گفتوگو با کارگردانهای نمایش «خاک شیرین»
هنرمندان استانها چراغ تئاتر را روشن نگه داشتهاند
باید به پتانسیل بالای هنرمندان تئاتر در استانها توجه شود 3
باید به پتانسیل بالای هنرمندان تئاتر در استانها توجه شود 2
هنرمندان استانها چراغ تئاتر را روشن نگه داشتهاند 2
آرزو علیپور و امیر امینی، کارگردانهای نمایش «خاک شیرین» با بیان اینکه پتانسیل بالای هنرمندان تئاتر در استانها نیاز به توجه بیشتر دارد، میگویند با تمام کمبودها و مشکلات موجود تلاش میکنند چه در عرصه خیابانی و چه در عرصه صحنهای، چراغ تئاتر لاهیجان روشن بماند.
به گزارش ایران تئاتر، آرزو علیپور و امیر امینی زوج هنرمندی هستند که بیش از 20 سال است در حوزه هنرهای نمایشی فعالیت میکنند. این دو هنرمند سابقه حضور در تعداد بیشماری جشنوارههای ملی و استانی و کسب رتبههای برتر در مقام کارگردان، بازیگر، طراحی فضا و... را در کارنامه خود دارند و در چندین جشنواره نیز به عنوان هیئت انتخاب و داور حضور داشتهاند.
این دو هنرمند که بیشتر در تئاتر خیابانی فعالیت میکنند، این روزها نمایش «خاک شیرین» را با مضمونی اجتماعی از تاریخ 7 الی 13 شهریور ساعت 18 در سالن آمفی تئاتر اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی لاهیجان روی صحنه بردهاند. به همین بهانه با آنها در مورد مضمون و درونمایه، شیوه اجرایی این نمایش و نیز وضعیت تئاتر در لاهیجان گفتوگویی کردهایم که در پی میخوانید.
داستان نمایش «خاک شیرین» درباره چیست و چرا این متن را برای اجرا انتخاب کردید؟
آرزو علیپور: این اثر نوشته حامد مکملی است و درباره دگیریهای دختری به نام شیرین در زمان جنگ در کرمانشاه است. جذابیتش برای من این است که مضمون نمایش تراژیک است ولی مایههای طنز دارد، اتفاقهای کمدی که در نهایت به رویداد تراژیک و عاشقانه میرسد.
امیر امینی: نمایش، قصه شیرین را روایت میکند که دنبال برادر مفقودشده خود میگردد و در این حین پسری به نام نوری که به شیرین علاقهمند است به کمک او میآید و داستان نمایش پیش میرود و بین نوری و شیرین واتفاقات دیگری را رقم میزند.
شیوه اجرایی و طراحی صحنه این نمایش را بر چه اساسی انتخاب کردید؟
آرزو علیپور: به دلیل اینکه محدود بودن امکانات مربوط به سالن در لاهیجان از جمله اینکه به دلیل طراحی نامناسب سالن اجرا، وسط صحنهای که نمایش را اجرا میکنیم، چهار ستون قرار دارد، بهناچار میزانسنهایمان را بر اساس ستونها طوری طراحی کردیم که تماشاگر از هر طرف به نمایش مشرف باشد و به طراحی صحنه نمایش یک حالت سوررئال دادیم و به نوعی اتفاقاتی را که در زندگی واقعی خود شیرین درجریان است، از توهماتی که دارد، جدا کردیم. پارچهای توری بین این دو صحنه قائل شدیم که حالت وهم و خیال و توهمات شیرین را نشان میدهد و از طرفی با استفاده از اختلاف سطحهای مختلف توانستیم از بازیگرها استفاده کنیم وهرکدام را در جایگاه مخصوصی قرار دهیم. طراحی نور هم در کار ما خیلی اهمیت دارد و هرکدام از بازیگران نور مختص خودشان دارند که در صحنههای سوررئال خودشان آنها را روشن و خاموش میکنند و در بخش زندگی واقعی شیرین، نور را با استفاده از پروژکتورهایی که در سالن داشتیم، طراحی کردیم.
