یادداشت مسلم قاسمی، هنرمند پیشکسوت به مناسبت روز جهانی تئاتر
همه عالم بر محور نمایش میچرخد
مسلم قاسمی: «به نام خداوند جان و خرد کزین برتر اندیشه بر نگذرد»
همه عالم بر محور نمایش میچرخد!
اساس و شالوده زندگی بر پایه نمایش است. هستی بر پایه نمایش است، انسان زندگی میکند که خود را بنمایاند. نفس میکشد که خود را عرضه کند چراکه خالق او نمایشگر بزرگ این جهان بیبدیل است.
«ای همه هستی ز تو پیدا شده خاک ضعیف از تو توانا شده
آنچه تغیر نپذیرد تویی وانکه نمرده است و نمیرد تویی...
پرده برانداز و برون آی فرد گر منم آن پرده بهم در نورد...» (نظامی)
هنگامی که نمایشگر بزرگ هستی از روح خود در کالبد این گِلِ بی توان دمید، آدمی را بدون هیچ واسطهای خلق کرد و بدینگونه، شاهکار بیبدیل هستی را به نمایش گذارد. (کن فیکون)
«کی رفتهای زدل که تمنا کنم تو را کی بودهای نهفته که پیدا کنم تو را
غیبت نکردهای که شوم طالب حضور پنهان نگشتهای که هویدا کنم تو را
با صد هزار جلوه برون آمدی که من با صد هزار دیده تماشا کنم تو را» (فروغی بسطامی)
خداوند با خلقت انسان، خود را به تماشا میگذارد و این مخلوق نیز با نیم کالبد الهیاش، لحظه لحظه خود را به نمایش میگذارد تا خالق خود را بنمایاند؛ پس واژه نمایش و به رخ کشیدن و نمایاندن، واژهای است همگام و همراه همه موجودات عالم محسوس، بهویژه آدم.
و نوروز همان نمایش صدهزار جلوه الهی در بستر این جهان هستی است! و هنر که تجلی این نمایش در روح آدمی است، بهدرستی نمایشگر آن چیزی است که ذات انسان در پی آن است که تجلی آن همان نوروز است.
و هنر نمایش، مهمترین نقش را در این تجلی بازی میکند، چون دربرگیرنده همه هنرهاست. ادبیات و شعر، موسیقی، نقاشی و... همه و همه در تکوین این هنر، نقش ویژهای بازی میکنند و به خاطر همین ویژگی لازم است یک هنرمند تئاتر، آگاهی نسبی و لازم به همه این هنرها را داشته باشد و الا در القای پیامش، قاصر خواهد بود.
نوروز است و تحولی در روح طبیعت، موجودات و انسان و پیامی به همه دستاندرکاران هنر، سیاست و سخنرانان و سکانداران این کشورِ نوروزدار...
تا هنرمند را نشناسید، تا خود در حرفه خود هنرمند نباشید، راه گفتوگو و ممارست با هنرمند و بهویژه نویسنده و نمایشگر را نخواهید شناخت. مراقب باشیم راه ارتباط با جامعه و مردم هم یک هنر است.
هنر متعهد! در هنر متعهد، دروغ، سیاسی کاری و ریا، تهمت و ناسزا و... جایی ندارد. من و تویی، ما و دیگری وجود ندارد.
«مرزها را برداریم و به مغزها بپردازیم» هنرمند قبل از هر چیز احترام میخواهد و کرامت! و از آن مهمتردر جامعه امروز که روشهامان آکنده از بیهنری و یا کم هنری است، اینکه گوشهایمان را به وسعت گفتهها و ناگفتههای هنرمندان و مردم باز کنیم.
«هنرمندان تئاتر، دلسوز نمیخواهند، رفیق میخواهند!» چرا که در دنیای نقشها و شخصیتهای خود، پادشاه جهانند و میتوانند دنیا را به چالش بکشند و لذا، نیازی جز درک متقابل آنها را راضی نمیکند!
و امید، در سال جدید افکار، اعمال و گفتارمان نوروزی باشد.
تکیه بر تقوا و دانش در طریقت کافریست راهرو گر صد هنر دارد، توکل بایدش (حافظ)
27 مارس، روز جهانی تئاتر مبارک باد