به گزارش خبرنگار اعزامی سایت ایران تئاتر به گرگان، وی در ابتدای این نشست به بحث درباره اقتباس و کاربرد آن در تئاتر پرداخت و گفت:«در واقع اقتباس به نویسنده کمک میکند تا طرحاش را شکل بدهد و در زمینه اقتباس انواع و اقسام شیوهها وجود دارد که درباره هر کدام از آنها بحثهای مختلفی وجود دارد.»
به گزارش خبرنگار اعزامی سایت ایران تئاتر به گرگان، وی در ابتدای این نشست به بحث درباره اقتباس و کاربرد آن در تئاتر پرداخت و گفت:«در واقع اقتباس به نویسنده کمک میکند تا طرحاش را شکل بدهد و در زمینه اقتباس انواع و اقسام شیوهها وجود دارد که درباره هر کدام از آنها بحثهای مختلفی وجود دارد.»
نخستین نشست تخصصی"اقتباس از تاریخ برای نمایش در تعزیه" با حضور دکتر محمدحسین ناصربخت و با محوریت تاریخ تعزیه در ایران برگزار شد.
به گزارش خبرنگار اعزامی سایت ایران تئاتر به گرگان، وی در ابتدای این نشست به بحث درباره اقتباس و کاربرد آن در تئاتر پرداخت و گفت:«در واقع اقتباس به نویسنده کمک میکند تا طرحاش را شکل بدهد و در زمینه اقتباس انواع و اقسام شیوهها وجود دارد که درباره هر کدام از آنها بحثهای مختلفی وجود دارد.»
ناصربخت سپس با اشاره به تفاوتهای میان مورخ و هنرمند، به چگونگی شکل گیری اقتباس در جریان تعزیه پرداخت و گفت:«تعزیه ریشه در تاریخ و فرهنگ کهن ما دارد و در این نوع نمایش هم ما دقیقاً همان کاری را انجام میدهیم که مورخ انجام میدهد. در تعزیه وفاداری کامل به اتفاقات و رویدادهای تاریخی وجود دارد. در واقع منابع و رویدادهای تاریخی منابع اصلی شکل گیری تعزیه است و این رویداد ملهم از تاریخ است، بنابراین تعزیه یک حقیقت است که سندیت دارد.»
ناصربخت در ادامه با اشاره به سیر تاریخی تعزیه در ایران گفت:«تعزیه در اواخر دوره صفویه و با به قدرت رسیدن شیعیان در ایران شکل گرفت و همان طور که این دوران به دوره طلایی معماری تبدیل شد؛ تعزیه هم در این زمان، در دوران اوج خود . در دوران صفوی در اصل به نمایش توجه خاصی شد و گروههای زیادی شکل گرفتند. اما پس از این دوران و هم زمان با حکومت قاجار و به خصوص پس از آن و با روی کار آمدن دولت رضاخان، اجرای تعزیه ممنوع شد تا تعزیه رو به افول برود. زمانی که تعزیه در ایران ممنوع اعلام شد، گروهها با ترس به اجرای نمایش میپرداختند و پاسبانها مانع از برگزاری مجالس تعزیه میشدند. بنابراین گروههای تعزیه به تدریج از شهرها به روستاها مهاجرت کردند و تعداد اعضای گروهها کاهش یافت. در همین زمان برای کوتاهتر شدن زمان اجرای نمایشها، در نسخههای تعزیه دخل و تصرف صورت گرفت. این در حالی است که تا پیش از این دوران و به عنوان مثال در تکیه دولت تعزیهخوانها، حقوق کامل و مناسب دریافت میکردند؛ بنابراین تعزیه در وضعیت مناسبی قرار داشت و گروهها برای کیفیت، ارزش زیادی قائل میشدند اما با این تبعید ناخواسته گروهها، حمایتها از تعزیه قطع شد و نگاه و رویکرد کیفی به تعزیه هم کاهش یافت.»
این محقق و پژوهشگر تعزیه در ادامه افزود:«البته عدهای معتقدند این تبعید ناخواسته باعث بروز خلاقیتهایی در اجراهای تعزیه شده و از آن به عنوان نقطه مثبت این رویداد یاد میکنند. نسخههایی که امروزه کوتاه شده و در آنها دخل و تصرف صورت گرفته حاصل همین ایام و رویدادهاست. تا قبل از این جریان"معین البکاء" را فقط به کارگردانان تعزیه که به مقام استادی رسیده بودند، میگفتند. اما پس از آن معین البکاء به تمام کارگردانان تعزیه نسبت داده میشد. در واقع"معین البکاء" حافظ تعزیه است و نسخهها را از بر بوده و اگر تعزیهخوانی کوچکترین اشتباهی در نقش خوانی انجام میداده، او آن را تصحیح میکرده است.»
ناصربخت در پایان با اشاره به ویژگیهای هنر سنتی خاطر نشان کرد:«در هنرهای سنتی حفظ قواعد و قراردادها اهمیت ویژهای دارد و به همین دلیل معین البکاءها با نظارت بر تعزیه از آن حراست و نگهداری میکردند. زمانی که تعزیه به روستاها تبعید شد نظارت از آن کاهش یافت و در نسخههای تعزیه دست برده شد و این قواعد و قراردادها که در تعزیه اهمیت ویژهای داشت، دچار تغییر شد. در واقع هنر سنتی حافظ قراردادهاست که هنر مدرن در تضاد با آن قرار دارد. هنر جدید هم مبتنی بر نوآوری است که در آن دوران در تعزیه برخی نوآوریها صورت گرفت.»