به پایان آمد این دفتر حکایت همچنان باقی است

نوشتن چهارده جلد تاریخ "نمایش های  ایرانی "برای من یک ضرورت بود چرا که پس از گذر سال‌هایی از ورودم به دنیای نمایش، نگارش و تدوین تاریخی مدون و جامع را برای نمایش ایران به عنوان یک ضرورت احساس کردم، ناگفته نماند که قبل از نگارنده، بزرگانی بر این ضرورت توجه داشته و تالیفاتی هم به وجود آورده‌اند که بسیار هم مورد مراجعه نمایشگران واقع شده‌اند.اما باید گفت، تدوین این آثار یا به صورت مقالات پراکنده بوده یا کتاب‌هایی کمتر از تعداد انگشتان یک دست آن هم خلاصه، یعنی ظرف هایی بوده‌اند که گنجایش این همه مظروف را نداشتند ، اگر هم استاد و دانشجو به آن‌ها رجوع کرده‌اند تا آنجا که نگارنده سطور خود گواه بوده دو علت داشته 1. ناچاری و استیصال 2. راحت‌طلبی خیلی از اساتید و به پیروی از آنان دانشجویان!

اساتیدی که نه زحمت تحقیق و پژوهش به خود می‌دهند نه کار و تلاش جدی، لاجرم حاصلش می‌شود این که اگر بشنوند در گوشه‌ای از قاره آمریکا یا اروپا سبکی ابداع گردیده، زودتر از خود ابداع‌کنندگان آن سبک، در ایران به اقدام به اجرای آن می‌کنند .بدون آن که اطلاع لازم را از آن سبک داشته باشند؛ در صورتی که از سال 1333 دو کتاب یعنی «بنیاد نمایش در ایران» و سپس در سال 1342 به بعد «نمایش در ایران» محل رجوع اساتید هنر و دانشجویان هنر نمایش ما بوده و هست و این ضرورتی بود که نگارنده سطور را به نوشتن کتاب نمایش‌های ایرانی واداشت.

بگذارید بگویم این گفته نگارنده به مفهوم آن نیست که کتب مذکور، پایان تحقیق و پژوهش درباره نمایش‌های ایرانی جامع و کامل است، که چنین ادعایی هم جاعلانه است و هم جاهلانه، بلکه سرآغازی است برای تحقیقی علمی‌تر، ژرف‌تر ودقیق‌تر که امید، جوانان در فردای بعد از ما به آن دست یازند و تحقیق و پژوهش‌هایی در خور‌تر به وجود آورند.

در خاتمه آن‌چه در کتاب تاریخ نمایش ایرانی پیش روی شماست حاصل 35 سال عمر جوانی نگارنده سطور است، با این همه نگارنده نه مدعی است و نه می‌تواند مدعی باشد که آن چه تالیف شده بری از هر عیب و مبری از هر نقصی است ف پس اگر در اطلاعات مطرح شده یحتمل اشتباهی مشاهده شد، این را مبنی بر احمال و سستی نگارنده نگذارند که نگارنده با استناد به مجلات، خبرنامه‌ها، بولتن‌ها و کاتالوگ‌هایی که در اختیارش قرار گرفته اقدام کرده است .

لاجرم پیش پیش از تمامی هنرمندانی که ممکن است در نام عزیزشان اشتباهی رخ داده باشد پوزش طلبیده و به طور قطع و یقین در ویرایش دوم تصحیح و اصلاح خواهد شد.

ه گزارش ایران تئاتر،  پنج جلد دیگر از هفت جلد دوم «نمایش‌های ایرانی» در انتشارات سوره مهر، انتشار یافت و در اختیار علاقه‌مندان و مخاطبان قرار گرفت.

چهارده جلد کتاب نمایش‌های ایرانی، کندوکاوی است در دل تاریخ اجتماعی و اجتماعی و نمایش ایرانی از بدو ورود قوم آریا به این سرزمین و پرستش زروان خدا تا سال 1393 (ه. ش) یعنی عصر جمهوری اسلامی ایران.

چهارده جلد نمایش‌های ایرانی بر مبنای طلوع و غروب مذاهب مختلف در ایران تدوین شده و نه بر اساس مقاطع سلطه حکومت‌ها به این خاطر که تئاتر زاییده باور مذهبی است، نه ابداع حکومت‌ها، پس هر جلد دارای یک عنوان کلی روی جلد و عناوین گوناگون در بطن کتاب است.

عناوین چهارده جلد مجموعه نمایش‌های ایرانی عبارت‎اند از:

1. نمایش‌های کیش زروان

2. تعزیه (پیدایش و سیر تحولی آن)

3. نمایش‌های آیین مزدایسنا

4. نقالی (پیدایش و سیر تحولی آن)

5. نمایش‌های ایرانی، دیگر نمایش‌های ایرانی قبل و بعد از اسلام

6. نمایش ایرانی، نمایش‌های جنگ (و تعریف دفاع مقدس)

7. نمایش‌های ایرانی، نمایش‌های عامیانه

8. نمایش‌های ایرانی، انقلاب تا انقلاب (از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی)

9. نمایش‌های ایرانی، عصر پهلوی

10. نمایش‌های ایرانی، عصر پهلوی دوم

11. نمایش‌های ایرانی، در سه سال بحبوحه‌ انقلاب اسلامی

12 و 13 و14. نمایش‌های ایرانی، نمایش در عصر جمهوری اسلامی

صادق عاشورپور، متولد ۱۳۳۲ همدان است. وی کارگردان تئاتر و از نویسندگان و پژوهشگران پیش کسوت عرصه هنرهای نمایشی است. که مجموعه ۱۵ جلدی «نمایش‌های ایرانی» حاصل بیش از 35 سال پژوهش فردی اوست . عاشورپور بیش از ۴۰ نمایشنامه چاپ شده دارد. مقالات مختلفی نیز به قلم او در مجلات معتبر تخصصی نشر یافتند.

مجموعه چهار جلدی «بازی‌ها،کوچه‌ها و محله‌ها» نیز در پرونده کاری این هنرمند دیده می‌شود. عاشورپور نشان درجه یک هنری هنرهای نمایشی دارد و به عنوان پژوهشگر برتر جهان اسلام معرفی شده . همچنین از سوی یونسکو به عنوان پژوهشگر ملی مورد تقدیر قرار گرفته است. مجموعه نمایشنامه «فرزند فریاد» شامل دوازده اثر و مجموعه «فرمان خاتون» شامل ۶ نمایشنامه از جمله آثار نشر یافته عاشورپور محسوب می‌شوند. او همچنین نمایش های متعدد دیگری را در دست انتشار دارد.