20 روایت خیابانی به‌یادماندنی از 16 شهر ایران

تئاتر خیابانی؛ مردمی‌ترین حالت اجرای نمایش است که در مواجهۀ تنگاتنگ و چهره به چهره با مخاطب می‌تواند جایگاه ویژه‌ای در انتقال مفاهیم و آگاهی‌رسانی به جامعۀ هدف خود دارد. این مهم سبب می‌شود، تئاتر خیابانی اهمیت ویژه‌ای در جشنواره‌ها و به‌ویژه جشنواره تئاتر فجر داشته باشد. هنرمندان این شکل از نمایش نیز، باوجود چالش‌های فراوانی که در دو سال اخیر و در دوران شیوع کرونا در پیش روی اجراهای خیابانی قرار داشته اما تلاش کردند چراغ آن را روشن نگه‌دارند. در چهلمین دورۀ جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، بیست نمایش خیابانی از شهرهای مختلف کشور به بخش رقابتی این جشنواره راه‌یافته‌اند که در ادامه این مطلب به‌مرور آن می‌پردازیم:

 

استان گیلان با چهار نمایش در صدر جدول راه‌یافتگان

نمایش «آلتن آی» به نویسندگی و کارگردانی محمود فرضی نژاد از سیاهکل/ این نمایش درباره دختران ایل ترکمن است آن‌ها برای شادی زندگی و پویایی نیاز به بدر کامل ماه دارند ولی دیو آن را دزدیده و در سیاه‌چال پنهان کرده است که دختران از پیر دانا کمک می‌خواهند و...

نمایش «ارزش نداره» به نویسندگی میلاد حسین زاده و کارگردانی محمدرضا جعفری لفوت از آستانه‌اشرفیه/ داستان این نمایش درباره یک گروه تئاتر به نام «تی‌تی» است. آن‌ها بعد از مدت‌ها دورهم جمع شدند تا یک نمایش خیابانی برای جشنواره فجر آماده کنند ولی اینکه چه موضوعی که ارزش داشته باشد ذهنشان را مشغول کرده و به نتیجه نمی‌رسند یکی می‌گوید موضوع ارزش کار کند و درنتیجه موضوع دفاع مقدس را پیشنهاد می‌دهد دیگری مبحث کرونا و واکسن را بااهمیت می‌داند و آن را پیشنهاد می‌دهد و اعتیاد بیکاری محیط‌زیست و غیره موضوعات هستند که پیشنهاد می‌شود تا به موضوع جان‌فشانی بعضی‌ها در موقعیت‌های مختلف می‌رسند.

نمایش «چهارشنبه خاتون» از لاهیجان به نویسندگی آرزو علیپور و کارگردانی نگار نادری چهارشنبه خاتون برگرفته از یک داستان قدیمی است که برای گرفتن آرزوها به کنار چاه می‌روند.

نمایش «هلونه» از آستانه‌اشرفیه به نویسندگی محمدرضا جعفری لفوت و کارگردانی میلاد حسین زاده این نمایش درباره آیینی به نام هلونه هلونه است. هلونه به زبان گیلکی گهواره‌ای است که با چادرشب و طناب برای خواباندن نوزاد درست می‌کنند این نمایش به مراسمی که برای قرار دادن نوزاد در هلونه اجرا می‌شود، می‌پردازد.

 

 تهران؛ از «آخرین اولی» تا «یک کروموزوم بیشتر»

نمایش «آخرین اولی» به نویسندگی و کارگردانی سمیه مهری از تهران/ این نمایش داستان پسری به نام امید را روایت می‌کند د اولی پسری که در زندگی ناموفق بوده و تمام تلاشش را انجام می‌دهد که ناکامی‌های گذشته را با روش‌های عجیب جبران کند که ناگهان زندگی‌اش زیرورو می‌شود.

نمایش «P.O.V» تهران نویسندگی در شرایط سختی هستیم که مجبوریم به‌جای خانه ماشین را کرایه کنیم برای زندگی...

نمایش «یک کروموزوم بیشتر» به نویسندگی جلال حسنوند و کارگردانی سامان شکیبا و جلال حسنوند از تهران/ این نمایش داستان کودکی سندرومی است که از طرف خانواده و جامع طرد شده و می‌خواهد خدا را پیدا کند و به او بگوید مردم با او چه کرده‌اند.

 

حضور سه شهر از استان اصفهان

نمایش «۲۵ متر آرزو» به نویسندگی و کارگردانی سید پویا امامی از اصفهان / در خلاصه داستان این نمایش آمده است پیرمرد و پیرزنی در حال برگزاری مراسم عروسی خود هستند که...

