مروری بر نمایشهای چهارمین روز جشنواره تئاتر همدان
روز شگفتیسازی ترکها
در چهارمین روز جشنواره بیست و هفتم تئاتر کودک و نوجوان همدان شاهد شگفتیسازی گروه ترکیه با اجرای مکبث در آشپزخانه بودیم و اینکه نمایشهای درخوری در تالارهای مختلف برای کودکان و نوجوان اجرا شد و جالبتر اینکه همه سالنها با حضور گرم مردم جشنواره را داغ و دلپذیرتر میکرد.
مهمانان ناخوانده
رضا آشفته: نمایش مهمانان ناخوانده کاری به نویسندگی و کار زهرا مریدی از تهران برای خردسالان اجرا شد. در این نمایش که در ابتدا بازیگر و راوی با بازی به ارتباط با بچهها میپردازد و سپس به دنبال روایت کردن و ارتباط گرفتن با عروسکهاست و لابهلای این نمایش رفت و برگشتی هم با بچهها برقرار میکند که بتواند اشتراک و تعامل آنان را نیز در جلب و جذب نمایش بالاتر ببرد، عامل کامیابی این نمایش خواهد شد. هرچند این ارتباط کماکان میتواند کمی بیشتر هم باشد. داستان پیرزن تنهایی که بچههایش یکشنبهها به او سر میزنند اما او روز شنبهای دلش برای دیدن آنها تنگ شده و کلاغ همه حیوانات را در جریان این تنهایی میگذارد و حالا هر یک از آنها برای سر زدن به پیرزن در خانهاش را میکوبند و با ترانه «کیه، کیه درمیزنه» همراه میشوند؛ اما برخی از حیوانات با هم سرِ سازگاری ندارند و دعوایشان میشود مثل گربه و جوجه که پیرزن آشتیشان میدهد اما از پسِ آشتی دادن سگ و گربه برنمیآید و سگ مجبور میشود که آنجا را ترک کند و... در این روز بارانی همه دور پیرزن را میگیرند و روز شادی را رقم میزنند... میشد این قصه را همچنان کمی بیشتر ادامه داد و از منظر آنسوی خانه پیرزن هم برخی از روابط قابلتماشا بود و چهبسا پایان میتوانست با حضور همه اینها شکل بگیرد.
صحنه با حالت رومیزی چندتکه و بقچه نمایان میشود و هر دو بازیگر توش و توان لازم را برای بازی دارند و با همراهی موزیسین گروه که برای چند حیوان صداسازی میکند این حضور قابلتوجه بود و در کل اجرا برای خردسالان مهدکودک دلچسب به نظر میرسد و این حس و حال را میشود از همراهی و حضور گرمشان فهمید.
ژپتو
ژپتو کاری از اوشان محمودی انگار در ادامه داستان پینوکیو یا یکطور تخیل کردن این شخصیت جذاب شکل گرفته است و البته مسائل کمی پیچیدهتر شده و در این وضعیت بر نحوه آفرینش انسان یا هر مخلوقی اندیشیده میشود و این سرآغازی برای یک آفرینش نوین است که در آن پینوکیو چالش دگرگونهای را تجربه میکند. بههرروی هنوز درام به معنای حقیقیاش در آن شکل نمییابد و این خود عاملی برای بیرونرفت از ضرباهنگ است و کار کسلکننده خواهد شد اما تلاش کارگردان بسیار امیدوارکنندهتر است چون ترسیمی درست از پینوکیو، ژپتو و دیگر عروسکهای کوکی دارد که در صحنه به دنبال ارائه یک موقعیت برآمدهاند و هرازگاهی چالشهایی بین آنان درمیگیرد و این خود عاملی برای دیده شدن اثر خواهد شد. بازیگران هم در این شرایط با بیانهای بدنی به دنبال ابراز شخصیتها برآمدهاند و اینکه در اینجا باید روابط بر پایه رؤیاهای پینوکیو و دیگر عروسکها شکل بگیرد. شکلی که کلیت اجرا را ممکن میسازد و عناصری را برجسته میکند در قرن بیست و یکم هنوز دلالت بر پرسشهای بنیادین خلقت خواهد کرد.
مکبث در آشپزخانه
مکبث در آشپزخانه به نویسندگی سیمگی گونسان و کارگردانی یوراک تمدوگان از ترکیه یک برداشت روایی از نمایشنامه مکبث نوشته ویلیام شکسپیر است که در آن سادهسازی و فانتزی و طنز فهم و درک این تراژدی سنگین را برای نوجوانان ممکن میسازد. نمایشی که در آن بازیگر به دو زبان انگلیسی و ترکی درصدد است که در استفاده از ابزار آشپزی و در حین طبخ یک املت ساده این داستان را روایت کند. گاهی نیز به شکل موجز و خیلی مینیمالیستی در کاربرد اشیا و میوهها در ترکیب با حرکات دست و میمیک صورت و صداسازی روال بازی را جالبتر میکند که همهجانبه امکاناتی را برایمان فراهم کند که بیشتر و بهتر در دل ماجراها عمق تراژدی را درک کنیم با این تفاوت که همهچیز با چاشنی طنز و فانتزی شیرینتر و مطلوبتر درک خواهد شد و اصلاً هدف تئاتر نوجوان نیز همین نوع برخورد تعدیلیافته است که درک تراژدی برای آنان چندان نیز لازم و ضروری نمینماید.
بازیگر بسیار خلاق و توانمند است و برای جذب و ارتباط و تعامل نهایت تلاشش را به کار میگیرد و این روال بسیار نتیجهبخش نیز خواهد شد و اینکه درنهایت مفهوم قصه و روابط ناسالم سیاسی آشکار خواهد شد که جاهطلبی چقدر ویرانگر خواهد بود.