پرهیز درامنویسان زن از الگوهای مردانه
سیمین امیریان: من در زمینه تأثیر حضور بانوان در عرصه هنرهای نمایشی بهویژه در بخش نمایشنامهنویسی بر این باورم که جامعهای که پروسه پیشرفت را طی کرده و به شناخت درستی از جایگاه شخصیتهای اجتماعی رسیده باشد، در خلق کاراکتر به تعادل خواهد رسید و تفاوتی بین قلم زنانه و مردانه در آن وجود ندارد.
در این جوامع، نویسندگان نوع نگرش و جهانبینی خود را به شیوهای منطقی و جدا از جنسیتزدگی به مخاطبانشان ارائه میدهند اما اگر جامعه به این حد از اعتدال نرسیده باشد؛ شاهد عدم تعادل خواهیم بود تا حدی که بانوان آن جامعه سعی میکنند برای دیده شدن تلاش و زحمات خود از الگوهای مردانه بهرهمند شوند یا بهصورت افراطی در راستای بیان دغدغههای زنانه گام بردارند که این دو برای تئاتر بسیار خطرآفرین و ضربهزننده است.
درواقع بهطورمعمول در آثار ادبی، نوع نگارش زنان با مردان متفاوت است اما در عرصه نمایشنامهنویسی با توجه به لزوم شخصیتپردازیهای درست و پرداخت دقیق کاراکترها، نگاه به آثار باید فارغ از جنسیت نویسنده و زن یا مرد بودن او باشد.
در برخی از موارد بهعنوان یک تماشاگر زن در مواجهه با آثار نمایشی، شاهد عدم پرداخت درست و توجه به لایههای زیرین بررسی کاراکترهای بانوان در نمایشنامهها هستم که این امر ناشی از شناخت ناکافی نویسندگان مرد نسبت به روحیات و دنیای زنانه است که در این مورد میتوان به آنها حق داد اما این موضوع در آثار نوشتهشده توسط بانوان نشانی از گرتهبرداری از الگوهای مردانه تحت تأثیر جامعه است. عواملی که باعث میشوند، بانوان الگوهای مردانه را بپذیرند و فکر کنند باید مردانه بیندیشند و زندگی کنند.
در حال حاضر در عرصه نمایشنامهنویسی کشور شاید تعداد نویسندگان زن نسبت به نمایشنامهنویسان مرد کمتر باشد؛ اما خوشبختانه قلم آنها در روند درامنویسی تأثیر فراوانی گذاشته و آثار آنها موردتوجه هنرمندان قرار گرفته است و قطعاً پرداختن به نقش پررنگ بانوان در این عرصه نیازمند مدیریت و توجه بیشتر از سوی مدیران هنری است.
اکنون جایگاه بانوان نمایشنامهنویس در ایران بهواسطه تلاش آنها برای کسب موقعیت خود در عرصه نویسندگی و معرفی آثارشان به جامعه هنری تثبیت شده است. نتیجه این ممارستها، متنها و اجراهای موفق و تأثیرگذاری از بانوان است که مورد توجه و استقبال مخاطبان نیز قرار میگیرد.
بهجرئت میتوان گفت، بانوان در سالهای اخیر فعالیت چشمگیری در ارائه دغدغههای فردی و اجتماعی خود به زبان هنر داشتهاند اما آنچه در روند حضور و تأثیرگذاری بیشازپیششان باید مورد توجه و مدیریت قرار بگیرد، به تعادل رسیدن استفاده از نوشتههای نویسندگان زن همشانه با نوشتههای مرد است. این تعادل زمانی ایجاد شده و مهم خواهد بود که به تولیدات نمایشی همه فعالان عرصه نمایش فارغ از نگاه جنسیتی توجه شود.