گپی با محمد عاقبتی، درباره سفر اخیرش

نیلوفر رستمی:محمد عاقبتی یکی از کارگردان‌های موفق عرصه تئاتر در چند سال اخیر است وی فعالیت‌اش را در عرصه تئاتر با دستیاری کارگردان‌هایی نظیر علی رفیعی و آتیلا پسیانی آغاز کرد.
از اولین کارهای وی می‌توان به نمایش”کلفت‌ها” اشاره کرد، عاقبتی در جشنواره تئاتر فجر سال 82 نمایش با عنوان”می‌بوسمت و اشک” نوشته محمد چرم‌شیر را با بازی‌های پیام دهکردی و شبنم طلوعی به روی صحنه برد که متاسفانه به دلیل پاره‌ای از مشکلات تا به حال نوبت اجرای عمومی نگرفته است. اما این اجرا به لحاظ کیفی نقطه عطفی در کارنامه وی شد.اما عاقبتی تا به حالا این نمایش را در چندین کشور خارجی با بازی و همکاری گروه تئاتری‌اش”لیو” به روی صحنه برده است. عاقبتی در جشنواره تئاتر فجر سال گذشته نیز با نمایش”من باید بروم خیلی دیرم شده” نوشته محمد چرم‌شیر در بخش “کارگاه نمایش” حضور یافت.
عاقبتی در فروردین ماه همراه با گروهش در فستیوال هنر شارجه با اجرای”می‌بوسمت و اشک” حضور یافت. لازم به ذکر است این گروه اولین شرکت کننده ایرانی به طور جدی در فستیوال تئاتر شارجه بوده است.
آقای عاقبتی واقعاً به چه دلایلی نمایش شما نوبت اجرای عمومی نگرفت؟
این سوال را از من نکنید، هیچ پاسخی در این باره ندارم از مسئولان باید بپرسید. اگر امروز به ما بگویند ما برای اجرا فردا آماده‌ایم.
از شرکت در فستیوال تئاتر شارجه بگویید؟ از وضعیت حرفه‌ای این فستیوال و نوع حضور شما در این جشنواره؟
این فستیوال در شهر شارجه که در واقع مرکز فرهنگی و مسئول برگزاری برنامه‌های فرهنگی کشورهای عربی است برگزار می‌شود و این جشنواره به نام”روزهای تئاتر شارجه” معروف است. امسال پانزدهمین دوره این جشنواره بود. در ضمن فستیوال”روزهای تئاتر شارجه” به مدت ده روز و توسط وزارت فرهنگ و هنر شارجه برگزار می‌شود که ساختارش هم بسیار شبیه به جشنواره فجر خودمان است.
از طریق فراخوان هنرمندان کلیه شهرهای امارات در مدت تعیین شده متن‌هایشان را ارسال خواهند کرد، متن‌ها بازخوانی می‌شود و بعد مرحله بازبینی انجام می‌گیرد حتی نحوه جوایزه نیز بسیار شبیه جشنواره ماست و شباهت دیگرش وجود بخش بین‌المللی است که یک سری کارها از کشورهای غیر عربی به عنوان مهمان به این جشنواره دعوت می‌شوند. همچنین هر روز تقریباً سه نمایش اجرا می‌شد که از این لحاظ هم شبیه جشنواره خودمان است. تنها تفاوت قابل ذکر در نحوه مشارکت مالی است که دولت نقش عمده در حمایت مالی این جشنواره‌ها دارد.
در این جشنواره دو کار از کشور خارجی وجود داشت؛ نمایشی از لبنان که در روز افتتاحیه این جشنواره اجرا شد و ما با نمایش”می‌بوسمت و اشک” در اختتامیه جشنواره با همان عوامل و ترکیب گروه اجرایی در جشنواره فجر حضور یافتیم. البته ما مجبور شدیم در سالن بسیار بزرگی که بالطبع مناسب اجرایمان نبود نمایش را اجرا کنیم، آن روز تقریباً 550 نفر تماشاگر داشتیم و اکثر مقامات دولتی شارجه هم حضور داشتند. آنها بسیار اظهار علاقه کردند و برخلاف تصور ما بسیار نسبت به تئاتر ایران حساس و کنجکاو بودند. به قول خودشان اولین حضور ایرانی‌ها در فستیوال مذکور با نمایش ما شکل گرفت.
تئاتر کشورهای عربی را از لحاظ کیفی چگونه دیدید؟
خیلی جالب بود، سطح کیفی تئاترها و حتی دغدغه‌ها و سطح دانش و آگاهی آنها اصلاً با تئاتر ایران قابل مقایسه نبود و در جایگاهی بسیار پایین‌تر از ایران قرار گرفته است. فقط تئاتر لبنان و مصر دارای تئاتر قوی هستند به خصوص از لحاظ حضور جوانان.
آیا سفر خارجی دیگری هم در برنامه‌تان دارید؟
بله. ما اواخر اردیبهشت ما یک تور 4 روزه به آلمان خواهیم داشت که در واقع با تلاش بچه‌های گروه این سفر تحقق یافته است. در این سفر که به دعوت ITI آلمان انجام گرفته است ما سه اجرا خواهیم داشت. اولین اجرا در فستیوال جهان”ویسپادن” صورت خواهد گرفت. مدیر فستیوال رئیس ITI در آلمان است که شخصاً اجرای ما را در سفر چند وقت پیش‌مان در آلمان دیده بودند و از بنده مستقیماً برای حضور در جشنواره مذکور دعوت کردند. بعد از آن اجرای در هایولبگر و پس از آن در”اشتوت‌گار” خواهیم داشت. لازم می‌دانم که تاکید کنم این نمایش را همه جا با عواملی که در جشنواره تئاتر فجر به اجرا بردیم، به روی صحنه خواهیم برد. اما سفرهای دیگرمان هنوز مشخص نیست. البته صحبت‌های ابتدایی نیز با سفیر چک و رایزن فرهنگی این کشور برای اجرای این نمایش در پراگ شده است که بسیار خوشحال و امیدوارم برای تحقق چنین اتفاقی.
از نمایش”من باید بروم خیلی دیرم شده” چه خبر؟ اجرای عمومی آن چه زمانی است؟
اطلاعی دقیقی هنوز ندارم. چیزی به من فعلاً ابلاغ نشده است. به نظرم در تابستان اجرا خواهیم داشت.
و کارهای بعدیتان؟
درباره ضبط تله تئاتر نمایش”دریا نوردگان” با مسولان شبکه چهار صحبت کردم که البته هنوز به توافق نرسیدم. همزمان با محمد چرم‌شیر برای ادامه همکاری و با تینوش نظم‌جو هم برای ترجمه متنی فرانسوی صحبت کردم.