گفتوگوی ایران تئاتر با رضا بصیرت مدیرعامل انجمن هنرهای نمایشی
برقراری انضباط مالی در انجمن اولویتی که حاصل شد

ایران تئاتر: رضا بصیرت وقتی در خرداد ۱۳۹۹ سکاندار انجمن هنرهای نمایشی ایران شد، روزهای حکمفرمایی مطلق و پراندوه کرونا بر کشور و بهتبع آن، عرصه تئاتر بود. به نظر میرسید مشکلات باقی مانده از گذشته و تعطیلی سالنهای تئاتر، شرایطی سخت و بحرانی ایجاد کرده و رهایی از آن، همت والا و تجربه گرانسنگ مدیریت جهادی را میطلبد که کشتی گرفتار تئاتر در توفان و خیزابههای اقتصادی و اجتماعی ناشی از کرونا را به سلامت به ساحل امن برساند.
روز 18 خردادماه 1399 مدیرکل پیشین هنرهای نمایشی چارچوب و اهداف انجمن و مدیریت نوپای آن را چنین برشمرد: استفاده از فضای مجازی در شرایط فعلی برای به سرانجام رساندن برنامههایی که در نظر گرفته شده است، حمایت در جهت تقویت انجمن هنرهای نمایشی استانها، تلاش برای حرکت در مسیر استقلال این تشکل در شعب استانی، فعال کردن تئاتر شهر استانها، سامان دادن به مدلهای پرداختی و دخلوخرجهای انجمن و مهمتر از همه تلاش در راستای شفافسازی باید از مهمترین اولویتهای این تشکل باشد.
حالا نزدیک به دو سال از آن روز میگذرد و در آستانه سال نو برای آگاهی از چندوچون برنامههای اجرا شده و کارهای صورت گرفته و بایدونبایدها و فرازوفرودهای این مسیر طی شده، روبهروی رضا بصیرت مدیرعامل انجمن هنرهای نمایشی نشستیم و از مسائل بسیاری پرسیدیم و او شفاف پاسخ داد. با بصیرت که گپ و گفت میکنی، درمییابی از نقد استقبال میکند و برای هر چه بهتر پیموده شده مسیر مدیریتی و خدماترسانی به هنرمندان و البته توجه به نظم و پاسخگویی از هیچ کاری رویگردان نیست. گفتوگوی ایران تئاتر را با مدیرعامل انجمن هنرهای نمایشی در ادامه میخوانید.
از روزهای نخست حضورتان در انجمن بگویید. روزهایی که اوج همهگیری کرونا در کشور بود.
سال نودونه شرایط بسیار سختی، نهتنها برای ما بلکه برای همه مردم بود. ابتدای اسفندماه سال نودوهشت کرونا وارد کشور شد و همه با یک وضعیتی روبهرو شدند که تا آن زمان هیچوقت آن را تجربه نکرده بودند. سالنهای تئاتر تعطیل شد اما تعهدات سالهای گذشته برای انجمن باقی مانده بود. در آن سال ما شاهد نارضایتی هنرمندان بابت وصول مطالباتشان بودیم برای اینکه انجمن نتوانسته بود این مشکل را حل کند.
رویدادها انجام شده بود اما تعهدات پیشین هم بهخودیخود باقیمانده بود. این موضوع به مدت ده سال تلنبار شده و ادامه پیدا کرده بود. با توجه به تجربهای که در حوزهها و کارهای دیگر داشتم؛ اولین کاری که برای حل این مشکل انجام دادم این بود که مایل بودم تا یک انضباط مالی در انجمن را شکل بدهم. این انضباط خودش میتواند بهتنهایی همهچیز را کنترل کند.
این اتفاق باعث شد تا ما قادر باشیم هم برنامههایمان را متناسب با موقعیتمان برنامهریزی کنیم و هم اینکه بتوانیم از عدم پرداخت و تعهدات در این شرایط رها شویم. ساماندهی هم لازمه کار ما بود چون من شاهد آشفتگیهای مالی در بخشهای مختلف بودم. نکته بعدی که من بهجد در نظر داشتم؛ تأکید بر شفافیت در عملکرد انجمن بود.
