نگاهی به رویدادی نو
تلویزیون تئاتر ایران میتواند الگوی مناسبی برای سایر هنرهای کشور باشد
ایران تئاتر_ نوید جعفری، رویدادهای تئاتری اعم از اجرا و سایر برنامههای نمایشی، گنجینهای ارزشمند است که درنتیجه طی برنامهریزی منسجم شاهد ایجاد سامانه «تلویزیون تئاتر ایران» توسط انجمن هنرهای نمایشی بودیم.
جمله معروفی است که آنچه با زمان خود پیش نرود محکوم به شکست خواهد بود در این میان هر پدیده اجتماعی برای بقای خود نیازمند پیشرفت و گسترش در بازه تغییرات زمان است.
انقلاب تکنولوژی و دیجیتال در سایه اینترنت در جهان مصداق بارز همین پیشرفت هاست، اگر تا دیروز همه آنچه ما از ارتباط داشتیم در صفحات روزنامهها و نهایتا رسانههایی همانند تلویزیون و رادیو خلاصه شود امروز شاهد آنیم که با گسترش اینترنت و امکانات شبکههای مجازی چرخش اطلاعات و آموزش هم دستخوش سرعتی اعجاب انگیز شده است.
پس از شروع به کار برخی پلتفرمهای فیلم و سریال، نیاز به رسانهای دیداری و شنیداری برای تئاتر بیش از هر زمان دیگری احساس میشد.
رسانهای که بتواند علاوه بر خبرگزاری ایران تئاتر و درگاههای استانی آن که وظیفه خبررسانی را بر عهده دارند، از طریق تصویر و صوت بتواند هنرمندان نمایشی را تحت پوشش خود قرار دهد.
اگر تا چند سال قبل هر هنرمندی در هر گوشه ایران برای دیدن تئاتر و یا شرکت در برنامههای آموزشی ناچار به سفر به شهر بزرگ تر یا استان دیگر بود، تلویزیون تئاتر ایران میتواند همه این نیازها را با عدالتی کم سابقه در تمام نقاط کشور که علاقه مندی حضور دارد به سرانجام برساند.
تلویزیون تئاتر ایران میتواند چه کند؟ این شاید پرسش اصلی همه کسانی است که با این نام برخورد میکنند
در پاسخ میتوان به شکلی ایده آلیستی آینده را متصور شد: تلویزیون تئاتر ایران میتواند حامی هنرمندان در سراسر کشور در بحث تبلیغات باشد اینکه برنامه اجراهای تئاتر و هر برنامه نمایشی میتواند آنونس یا تیزری جهت معرفی اثر خود در این رسانه داشته باشد.
در بحث آموزش اصلیترین کارکرد را میتوان حتی پس از دوران کرونا بر عهده این تلویزیون قرار داد، اینکه در سطوح مختلف آماتوری و مقدماتی، دورههای تکمیلی و نهایت مستر کلاسهای تخصصی در هر رشته میتوان فعالیتهای بسزایی انجام داد که مهم ترینش اینست که هر علاقهمند تئاتر در هر جایی میتواند در کلاسی حضور پیدا کند که صدها کیلومتر دورتر از محل زیست او برگزار میشود و مهمتر اینکه تا هر زمان بخواهد میتواند از این گنجینه آموزشی استفاده کند و بارها و بارها به ان رجوع کند، ببیند، بنویسد و آنچه که شاید در یک دوره حضوری به سختی به دست میآید را بهصورت مجازی به دست آورد.
در همه سالهای گذشته یکی از دلایل مهم در تفاوت سینما و تئاتر این بود که تئاتر در شب پایان اجرا عملا به پایان میرسید و فانی بود.بسیاری از مهمترین اجراهای تاریخی تئاتر کشور به دلیل ثبت نشدن در همان زمان از دست رفتهاند.عملا جز چند قطعه عکس و تصویری از پوستر یا نمایشنامهای به جا مانده از این آثار چیز دیگری در اختیار نیست.
بسیاری از آثار قدیمی هم که فیلمی از ان موجود است عملا دیده نشدهاند و جز کارگردان یا عوامل تئاتر کسی فیلمی را در اختیار نداشته است، اینک تلویزیون ایران تئاتر میتواند با بارگذاری آثاری که فیلمی از ان موجود است ما را با میراث عظیم هنرهای نمایشی کشور و سراسر استانها و شهرها آشنا کند.
این امکان را به هنرمندان تئاتر میدهد تا پس از مدتها تمرین در شب واپسین اجرا امید داشته باشند اثری که با خون دل تهیه کردند اینجا به پایان نمیرسد و همچون سینما میتواند تا همیشه بماند و نسلهای بعدی با میراث نمایشی دورانهای گذشته آشنا شوند.