نمایش «تلۀ من» به نویسندگی و کارگردانی هیام احمدی از شاهین‌شهر/ این نمایش داستان پیرمردی است که سال‌ها در محل نگهداری جعبه‌های پستی بی‌نام‌ونشان و مرجوعی زندگی می‌کند و شغل او نگهداری از این بسته‌ها است توسط یک رؤیا با درون خود تصمیم می‌گیرد که جعبه‌ها را باز کند شاید نشانه‌ای از صاحبان صاحب آن پیدا کند و این تغییر فکر و شروع یک زندگی جدید برای او است هر جعبه نماد یک‌چیز است این رؤیا یا درون توسط یک دختر که در یکی از جعبه‌ها قرار دارد و او را وادار به انجام این کار می‌کند صورت می‌گیرد.

نمایش «روده‌درازی‌های یک مرده بی‌صاحب» به نویسندگی و کارگردانی هادی کیانی از خمینی‌شهر/ در خلاصه داستان این نمایش آمده است ملانصرالدین از قبر خود بیرون می‌آید و راوی ماجرای مرگش می‌شود.

 

ایلامی‌ها با روایت‌هایی به‌یادماندنی

نمایش «پینوکیو» به نویسندگی و کارگردانی سعید خیراللهی از ایلام/ این نمایش روایتی متفاوت از پینوکیو است که به سربازی می‌رود.

نمایش «طوطی و بازرگان» به نویسندگی و کارگردانی حیدر رضایی از دهلران/ در خلاصه این نمایش آمده است راوی می‌گوید بازرگان که در فصل بهار قصد سفر به سرزمین ایران‌زمین را داشت به طوطی‌اش گفت چه سوغاتی را طالبی و طوطی‌اش بی‌قرار و دل‌شکسته بدو گفت از حال من در قفس بگو به طوطیان آزاد که عطای سوغات را به لقایش بخشیدم نمایش بازی فرم و حرکات بدن طوطی که در حبس و بند کشیدن خود را به تصویر می‌کشد و منطبق با اشعار و روایت‌های تابلوهایی از آزادی را به تصویر می‌کشد و بازرگان که از دست طوطی به ستوه آمده و می‌رود...

نمایش «مرغ همسایه غاز نیست» به نویسندگی مصطفی کولیوندی و سعید عبدالهی و به کارگردانی مصطفی کولیوندی از ایلام/ در خلاصه داستان این نمایش آمده است برای اثبات کردن غاز نبودن مرغ همسایه پسر به‌ناچار به دم به دنبال تمام مرغ‌های همسایه‌هاست...

 

هفت نمایش خیابانی از مرند تا زاهدان

نمایش «باجه تلفن» به نویسندگی و کارگردانی افشین خدری از سنندج / نمایش باجه تلفن روایت امروز مردم افغانستان است که به علت سیاست‌های امپریالیسم جهانی درگیر جنگ و آوارگی شده‌اند

 نمایش «بیز اوچ» نفر به نویسندگی و کارگردانی محمد یوسفی زاده از مرند/ این نمایش درباره رشادت و شهادت سه مرزبان آذربایجانی در شهریور ۱۳۲۰ خورشیدی در مرز پل آهنین رود ارس در جلوگیری از تهاجم ارتش شوروی است.

نمایش «درشکه گرسنگان» از مریوان به نویسندگی و کارگردانی مختار محمدی در خلاصه این داستان به آمده است فردی با دوچرخه به صحنه وارد می‌شود می‌خواهد صلح و آرامش را به مردم هدیه کند دوچرخه را جا می‌گذارد و می‌رود تا تلمبه‌ای را بیاورد و چرخ دوچرخه را....

نمایش «قصۀ کفش‌ها» از کرمان به نویسندگی روح‌الله آریس و حسام کارگردانی حسام‌الدین ایران‌منش این نمایش داستان دختری افغان به نام ماروزه. قصه کفش‌ها افغان که به خاطر گذران زندگی‌اش کفاش شده و با گاری خود امرارمعاش می‌کنند و با زندگی کردن با خاطراتش یاد آن‌ها را زنده نگه می‌دارد اما یکی از خاطراتش را باور نمی‌کند که آن‌هم شهادت برادرش مراد است و همیشه فکر می‌کند که برادرش برمی‌گردد تا زمانی که دوست دوران قدیمی و خواستگارش بصیر او را با این واقعیت روبرو می‌کند.

 نمایش «کله دم سبز شمرونی» از بوشهر به نویسندگی و کارگردانی مارال ایزد بخش در داستان این نمایش آمده است کبوتری به اسم کله دم سبز شمرونی که از شرایط نابسامان خود راضی نیست به‌یک‌باره عاشق عشقی مادی شده که از این عشق به عشقی معنوی می‌رسد و...

نمایش «یک شهر زیبا» به نویسندگی بهاره سعیدی پناه کارگردان مرتضی اسدی مرام از کرمانشاه / داستان این نمایش درباره مهندسی است که تصمیم دارد با مشارکت مردم شهری طراحی کند اما در این میان فراموش می‌کند شهر را برای معلولین مناسب‌سازی کند...

نمایش «آشوبگران» به نویسندگی و کارگردانی سعید بادینی از زاهدان/ در خلاصه داستان این نمایش آمده است: و تقدیری که این سرزمین را به تباهی کشاند.