تفاهمنامههای استانها به دلیل اینکه تعهدات در سالهای قبل انجام نشده بود و به آنها کمک مالی نرسانده بودیم عموماً دچار یک نوع رخوت شده بودند و ما موظف بودیم تا آن را اصلاح کنیم. در این موقعیت سخت تازه ما باید به فکر برنامهریزی جدید در شرایط بحرانی کرونا هم میبودیم.
در این شرایط باید فکر میکردیم که اگر نمایشی دیگر روی صحنه نرود ما چگونه میتوانیم به هنرمندان تئاتری کمکرسانی کنیم. بهواسطه تعطیلی سالنهای تئاتر و شرایط ویژه حاکم بر جامعه؛ صد درصد درآمد مالی این حوزه قطعاً دچار مشکل میشد.
ضمن اینکه باید این موضوع را بدینصورت نگاه میکردیم که هیچ رویداد و فعالیتی را تعطیل نکنیم. بهعنوانمثال اگر ستاد کرونا اجازه برگزاری رویدادی را نمیداد، ضرورت داشت ما به طرق دیگر آن را اجرا کنیم تا بتوانیم همکاری هنرمندان در این زمینه را داشته باشیم و چراغ تئاتر خاموش نشود.
مسئله افزایش سرسامآور هزینهها هم گریبان جامعه را گرفته بود...
تورم و افزایش هزینهها خودش بهتنهایی مشکل بزرگی بود و شرایط خرجهای کرونایی هم به آن اضافه شد. با هماهنگیهایی که آقای دکتر آشنا و دوستانمان در معاونت انجام دادند؛ ما سعی کردیم که این مشکلات را مطرح و راهحلی برایشان پیدا کنیم. یکی از گرفتاریهایی که انجمن با آن بود، مشکلات مالیاتی بود.
مشکل مالیاتی که انباشته شده و طی یک دهه هم مشکلش حل نشده بود.
بدهی مالیاتی انجمن مربوط به سال 1387 تا 1398 اعم از مالیات ارزش افزوده، تکلیفی، عملکرد و حقوق مبلغ 30 میلیارد تومان بود.در مجمع سال نودونه ما گزارش بدهی مالیاتی انجمن را به معاون وقت امورهنری گزارش کردیم.هیئت محترم موسس از این حجم بدهی شگفت زده شدند از طرفی مسدودی حساب اعضای محترم هیئت مدیره و مشکلات دیگر از عواقب این حجم از بدهی مالیاتی بود. لذا با پیگیری مستمر، منظم و استفاده از ظرفیت های موجود و با اعتراض به رأیهای صادره توانستیم به لطف خداوند متعال مبلغ 22 میلیارد تومان از بدهیها را تعدیل کنیم و 3 میلیارد هم با کمک معاونت امور هنری پرداخت کردیم. در حال حاضر حدوداٌ 5 میلیارد بدهی مالیاتی انجمن مربوط به سالهای 1394 تا 1398باقی مانده که لوایح اعتراضی در شعب مختلف ارائه و در حال پیگیری تعدیل و تسویه آن هستیم.این کار بزرگی بود که اگر به سرانجام نمیرسید امکان ادامه فعالیت انجمن میسر نبود.
خدا خواست و دوستان وزارتخانه و اداره کل هنرهای نمایشی برای ما مساعدتی کردند و پارسال با افزایش اعتبار ما توانستیم بدهیهای سنواتی انجمن رو تسویه کنیم. اعتبار پیش بینی شده و اعلام شده انجمن 18 میلیارد تومان بود ولی با مساعدت و ساماندهی امور به 34.5 میلیارد افزایش یافت یعنی افزایش 70 درصدی نسبت به سال 1399.
و در کنار پیگیریها برای رفع این مشکلات بجامانده از قبل، برگزاری برنامههای روتین و سالانه تئاتر کشور هم باید پیش میرفت.
