زنان علاقه‌مند به تئاتر

گلی مقیسه: شاید تفکیک تماشاچیان زن و مردی که به تئاتر می‌روند، چندان هم درست نباشد. اما از روی کنجکاوی درباره زنانی که به تئاتر می‌روند، با تعدادی از آنها گفت‌وگو کرده‌ایم تا بتوانیم گزارشی درباره این موضوع بنویسیم.
باید ازعان داشت که دلیل عمده نگارش این موضوع نیز به حضور جدی‌تر خانم‌ها در تالارهای نمایش شهر تهران است که تعداد آنان در برخی از نمایش‌ها نسبتاً از تعداد مردان نیز بالاتر می‌رود.
یک روز بهاری
چهار راه ولیعصر، تئاترشهر، بعد از ظهر یک روز بهاری. آنقدر محوطه تئاترشهر شلوغ است که فکر می‌کنم اگر ظرفیت سالن نمایش تئاترشهر را در نظر بگیریم، باز هم تعداد زیادی از سالن‌ها بیرون می‌مانند.
خیلی از کسانی که این جا هستند، از این فضا برای تفریح و به عنوان پارک استفاده می‌کنند. پیدا کردن کسانی که برای دیدن تئاتر اینجا آمد‌ه‌اند کار چندان ساده‌ای نیست.
از خانمی که به همراه دو فرزند کوچکش به تئاترشهر آمده‌اند علت را می‌پرسم، در جوابم می‌گوید:«برای تماشای تئاتر نیامده‌ام. مگر می‌شود با دو تا بچه بازیگوش به سالن نمایش رفت. ثانیاً برای دیدن تئاتر باید هزینه زیادی پرداخت کنم که از توان مالی من خارج است.»
شیرین 26 ساله فارغ‌التحصیل رشته گرافیک است و در حالی که دو تا بلیط در دست دارد منتظر آمدن دوستانش است و می‌گویم:«من در سال سه تا چهار تئاتر می‌بینم آن هم کارهایی که از طریق دوستانم بدانم خوب است. »
این فارغ‌التحصیل گرافیک بیشتر با دوستانش که تئاتر خوانده‌اند به تئاترشهر می‌آید درباره مشکلاتش برای تئاتر رفتن می‌گوید:«با اینکه من از لحاظ مالی مشکلی برای تهیه بلیط ندارم اما کسانی که من دوست دارم با آنها به تئاتر بیایم بیشتر مواقع مسئله تهیه بلیط و بهای آن برایم معضلی است.»
وی که در سال‌های دانشجویی بیشتر به تئاتر می‌آمده علت کم‌رنگ شدن حضورش را زیاد شدن درگیری‌های زندگی با بالا رفتن سن می‌داند و می‌گوید:«در مورد خانم‌ها هر چه سن بالاتر می‌رود درگیری‌های زندگی هم بیشتر می‌شود و در نتیجه کمتر فرصت می‌کنند به تئاتر بیایند.»
وی درباره علاقه‌اش به تئاتر می‌گوید:«تئاتر یک هنر زنده است حتی در بعضی از تئاترها تماشاگرها حتی بازی می‌کنند. به نظر من تئاتر یک هنر قابل لمس است.»
بهار خواهر بهناز 23 ساله و فارغ‌التحصیل رشته ارتباطات است. او به صورت حرفه‌ای تئاتر می‌بیند و از علاقه‌مندان پیگیر این هنر است، می‌گوید:«تئاتر یک هنر دور از دسترس نیست. به غیر از وقت و هزینه‌ای که باید برای این هنر صرف شود، تماشاچی تئاتر باید تفکری پیش رو داشته باشد و نمی‌توان به عنوان یک تفریح نگاه کرد.»
سارا خود خبرنگار حوزه تئاتر است. می‌گوید:«به غیر از علاقه‌ای که به تئاتر دارم هر وقت که مجبور باشم گزارشی بنویسم کار می‌بینم. گاهی در هفته سه تا اجرا را می‌بینم و گاهی در هفته هیچ کاری را نمی‌بینیم.»
سیما زنی 41 ساله همراه دو دختر 18 و 23 ساله‌اش به تئاتر می‌آید و علت تئاتر دیدنش بودن با فرزندانش است. سیما، تئاترهایی را دوست دارد که جنبه سرگرمی آنها زیاد باشد و تا جایی که بتواند سینما را ترجیح می‌دهد.
بهناز دختر 18 ساله‌اش که برای کنکور درس می‌خواند به غیر از مواقعی که با مادر می‌آید بیشتر با گروهی از دوستانش که تئاتر دوست هستند تئاتر می‌بینند. در حال حاضر دغدغه کنکور مانع اصلی نیامدن او به تئاتر است. اما در مورد موانع تئاتر دیدنش می‌گوید:«وقتی با دوستانم به تئاتر می‌آیم مجبوریم تئاترهایی را انتخاب کنیم که در ساعات اولیه نمایش داده می‌شوند و مدت اجرای آن‌ها کوتاه است تا بتوانیم به موقع و قبل از تاریکی هوا به خانه برگردیم.»
بهناز که بیشتر به تئاترشهر و سنگلج می‌رود، درباره موقعیت مکانی این سالن‌ها می‌گوید:«چون در مرکز شهر واقع نشده‌اند رفت و آمد با وسیله نقلیه عمومی به این مکان‌ها راحت است.»
فهیمه بیشتر با همکارانش به تئاتر می‌رود و سالن‌های تئاترشهر و مولوی را دوست دارد. درباره همراهانش در تئاتر می‌گوید:«والدینم اصلاً به تئاتر علاقه‌ای ندارند و خواهرانم خیلی کم از تئاتری خوششان می‌آید. بیشتر با کسانی تئاتر می‌روم که جنبه تئاتر دیدن داشته باشند. برایم مهم نیست که در این عرصه صاحب نظر باشند.»
وی که عموماً به تئاتر می‌رود درباره تماشاچیان می‌گوید:«اغلب کسانی را که در سالن نمایش می‌بینم می‌شناسم یا از اهالی تئاتر هستند و یا اینکه خبرنگارند. تماشاچی متفرقه خیلی کم است و بیشتر تماشاچیان دختر، جوانان و دانشجویان هستند خانم‌ها وقتی پا به سن می‌گذارند کمتر به تئاتر می‌آیند.»
علت را می‌پرسم، در این‌ باره می‌گوید:«خانم‌ها وقتی ازدواج می‌کنند، کمتر تئاتر می‌آیند. چون مجبوراً با همسرانشان هماهنگ شوند که خیلی وقت‌ها کار دشواری است. اگر همسرت به تئاتر علاقه‌مند نباشد حضورت کمرنگ و گاهی به بی‌رنگی می‌رسد. در ضمن دغدغه‌های خانه‌داری هم هست.»
زهره فارغ‌التحصیل تئاتر است و تا به حال چند کار هم کارگردانی کرده است و در حال حاضر منشی مطب است خیلی کم وقت می‌کند تئاتر و فیلم ببیند و در این باره می‌گوید:«تئاتر یک هنر روشنفکری و گران است.»