هادی مرزبان در گفت و گو با سینا: تئاتر هنری ظریف و مظلوم است

خبرگزاری سینا:
مونا بهرامی نیا

هادی مرزبان کارگردان پیشکسوت تاتر اول خرداد ماه 84 تمرین نمایش " ملودی شهر بارانی " نوشته اکبری رادی را شروع خواهد کرد و پس از آن نمایشنامه " پایین، گذر سقاخانه " را از همین نویسنده کار خواهد کرد.

آقای مرزبان به نظر شما بازگشایی تاتر پارس با توجه به موقعیت مکانی این سالن (لاله زار قدیم) آیا تاثیری بر تئاتر و رونق آن خواهد داشت؟

صد در صد در هر کجایی و ناکجایی که در یک سالن تئاتر باز شود، تاثیری بر روی این هنر خواهد داشت. تئاتر طیفی است که عده ای را به طرف خود می کشاند. حال اگر در لاله زار هم باشد، چه اشکالی دارد؟ حداقل یک سری آدم هایی که در خود لاله زار زندگی می کنند گذشته از کسانی که به دلیل علاقه زیادشان به این هنر در هر جایی برای دیدن تئاتر و نمایش حاضر می شوند، می توانند نمایش ببینند.

نظر شما در مورد حمایت کنندگان مالی خصوصی (اسپانسر) چیست؟

من معتقدم اگر سیاست گذاران کلان هنر مملکت نمی توانند بودجه هنر تئاتر را معین و مشخص کنند و مشکل بودجه دارند، بهتر است به تئاتری ها بگویند تا ما تکلیفان مشخص شود و اتفاقا اگر سوء استفاده ای وجود نداشته باشد، اسپانسر خیلی خوب است.
تئاتر هنری ظریف و مظلوم است و به نظر من وقتی هدفی وجود دارد برای انجام یک کار فرهنگی، آن هدف نوعی عبادت است. تئاتر نیز نوعی عبادت است .

به نظر شما علت کم شدن مخاطبان و تماشاگران تئاتر چیست؟

مخاطبان تئاتر کم نشده اند و کم هم نیستند. آن چه کم است، کارهای خوب است. ما تماشاگران خوبی داریم و باید آنها را تغذیه کنیم. وقتی تئاتر خوب نیست آنها چه ببینند؟ مسولین و متولیان هنر نمایش باید ایجاد کار کنند و به هنرمندان امکانات بیشتری بدهند. سالن های نمایش زیاد شود، تا جذب مخاطب افزایش یابد. این در حالی است که ما شاهد کم توجهی مسوولین هنر نمایش هستیم. مسوولین این هنر به عناوین مختلف هنرمندان تئاتر را در شرایطی بسیار بد قرار می دهند. من مدتی قبل نمایش نوبت دیوانگی را در تالار وحدت روی صحنه بردم. این نمایش بیست شب اجرا رفت و سی میلیون تومان فروش داشت. در تمامی مدت اجرا هر شب، حتی در بالکن تماشاگر داشتیم. مسوولین بنیاد رودکی و تالار وحدت علی رغم قرارداد سی شب با ما ده شب مانده به پایان اجرا به بهانه کمبود سالن از اجرای این نمایش جلوگیری کردند. اگر هم واقعا کمبود سالن علت اصلی متوقف شدن اجرای نمایش ما بوده، این خود یک بی برنامگی است که مسوولین ما با آن روبه رو هستند. وقتی مخاطب با چنین وضعیتی رو به رو شود، معلوم است دیگر با روحیه سابقش نمایش ها را دنبال نخواهد کرد.

گیشه ای شدن نمایش چه تاثیری بر روند کار شما خواهد داشت؟ و نظر شما در این رابطه چیست؟

این یک دشمنی صد در صد با تئاتر است. یک ایستادن رو در رو با فرهنگ اندیشه ماست و با هنرمندان تئاتر. اگر کسی حرف گیشه ای شدن در تئاتر را بزند یعنی رو روی اندیشه، فرهنگ و فکر ایستاده است. گیشه ای شدن نهایتش به ابتذال کشیده می شود. یک عده که بخواهند تن به کار گیشه ای بدهند برای جذب مخاطب سراغ نمایش هایی سطحی می روند و عده ای دیگر کنار می کشند. در این میان راه برای عده ای فرصت طلب باز خواهد شد و در نتیجه تئداتر به ابتذال کشیده می شود.

عده ای معتقدند گیشه ای شدن تئاتر موجب می شود عده ای که کارهایی سطحی می کنند و در این هنر تبحر ندارند کنار بروند. نظر شما در این زمینه چیست؟

تئاترهای من همیشه گیشه خوبی داشته است. آنهایی که چنین صحبت هایی را می کنند حاضرند تن به هر چیز بدهند برای گیشه. تئاتر هایی که من روی صحنه بردم همیشه به دلیل کار با هنرمندان درجه اول مملکت، خودم و نویسندگان نمایش هایم گیشه بسیار خوبی داشته اند. با این حال، من مخالف صد در صد این عمل هستم و معتقدم کسانی که با گیشه ای شدن موافقت می کنند، کسانی هستند که در هتل ها کار می کنند و می خواهند تئاتر هتلی را رایج کنند. البته در تمام دنیا تئاتر هتلی وجود دارد و از نظر من اشکالی ندارد، اما در مراکزی که معدن و منبع نمایشهایی فکری، قوی و سطح بالاست اجرای چنین نمایشهایی به منزله به ابتذال کشیدن تئاتر است.
خیلی از مردم برای تفریح به دیدن نمایش می روند، اما ما برای تفریح و سرگرمی کار تئاتر نمی کنیم. به قول اوژن یونسکو، مردم به تئاتر می روند که پاسخ سوالهایشان را بگیرند اما من به تئاتر می روم که سوالهایی برایم ایجاد شود.
من به طول کلی معتقدم کسانی با گیشه ای شدن تئاتر موافق هستند، که عده ای از آنها متاسفانه خودشان هم تئاتری هستند، خائنین صد در صد این هنر بوده و هستند.

وضعیت تئاتر پس از برپایی خانه تئاتر چطور شده است؟

خانه تئاتر هنوز نتوانسته است که جایگاه خودش را به ما نشان بدهد اما در جشن روز تئاتر من مطلع شده ام که این گروه کارهایی در جهت پیشرفت این هنر انجام داده اند.
من معتقدم ایرج راد و یارانش که من خودم جزء آنها هستم، بسیار زحمت کشیده اند و خانه تئاتر در آینده ای نزدیک به ایده آل هنرمندان تئاتر خواهد رسید.
این مرکز فقط در یک سال گذشته گامهایی بسیار خوب برداشته است و من روزی را می بینم که بدون خانه تئاتر، تئاتری وجود نخواهد داشت و موجودیت این هنر به موجودیت خانه تئاتر متصل خواهد بود.

به عنوان آخرین سوال، برنامه آینده شما چیست؟

من اول خرداد ماه تمرین نمایش " ملودی شهر بارانی " نوشته اکبر رادی را با حضور هنرمندانی چون دانیال حکیمی ، فرزانه کابلی و حسن جوهرچی شروع خواهم کرد که برای آبان ماه امسال در سالن اصلی تاتر شهر روی صحنه می رود.
پس از اتمام تمرین این نمایش، نمایشنامه ای با نام " پایین ، گذر سقاخانه " که نوشته دیگری از اکبر رادی است را کار خواهم کرد. این نمایش هم برای زمستان امسال روی صحنه خواهد رفت.