بله، خوشبختانه رویدادهای فجر را تعطیل نکردیم و جشنواره فجر را برگزار کردیم. در کنار آن هزینههای اضافهای را هم انجام دادیم. یکی از کارهایی که دوست دارم از آن نام ببرم، جدا از موضوع تولید نمایشنامهها، سعی کردیم متنهای خوب را با سیاستگذاری که اداره کل هنرهای نمایشی انجام داد، اجرا کنیم. به همین منظور ما به تولید برخی از این نمایشنامهها رسیدیم که خوشبختانه شاهد اجرای آنها هم بودیم.
در کنار آن؛ در تیرماه هزار و سیصد و نودونه که با دکتر آشنا صحبت میکردیم، گفتیم در ایام کرونا بستری را آماده کنیم که تئاترهای استانهای مختلف را بتوانیم در تلویزیون تئاتر ایران بارگذاری کنیم و بتوانیم تئاتر را از بستر فضای مجازی به نمایش بگذاریم. این کار مخالفین زیادی داشت و میگفتند تئاتر باید حتماً در صحنه و با حضور تماشاچی برگزار شود؛ اما ما دلایل خودمان را داشتیم و برای اجرای این کار هدفگذاری کرده بودیم. اولین هدف این بود که برای آثار آرشیوی داشته باشیم تا بتوانیم از آن استفاده کنیم.
درواقع با این کار ما این تئاترها و آثار نمایشی را در یک گنجینهای نگه میداریم. در واقع به دنبال ایجاد آرشیوی غنی برای تئاتر کشور بودیم که میتواند منبع درجهیکی برای تحقیق و پژوهش در عرصه نمایش ایران باشد و اگر محقق یا دانشجویی علاقهمند به پژوهش و تولید محتوا باشد من یک آرشیوی از آن کار را در اختیارش بگذارم و در دسترس همگان باشد. چهل سال است ما در حال برگزاری جشنواره فجر هستیم بنابراین هر چه عمر آن بالاتر میرود این آثار برای ما تبدیل به خاطرههای باارزشی میشوند که تماشای آنها میتواند خاطرات مثبت را برای همه ما زنده کند.
این رویکرد چقدر در پیشرفت تئاتر استانها میتواند مؤثر باشد؟
با این نگاه سعی ما بر این بود که تئاتر استانها بیشتر دیده شود. از سوی دیگر با این کار ما توانستیم شرایطی مهیا کنیم که بازیها و کارهای هنری دیگر مانند طراحی صحنه استانها در دید کارگردانها قرار بگیرد. این بستر سبب شد تا تئاتریها در همه جای ایران بهراحتی بدون طی کردن مسافتی بتوانند به تماشای نمایشها بنشینند. باور داریم این معرفی در کنار ثبت در آرشیو آثار اتفاق میافتد و تبدیل به یک رزومه تصویری برای هر فرد هنرمند میشود. بهعنوانمثال؛ هنرمند با این روش میتواند، کارنامه کاری خود را بهراحتی ارائه دهد.
از ایده و چگونگی راهاندازی تلویزیون تئاتر ایران بگویید.
آن زمان ما هنوز برای آن اسمی نگذاشته بودیم. در نتیجه پارسال دیماه بود که اسم آن را گذاشتیم «تلویزیون تئاتر ایران» و همه مجوزهای قانونی را علیرغم مخالفتهای زیاد گرفتیم. این اختلاف بین ساترا و وزارت فرهنگ ارشاد اسلامی در این زمینه بود که مجوز را کدامیک صادر کند. فارغ از این بحثها انجمن توانست مجوز آن را بگیرد. اولین کار ما در جشنواره سی و نهم فجر و تحت پوشش قرار دادن رویدادهای جشنواره بود؛ بهعنوانمثال افتتاحیه و اختتامیه را آنلاین پخش کردیم و آثار صحنهای حاضر در جشنواره را هم بعد از چهلوهشت ساعت مانند امسال پخش میکردیم. بعدازآن جشنواره نمایش عروسکی بود. در ادامه این روند شاهد بودیم که به چه میزان محتوا برای آن ارسال شد. بر اساس آمار 900 محتوای آنلاین در آن بارگذاری کردیم. این محتوای رایگان در حوزههای مختلف در حال حاضر قابلدسترسی است. از سمینارها و نشستها تا افتتاحیه و اختتامیهها همه در این قالب تصویری پخش میشوند.
