بهناز زحمتکش: متن قصه را از نوحه معروف «نهاد پا در فرات» الهام گرفتم

به گزارش ایران تئاتر، بهناز زحمتکش نویسنده و کارگردان یزدی نمایش خیابانی «قل آب» که در اولین روز جشنواره تئاتر فجر در بخش خیابانی و 14ونیم در پهنه رودکی اجرا می‌شود، گفت: «من دانشجوی کارشناسی ارشد رشته سینما و تقریباً پنج سال است که به‌صورت جدی در عرصه سینما و تئاتر مشغول به کار و فعالیت هنری هستم.
او همچنین افزود: کار «قل آب» که امسال در جشنواره فجر شرکت داده شده، سومین اثر تئاتر خیابانی من است، سال قبل در بخش غیررقابتی جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر حاضر شدم و امسال در بخش رقابتی جشنواره شرکت می‌کنم.»
این هنرمند بیان کرد: «تاکنون در عرصه‌های مختلف سینما همچون جشنواره فیلم برتر تهران حضور داشته‌ام. همچنین در جشنواره‌های متعدد خارجی همچون جشنواره‌های یونان و آمریکا شرکت کرده‌ و چند مورد فیلم کوتاه ساخته‌ام و کارهای دستیاری‌های کوتاه و بلند انجام داده و در کارگردانی پروژه‌های سینمایی استان یزد حضور فعال داشته‌ام.»
زحمتکش در خصوص درون‌مایه قصه خود گفت: «قصه و نمایش‌نامه من در مورد حضرت عباس(ع) و آب است؛ در واقع کاراکتر اصلی این قصه آب است و لحظه‌ای را که حضرت عباس به لب شط فرات می‌آیند تا از آنجا آب بردارند، روایت می‌کند، البته تمام این ماجرا از نگاه آب روایت می‌شود که عصر عاشورا را واگویه می‌کند.»
کارگردان نمایش خیابانی «قل آب» ادامه داد: «کانسپت اصلی کار این است که آب در نقش یک پرنسس قرار دارد که در قلعه گیر افتاده است و شاهزاده سوار بر اسب سفید قرار است بیاید و او را نجات دهد، این شاهزاده حضرت عباس(ع) است؛ اما وصالی اتفاق نمی‌افتد.»
زحمتکش توضیح داد: «شکل اجرایی این کار به‌صورت فرم پارچه‌های آبی و سربی است و طراحی به این شکل است که بازیگران آن هم در قامت سپاه دشمن هستند و در برخی جا همراهی فرم آب می‌کنند.»
او در مورد پایان‌بندی این نمایش گفت: «این کار در نهایت به جمله «الحسین مصباح الهدی و سفینه النجاه» می‌رسد و تمام پارچه‌ها به کشتی تبدیل می‌شود و داستان به کشتی نجات و داستان حضرت نوح می‌رسد تا همه نجات یابند؛ در واقع ما در این داستان از حضرت عباس(ع) به امام حسین(ع) می‌رسیم.»
زحمتکش همچنین درباره شکل‌گیری ایده اولیه نمایش «قل آب» هم توضیح داد: «ایده این متن از اینجا آمد که ما در یزد با مباحث معنوی، بحث سینه‌زنی‌ها و نوحه‌های یزدی آشنا هستیم؛ به‌خصوص نوحه «نهاد پا در فرات» از زنده‌یاد حسین سعادتمند که همیشه برای من الهامی در دوران کودکی بود تا اینکه با یک الهام خیلی دور از این نوحه این قصه برداشته شد.»
او افزود: «در این کار بیشتر علاقه‌‌مند بودم تا یک نگاه تحلیلی فانتزی به مقوله جداگانه‌ای از آب آوردن حضرت عباس(ع) داشته باشم و آن را نشان دهم.»
زحمتکش ادامه داد: «واقعیت این‌ است که من این کار را به‌صورت نمایش خیابانی به اجرا درآوردم و قرار بود کار را برای اجرا به کربلا ببرم و نمایش را به‌صورت میدانی در کربلا اجرا کنیم که متأسفانه امسال گیروبندهایی به وجود آمد و حضور بانوان داستان‌ساز شد.»
او با تأکید بر این‌که دلیل این انتخاب از لحظه نوشتن متن کار، نگاه به اجرای آن در کربلا بود، گفت: «متأسفانه نتوانستم کار را به کربلا ببرم و تصمیم گرفتم در جشنواره تئاتر مقاومت شرکت کنم، در آنجا این اثر در بخش ملی جشنواره اجرا و حائز رتبه شد.»
نویسنده و کارگردان تئاتر خیابانی «قل آب» توضیح داد: «من کار تئاتر را با کار در حوزه تئاتر خیابانی شروع کردم، از نظر من کار خیابانی کار راحت‌تری است؛ در واقع کار جمع‌وجورتر است و از نظر من کار خیابانی و مدیریت این محل راحت‌تر است. شما در تئاتر خیابانی نیاز به نور، صحنه یا لباس ویژه ندارید. من پس از اجرای چندین تئاتر خیابانی به سراغ دو کار صحنه‌ای رفتم و مجدداً به کار خیابانی برگشتم.»
زحمتکش با اشاره به اهمیت جایگاه جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در کشور هم گفت: «بزرگ‌ترین رویداد هنری کشور جشنواره ملی تئاتر فجر است که در بخش‌های مختلف سینما، تئاتر و... هرساله برگزار می‌شود و برای هنرمندان مسئله مهمی است که در جشنواره فجر حضور داشته باشند این موقعیت هم رزومه خوبی هست و هم هنرمندان را یک سر و گردن ارتقا می‌دهد.»
نویسنده و کارگردان تئاتر خیابانی «قل آب» افزود: «نمایش «قل آب» بعد از اجرا در جشنواره مقاومت به جشنواره فجر معرفی شد و این موضوع برای من خوشحال‌کننده بود.»
کارگردان و بازیگر اصلی نمایش خیابانی «قل آب» در پایان گفت: «در این نمایش نقش اصلی آب بر عهده سیده‌مریم هاشمی است، چهار بازیگر فرم نیز ما را در این نمایش همراهی می‌کنند که از جوانان تیم ملی جودوکار کشور و اهل یزد هستند این هنرمندان جواهر خیراندیش، شبنم خیراندیش، مرضیه محمدی و رقیه محمدی هستند. همچنین عوامل اجرایی نمایش «قل آب» در بخش آهنگ‌سازی احمد حبیبی، طراحی پوستر و بروشور امیرقاسمی و طراحی لباس را سرکار خانم زارع هستند.»

گفت‌وگو: محدثه میرجلیلی