رصد دقیق آثار خیابانی برای حضور شایسته ها در چهلمین دوره

میلاد مولوی چهره آشنا، دوست داشتنی و فعال بدنه تئاتر  ایران است. او در کنار نویسندگی و کارگردانی تئاتر سال ها است که در موقعیت های مختلف در اداره کل هنرهای نمایشی و بویژه در جشنواره های متنوع ملی و بین المللی در کنار تئاتر ایران است. تجربه مولوی در برگزاری جشنواره ها با دبیری جشنواره تئاتر دانشگاهی قوت گرفت و با جشنواره های مختلف قوام یافت. امسال او عضو هیات انتخاب نمایش های خیابانی چهلمین جشنواره تئاتر فجر است. با مولوی درباره چگونگی انتخاب آثار و جذابیت های حضور در این بخش جشنواره گفت وگویی انجام داده ایم که در ادامه  می خوانید:

 

برای شما چه معیارهایی برای انتخاب این 20 اثر بخش رقابتی  نمایش های تئاتر خیابانی جشنواره تئاتر فجر دارای اولویت بود؟

هر جزء ساختار یک اثر خیابانی جایگاه خاص خوش را در شکل گیری یک نمایش خوب دارد. برای انتخاب کلیت ساختار نمایش مورد ارزیابی قرار می گیرد و نه یک بخش خاص و ویژه. بازیگری، شیوه کارگردانی ، تکنیک ، ساختار ، فرم اجرایِی ، محتوای متن و ایده شکل گیری اثر شامل این ملاک ها می شود. نمایشی که تمام این ویژگی را به صورت نسبی خوب رعایت کند به طور حتم در لیست انتخاب نمایش ها قرار گرفته است. من به همراه سایر همکارانم در بخش انتخاب با دقت آثار متقاضی را در این مدت رصد کردیم تا شایسته ها به بخش رقابتی راه پیدا کنند .

 

با توجه به اشرافی که با دیدن بیش از 140 اثر متقاضی برای حضور در بخش خیابانی جشنواره پیدا کردید .نقاط ضعف و قوت نمایش ها را چگونه ارزیابی می کنید؟

نکته مهم قابل طرح، شرایط کرونایی است که تئاتر در این دو سال اخیر با آن درگیر است و با دیدن نمایش ها متوجه فرصت کم برای تمرین و آماده سازی نمایش ها شدیم. این نقطه ضعف تعدادی از نمایش ها از کارگردان هایی بود که در سال های قبل نمایش های بهتری از آنها در بخش تئاتر خیابانی دیده بودیم و متوجه می شدیم که کارگردان های این آثار هم انتظار بیشتری از نمایش خودشان داشتند که فرصت کم تمرین باعث شده که نتوانند به تمام خواسته هایشان برسند. این ضعف می تواند در زمان شروع اجرای نمایش ها در طول سال با انجام تمرینات مستمر و زیاد مرتفع شود. برخی دیگر از نمایش ها به قدری روان بودند که نشان می داد گروه اجرایی فرصت کامل برای تمرین و اجرایی کردن تفکرات کارگردان را در اختیار داشتند.

 

یکی از نکات حائز اهمیت بخش خیابانی جشنواره حضور گسترده کارگردان های شهرستانی است. این حضور پر رنگ را چگونه ارزیابی می کنید؟

همیشه بچه های کارگردان شهرستانی در جشنواره تئاتر فجر حضورهای موثر و موفقی داشته اند و معتقدم در بخش تئاتر خیابانی بین کارگردان های تهرانی و شهرستانی تفاوتی وجود ندارد و همه اهالی تئاتر خیابانی عضو یک خانواده هستند واتحاد وهمدلی دارند و در تمام مسائل وحدت رویه دارند.

 

به چه دلیل 20 اثر در بخش رقابتی و 8 اثر در بخش غیر رقابتی در بخش تئاتر خیابانی جشنواره حضور دارند؟

این 8 اثر در حقیقت به عنوان مهمان در این بخش حضور دارند و دبیرخانه جشنواره این نمایش ها را که پروسه اداری و فرم های مرتبط را پر نکرده بودند در بخش مهمان و غیررقابتی مورد توجه قرار داد.

 

با توجه به تعداد بالای آثار متقاضی برای حضور در بخش تئاتر خیابانی جشنواره، آیا انتخاب 20 اثر برای حضور و رقابت کافی است؟

20 نمایشی که برای حضور در جشنواره انتخاب شد تعداد معقول و استانداردی است و نیاز به انتخاب آثار بیشتری نبود. در فراخوان جشنواره هم تعداد آثار منتخب 20 عنوان پیش بینی شده بود و ما اعضا هیات انتخاب طبق پروتکل های فراخوان این تعداد نمایش را انتخاب کردیم .

 

شرایط کرونایی چه تاثیراتی در تئاتر خیابانی داشته است؟

خیلی از بچه های تئاترخیابانی گذران زندگیشان از راه اجرای نمایش است و ممر درآمد دیگری ندارند. در ابتدای شیوع کرونا همه فعالیت ها اجتماعی مثل تئاتر تعطیل شد و این مسئله شرایط سختی را برای تئاتری ها به وجود آورد و مسائل اقتصادی شان دچار خلل شد. سوای تاثیرات اقتصادی این کار نکردن در روحیه  بچه ها هم تاثیرات مخربی داشت و هنرمندی که غم نان دارد و در ضمن نمی تواند به هنرش بپردازد دچار مشکلات زیادی می شود .خوشبختانه اولین گروهی که فعالیت کاریشان را در شرایط کرونایی شروع کردند بچه های تئاتر خیابانی بودند.

 

حرف پایانی ؟

از برخی کارگردان های متقاضی حضور در بخش تئاتر خیابانی جشنواره با توجه به کیفیت آثار قبلی شان انتظار بیشتری می رفت و متاسفانه این انتظارات برآورده نشد. تعدادی از نمایش های دیگری بودند که توسط کارگردان های جوان و مستعد اجرا شدند که کیفیت خوبشان ما را غافلگیر کردند و این مایه امیدواری آینده تئاتر خیابانی است . نمایش های که پر از انرژی ، تفکر و با ساختار خوب بودند. اگر بخواهیم ارزیابی منصفانه ای از کلیت کیفیت آثار این بخش داشته باشیم شاهد افتی نسبت به دوره های قبل جشنواره هستیم و دلیل مهم چنین افتی همانطوری که اشاره کردم شرایط کرونایی به خصوص برای کارگردان های شهرستانی بود که به واسطه تعطیلی سالن ها در شهرستان ها امکان تمرین نداشتند.

بحث قابل طرح دیگر تنوع دیدگاه ها در میان اعضای هیات انتخاب بود که هر کدام از اعضا دیدگاه و نگاه های خاص خودشان را در انتخاب آثار داشتند و این روند تنوع در انتخاب نمایش را به وجود آورد. از نگاه من به عنوان یکی از اعضا هیات انتخاب  چند نمایش دیگر هم وجود داشتند که شایسته حضور در بخش رقابتی بودند اما به دلیل رعایت دمکراسی و انتخاب آثار بر اساس تعداد رای بیشتر میان اعضا هیات انتخاب نتوانستند به جمع آثار بخش رقابتی راه پیدا کنند.

 

گفت وگو از احمد محمد اسماعیلی

عکس: سید ضیاالدین صفویان