ما در این سایت آثاری را که مالکیت آن با انجمن است، بهصورت رایگان در آن قرار میدهیم یا جالب است بدانید که همین سمینار شانزدهم جشنواره آیینی سنتی را میتوانید در سایت مشاهده کنید. اگر ما میخواستیم برای این سمینار ظرفیت سالنی تعریف کنیم نهایتاً تعداد شرکتکنندگان به صد نفر میرسید؛ اما با وجود آنلاین بودن پانصد نفر را ما در این سمینار داشتیم.
ما باید واقعیتها را ببینیم. تئاتر اگر روی صحنه میرود فقط تماشاگران مشخصی را میتواند در سالن پوشش دهد؛ اما با این ظرفیت مخاطب آن گسترش پیدا میکند. ما در این حوزه برای تبلیغات کاری نکردهایم؛ پس زمان لازم است که مخاطب به آن عادت کند.
استفاده از ظرفیت تلویزیون تئاتر ایران و تماشای نمایشها در این دوره از جشنواره تئاتر فجر چگونه پیش رفت؟
امسال این موضوع به این سمت رفت که ما از این بستر بهعنوان دریافت و تماشای آثاری که متقاضی حضور و شرکت در این رویداد هستند، استفاده کنیم. این کار سبب شد تا ارسال سی دی هم کنسل شود. همچنین این اتفاق باعث شد تا ما با تعداد بیشتری از اعضای هیئت انتخاب برای دیدن فیلمهای ارسالی از نمایشهای متقاضی از سراسر کشور اقدام کنیم و شاهد مشارکت فعال هنرمندان دیگر استانها در جشنواره فجر باشیم. این موضوع برای پیشکسوتان استانها دریچه جدیدی بود تا آنها بتوانند در جشنواره فجر سهم خود را داشته باشند. همه این اتفاقهای خوب از شیوع کرونا شروع شد و ما بهواسطه نبود اجراهای حضوری، فضایی را برای مخاطب خلق کردیم که الآن میتوانیم به آن بستر، قابلیتهای جدیدی را نهتنها برای مخاطبین بلکه برای هنرمندان و مدیران عرصه تئاتر هم اضافه کنیم.
ویژگی سال جاری برای پیش بردن کارها با توجه به انتخابات ریاست جمهوری و مستقر شدن دولت جدید تا چه اندازه در کارها تأثیر داشت؟
در سال هزار و چهارصد ما شاهد انتخابات و جابهجایی دولت بودیم؛ این موضوع مشخصه اصلی این سال بود. جابهجایی دولت هم مقتضیات خاص خودش را دارد. مدیران قبلی خداحافظی میکنند و مدیران جدید روی کار میآیند. درواقع رویکردها تفاوت میکنند و ما باید بر اساس رویکرد جدید برنامهریزیهای لازم را انجام دهیم. مسئله دیگری که در سال جاری با آن مواجه بودیم این بود که وضعیت اعتباری هم در بین اصناف و از جمله عرصه تئاتر وضعیت خوبی نبود. ما همه رویدادهایمان را از ابتدای سال اصلاً تعطیل نکردیم. نکتهای که وجود دارد این است که نسبت به سالهای قبل در استانها ما افزایش سیزده برابری پرداختیها داشتیم؛ ما سه میلیارد و دویست هزار تومان در سال نودونه به استانها پرداختی داشتهایم. بااینوجود پیشبینی امسال ما هشت میلیارد برای کمک بود اما این موضوع تحقق پیدا نکرد. ما به جهت اینکه نتوانستیم اعتباراتمان را هماهنگ کنیم علیرغم اینکه پیشنهاد دادیم تا تفاهمنامه استانها در حوزه نمایش عملی شود و تکلیف استانها مشخص شود، اما این اتفاق تاکنون نیفتاده است. این تفاهمنامه بین معاونت هنری و اداره کل ارشاد استانها است که انجمن دراینبین مجری تفاهمنامه است.
