مبارک باد این سیاه بر ما

آثار بخش صحنه ای نمایش ها از تلویوزین تئاتر ایران بصورت رایگان در اختیار علاقمندان قرار گرفت .  قهوه خانه جشنواره نیز در تالار سنگلج میزبان نمایش های ایرانی ، نقالی و آیین های ایرانی شد. 

گر چه در ادوار گذشته جشنواره گاه شاهد شکل دگرگون شده ای از مبارک در رفتار ، حرکات و دیالوگ ها بودیم اما در اجراهای امسال ، حفظ اصالت این کاراکتر ملی و پرهیز از دگرگون کردنش در تمام نمایش ها مشهود بود.متن نمایش های بخش مجازی به وضوح از نمایشنامه های بخش صحنه ای قوی تر بود.

امسال همچنین از لحاظ کیفی فاصله نمایش های شهرستان نسبت به نمایش های تهران کمتر شده بود و شاهد کارهای بسیار تماشایی و جذابی از شهرستان ها بودیم.فضای نسبتا باز ، سهل گیری در ممیزی و پررنگ شدن نقش پژوهش در نگارش متون نمایشی زمینه ارائه کارهای بهتر را فراهم آورده بود.

در بخش خیابانی هم کارهای بسیار خوبی ارائه شد.بهره مندی از متون معتبر ادبیات نمایشی و توجه ویژه به "شاهنامه" فردوسی از دیگر امتیازات جشنواره امسال بود.به نظر می رسید که هنرمندان ایرانی با بازکشف جذابیت های دراماتیک کمتر دیده شده "شاهنامه" در پی خلق آثاری جسورانه و سرشار از نوآوری بودند که نمودهای آن به خوبی در بیستمین دوره جشنواره دیده می شد.

توجه هنرمندان حاضر در جشنواره به آثار جاودان شکسپیر به عنوان منبعی برای خلق متون و نمایش های ایرانی و متکی بر فرهنگ بومی و نگاه طنزآلود به تراژدی های این نمایشنامه نویس برجسته از امتیازات بارز دوره بیستم بود.بهره مندی از شیوه های جدید در اجرای تعزیه و شکل گیری گرایشی که شاید در دوره های آتی بتوان نام "تعزیه مدرن" بر آن گذاشت نیز از نکات قابل تامل جشنواره امسال بود.بهرام بیضایی، داوود فتحعلی بیگی، جواد انصافی امسال هم به عنوان چهره های ثابت جشنواره نمایش های آئینی و سنتی حضوری پررنگ داشتند.

رد پای بیضایی و آثارش در بسیاری از نمایش ها بالاخص اجراهای خیابانی و کارهایی که در قالب تعزیه ارائه شدند، هویدا بود.خیرالله تقیانی پور نیز به عنوان یک آئینی نویس حرفه ای حضور قابل دفاعی داشت.

عرضه نمایش ها به صورت رایگان در تلویزیون تئاتر ایران مثبت ترین حرکت و سیاست متولیان برگزاری بیستمین جشنواره نمایش های آئینی سنتی بود.هر چند تصویربرداری و صدابرداری از اجراها رضایتبخش نبود اما می توان امیدوار بود که تولید کنندگان "فیلم ِ نمایش" در ادوار بعدی،  محصولات بهتر با نزدیک شدن به حداقل استانداردهای تصویربرداری و صدابرداری را ارائه دهند.

اتفاق فرخنده دیگر جشنواره امسال ، نصب نقاشی های قهوه خانه ای با تم حماسی "شاهنامه" در پهنه فرهنگی هنری رودکی و برگزاری مسابقه عکاسی با موبایل از این تابلوها بود که با استقبال شایان توجهی از طرف مردم روبرو شد.مردم با این تابلو های چشمنواز سلفی می گرفتند و از تماشای این آثار لذت می بردند.

متولیان بیستمین دوره جشنواره نمایش های آئینی و سنتی با پخش رایگان فیلم ِ نمایش ها ، تئاتر را به داخل خانه های مردم برده و با نصب تابلوهای حماسی قهوه خانه ای در معابر ، هزاران چشم را به ضیافت "شاهنامه" فردوسی مهمان کردند.جشنواره نمایش های آئینی سنتی به عنوان یک جشنواره کاملا ملی و عاری از هر گونه غربزدگی افراطی همچنان پس از بیست دوره برگزاری، پا به پای جشنواره تئاتر فجر و جشنواره نمایش عروسکی گام برداشته و به عنوان یکی از مهم ترین رخدادهای تئاتر ایران، شناخته می شود.

* دکتر شهرام خرازی ها منتقد تئاتر