سفر به سرزمین روایت دراماتیک از معبر شعر

به گزارش ایران تئاتر، همپوشانی ادبیات و نمایش و حاصلخیزی بستر نمایش با بهره‌مندی از داستان‌ها و روایت‌های ذکرشده در آثار شاعران امری آشناست و ماندگاری اثر سترگ حکیم توس آشناترین گواه بر این مدعاست. تصاویر خیال‌انگیز و روایت‌آفرین ابیات شاهنامه به بخشی از آرکی‌تایپ جمعی ایرانیان و فارسی‌زبان‌های جهان بدل شده است؛ اما این فقط فردوسی بزرگ نیست که با چنان چرب‌دستی‌ای حکایت حماسه‌ها و سوگ‌ها و رنج‌ها و شادی‌ها و عشق‌های انسان‌ها و نیز پیروزی مقدر نور بر تاریکی را در قالب شخصیت‌های شاهنامه بازگو می‌کند. این بار حرف از امیرخسرو دهلوی و شعر اوست که به زیبایی هرچه‌تمام‌تر هم‌آمیزی تصویر و خیال و روایت و داستان را در اشعارش می‌آفریند و گویی قرن‌ها جلوتر از زمانه خود زندگانی کرده است.

در مقدمه کتاب «امیرخسرو دهلوی و دنیای نمایش» به قلم دکتر جولایی می‌خوانیم: این کتاب حاصل کوششی است که نویسنده اثر در اولین گام‌های خود موفق به آن انجام آن گردید. این کتاب تلاشی چندساله را در خود به ودیعه دارد. کتابی که به‌جرئت می‌توان ادعا نمود در نوع خود کم‌نظیر بلکه بی‌نظیر است زیرا معرفی و آشنایی مردم ایران‌زمین با امیر خسرو دهلوی گرچه سابقه‌ای طولانی دارد اما بررسی آثار و زندگی این هنرمند از منظر دراماتیک پنجره‌ای است که همواره جای خالی آن حس می‌شد. پژوهش‌هایی ازاین‌دست ضمن گشودن پنجره‌هایی نو، بخشیدن تعاریف علمی و مصادیق مهم ادبی خصوصاً در عرصه ادبیات دراماتیک دارای بایستگی و شایستگی‌هایی است که ضرورت استمرار آن را اهل‌فن همواره یادآوری و گوشزد کردند. کمتر کسی است که با آشنایی به عرصه ادب فارسی خصوصاً ادیبان ایرانی و ایرانی‌الاصل نظیر صائب تبریزی، عرفی شیرازی، کلیم کاشانی و یا پارسی‌گویان هندی نظیر عبدالقادر بیدل دهلوی، حسن دهلوی، امیرخسرو دهلوی، مولانا بلگرامی و ... توفیقشان در عرصه ادب و هنر در پی مانایی این چهره‌های ادبی و بهره‌گیری مجدد از آثار آنان نباشد. آثار و افکاری که متأسفانه امروزه بنا به دلایل متعدد فرصت خوانش و مطالعه آن به‌ویژه برای نسل جوان چندان فراهم نیست درحالی‌که در عرصه نمایش و جان بخشیدن دوباره به این آثار خصوصاً سرگذشت‌ها و قصه‌ها باید امکان استفاده از این ظرفیت‌های نهفته را فراهم ساخت.

عرصه ادبیات دراماتیک چه در سطح ملی و چه در سطح بین‌الملل هیچ‌گاه نمی‌تواند بیگانه و بی‌نیاز از پیشینه و کهن‌الگوهای رایج در زبان و ادبیات قومی، گفتاری و نوشتاری باشد. درحالی‌که از این منظر باید گفت که ادبیات فارسی تاکنون آن‌چنان‌که باید از سرچشمه‌های خود در عرصه اقتباس و خلق نمونه‌های جدی و فاخر در عرصه سینما و تئاتر صحنه‌ای و رادیویی به موفقیت بزرگی که در شأن این گنج شایگان است دست نیافته و طبعاً تلاش‌هایی می‌طلبد. نظیر تلاش نویسنده کتاب در جهت حفظ ارزش‌های ادبی و توجه کوشندگان عرصه ادبیات دراماتیک به زندگی و آثار ادیب برجسته‌ای چون امیرخسرو دهلوی می‌تواند بسیار راهگشا باشد.

کتاب «امیرخسرو دهلوی و دنیای نمایش» نوشته معصومه احمدی ماچیانی سال 1396 به همت نشر آزما در 236 صفحه و به قیمت 10 هزار تومان در 1000 نسخه منتشر و در دسترس پژوهندگان حوزه ادبیات نمایشی و شعر و سایر علاقه‌مندان عرصه فرهنگ و ادب قرار گرفته است.