سال پیش این موضوع را چگونه پیگیری کردید؟
پارسال هم بعد از چند سال که تفاهمنامه نداشتند ما تفاهمنامه را انجام دادیم. امسال هم سه میلیارد و دویست تومان را ما هشت میلیارد تومان برآورد کردیم که گفتیم در بدبینانهترین شرایط بتوانیم باز هم این پول را برای استانها پوشش دهیم؛ اما عملاً تنها یکسوم سال نودونه توانستهایم به استانها در این زمینه کمک کنیم.
استانها هم کارها را بر اساس پیشبینی انجمن، بنا به خوشقولی پارسال انجام دادند و اعتماد حاصل شد. دوستان ما در استانها بهخوبی کار کردند ولی متأسفانه ما نمیتوانیم آنها را بهخوبی پوشش دهیم. حالا دوستان قول این را به ما دادهاند تا آخر امسال بتوانیم این پول را به استانها تزریق کنیم؛ در دریافت اعتباراتمان یک وقفهای افتاد. امسال گفتند مبلغ سیودو میلیارد تومان بر اساس تفاهمنامه انجام میشود. حال طبق قاعده که الآن برج دوازدهم هست ما باید بیشتر مبلغ اعتباراتمان را تا الآن دریافت میکردیم؛ اما فقط بیست میلیارد تومان دریافت کردهایم. اگر تا پایان سال این کار انجام شود ما اعتباراتمان را بهدرستی انجام دادهایم.
همیشه بحثهایی در مورد کمبود بودجه و فراهم نشدن پشتیبانیهای مالی از رویدادهای مختلف مطرح میشود. این موضوع را با توجه به مشکلات افزودهشده ناشی از کرونا چگونه مدیریت کردید؟ نکته دیگر این است با توجه به مشکلات تأمین بودجه جشنوارههای مختلف، هیچ رویدادی به دلیل فراهم نشدن شرایط مالی تعطیل نشده است؛ با چه سازوکاری این مشکلات را برطرف میکنید؟
عدالت فرهنگی و هنری را باید بتوانیم اجرا کنیم. امسال ما با توجه به اینکه در ایام تابستان تعطیلی سالنها را شاهد بودیم؛ بعدش استقبال خیلی خوبی از تئاترها با پنجاهدرصد داشتیم. امسال در شورای حمایت یک نگاه ویژهای به دوستانی که در تهران کار اجرا کردند داشتیم و از آنها حمایت کردیم. در انجمن شاخصها را طوری برنامهریزی کردیم که در این شرایط سخت با زحمت فراوان توانستند اجرا بروند. امسال ما بحث رویدادهای صاحبدلان، مریوان، آیینی سنتی، فجر و همدان را داشتیم. جشنواره کودک همدان در اسفندماه قرار بود برگزار شود و به دلیل شیوع سویه جدید کرونا به سال آینده موکول شد؛ اما خوشبختانه همه رویدادها سر وقت خود انجام شد. ما سعی کردیم تا هیچ رویدادی را تعطیل نکنیم. ما باید از استانها حمایت بیشتری کنیم تا بتوانیم راه درست را در پیش بگیریم.
در مورد تعامل انجمن با دفاتر استانی هم توضیح دهید. به نظر میرسد مراکز استانها دارای اختیارات بیشتری شدهاند و شما هم حامی این رویکرد هستید.
انجمن در یک مقطعی به دلیل اینکه اختیاراتش محدود بود عملاً بهصورت کارپرداز اداره هنری و هنرهای نمایشی تعریف میشد و اعتمادی که دکتر آشنا همراه با اختیاراتی که دوستان ما در معاونت هنری داشتند باعث شد که انجمن از حوزه پشتیبانی مالی برگردد به حوزهای که راسا در مورد اجراها و رویدادها و نیز طراحی و تدوین برنامههای جدید گام برداریم. شاهد این عرض بنده هم عملکردی است که انجمن در حوزههای مختلف داشته است. در حوزه سیاستی و اجرا و تغییر رویههای که اتفاق افتاده است بهعنوانمثال پارسال در ایام نوروز انجمن خودش پیشنهاد داد تا ده اثر متناسب با نوروز را تولید کند و در پلتفرم «تلویزیون تئاتر ایران» آن را برای نمایش بگذارد. اگر انشاءالله بر اساس برنامهریزیها جلو برویم امسال هم این اجراها اتفاق خواهد افتاد.
