نگاهی به کتاب دو نمایشنامه خیابانی u-turn
دردسر هنر من است
ایران تئاتر: نگاه اول؛ دو نمایشنامه خیابانی u-turn (بازگشت) نوشته داریوش نصیری و مرتضی وکیلیان با مقدمهای از سیروس همتی و با حمایت پانزدهمین جشنواره بینالمللی تئاتر خیابانی مریوان و در حضور هنرمندان، داوران، دبیر و مسئولین جشنواره از جمله دکتر سعید اسدی، فرهاد قائمیان، سیروس همتی، علیرضا استادی، عبید رستمی، رحمان هوشیاری، فاتح بادپروا و... در حاشیه جشنواره امسال مریوان رونمایی شد. این اولین کتاب نمایشنامه در حوزه نمایشهای بیرونی و خیابانی است.
این کتاب حاصل کلاسهای درس نمایش خیابانی رشته بازیگری در دانشگاههاست که دانشجویان علاوه بر مبانی تئوریک با مفاهیم عملی نیز آشنا شده ؛ کتابی آموزشی و پژوهشی است . دارای مقدمهای در باب تعریف نمایش خیابانی، تئاتر نامرئی و شورایی است . در کنار نمایشنامهها دارای نقد اثر از دو منتقد صاحب نام در عرصه نقد تئاتر، حسن پارسایی و امید بینیاز است که موشکافانه و آموزشی به مقولههایی همچون: مطالعات اجرا، دستهبندی نمایشهای بیرونی و خیابانی، چشماندازهایی که در دیدار از تئاتر خیابانی باید جستوجو کرد اشاره میکند.
سیروس همتی نیز در مقدمه این کتاب نگاه و تعریف نوینی از تئاتر خیابانی، تئاتر نامرئی و شورایی ارائه میدهد و در کنار آن علاوه بر تحلیل دو اثر، کارکردهای اجتماعی نمایش خیابانی و تاثیرات مثبت آن بر افراد جامعه را نیز واکاوی میکند.
نگاه دوم؛ نمایش بازگشت نوشته داریوش نصیری است. این اثر نمایشی با اشاره به آیات10،152،195 سوره مبارکه بقره، آیات 99 و 100سوره مبارکه مومنون، آیه 23 سوره مبارکه اسرا، آیه 35 سوره مبارکه انبیاء، آیه 69 سوره مبارکه یونس، آیات29 و 30 سوره مبارکه نساء، آیه 185 سوره مبارکه آل عمران نوشته شده است. نمایش بازگشت در سی و پنجمین دوره جشنواره بینالمللی تئاتر فجر با 20 تن از دنشجویان رشته بازیگری و سینما تولید و اجرا شد که همگی از دانشجویان نویسنده اثر بودند. این نمایش خیابانی در ستایش عشق و مهربانی به والدین و همنوع است و یادآور مرگ جهت پالایش زندگی انسان امروزی است، انسانی که عمر دوباره ندارد و تنها یک بار زندگی میکند و هیچ بازگشتی برای هیچکس نخواهد بود پس باید تا میتواند نیکی پیشه کند. درحقیقت معنای«بازگشت» همین است که همواره خداوند بزرگ و مهربان را به یاد داشته باشیم.
نمایش) U-Turn2 بازگشت 2) با طراحی و نویسندگی: داریوش نصیری و مرتضی وکیلیان در بخش آثار چهل سالگی انقلاب اسلامی در سی و هفتمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر، هفته هنر انقلاب اسلامی حوزه هنری و دانشگاه تهران با 40 تن از دانشجویان رشته بازیگری و سینما تولید و اجرا شد. مضمون این نمایش با اشاره به آیه 282سوره مبارکه بقره(بلندترین آیه قرآن کریم)، آیات 99 و 100 سوره مبارکه مومنون، سوره مبارکه حمد، اصل پنجم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و شعر انسانم آرزوست از حضرت مولانا نوشته شده است. این نمایش در خصوص قانونمداری، رعایت نکردن قوانین الهی و انسانی توسط گنهکاران، فرصت یکباره انسان برای زندگی، لزوم حرکت انسان در صراطالمستقیم و حقالناس است.
این دو اثر نمایشی حاصل تخصص، تعهد و انتقال تجربه است که بر آیند آن تولید پروژهای فاخر، که انعکاس عملی از فرآیند آکادمیک مباحث بازیگری و نمایش خیابانی در راستای اعتلای مفاهیم رفیع قرآنی، قوانین انسانی، شهروندی و اجتماعی، در کنار بکارگیری ظرفیتهای نمایش بیرونی و ایرانی است.
نگاه سوم: هدف از چاپ این اثر دو خلائی است که احساس میشد:
1- در کلاسهای دانشگاه. (در برخی دانشگاهها و مراکز آموزشی درسی با عنوان نمایش خیابانی جزء سرفصل دروس بازیگری در ترم چهارم برای دانشجویان تعیین شده است). چرا که این درس و برخی دروس دیگر فقط در حد نظری منابع ارئه داده است. اما در شیوه تدریس یک واحد نظری و یک واحد عملی است و واحد عملی که بسیار هم مهم و ضروری است به سادگی رها شده است. این دو اثر نمایشی تلاشی است تا دانشجویان این درس، توانایی حداقلها را بیابند: حداقل شناخت طرح و ایده، حداقل شناخت متنی که 80 درصد نمایشنامه و 20درصد بداهه پردازی است، حداقل اجرا و بازخورد تماشاچی و ارتباط صحیح با مخاطب و استفاده از ظرفیتهای اجرایی دیگر گونههای نمایشی و ادغام آنها با یکدیگر و ....
2- به جرئت میتوان اذعان کرد نمایش خیابانی و بازیگر این گونه نمایشها، دارای خلاقیتهای بسیار بالای فردی در کنار گروه نمایشی هستند و بازیگر از جهات مختلف بازیگری پرورش مییابد: چه در حوزه بیان، بدن، تمرکز، تعادل، بداهه پردازی و.... اما گذشته از این موارد، در طی این سالها نمایشهای خیابانی که مسیر خود را به طور رسمی از تئاتر فجر سال 1373 شروع کرده تا امروز، در هر رویداد هنری و نمایشی پای ثابت تمام جشنوارهها بوده و هست و در برخی از اوقات نیز شاید کمی دچار بیمهری از سوی مسئولین هنر شده، اما هنرمندان و دوستان خوبم در این حوزه تلاش و جدیت خود را بیشتر به کار بستهاند، و اکنون این تلاش، بیست و هفت ساله شده است و در کنار انبوه اجراهای ریز و درشت نمایشهای بیرونی خلأهای تولید متن نمایشنامه خیابانی، و در کنار آن پژوهشهای علمی، مقاله و ترجمه کتب مختلف در این باب بیش از پیش احساس میشود.
نگاه آخر: کتاب دو نمایشنامه خیابانی u-turn (بازگشت) نوشته داریوش نصیری و مرتضی وکیلیان با مقدمهای از سیروس همتی توسط نشر هنرسرخ و موسسه فرهنگی هنری آوای هنر ارسباران و با حمایت پانزدهمین جشنواره بین المللی تئاتر خیابانی مریوان در آبان ماه سال جاری به چاپ رسید.
دانشجویان و علاقهمندان جهت تهیه این اثر میتوانند از طریق سایت هنر آبی به نشانی: www. honarabi. com و یا با شماره تماس: 66592189-66563972 این کتاب را تهیه کنند.