گفتوگوی ایران تئاتر با محمد کاظمتبار نویسنده و کارگردان نمایش «آلا»
خلق روایتی متفاوت از روزهای مقاومت و خون

محمد کاظمتبار

آلاء

آلاء
ایران تئاتر: محمد کاظمتبار که این روزها نمایش «آلا» را در سالن اصلی تئاتر مولوی روی صحنه دارد.
او پیشتر نمایش «شمارش معکوس» را بهعنوان کارگردان و نمایشنامهخوانی «پلی از جنس شیشه» را بهعنوان تهیهکننده به صحنه برده است. «آلا» به گفته خود کارگردان، نگاه و رویکردی به بازخوانی مفاهیم و ارزشهای دفاع مقدس دارد. با کاظمتبار در مورد ایده اولیه و سیر طی شده برای دست یافتن به شکل و فرم نهایی اجرای این نمایش گفتوگو کردیم که در ادامه آن را میخوانید.
ایده اولیه نمایش آلا چگونه شکل گرفته؟
بنا بود قصهای خلق شود متمایز و متفاوت از داستانهایی که در تئاتر دفاع مقدس بهطورمعمول دیدهایم و آلا ماحصل این طرز تفکر است. دختری که به کشوری پناه میبرد و سرزمین زادگاهش به آن حملهور میشود و زندگی آلا تحت تأثیر این اتفاقات قرار میگیرد.
تمرینات نمایش چطور پیش رفت؟
تمرینات این نمایش از آذرماه شروع شد و با توجه به فضای روایی این نمایش پارچهای سفید که پیله را یادآور باشد تعبیه شد تا تمرینات همراه با آن انجام شود اما در ادامه و با توجه به قابلیت مرجان آقانوری بازیگر نمایش پارچه سفید معمولی جای خود را به پارچه همک داد و روشها و حرکات اریالیوگا به کار اضافه شد.
استفاده از پارچه همک روند تمرینات را دستخوش تغییر کرد و باید در محلی به تمرین میپرداختیم که سقف محکم همراه با آندرو پوزهای مستحکم داشته باشد.
چطور تصمیم گرفتید نمایش را در یک سالن دولتی روی صحنه ببرید؟
اجرا در هر سالنی مزیتهای خاص خودش را دارد اما بهطور کل اجرا در اسفندماه یکی از سختترین کارهایی است که یک گروه نمایشی میتواند انجام دهد. سالن مولوی سالنی است که بزرگان تئاتر از جمله استاد بیضایی در آن به اجرا پرداختهاند و حضور در این سالن برای هر کارگردانی مایه مباهات است.
چه شد که تصمیم گرفتید از اریالیوگا استفاده کنید؟ آیا با فضای نمایش هماهنگ بود؟
ابتدا و انتهای روایت باید در پارچهای پیله مانند اتفاق میافتاد و همین، جرقه استفاده از پارچه مخصوص این ورزش را در ذهنم زد و با اضافه شدن پارچه همک رفتهرفته قابهای زیادی خلق شد که به زیبایی بصری اثر کمک شایانی کرد.
نظرتان در مورد شرایط این روزهای تئاتر چیست؟
متأسفانه با گذشت بیش از دو سال از فراگیری ویروس کرونا در ایران هنوز تمهید بهجا و درستی در خصوص هنرهای نمایشی در نظر گرفته نشده است.
استرسهای هر روزهای که گروهها از مواجه شدن با تعطیلیها و اتفاقاتی مانند نصف ظرفیت یا یکسوم ظرفیت شدن سالنها دارند تا پایین بودن میزان استقبال تماشاگران از معایب اجرا در دوران کروناست.
از طرفی حمایت موثر و جدی ای از سوی نهادهای متولی صورت نمیگیرد و حتی اخیراً شنیده شده که اداره کل هنرهای نمایشی حمایت خرید بلیت نصف ظرفیت را هم برداشته است.
همه اینها سبب میشود که تئاتر مظلوم و رنجور بیشتر در سایه قرار بگیرد و هنرمندان این رشته متحمل فشارها و مشقتهای فراوانی شوند.