گفتوگو با شبیهخوانی که خود را قطرهای در دریای تعزیه میداند
صادق شمشکی: تعزیه در شهرهای مختلف براساس یک شالوده اصلی اما به سبکهای متفاوت اجرا میشود
صادق شمشکی مخالفخوان گروه تعزیه شمشک از اجرای تعزیه حر بن یزید ریاحی در بخش اجراهای دوازدهمین دوره سراسری تئاتر «صاحبدلان» گفت و درباره تفاوت اجرای تعزیه در هر شهر بسته به آداب و رسوم، بافت و اعتقاد مردم آن شهر توضیح داد.
به گزارش ایران تئاتر، صادق شمشکی مخالفخوان گروه تعزیه شمشک یکم شهریورماه برابر با بیست و پنجم محرم ساعت 20:15 با اجرای مجلس حربن یزید ریاحی در محوطه تئاتر شهر در قالب اجراهای دوازدهمین دوره سراسری تئاتر «صاحبدلان» اجرا خواهد داشت. با او درباره فعالیتهای اخیرش درعرصه تعزیه به گفتوگو نشستیم.
از گروه تعزیه شمشک برایمان بگویید؟
فعالیت گروه تعزیه شمشک تقریبا به حدود 200 سال پیش برمیگردد. نسخههای خطی تعزیه ما حداقل 170 سال قدمت دارد و نسل به نسل در بین تعزیهخوانهای ما چرخیده تا به دست ما رسیده است.
از چه زمانی فعالیتتان را آغاز کردید؟
من از بچهخوانی در گروه تعزیه آغاز کردم و بعد به اجرای نقشهای میانی تعزیه پرداختم تا زمانی که برای حدود هفت سال تعزیه نخواندم و تا مدتی با شروع مجدد فعالیتم به مخالفخوانی زیر نظر مصطفی بلوکات
پرداختم و همچنان در این بخش مشغول هستم. تعزیهخوانی یک دریاست که من تنها قطرهای از آن را فراگرفتهام.
برای ایام محرم و صفر سال جاری در قالب اجرای تعزیه در رویداد «صاحبدلان» چه برنامههایی خواهید داشت؟
ما در دهه اول محرم با اجرای سه مجلس غریب و هفت مجلس عاشورایی میزبان عزاداران سیدالشهدا بودیم و در یکم شهریورماه نیز با اجرای مجلس تعزیه شهادت حربن یزید ریاحی در محوطه باز مجموعه تئاتر شهر
میزبان مخاطبان رویداد «صاحبدلان» خواهیم بود.
برنامههای تعزیه شما در کل شبهای محرم برقرار است؟
خیر، دهه اول محرم و دهه آخر ماه صفر اجراهای ما به شکل ثابت برقرار است و بقیه روزها به شکل دعوتی است.
بابت اجرای تعزیه هزینهای دریافت میشود؟
خیر. اجراهای تعزیه همگی تقدیم به ساحت اباعبدالله الحسین(ع) و به صورت دلی است. ما در ایام سال به شغلهای دیگر مشغولیم. استادانی که در کل روزهای سال به فعالیت در عرصه تعزیه میپردازند بسیار
انگشتشمار هستند. استادانی چون رضا حیدری و مظفر قرباننژاد تنها به کار تعزیه میپردازند. حتی استادانی که کل ماه محرم به صورت کامل در حال اجرای هستند نیز در روزهای دیگر سال به فعالیتهای دیگری مشغولاند.
آیا فقدان یک مکان مشخص برای اجرای تعزیه در طول سال باعث شده است تا این هنر به عنوان یک شغل در نظر گرفته نشود؟
بله، قطعا این موضوع هم تا حدی موثر است. ما تعزیه را تنها در ایام مناسبتی اجرا میکنیم و از دلایل این موضوع نیز نبود مکان مشخص برای اجرای این هنر، نپرداختن به انواع مجالس تعزیه و نبود حمایت مالی است.
میزان مخاطبان تعزیه در تهران با شهرهایی دیگر تفاوتی دارد؟
خب، قطعا میزان مخاطب در هر شهری بسته به نوع نگاه و شناختی که از تعزیه دارند، متفاوت است. به طور مثال آداب و رسوم شهرها، بافت شهری و اعتقاد مردم تفرش باعث شده است تا آنها حتی در مراسمهای عزا
چون شب هفت و چهلم درگذشتگانشان به سراغ تعزیه بروند ولی این کار در استان تهران یا کرج اصلا مرسوم نیست. باید به این نکته هم اشاره کرد که اجرای تعزیه در شهرهای مختلف کشور براساس یک شالوده اصلی
اما به سبکهای متفاوت است.
آیا کرونا در روند اجرای تعزیهها تاثیر گذاشته است؟
در دو سال همهگیری ویروس کرونا بیشتر اجراهای تعزیه تا مدتی تعطیل شدند. اما گروه تعزیه ما تنها گروهی بود که در آن زمان در شهرهای فشم و شمشک به اجرای تعزیه در یک محوطه باز ادامه داد.