یادداشتی بر نمایشنامه «حذفیات» اثر مهدی ضیاچمنی
رویکردی که تمایز میان داستان و واقعیت را راهگشا می‌داند
رویکردی که تمایز میان «داستان» و «واقعیت» را راهگشا می‌داند 2
رویکردی که تمایز میان «داستان» و «واقعیت» را راهگشا می‌داند 3
ایران تئاتر- عماد کریم‌پور : جهان مولف «حذفیات» نیاز به کشف دارد اما نه فقط در چارچوب ادبی و تئاتر و تکنیک‌های آن که خب به‌حق مهدی ضیاچمنی در این اثر ثابت کرده است که کیست، حقیقت این است که معنی چندان در این اثر مهم نیست بلکه نحوه بیان آن مهم است که اثر با نام خود فریاد این داستان را سر می‌دهد.
«حذفیات» فرمی کاملا هوشمندانه نسبت به جهان زیست عمومی دارد. فرمی که معتقد است با کم گفتن همچون دُر، انسان مدرن به تجددی نوین می‌رسد که رسیدن دو نفر به مسئله برای حل کردن آن است نه فقط فریادی در ارتباط برای اثبات در دست داشتن حقیقت.
یکی از جاذبه‌های «حذفیات» این است که نویسنده خود را در اثر به نحوی چه آگاهانه و چه ناآگاهانه افشا می‌کند. او به این معنی معتقد است که سکوت به عنوان کاربردی دیگر، فاصله‌ای است برای دریافت حقیقت نه صرفا بیان خودخواهانه آن.
معتقدم باید این جنون را در جهانی کشف کرد که برای زیستن است، جهانی ورای بودن زیرا «حذفیات» معنایی برای یافتن دارد.
«حذفیات» مخاطب را به سوی تفکر کاملا بی‌طرفانه‌ای یا به قولی منصف که لازمه ارتقای فرهنگی است هدایت می‌کند و به کنش‌ها و مشغولیاتی می‌پردازد که به خاطر ابتذال، درمقابله با فرهنگ است.
مؤلف با زبانی پست‌مدرن که به‌حق جای خالی‌اش را احساس می‌کردیم شروع به کار می‌کند و صحنه‌اش را با کنش‌های ساده که از جهان واقع گرای طبقه متوسط جامعه‌اش می‌آید می‌چیند:
مامان: نیست
شیما: کشوی دوم!
مامان: نبود
شیما: پس زیر تخته
دیالوگ‌های بین دو زن و نگاهی متمرکز بر ارتباط این دو با جهانی مختلف با رده سنی مختلف و با گذشته‌ای مختلف تکرار می‌شود، پیش می‌رود و واکاوی بینا فردی ادامه پیدا می‌کند.
مؤلف نگاهش ورای قدیسه نامیدن نام مادر است و حق دادن به شیما را با حق دادن به مادر برابر می‌داند، چون او یک انسان‌گراست و ما همه کیانوش هستیم.
حدف کردن دیالوگ‌ها و کنش‌ها در صحنه‌های متوالی پیش رو باعث بهتر شدن ارتباط مادر و دختر نمی‌شود بلکه باعث ایجاد فرمی برای دست یافتن به مسئله می‌شود و این مهم‌ترین معنای نهفته در «حذفیات» است، معنایی که در کلمه‌ای که زیاد رد و بدل می‌شود پدیدار می‌شود؛ چرت نگو.
اثر در پایان راه حلی نمی‌دهد البته قرار هم نبوده بدهد زیرا مؤلف نوگرایی همچون مهدی ضیاچمنی معتقد است زمان آنکه بگوییم خوب و بد چیست، گذشته است.
جریان در حذفیات این‌گونه اتفاق می‌افتد که شکلی برای رسیدن به مسئله و واکاوی آن پیشنهاد می‌شود و شما را در پایان با جهان زیست خود و بودنی که به کسی جز شما مربوط نیست تنها می‌گذارد تا با این ابزار به ترمیم و بهبود کیفیت زیست خود بپردازید.
دیگر وقتش است که حذفیات را شروع کنید.
گفتن است نمایشنامه «حذفیات» به تازگی توسط انتشارات آرادمان منتشر شده است .