من دوست دارم که انجمن به سمتی برود که مشارکت فعال در تدوین هنرهای نمایشی کشور داشته باشد. خوشبختانه نحوه تعامل و ارتباط ما با استانها تغییر کرده و به سمت بهبود رفته است. در نتیجه باید هویت انجمن استانهای ما حفظ شود و امکان استقلال برای آنها در هر استان فراهم شود؛ هویت و حوزهای که آنها بتوانند بر اساس انتخابات اعضای مجمع خود را انتخاب کنند. ما این کار را دنبال کردیم و به همین منظور انجمنها اساسنامههای خود را در این خصوص ثبت کردهاند و تعدادی از آنها هم در حال انجام مقدمات آن هستند.
بدینصورت ارتباط خود را با انجمن مرکز حفظ میکنند و درعینحال مستقل هم هستند و میتوانند امکان عقد قرارداد با سازمانها و ارگانها در بخش خصوصی و در بخش دولتی را داشته باشند. بدینصورت؛ در این مسیر گام برداشتیم و تلاشهای زیادی انجام دادیم تا انجمنهای ما بتواند در تئاتر شهر و تالارهای استانها اجرا داشته باشند. انشاءالله در دولت جدید هم پیگیری میکنیم تا این کار عملیاتی شود و اتفاق بیفتد و انجمن نمایشی استانها بهرهبردار تئاترهای شهر باشند و بتوانند برنامهریزی برای اجراها و هم برای تالارها اجرا داشته باشند؛ باور دارم این توانمندسازی هنرهای نمایشی در استانها وجود دارد و مطمئن هستم اگر این مسیر عملیاتی شود بهره آن را هم هنرهای نمایشی و هم هنرمندان سایر حوزهها در استانها خواهند برد.
در شیوه مدیریتی شما تأکید بر ایجاد و پایداری ساختار منظم برای پیشبرد کارها کاملاً مشهود است.
بحث بعدی که ما در انجمن هنرهای نمایشی آن را دنبال کردیم و دوست داشتیم که این اتفاق بیفتد، این است که مجموعهای از آییننامههایی را طراحی و روی کار بیاوریم. بهعنوانمثال انجمن ما آییننامه مالی اداری نداشت و ما آن را مصوب کردیم تا در یک چارچوبی حرکت کند و جلسات هیئتمدیره را پس از اخذ نظر و مشارکت دوستان و صاحبنظران در این حوزه قرار دادیم تا بتوانیم آن را به دوستانی که در این زمینه سیاستگذار هستند منعکس کنیم.
هیئتمدیره انجمن نمایش ماهانه جلساتی را برگزار میکند و در مورد رویدادهایی که اتفاق میافتد ضمن اینکه تصمیمگیری میکند در مورد ارائه راهکار و نظر درباره کیفیت و کمیت و اینکه در چه مسیری حرکت کند از سیاستگذارها مشورت میگیرد و هرماه این اتفاق صورت میگیرد که به نظر من اتفاق خوبی است. ما سعی کردیم تا امسال هم کمکی تحت عنوان کمک کرونایی را به آنهایی که نیازمند درمان هستند یا بازماندگان هنرمندانی که بر اثر کرونا فوت کرده بودند (هرچند بسیار ناچیز) داشته باشیم. شرایط سخت کرونایی باعث شد تا ما در این مسیر حرکت کنیم. من امیدوار هستم که اتفاقهای خوبی در راه باشد. بهعنوانمثال در همین نوروز بتوانیم کارهای خوبی انجام دهیم و کارهای لازم صورت گیرد.
