برای زادروز دکتر ناظرزاده کرمانی
استادی است که فرهاد تئاتر ایران نامیده می‌شود
سالروز تولد استادی است که فرهاد تئاتر ایران نامیده می‌شود؛ استادی که سال‌ها قبل آرزو کرده بود درون‌مایه تئاتر آینده ایران، عشق و مبارزه با درنده‌خویی باشد. استادی که قهرمان دانشجویانش نبود ولی عاشقانه دوستش می‌داشتند.
به گزارش ایران تئاتر به نقل از ایسنا، فرهاد ناظرزاده کرمانی برای قدیمی‌ترهای تئاتر نامی ستایش برانگیز است و برای جوان‌ترها نامی است قابل احترام. او چندین نسل از دانشجویان تئاتر را پرورده که اصغر فرهادی، علیرضا نادری، پانته‌آ بهرام، حمید فرخ‌نژاد و ... تنها بخشی از آنان هستند.
ناظرزاده کرمانی یا به گفته علیرضا نادری، فرهاد تئاتر ایران، متولد ۱۲ آذر سال ۱۳۲۶، ثمره ازدواج پدر و مادری ادیب است، مادرش فرح‌انگیز هرمزی، دانش‌آموخته زبان فرانسه و علوم تربیتی بوده و پدرش احمد ناظرزاده کرمانی استاد ادبیات فارسی و شاعر و نویسنده بوده است.
او نیز راه پدر و مادر را ادامه داده و مدرک دیپلم خود را در رشته ادبیات فارسی از مدرسه دارالفنون گرفته است و بعد از آن در رشته ادبیات و علوم اجتماعی دانشگاه تهران دانشجو شده و در دانشکده هنرهای دراماتیک نیز در رشته تئاتر تحصیل کرده است.
اما دانشجویی او تا سال‌های بسیار طولانی ادامه داشته. ناظرزاده کرمانی در فرانسه و آمریکا درس تئاتر، تاریخ و مدیریت بازرگانی خوانده و مدرک دکترای خود را در رشته سینما تئاتر با تمرکز بر نمایشنامه‌نویسی از آمریکا دریافت کرده است.
او ۹ سال پیش در مراسم بزرگداشتش جملاتی را مطرح کرد که مناسب حال و روز جهان امروز است؛ بازگشت به فرهنگ برای پرهیز از درنده‌خویی.
ناظرزاده در آن مراسم گفته بود: «غالبا آدمی فکر می‌کند هنر و ادبیات به چه کار می‌آید وقتی جهان را نجات نداده، اما در مجموع در دنیا تاثیر گذاشته است. بشر همیشه رو به اصلاح و پیشرفت است و هنرمندان در این امر سهیم هستند. هنرمند همیشه در فکر این است که درنده‌خویی را از ذهن انسان بیرون کند.»
او که روحیه ادبی دارد، یادآوری کرده بود که همه حرف ادبیات عرفانی ما همین است که درنده‌خویی را از انسان بگیرد و عشق را جایگزین کند و این ویژگی فرهنگ ماست که در هیچ کشور دیگر وجود ندارد.
در همان مراسم محمدرضا اصلانی، هنرمند باسابقه سینما و تئاتر از تلاش‌های بی وقفه ناظرزاده چنین گفته بود: «شاید اگر ناظرزاده و چند تن دیگر از استادان نبودند، تئاتر ما بعد از انقلاب در فرودست‌ترین موقعیت خود قرار می‌گرفت . کاری که ناظرزاده در واژه‌شناسی و اصطلاح‌شناسی تئاتر انجام داده، فرهنگستان ادب ما انجام نداده است. در این ملک افراد به تنهایی کار نهادی و سازمانی انجام می‌دهند و ناظرزاده چنین فردی است.»
علیرضا نادری، دیگر هنرمند تئاتر و دانشجوی پیشین ناظرزاده که دهه ۶۰ در جنگ حضور داشته، نیز در مراسم بزرگداشت استاد خود گفته بود: «من از جنگ برگشته و از فضای خشن آن‌جا به دانشگاه رفته بودم که با شخصیت برجسته، فرهیخته، زیبا، خطیب، سخنور و طناز استاد ناظرزاده آشنا شدم. آدمی در طول سفر نطفه به عقل، یا نیازمند قهرمان است یا باید عاشق باشد. دکتر ناظرزاده قهرمان نسل ما نبود ولی عاشقانه دوستش داشتیم.»
فرهاد ناظرزاده کرمانی، نگارش نمایشنامه‌هایی همچون «کنار شیر آتش‌نشانی»، «نی لبک و بهمن»، «افق در استانبول»، «قفس دریدگان»، «گدابازیگران پل سرنوشت» و کتاب‌هایی مانند «پیش درآمدی بر شناخت هنرهای نمایشی در مصر»، «سبک‌های اجرایی در تئاتر معاصر جهان»، «نمادگرایی در ادبیات نمایشی»، «گزاره گرایی در ادبیات نمایشی»، «ادبیات نمایشی در روم»، «پیدایش ادبیات نمایشی نو در ایرلند» و ... را در کارنامه نوشتاری خود دارد.
ترجمه نمایشنامه مشهور «جنایت در کلیسا» نوشته تی اس الیوت در کتابی با نام «تی اس الیوت و نمایشنامه‌های منظوم و مذهبی»، دیگر اثر ارزشمند این چهره دانشگاهی است. او علاوه بر اینها شمار زیادی کتاب پژوهشی هم دارد.
این استاد دانشگاه از سال ۱۳۵۶ کار تدریس را در دانشکده هنرهای دراماتیک و دوره فوق لیسانس صدا و سیما آغاز کرد و از اوایل دهه شصت و بعد از انقلاب فرهنگی، در دانشکده هنرهای زیبا به آموزش چندین نسل از دانشجویان تئاتر پرداخته است. هرچند در این سال‌ها کمتر در کشور حضور داشته است.
