مروری بر بازیگری تئاتر پس از انقلاب(قسمت دوم)
با انقلاب اسلامی در ایران انتظار می‌رفت که حضور زنان در جامعه کمرنگ‌تر شود ولی بر خلاف چنین عقیده‌ای حضور زنان در تمامی عرصه‌های اجتماعی بیشتر و بیشتر شد و هنر نیز یکی مواردی بود که بیش از پیش بر حضور زنان در جامعه تاکید می‌کرد. چنانچه در سال‌های اخیر دو سوم از پذیرفته‌شدگان دانشگاه‌ها به زنان اختصاص یافت و همین خود دلالت بر انگیزه‌های قوی‌تر در زنان برای فعال‌تر شدن در ارکان مهم اجتماعی بود.
رضا آشفته:
با انقلاب اسلامی در ایران انتظار می‌رفت که حضور زنان در جامعه کمرنگ‌تر شود ولی بر خلاف چنین عقیده‌ای حضور زنان در تمامی عرصه‌های اجتماعی بیشتر و بیشتر شد و هنر نیز یکی مواردی بود که بیش از پیش بر حضور زنان در جامعه تاکید می‌کرد. چنانچه در سال‌های اخیر دو سوم از پذیرفته‌شدگان دانشگاه‌ها به زنان اختصاص یافت و همین خود دلالت بر انگیزه‌های قوی‌تر در زنان برای فعال‌تر شدن در ارکان مهم اجتماعی بود.
هنر تئاتر نیز از این قاعده کلی مستثنا نشد بلکه با تاکید بر حجاب و عدم حضور جنسیتی زنان، آنان می‌توانستند در نقش خود صحنه را مزین کنند. پیش از انقلاب حضور زن در تئاتر، سینما و تلویزیون حضوری جنسیتی و تبلیغاتی برای عرضه کالاهای اقتصادی بود و بیش از این بر زن در هنرهای نمایشی تاکیدی نمی‌شد اما پس از انقلاب زن همان تعریفی را داشت که بر شخصیت پردازی آنان بنابر مختصات جامعه و حاکمیت تاکید شده بود. در هر صورت زنان آن قدر بر حضور خود پافشاری کردند که در دهه 70 نصف بیشتر داوطلبان شرکت در رشته هنر را تشکیل می‌دادند. همین موارد بود که اطمینان بیشتری در خانواده‌ها برای حضور دخترانشان در عرصه هنرهای نمایشی ایجاد می‌کرد چنانچه امروز هر دختری به آزادی و از روی دلخواه از نوجوانی به انتخاب رشته بازیگری اقدام می‌کند و هیچ کس نسبت به این انتخاب موضع‌گیری منفی نمی‌کند چون ضوابط حاکم، بر یک حضور سالم و بی‌حاشیه دلالت می‌کند.
گلاب آدینه معلم و بازیگر
گلاب آدینه یکی از نمونه‌های بارز بازیگری زنان است که از یک زندگی شایسته به همراه بازی هنرمندانه و خلاقه برخوردار است. او در دوران دانشکده که اقتصاد می‌خواند با مربی تئاتر خود _ مهدی هاشمی _ آشنا می‌شود و همین زمینه زندگی‌اش را تغییر می‌دهد. او با هاشمی ازدواج می‌کند و در عرصه حرفه‌ای تئاتر و دیگر هنرهای نمایش فعال می‌شود. او بازیگری را با نمایش"آدم‌های ماشینی" نوشته کارل چابک و به کارگردانی مهدی هاشمی با اجرا در دانشگاه ملی ایران(شهید بهشتی) در سال 55 آغاز می‌کند. او برای اولین بار با حضور در نمایش داستانی"نه تازه" نوشته مهدی هاشمی و به کارگردانی داریوش فرهنگ در تالار مولوی فعالیت حرفه‌ای خود را آغاز می‌کند. بعد پا به یک نمایش اسم و رسم‌دار به نام"خاطرات و کابوس‌های یک جامه‌دار" از زندگی و مرگ امیرکبیر نوشته و کار علی رفیعی در سال 56 می‌گذارد. او به فعالیت‌های پیوسته خود در گروه تئاتر پیاده به کارگردانی داریوش فرهنگ و مهدی هاشمی ادامه می دهد و در نمایش‌های"همشهری" نوشته و کار مهدی هاشمی( 57 )، "دیوار چین" نوشته ماکس فریش ( 57 )، و"دایره گچی قفقازی" نوشته برتولت برشت ( 57 ) بازی می‌کند. آنچه باعث شهرت آدینه می‌شود، سریال تلویزیونی"سلطان و شبان" است، به کارگردانی داریوش فرهنگ و بازی او و مهدی هاشمی!
