی از اعضای شورای سیاست‌گذاری انجمن هنرهای نمایشی است که مدیریت آن باید در آن شورا حضور یابد. الان هم چون در حال برگزاری انتخابات هستیم و استان‌ها انتخابات را انجام می‌دهند این نکته در آن وجود دارد که قدری دوستان با تاخیر دبیر‌ها را به ما معرفی می‌کنند اما کلیت ماجرا این است که اکثر استان‌ها دبیر‌های خود را مشخص و فراخوان‌ها را اعلام کرده‌اند. گروه‌ها الان کار‌های اولیه را انجام می‌دهند منتها با توجه به شرایط کرونا اجرای عمومی دچار خدشه شده است. پیشنهادی که ما دادیم در سه مرحله بود. اگر شرایط بر اساس نظر ستاد کرونای استان عادی است تماشاگر بنشیند و کار آن‌ها انجام شود. اگر ستاد کرونای استان مورد نظر اجازه ندهد،شورا می‌تواند شرایطی فراهم کند تا داور بنشیند و به صورت آنلاین اجرای نمایش را پخش کنند و عزیزانی که تمایل دارند از طریق فضای مجازی کار را ببینند و بخش بعدی این است که ظرفیت‌های مجازی را به صورت کامل استفاده و برنامه‌ریزی کنیم و گروه‌هاCDهای اجراهای خود را ارائه دهند و دوستان بتوانند بارگذاری کنند و از ظرفیت‌های فضای مجازی به صورت مطلوب برای برگزاری جشنواره تئاتر استانی بهره ببرند. این سه موردی است که پیشنهاد دادیم و از سوی دوستان نیز استقبال شده است و الان برنامه‌ها را به همین سبک و سیاقی که عنوان کردم جلو می‌برند. مشکل اساسی که الان برای برگزاری جشنواره تئاتر استانی داریم این است که گروه‌ها اجراهای عموم خود را به خاطر کرونا نمی‌توانند انجام دهند. در فضای گنگ و نامشخصی مانده‌اند که الان با توجه به اوضاع باید چه کنند. ما پیشنهاد دادیم که اگر شرایط اجازه نداد شرط اجرای عمومی را می‌توانیم برداریم و مثل سال گذشته شرایط اجرای عمومی را برای زمان و شرایط دیگری بگذاریم که برای این مسئله و موضوع می‌توان برنامه‌ریزی مجددی داشت. این وضعیت کلی است که در مورد جشنواره تئاتر استانی داریم.
فرایند انتخابات چطور است؟ اداره کل از طریق انجمن هنرهای نمایشی برآن نظارت می‌کند؟
بر اساس وظیفه یا ماموریتی که برای اداره کل هنرهای نمایشی و امور استان‌ها تعریف شده،مقرر شد در امور استان‌ها در بخشی که واگذار شده گروه‌های نمایشی و افرادی را که می‌خواهند در حوزه انتخابات حضور داشته باشند،به لحاظ شرایط احراز بررسی کنیم و گروه‌های نمایشی و آن افراد و ستاد هسته مرکزی گروه‌های نمایشی را بتوانیم به استان مربوطه معرفی کنیم. بخش کلی این است که این اتفاق را در دو روند بررسی کنیم. یکی برگزاری این انتخابات است که به انجمن هنرهای نمایشی ایران واگذار شده است. دوستان در انجمن هنرهای نمایشی این زحمت را می‌کشند که ناظر برای برگزاری اعزام کنند. بخش دیگر این است که تایید یا نظارت بر افرادی که می‌خواهند در این انتخابات حضور داشته باشند و به نوعی کاندیدا شوند؛ اداره کل هنرهای نمایشی گروه‌های واجد شرایط و تایید شده را به اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌ها معرفی می‌کند و بر اساس شیوه نامه و اساسنامه و برنامه‌ریزی جدیدی که انجام شده اساسنامه جدید به استان‌ها ابلاغ شده و بر اساس آن دوستان برنامه‌ها را جلو می‌برند. بر اساس اساسنامه جدید گروه‌های بزرگ و یا الف سه نفر از هیئت موسس می‌توانند حضور در انتخابات داشته باشند،گروه‌های ب دو نفر و گروه‌های ج یا کوچک یک نفر! که به هر استان به فراخور تعداد گروه‌هایی که در سامانه استقرار گروه‌های نمایشی ثبت شده،اعلام می‌کنیم و آن افراد می‌توانند کاندیدا شوند و رای بدهند. الان هم اکثر استان‌ها انتخابات را برنامه‌ریزی کردند و امیدواریم تا قبل از پایان شهریور ماه برگزاری همه انتخابات را داشته باشیم و همچنین از مهر ماه بتوانیم با گروه‌های جدید و هیئت مدیره جدید اتفاقات جدیدی را برنامه‌ریزی شده داشته باشیم.