میتوانید به تعدادی از این برنامهها اشاره کنید؟
بخش بینالمللی جشنواره فجر امسال فعال بود و باعث شد تا ما شاهد اتفاقهای خوبی در این زمینه باشیم. حال بر اساس صحبتی که با سازمان فرهنگ و ارتباطات شده هنرمندان را میتوانیم به جاهای مختلف بفرستیم تا بتوانیم برای نوروز برنامه داشته باشیم.
صحبتها در این زمینه انجام شده و ما منتظر اجرای مقدمات آن هستیم. اگر پشتیبانی انجام گیرد این کار انجام خواهد گرفت. برای سال بعد متناسب با رویکرد دولت سیزدهم، باید دستورالعملها و آیینها بر اساس آن صورت پذیرد. مسیر حرکت باید متناسب با برنامه وزیر و رویکرد کلی برنامه دولت سیزدهم طراحی و تدوین شود. هنرمندان عرصه تئاتر بسیار گسترده هستند و این منابع اصلاً متناسب با این تعداد نیست. اعتبارات موجود برای این عناوین برنامه دارای کمبود و نقصان جدی است.
در مورد اساسنامه انجمن و نحوه عضویت گروهها و هنرمندان در آن هم توضیح دهید.
اساسنامه انجمنهای نمایشی بدین شکل است که ما تعدادی گروه ثبت شده داریم که از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز دارند؛ که در سه سطح «الف»، «ب» و «ج» ثبت شدهاند. اگر بخواهیم انجمنی را در استانی به ثبت برسانیم لازمه آن این است که نمایندگان این گروهها بیایند و تصمیم بگیرند. بهعنوانمثال گروه الف میتواند بیاید و سه نماینده معرفی کند. مجمع این انجمن متشکل از اعضای معرفیشده گروههای ثبت شده است؛ این افراد مجمع را برگزار میکنند و مجمع هم اعضای کاندیداشده برای هیئتمدیره مانند بازرس، خزانهدار و... را با رأیگیری انتخاب و در نهایت هیئتمدیره انتخاب میشود. حال هیئتمدیره میتواند یک مدیرعامل از داخل یا خارج انتخاب کند.
پس ورودی ما مکانیزم احراز بهغیراز انجمن مرکزی است. ما نمیتوانیم اینجا بگوییم که مرکز انتصابی و استانها انتخابی باشند. نظارت انجمن مرکزی در اساسنامه استانها ذکر شده است. اینکه آنها تحت نظارت ما هستند و درعینحال هویت آنها حفظ شده است.
از سوی دیگر حداقل دو نفر از منتخبین استانها در هیئتمدیره انجمن قرار میگیرند تا ما بتوانیم دغدغه و مطالبات استانها را از طریق حضور نمایندههایشان در انجمن دنبال کنیم. این سیستمی است که ما برنامهریزی کردهایم تا مشارکت بیشتر استانها را داشته باشیم. در حال حاضر از استانها تا به الآن نزدیک به بیست انجمن به ثبت رسیده است.
نگرانی که وجود دارد این است که راهبردها و ساختارهای کارا و مؤثر که نتایج خوبی هم داشتهاند، در تغییرات کلان مدیریتی به فراموشی سپرده شوند و مجبور به آزمودن دوباره آزمودهها شویم.
البته این مسیر دو سال و نیمهای که ما پیمودهایم ایرادهایی هم داشته است. در این راستا، هنرمندان بهترین داور و قاضی این کار میتوانند باشند؛ من همیشه باور دارم که اگر هنرمند نفع و اثر جریان و ساختاری را ببیند بر دوام آن اصرار میکند و مطالبه آن باعث میشود تا فردی مثل من بهعنوان مدیر که میخواهد در سازمانی برنامهریزی کند، دست به تغییر برنامههای کارآمد قبلی نزنم. بهعنوانمثال اگر ما بحث شفافیت را انجام دادیم این به یک مطالبه تبدیل شده است و نفر بعدی که بخواهد بیاید باید این شفافیت را انجام دهد. شفافیت لازمه مدیریت است. این امر یک نقطه قوت در این حوزه محسوب میشود و این مطالبهای درست و بهحق به شمار میآید.