یکی از مهم‌ترین اقدامات و فعالیت‌های چشمگیر گلاب آدینه حضور در مدرسه هنر و ادبیات کودکان و نوجوانان در سال 68 است که در این مدرسه ضمن آموزش بازیگری چند نمایش را برای کودکان و نوجوانان کارگردانی می‌کند. نمایش"خبر خوش" یکی از آن نمایش‌هاست که اجرای عمومی هم می‌شود. او به همراه تعدادی از هنر آموزان این مدرسه نمایش"مرگ یزدگرد" بهرام بیضایی را برای شرکت در جشنواره فجر و اجرای عمومی کار می‌کند که در آن چهره‌هایی مانند سیما تیرانداز و پانته‌آ بهرام معرفی می‌شوند. او بعدا"سلطان مار" بیضایی را به صحنه می‌آورد و باز هم خوش می‌درخشد. "شبی در طهران" نوشته محمد چرم‌شیر یکی دیگر از کارهای اوست که در سال 77 به صحنه می‌آید. بازی او در نمایش"مادام پی پی" که به صورت تک نفره و به کارگردانی بابک محمدی در تالار کوچک تئاتر‌شهر اجرا می‌شود و او با همین کارگردان"داستان‌های وینی" را در فرهنگسرای نیاوران کار می‌کند. در سال 79 در نمایش"پوف و بدن سازی" به کارگردانی مرحوم هوشنگ حسامی بازی می‌کند، بازی او به همراه سیما تیرانداز در این کار هم مثال زدنی است. بعدا شاهد حضورش در"مده آ" به کارگردانی محسن حسینی در سال 80 و"در مصر برف نمی بارد" به کارگردانی علی رفیعی در سال 82 هستیم. بازی او در نقش"زلیخا" نیز یک بازی در خور تامل و توجه بود.
او همچنین در زمینه تدریس بازیگری در دانشگاه ها نیز فعال بوده و چندین جایزه معتبر تئاتری و سینمایی نیز دریافت کرده و پایه گذار گروه تئاتر مروارید نیز بوده است.
همه این موفقیت‌ها دست در دست هم می‌دهد تا از او به عنوان یکی از خلاق‌ترین و تاثیر‌گذارترین بازیگران زن یاد کنیم.
رویا تیموریان و"بینوایان"
رویا تیموریان در سال 75 با بازی در نمایش"بینوایان" ویکتورهوگو و به کارگردانی بهروز غریب‌پور در فرهنگسرای بهمن مطرح شد. او در این نمایش نقش"مادر کوزت" را به زیبایی ایفا کرد. در صورتی که او بازیگری را از سال 58 با بازی در نمایش"ماهی سیاه کوچولو" آغاز کرده بود و پس از آن نیز در گروه"پیوند" به کارگردانی منیژه محامدی نمایش‌های"تندیس و کتیبه" را در سال 58 بازی کرده بود. تیموریان در سال 63 نمایش"آبی به رنگ دریا" به کارگردانی ابوالقاسم معرفی و سال 67 نمایش"مریم و مرداویج" را به کارگردنی بهزاد فراهانی بازی کرده بود. سه نمایش"تولد"، "اودیپوس" و"باغ آلبالو" به کارگردانی رکن‌الدین خسروی از دیگر فعالیت‌های حرفه‌ای اوست. "معرکه در معرکه" نیز از دیگر آثار مثال زدنی اوست که در سال 73 و 74 به کارگردانی سیاوش طهمورث اجرا شد.
او یک بار دیگر در سال 78 با بازی در نمایش"عروسی خون" لورکا و به کارگردانی علی رفیعی خوش درخشید و بازی درخشان دیگری را در همین سال در نمایش"پابلو نرودا" به کارگردانی علیرضا کوشک‌جلالی به یادگار گذاشت و در سال 80 و 81 بازی در نمایش"خانه" برناردا آلبا لورکا و به کارگردانی روبرتو چولی را ارائه کرد. این نمایش در جشنواره مالمو سوئد و بلژیک شرکت کرد و در عین حال نمونه بارزی از حضور زنان ایران در هنر تئاتر بود چون در آن هنرمندان دیگری مانند مهتاج نجومی و فریده سپاه منصور نیز حضور داشتند.
او همچنین از سال 67 با تدریس بازیگری در کانون تئاتر بانوان و مدرسه هنر و ادبیات و دانشگاه آزاد اسلامی، کارگاه آزاد بازیگری و موسسه کارنامه در پرورش و تربیت هنرجویان بازیگری نقش مفیدی را بر عهده داشته است. بنابراین فراگیری درست هنر در القا و آموزش آن به دیگران راه‌گشا بوده که تیموریان نیز از این قاعده بهره لازم را برده است.