امیر امینی: شیوه اجرایی نمایش ما مبتنی بر رویکرد سوررئال است و تنها به دلیل شرایط سالن است که ما این ابتکار را انجام دادیم و در بخشهای دیگر طراحی صحنهمان هم سعی کردیم به شکلی مدرنتر پیش برویم که هم از نظر اجرایی و هم از از نظر طراحی متفاوت و خلاقانهتر باشد.
شما سالهای زیادی در نمایش خیابانی فعالیت داشتهاید و جوایز زیادی کسب کردهاید و در این حوزه شناختهشده هستید، چه شد که به اجرای صحنهای روی آوردید و تفاوت این دو گونه نمایشی از دیدگاه شما چیست؟
آرزو علیپور: ابتدا به دلیل امکانات محدودی که در شهرمان داشتیم، ناخواسته وارد عرصه تئاتر خیابانی شدیم؛ اما این موضوع را به فال نیک میگیرم زیرا بهشدت به تئاتر خیابانی علاقهمند هستم ولی خب صد درصد بین تئاتر خیابانی و صحنهای تفاوت وجود دارد. تئاتر صحنهای را در مکانی سرپوشیده، جایی به نام آمفیتئاتر در سرما و گرما به راحتی میتوانیم اجرا کنیم اما تئاتر خیابانی سختیهای خودش را دارد. بهویژه در شیوه فعالیت ما که بیشتر نمایشهای محیطی با دکورهای بزرگ است، فقط در شرایط و در زمانهای خاص امکان اجرا وجود دارد.
امیر امینی: در تئاتر خیابانی، تعامل با مردم و مخاطب عام بیشتر است به همین دلیل تئاتر خیابانی را بیشتر از تئاتر صحنهای دوست دارم و از اینکه برای مردم و کنار مردم بازی و کارگردانی میکنم، لذت بیشتری میبرم. با این وجود، تئاتر صحنهای هم لذت خاص خودش را دارد. به هر حال طراحی نور و طراحی صحنه و سکوت و آرامشی که تئاتر صحنهای دارد، لذتبخش است و هرکسی از یک اجرای خوب و ایدئال لذت میبرد. همیشه گفتهام تئاتر خیابانی و بازیگرهای تئاتر خیابانی را خیلی سختکوشتر و حتی حرفهایتر از تئاتر صحنهای میدانم چراکه من بارها دیدهام بچههای تئاتر صحنهای به خیابان آمدهاند اما نتوانستهاند تئاتر خیابانی اجرا کنند و هنرمندانی که هم تئاتر خیابانی و هم تئاتر صحنهای کار میکنند از نظر من جزو ایدئالها و خوبها هستند.
تجربه کارگردانی مشترک چه معایب و مزایایی دارد؟
آرزو علیپور: آقای امینی، قبل از من کار میکرد و من فعالیتم را با او آغاز کردم. به هر حال ما سالهاست با یکدیگر کار کردهایم و به تفکرات همدیگر آشنایی داریم و سعی میکنیم به نحوی با یکدیگر کنار بیاییم؛ چون گروهمان یکی است، با کار کردن کنار هم راحتتر هستیم. گاهی اوقات طرز تفکراتمان در زمینههایی متفاوت است و ممکن است اختلافنظر داشته باشیم ولی سعی میکنیم به اتفاق نظر برسیم.