برگردیم به بحث تلویزیون تئاتر ایران؛ به نظر هنوز از ظرفیت کامل چنین امکان مؤثری استفاده نشده و جای کار برای گسترش و توسعه و فراگیری این پلتفرم وجود دارد.
اتفاقاً در ادامه مطالبه بهحق که پیشتر در موردش گفتوگو کردیم باید به «تلویزیون تئاتر ایران» اشاره کنم که خوشبختانه اثر، منفعت و کارکرد آن را هنرمندان، مدیران و حتی هنرمندان استانها دیدهاند. مطالبه وقتی بهحق باشد نهتنها مسیر را منحرف نمیکند بلکه به آن بالوپر هم میدهد.
تاکنون رویکرد و نگاه ما بر این بود تا ما هم عدالت فرهنگی و هنری را در این حوزه داشته باشیم. تئاتر را مختص به تهران ندانیم و از انجمنهای استانی استفاده کنیم. این رویکرد از قبل بوده است و با برنامهریزیهایی که ما انجام دادیم به تحقق این نگاه کمک کردهایم؛ بنابراین برنامههایی را که در حوزه نمایشنامهنویسی یا انتشارات دنبال کردهایم برای برطرف کردن ضعفها بوده است.
ما در «تلویزیون تئاتر ایران» دستهبندیهای مختلف قرار دادیم. ژانرهای مختلف داریم و این سایت بسیار تنوعپذیر است و این دستهبندی محتوا بهصورت رایگان صورت میگیرد.
سراغ هنرمندان بزرگ و بنام نرفتهاید که آثار آنها را در پلتفرم تلویزیون تئاتر ایران ارائه دهید؟
راستش را بخواهید باید با آدمهایی که معروف و پرمخاطب هستند، مذاکره کنیم. البته باید پذیرفت که تا بستری کاملاً اعتماد هنرمندان را در یک دوره فعالیت پویا به دست نیاورد کمتر میتوان از بزرگان انتظار داشت که آثارشان را در اختیار قرار دهند. در این ایام فعالیت مبنای حرکت منظم ما در تلویزیون تئاتر ایران اعتمادسازی بوده است. حال بعد از گذشت دو سال ما میتوانیم باقدرت این کار را انجام دهیم. برای اینکه اعتمادسازیها انجام شده است.
«تلویزیون تئاتر ایران» خودش را در بین تئاتریها مطرح کرده است. بهعنوانمثال وقتی ما یک کارگاه آموزشی را در این پلتفرم قرار میدهیم، دانشجویان تئاتری از این موضوع بسیار استقبال میکنند و برای سایر پژوهندگان و فعالان این حوزه هم موضوع دسترسی آسان بسیار جذاب خواهد بود؛ کارگاه آموزشیای را که دولت پول آن را پرداخت کرده و بستر دسترسیاش را برای مخاطب تئاتری مهیا کرده است. قراردادهایی که میبندیم آن را هم برای صاحب اثر بلیتفروشی میکنیم. درست است که گردش مالی آنچنانی ندارد اما همینکه هست برای ما ارزشمند است.
ما در وهله اول نمیخواهیم «تلویزیون تئاتر ایران» مخاطب میلیونی داشته باشد. رویکرد ما نخست، آرشیو کردن و معرفی هنرمندان به یکدیگر است. ما سعی کردیم تا اتفاق نویی را رقم بزنیم. این آرشیوسازی خودش بهتنهایی خاطره است و ما به دنبال این هستیم تا دانشجویان علاقهمند ما بیایند و هر چیزی را که میخواهند، در «تلویزیون تئاتر ایران» جستوجو کنند و به اطلاعات خودشان بیفزایند. این کار بسیار بزرگی است و من از این اتفاق بسیار راضی هستم. من مطمئن هستم که «تلویزیون تئاتر ایران» از این نقطهای که امروز قرار دارد، فراتر میرود و بسیار مفید خواهد بود. روزی خواهد رسید که تمام کمپانیها که میخواهند هنرمند انتخاب کنند حتماً به این سایت ارجاع داده میشوند.
و در پایان، اگر سخنی باقی مانده...
انشاءالله بهترینها برای مردم عزیز کشورمان رقم بخورد.