بزرگترین امکان تلویزیون تئاتر ایران این است که با عملکرد مثبت میتواند سایر رقبای پلتفرمی خود را کنار بزند و به مرجع اکران و آرشیو تصویری تئاتر کشور بدل شود.
آنچه که باعث شده اکثر هنرمندان کشور به جز در جشنوارهها امکانی برای دیدن آثار هم پیدا نکنند عملا با اکران اثار جدید و قدیم از بین میرود و چه بسا باعث توسعه و رشد نمایشنامه نویسی و آموختن شیوههای گوناگون طراحی و کارگردانی شود.
اگر روزگاری یک تئاتری باید مدتها پاشنه در کتابفروشیها را در میآورد تا نسخهای از یک کتاب را تهیه کند، اینک فضای مجازی این امکان را پدید آورده که مطالب و ترجمهها به سادگی در اختیار همه قرار بگیرد، پس تلویزیون ایران تئاتر هم میتواند با تهیه فیلمهای آموزشی و یا اجراهای موفق جهانی و زیرنویس کردن آثار گنجینهای بزرگ از بهترین اجراهای تئاتر جهان را در اختیار هنرمندان تئاتر ایران بگذارد.
هرچند بی تردید این تلویزیون راه طولانی برای بدل شدن به یک رسانه همه جانبه را در پیش دارد اما میتوان امید داشت همان عشقی که باعث ماندگاری تئاتر و روشنایی صحنهها در کشور شده است این بار هم به مدد بیاید تا تئاتر به شکلی نوین عرضه شود.
امکان بزرگ این رسانه ارتباط است،اینکه میتوان برنامههای گفتگو محور هفتگی تهیه کرد و هنرمندان نقاط مختلف را به گفتگو و صحبت دعوت کرد که بی تردید بزرگترین چالش جهان امروز ما نبود فضای گفتگو است.
به هزاران دلیل گفته و ناگفته برای گفتگو، برای برقراری دیالوگ تربیت نشدهایم، ما در جهان مونولوگ به سرمیبریم وهمه سعی میکنند مونولوگ خود را بالاتر از بقیه بیان کنند، رسانههای جدید این قدرت را به ما میدهد تا به آرامی و با آزمون و خطاهای بدیهی این خصلت ناب را تقویت کنیم.
اینکه کارگردانی از غرب کشور بتواند از محل زیست خود پای گفت و گو با طراحی از شرق قرار بگیرد، حرف بزنند صحبتها ثبت شود و سپس هنرمندان کل کشور شنونده و بیننده حرفهایشان باشند.
برای تغییر و پیشرفت باید رسانه را جدی گرفت،حمایت کرد و در این میان علاوه بر حمایت مسئولان، رشد وهمه گیری این رسانه نیازمند حمایت خود هنرمندان خواهد بود.
همانگونه که حمایت از خبرگزاری تخصصی ایران تئاتر و درگاههای تئاتر استانی در این سالها منجر شده تا ایران تئاتر به مرجع اصلی اخبار و شناسنامه تئاتر بدل شود، تلویزیون تئاتر ایران هم میتواند اینگونه باشد.
آنچه شاید کمی ایجاد نگرانی میکند تجربههای گذشتهایی است که با تغییر یک مدیر یا مسئول همه انچه در گذشته در مسیری رو به پیشرفت و بهبود قرار داشته است به یک باره تغییر و گاهی متوقف میشود.
که به زعم نگارنده باید فکری اساسی و اصولی در این خصوص اندیشیده شود، به طور مثال فعالیت درگاههای تئاتر و یا مجلات وابسته به مرکز هنرهای نمایشی در طی این سالها و با تغییرات مدیریتی تغییراتی داشته است که اگر در خدمت بهبود و پیشرفت شرایط باشد مسلما مورد تایید همگان است اما گاها دیده شده تغییراتی مدیریتیش منجر به ایرادات و حتی بن بستی در مسیر رو به پیشرفت میشود.
امید است این پروژه موثر با رویکردی ایران شمول و بی توجه به دسته بندیهای مرسوم بتواند نقش مهمی در مستند نگاری تئاتر ایران و حفظ این میراث ارزشمند داشته باشد و همچنین بتواند گامی بزرگ در مسیر آموزش بردارد.
بی تردید تلویزیون تئاتر ایران، به لطف تکنولوژی میتواند الگوی مناسبی برای سایر هنرهای کشور باشد و استقبالی که تا کنون از آن شده است گواهی بر این مدعاست.