گفت‌وگو با داور بخش بین‌المللی جشنواره 41 تئاتر فجر
احمد حسن موسی: نسل جوان و خلاق تئاتر ایران شگفت‌انگیز است
احمد حسن موسی، داور بخش بین‌المللی چهل و یکمین جشنواره تئاتر فجر با اشاره به تنوع موضوعی قابل توجه آثار شرکت‌کننده در این رویداد می‌گوید چیزی که باعث شگفتی‌اش شده، وجود نسل جوان توانمند و خلاق در تئاتر ایران بوده است.
جشنواره چهل و یکم تئاتر فجر با معرفی برگزیدگان بخش‌های مختف در مراسم اختتامیه که در تالار وحدت برگزار شد، به ایستگاه پایانی خود رسید. برای آگاهی از روند و چگونگی داوری‌ها با احمد حسن موسی که از کشور عراق به عنوان داور بخش بین‌الملل جشنواره چهل و یکم حضور داشت، به گفت‌وگو نشستیم.
تنوع موضوعی آثار این دوره از جشنواره تئاتر فجر را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در هر جشنواره‌ای که در هر جای جهان برگزار می‌شود، بهتر آن است که شرایط و واقعیت حال آن کشور به نمایش گذاشته شود. من در نمایش‌های ایرانی که حدود سیزده نمایش بودند، تنوع زیادی دیدم. نمایش‌های خارجی و عربی نیز وضعیت حال و اوضاع امروز کشورهای خودشان را به روی صحنه آورده بودند؛ و البته طبیعت هر جشنواره‌ای است که دارای موضوعات متنوع با توجه کشورهای شرکت‌کننده در آن باشد.
سطح کیفی آثار، چه در بخش خارجی و چه در بخش داخلی چگونه بود؟
من معروف به رک‌گویی هستم و اگر بخواهم رک و صریح بگویم، این غیرطبیعی است که بیش از چهارده نمایش ایرانی وارد مسابقه شوند. به‌عنوان‌مثال در جشنواره بین‌المللی تئاتر بغداد که من در آن حضور داشتم، ما تنها سه نمایش از کشور عراق در آن قرار دادیم و برای همین مورد پرسش قرار گرفتیم. به جای این همه نمایش و کمیت، چه خوب است در جشنواره بعدی تنها سه یا چهار نمایش خیلی باکیفیت داشته باشیم. ما هم شاهد نمایش‌های خیلی باکیفیت و فوق‌العاده و هم شاهد نمایش‌های بی‌کیفیت و ضعیف بودیم.
تا جایی که می‌دانم با تئاتر ایران از دیرباز آشنا هستید؛ کیفیت آثار نمایشی ایرانی و وضعیت تئاتر ایران، نسبت به گذشته را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
تئاتر ایران چه در گذشته و چه اکنون، تئاتر پیشرفته‌ای است و علت آن هم دارا بودن این همه تالارها و مکان‌های اجرای نمایش است. بالا بودن تعداد نمایش‌ها، باعث ایجاد و تولید خلاقیت می‌شود. زمانی که صدوبیست نمایش در سال در ایران روی صحنه برود مطمئناً حداقل یک‌چهارم این نمایش‌ها متنوع و خلاقانه خواهند بود؛ و چیزی که باعث شگفتی و غافلگیرکننده است، وجود نسل جوان توانمند و خلاق در تئاتر ایران است.
برای‌مان از چرخه و فرایند داوری‌ها بگویید. معیارهای داوری شما بر چه مبنایی تعیین شدند؟ هماهنگی بین داوران را چطور ارزیابی می‌کنید؟
معیار داوری ما خلاقیت بود و ما برای هر نمایش، نمره می‌دادیم، نمره‌ها جمع می‌شدند و کار برتر انتخاب می‌شد. من در هیئت‌داوران، دانش و شعور بالایی دیدم. حتی اگر یک داور نسبت به رأی جمع اعتراضی داشت، نسبت به آن نظر مخالف، گفت‌وگو می‌شد تا به نقطه مشترک برسیم.
فرآیند و کیفیت داوری چگونه بود؟ آیا بر طبق برنامه انجام شد؟
قطعاً همین‌طور بود و علت آن هم این موضوع بود که ما در این جشنواره، هر روز به بررسی و ارزش‌گذاری نمایش‌ها می‌پرداختیم، درحالی‌که در جشنواره‌های دیگر، هر سه روز این کار انجام می‌شود. ما گردهمایی‌های روزانه داشتیم. دیشب در آخرین گردهمایی داوری، جلسه ما حدود دوازده ساعت به طول انجامید و هیچ‌کدام از داوران هیچ اعتراضی به نتایج داوری نداشتند.
آیا نظری درباره برگزاری جشنواره، در حال حاضر و همچنین برای آینده آن دارید؟
به مخاطبان بهای بیشتری داده شود. برای حضور در جشنواره، به کشورهای بیشتری بها داده شود. این جشنواره، پیشینه چهل‌ویک‌ساله دارد و این جشنواره که من آن را خیلی دوست دارم باید باقی بماند و قوی‌تر شود و مانند اثری ماندگار در منطقه و جهان بدرخشد.
