خیاط فرنگی و لباس جدید احمدشاه

در سال 1301 ه.ش مجلس شورای ملی قانون استعمال البسه وطنی را تصویب می‌کند. در همان دوران احمدشاه قاجار سفری به انگلستان دارد. در این سفر او ناچار است لباسی دیپلماتیک را که توسط خیاط انگلیسی دوخته می‌شود بر تن کند.

لباس جدید پادشاه عنوان یکی از داستان‌های معروف نویسنده دانمارکی هانس کریستین اندرسن است که در 1837 در مجموعه قصه‌های پریان این نویسنده منتشر شده است. 

اینجا اما داستان نمایش واقعی است. بخشی از تاریخ معاصر ایران است و اواخر حکومت قاجار. قصه به‌تناسب پیش می‌رود و اجرا به پیام طنزآمیز آن فرم می‌دهد. حضور عروسک‌ها و اجرای دلبرکان و ظاهر شدن باربی قدبلند و مو بلوند و این ترکیب گاهی بازیگر- عروسک نیز به نمایش باری فانتاستیک می‌دهد.

آنچه در این اجرا نقش بارزی دارد بازی‌های زبانی است که متن بر دوش بازیگران گذاشته است. دیالوگ‌های فارسی و انگلیسی که به اندازه کافی رویشان زمان سپری شده است. در این نمایش در قسمت‌هایی از دوره‌ها ، بازیگران به‌درستی به زبان انگلیسی صحبت می‌کنند. جمله‌هایی را که قرار است وجه کمدی به نمایش بیفزاید، به انگلیسی یا فارسی - انگلیسی ادا می‌کنند و این بازی زبانی به‌خوبی قابل‌مشاهده است.

لحن ادای جملات انگلیسی و تلفظ‌ها دقیق و کار شده است. مشخص است که روی این قسمت بازی زبانی به دو زبان وقت کافی کارشناسی‌شده‌ای سپری شده است. حتی صداسازی بازیگران و تلفظ‌های درستشان بخش مهمی از بازی کاراکترهایی مثل کرزن، احمدشاه، حاجی و خیاط انگلیسی است. این ویژگی‌های زبانی البته به نیاز متن برمی‌گردد و تکنیکی است که به برجسته‌تر کردن کمدی نمایش به شیوه مدرن کمک می‌کند.

از سویی دیگر طراحی لباس متنوع، رنگ‌دار و تخیل‌برانگیز است. تماشاچی لباس جدید پادشاه ، در لحظات متنوعی از اجرا می‌خندد، در طول اجرا به‌خوبی می‌تواند داستان واقعی آن را که به‌واسطه زبان و اجرایی طنزآمیز به اجرا درآمده است، دنبال کند و به واقعیت تاریخی بخشی از تاریخ معاصر ایران علاقه‌مند شود.

دنبال کردن وقایع تاریخی از طریق نمایش و فیلم همچنین بازدید از موزه‌ها بدون شک از مؤثرترین راه‌های فراگیری تاریخ است و چه خوب است که با تماشای یک تئاتر هم بتوانیم سرگرم شویم و هم کنجکاوی‌مان نسبت به دوره‌ای از تاریخ سرزمین مان جلب شود هدفی که اغلب کتاب‌های آموزشی مقاطع تحصیلی از رسیدن به آن عاجزند.

ریتم مناسب و قصه‌ای که پرداخت مناسبی دارد در طول نمایش موجب می‌شود که تماشاچی همراهی‌اش را در زمان اجرا از دست ندهد. لباس جدید پادشاه فریاد ایران، ایران سر نمی‌دهد اما آن‌قدر قدرتمند بر صحنه تالار سنگلج ظاهر می‌شود که بتواند تماشاچی خود را به خواندن سرود «وطن ای هستی من» سالار عقیلی که در پایان نمایش پخش می‌شود، همراه کند.

عکس:مائده عباسی