ایده‌های خوب و لزوم توجه به تکنیک

به گزارش ایران تئاتر، نخستین کارگاه نقد و بررسی و تحلیل آثار اجراشده در دومین جشنواره بین‌المللی پانتومیم زنجان با حضور حامد شفیع‎خواه و علی آقاجانلو (اعضای هیئت منتقدان)، ساسان قجر (دبیر جشنواره)، حمید عزتی‌کلی (یکی از داوران این رویداد) و جمعی از هنرمندان، شب گذشته دوشنبه 17 مهر ساعت 23 در سالن اجتماعات هتل پیام زنجان برگزار شد.

پانتومیم سخت و طاقت‌فرساست

حامد شفیع‌خواه در ابتدای این کارگاه گفت: «ضعف اصلی ما در هنر پانتومیم، بحث تکنیک است و تا زمانی که تکنیک به‌درستی آموزش داده نشود، نمی‌توانیم به مرحله بعد برویم.»

او ادامه داد: «دو موضوع مهمی که به‌عنوان نقاط ضعف آثار اجراشده در روز نخست دومین جشنواره بین‌المللی پانتومیم زنجان باید به آن اشاره داشت، نبود آموزش درست و همچنین سخت و طاقت‌فرسا بودن هنر پانتومیم است.»

این منتقد با تأکید بر اینکه پانتومیم هنری به‌شدت تکنیکی است، افزود: «تمرین و آموختن تکنیک پانتومیم بسیار دشوار است. بازیگر باید روی بدن و ذهن خود کار کند تا بتواند روی صحنه به آنچه باید دست پیدا کند.»

شفیع‌خواه با اشاره به بحث تکنیک‌های مشترک در پانتومیم گفت: «ما تکنیک‌هایی در پانتومیم داریم که پرداخت آن‌ها باعث حظ بصری مخاطب خواهد شد. ممکن است برخی از این تکنیک‌ها به نظر تکرار یا تقلید از دیگران باشد، اما درواقع بهره‌گیری درست از این تکنیک‌ها در هر اثر تفاوت آن را با اثر دیگر به نمایش می‌گذارد.»

او در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اجرای پانتومیم خیابانی توضیح داد: «دلقک خیابانی نیازمند بداهه‌سازی بسیار است. هنرمندانی که در این زمینه فعالیت دارند، بسیاری از بداهه‌ها را از قبل پیش‌بینی می‌کنند و بخش دیگری از اجرای‌شان را بر اثر تجربه و اتفاقات پیش می‌برند. ارتباط با مخاطب باید در پانتومیم خیابانی پویاتر از آثار صحنه‌ای باشد.»

این منتقد تئاتر در بررسی و تحلیل کوتاهی که از آثار نمایشی روی صحنه رفته در نخستین روز دومین جشنواره بین‌المللی پانتومیم زنجان داشت، گفت: «ایده‌ها و موضوعات اجرایی بسیار خوب و قابل‌تأمل بودند اما ضعف‌هایی در بخش تکنیک آثار وجود دارد که قطعاً نیاز به آموزش را دوچندان می‌کند.»

استفاده از موسیقی نباید بدون ‌هدف انجام شود

در ادامه این نشست، علی آقاجانلو، دیگر منتقد حاضر در این کارگاه گفت: «هنرمندان شرکت‌کننده، قابلیت‌های حرکتی فراوانی دارند اما متأسفانه اعتمادبه‌نفس استفاده از این قابلیت‌ها را ندارند.»

او ادامه داد: «بازیگر باید بداند و بتواند که با بدن خود ریتم ایجاد کند. توجه به این قدرت بدن در ارتباط با مخاطب مهم است.»

این منتقد با بیان این‌که فضاسازی و استفاده از موسیقی در پانتومیم بسیار مهم است، توضیح داد: «متأسفانه در بیشتر آثار، استفاده از موسیقی بدون ‌هدف انجام شده است. ما باید به این موضوع توجه داشته باشیم که موسیقی برای ساده کردن و ارتباط بهتر با مخاطب و نقش است، نه برای مفهوم و شکستن فضای ذهنی.»

او با اشاره به لزوم استفاده درست از عناصری چون افکت در پانتومیم گفت: «ما نباید بیش‌ازاندازه از افکت‌های صوتی برای ارائه پیام‌مان به مخاطب استفاده کنیم. افکت‌ها شاید در ایجاد فضای کمدی و تلطیف موقعیت مؤثر باشند اما استفاده بیش‌ازحد آن‌ها باعث ضربه زدن به کار می‌شود.»

این نشست پس از پرداختن به جزئیات اجراهای روز نخست دومین جشنواره بین‌المللی پانتومیم توسط منتقدان و شرکت‌کنندگان به پایان رسید.

دومین جشنواره بین‌المللی پانتومیم زنجان با مشارکت اداره کل هنرهای نمایشی، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان، انجمن هنرهای نمایشی ایران، خانه پانتومیم زنجان و نهاد‌های استانی به دبیری ساسان قجر از 17 تا 20 مهر 1402 در زنجان در حال برگزاری است.