باید به این رزومه موفقیت آمیز دریافت جوایز سینمایی، تئاتری و تلویزیونی را اضافه کرد. او همچنین در کنار فعالیت هنری در فعالیت‌های اجتماعی حضور پر رنگی داشته که در این مورد می‌توان به عضویت در هیات مدیره خانه تئاتر، عضویت در شورای مرکزی انجمن بازیگران، عضویت در انجمن بازیگران انجمن نمایش مرکز هنرهای نمایشی و ریاست شورای مرکزی انجمن بازیگران سینما اشاره کرد.
بنابراین او بازیگری توانمند در عرصه تئاتر، تلویزیون و سینماست که در مقام یک بانوی فعال اجتماعی و هنرمند و در عین حال همسر و مادر از الگوهای حقیقی بانوان امروزی به شمار می‌آید.
مهتاب نصیرپور و مصاحبه
مهتاب نصیرپور با آن که چند سال پیش از سال 77 بازیگری را آغاز کرد، اما در این سال با بازی درخشان در نمایش"مصاحبه" نوشته و کار محمد رحمانیان تبدیل به چهره‌ای قابل اعتنا در عرصه بازیگری شد. او برای بازی در این نقش نفر برگزیده جشنواره شانزدهم فجر شد. همچنین در جشنواره هفدهم فجر و برای بازی در نمایش"مجلس نامه نفر" دوم بازیگری زن شد. او همچنین در دیگر آثار قابل تامل محمد رحمانیان مانند"قدمشاد مطرب"، "خروس"، "پل"، "فنز" و"عشقه" بازی کرد. همچنین بازی او در"یک دقیقه سکوت" کار محمد یعقوبی چشمگیر بود.
او بازیگری توانمند و حسی است که در نقش‌آفرینی خلاقه می‌نماید و با احساسات خود راه نفوذ در شخصیت را می‌گشاید و سر آخر یک نقش دیدنی را ارائه خواهد کرد. برای او هر نوع نقشی با قابلیت‌های درونی بازنمایی و در صحنه عرضه می‌شود. او همچنین در عرصه تله تئاتر و سینما نیز در سال‌های اخیر تجربیات قابل تعمقی را ارائه کرده است.
دیگر چهره‌های مطرح
زنان بسیاری خود را در عرصه بازیگری آزموده‌اند و آنانی که در تئاتر هنر خود را عرضه کرده‌اند با قابلیت‌های بیشتری دیده شده‌اند. در این سال‌ها چهره‌هایی مانند پانته‌آ بهرام، هدا ناصح، افسانه ماهیان، شیوا بلوریان، پونه عبدالکریم‌زاده، نگار عابدی، آیدا کیخایی، آذر خوارزمی، شبنم مقدمی، مریم معینی، پرستو گلستانی، شبنم فرشاد جو، بهناز جعفری، الهام شکیب، ناز شادمان، ریما رامین‌فر، ستاره پسیانی، شراره منصورآبادی، و... مطرح شده‌اند و هر یک به گونه‌ای باعث و بانی رونق یافتن تئاتر کشورمان شده‌اند چون در نبودن آن‌ها بخشی از تئاتر می‌لنگد.
چهره‌های سینمایی و تلویزیونی
در سال 78 مهتاب کرامتی پا به عرصه تئاتر گذاشت و زمانی که در سینما تبدیل به چهره شد باز هم در سال 81 با دو نمایش"هملت و آنتیگونه" و هر دو به کارگردانی مجید جعفری و به همراه یک چهره دیگر(میترا حجار) در تئاتر حاضر شد تا بر وجاهت هنری خود بیفزاید چون به هر دلیل هنر تئاتر جلوه خاصی به بازی هنرمند سینمایی می‌دهد.
پس از آن بسیاری از هنرمندان سینمایی به تئاتر آمدند تا خودی نشان دهند. باران کوثری در سال 84 در نمایش"در میان ابرها" کار امیر رضا کوهستانی و ترانه علیدوستی در نمایش"فنز" کار محمد رحمانیان بازی کردند. این دو همچنان اصرار دارند که هرازگاهی خود را در تئاتر بیازمایند که بازی واقعی و پر زحمت در تئاتر دیدنی‌تر است. باران کوثری در سال 86 در نمایش"کوارتت" کار امیررضا کوهستانی و ترانه علیدوستی در سال 87 در نمایش"مانیفست چو" کار رحمانیان بازی کردند و همچنان بر توانایی فی‌الذات خود تاکید کردند و دیگر جای شک و شبه‌ای باقی نگذاشتند که بازیگر بالفطره هستند و هر جا که حضور داشته باشند به گونه‌ای این توانمندی آشکار خواهد شد.
همچنین شیرین بینا، فلامک جنیدی و آتنه فقیه‌نصیری از هنرمندان تلویزیونی بودند که وارد تئاتر شدند تا بر هنر خود بیفزایند و راه بهتری پیش رویشان برای بازی‌های خلاقه‌تر قرار بگیرد.