امیر امینی: من و خانم علیپور از آنجایی که خیلی وقت است با یکدیگر کار میکنیم و در کنار هم هستیم و با اینکه نوع تفکر و سلیقهمان در تئاتر خیلی با یکدیگر متفاوت است چه بسا که سر بسیاری از مسائل مثل شیوه اجرایی و میزانسن و طراحیها بحث میکنیم اما در نهایت با یکدیگر همفکر هستیم و سعی میکنیم که از بین فکرهایمان، بهترین را انتخاب کنیم. کارگردانانی بودهاند که قصد کارگردانی مشترک داشتهاند ولی به دلیل داشتن اختلافات سلیقهای و فکری به نتیجه نرسیدهاند. ولی ما به دلیل شناخت بالا از ذهنیت یکدیگر، در کنار هم میتوانیم تولیدات خیلی بهتری داشته باشیم
توانایی و پتانسیل هنرمندان استانی را چگونه ارزیابی میکنید؟
آرزو علیپور: : خوشبختانه لاهیجان در عرصه تئاتر صحنهای، هنرمندان بسیار خوبی دارد. ولی متاسفانه ما به خاطر کمبود امکانات خیلی نمیتوانیم روی دیده شدن و تعدد اجراهایمان مانور بدهیم. خیلی از هنرمندان پیشکسوت که قبل از ما فعالیت میکردند به سمت تلویزیون و سینما کشیده شدند و یا اصلا مهاجرت کردند. ولی اگر این امکانات برایشان وجود داشت که میتوانستند بیشتر اجرا داشته باشند و بیشتر خودشان را نشان دهند، اتفاقات خیلی خوبی برای تئاتر لاهیجان میافتاد. با این حال ما و گروهمان تمام تلاش خودمان را کردیم و میکنیم که چه در عرصه خیابانی و چه در عرصه صحنهای چراغ تئاتر لاهیجان روشن بماند.
امیر امینی: هنرمندان استانی به دلیل کمبود امکانات مظلوم واقع شدهاند و آنگونه که شایسته است دیده نمیشوند؛ درحالیکه هنرمندان تئاتر استانی چه در گیلان و چه در سایر استانها که از رفقای من هستند، پتانسیل خیلی بالایی دارند و اکثر هنرمندانی که مهاجرت کردهاند و الان در تهران فعالیت میکنند و در رشد و بالندگی تئاتر تاثیرگذار هستند، از شهرهای مختلف آمدهاند. برای رشد و اعتلای تئاتر کشور، مسئولان و تصمیمسازان فرهنگی باید به پتانسیل بالای هنرمندان تئاتر در استانهای مختلف کشور توجه بیشتری داشته باشند.
حرف آخر؟
آرزو علیپور: امیدوارم روزی یک سالن آمفیتئاتر استاندارد را در شهر خودم ببینم و شاهد این باشم که هنرمندان شهرم و هماستانیهایم بتوانند در سالنی حرفهای و استاندارد اجرا کنند و یک روز با این چهار ستون آمفیتئاتر در اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی لاهیجان خداحافظی کنیم.
امیر امینی: لاهیجان دارای پتانسیل تئاتر خیلی بالایی است اما در عین حال ما نیاز به یک سالن خوب داریم، در مورد نور و امکانات هم نیاز به افزایش سطح هستیم. شهرهایی هستند که بهترین سالنهای تئاتر و بهترین امکانات را دارند اما فعالیت و تولید چندانی ندارند. با اینکه لاهیجان سالن خوبی ندارد اما هنرمندانش بهترین تولیدات را روی صحنه میبرند. تمام چیزی که داریم از خلاقیت و فکرمان است تا بتوانیم در چنین سالنی که دارای چهار عدد ستون است و تماشاگر به زور به تماشای نمایش مینشیند اجرا برویم و واقعا باید دست تکتک تماشاگرانی را که در این سالن به تماشای نمایش مینشینند، بوسید.
آرزو علیپور، امیر امینی، مینا حقانی،احمد شریفی ، سینا ایمانی، معین گوهری، مهراب سماک محمدی و علیرضا مرادمند بازیگران این نمایش هستند .
دیگر عوامل نمایش عبارتند از: امیر جمال پور(دستیار کارگردان)، امیر امینی(طراح صحنه)، آرزو علی پور(طراح گریم، نور و لباس)، فاطمه نویدی(منشی صحنه)، آیدا جوافشان(مدیر صحنه)، مریم عاشوری(موسیقی)، زینب حسینی و امیر جمالپور(اجرای گریم)، مریم کیایی جمالی ، ستاره اولیایی(دستیاران صحنه)، نرگس صوفی( نورپرداز)، امیر جمال پور(عکاس) و سینا ایمانی(طراح پوستر و گرافیک)