گفت‌وگو با کارگردان نمایش «مینی‌بوس»
غلامحسین دولت‌آبادی: باید از مصورسازی تاریخ اجتناب کرد
غلامحسین دولت‌آبادی، کارگردان نمایش «مینی‌بوس» با بیان اینکه امروزِ ما همواره به گذشته وابسته است درباره نگارش نمایشنامه‌های تاریخی گفت در پرداختن به درام‌های تاریخی باید از مصورسازی اجتناب کرد.
به گزارش ایران‌تئاتر، غلامحسین دولت‌آبادی، نویسنده و کارگردان تئاتر قرار است از چهاردهم آذر نمایش «مینی‌بوس» را روی صحنه تماشاخانه مشایخی روی صحنه ببرد.
«مینی بوس» نتیجه نویسندگی مشترک آراز باسقیان و غلامحسین دولت‌آبادی است که سال گذشته در چهلویکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در بخش نمایشنامه‌نویسی این رویداد هنری مورد تقدیر هیئت انتخاب قرار گرفت.
دولت‌آبادی درباره داستان این نمایش گفت: «مینی‌بوس» به‌صورت موازی به داستانی در دو بازه زمانی دهه 60 و حال حاضر اشاره دارد و مانند دیگر آثار من پایه و ایده اصلی کار بر اساس واقعیتی است که با تخیل آمیخته شده است.»
او ادامه داد: «در این نمایش شاهد اختلاف دو خانواده بر سر مینی‌بوسی هستیم که باعث برهم خوردن یک رابطه عاشقانه می‌شود.»
این نویسنده و کارگردان افزود: «من و آراز بارسقیان این نمایشنامه را زمستان دو سال پیش و پس از گذشت چندین سال از تصمیمی که برای نوشتن داشتیم، روی کاغذ آوردیم و خوشبختانه امسال شرایط اجرای این آن مهیا شد.»
دولت‌آبادی با بیان اینکه این نمایش فرم تئاتریکال و جذابیت اجرایی فراوانی دارد، گفت: «با توجه به اینکه محوریت نمایش ماشین و اتفاقاتی است که به‌واسطه آن رخ می‌دهد، سعی کردیم تا در شیوه اجرایی این تفاوت‌ها را به نمایش بگذاریم. شخصیت‌ها و موقعیت‌های نمایش دائما در حال حرکت و تغییر هستند و به همین دلیل سعی شده است سیالیت فضا با کمک نور و طراحی صحنه به مخاطب القا شود.»
این هنرمند افزود: «ما برای ارائه تمام فضاهای نمایش، سه منطقه برای بازی در نظر گرفتیم و بخش‌هایی از فضاهای داخلی و خارجی را با کمک نشانه‌ها روی صحنه به نمایش گذاشتیم.»
او ادامه داد: «از آنجا که ما در حال روایت دو زمان متفاوت در نمایش هستیم، نگارش متن کار سختی بود. این زمان‌ها باید در هم تنیده می‌شدند. این موضوع نه تنها نگارش متن که اجرای آن را نیز برای ما سخت کرد؛ اما امیدوارم که مخاطبان از دیدن کار و نتیجه نهایی لذت ببرند.»
کارگردان نمایش «پرتره مرد ریخته» توضیح داد: «مینی‌بوس» کار اجتماعی جذابی است که سطوح مختلف مخاطب از تماشاگران حرفه‌ای تا غیرحرفه‌ای تئاتر را به خود جذب خواهد کرد. ما تلاش کردیم برای یک قشر خاص کار نکنیم و به مسائلی همچون اختلافات خانوادگی، عشق، حسادت، دوستی و درواقع، به تمامی آنچه همه ما در زندگی تجربه کرده‌ایم، بپردازیم. گمان می‌کنم این نمایش برای متولدین دهه 50 و 60 جذاب‌تر هم باشد.»
این هنرمند با اشاره به اهمیت پرداختن به وقایع تاریخی در آثار نمایشی گفت: «خوشبختانه طی سال‌های اخیر وقایع و شخصیت‌های تاریخی در آثار نمایشی هنرمندان مورد توجه قرار گرفته است و کم و بیش به آن‌ها پرداخته می‌شود. به‌شخصه در آثارم رویکردی واقعگرا و مستندگونه به این وقایع داشته‌ام. حتی در متون نمایشی خود که به زمان حال اشاره دارند، تلاش می‌کنم با بازسازی گذشته به بخشی از شخصیت آدم‌ها اشاره داشته باشم چراکه امروزِ ما همواره به گذشته وابسته است. از این منظر، تاریخ در تمامی ابعاد سیاسی و اجتماعی اهمیت ویژه‌ای در آثار من دارد.»
او ادامه داد: «اما آنچه در پرداختن به درام‌های تاریخی باید از آن پرهیز شود؛ مصورسازی تاریخ است. اینکه ما سعی داریم تمامی وقایع را عین به عین روی صحنه نشان دهیم، شبیه به خواندن کتاب تاریخ خواهد بود. درحالی‌که نمایشنامه‌نویس باید نسبت به وقایع بینش تحلیلی داشته باشد و کار تاریخی در عین مستندگونگی باید برای مخاطبان آشنایی‌زدا هم باشد.»
غلامحسین دولت‌آبادی در پایان سخنانش گفت: «اگر متن یک اثر نمایشی ضعیف باشد، حضور چهره‌های شناخته‌شده نیز نمی‌تواند به اجرای آن و جذب مخاطب کمک کند؛ اما متن خوب همواره در تاریخ ادبیات نمایشی باقی خواهد ماند. در واقع نمایشنامه‌نویس باید چیزی به تاریخ اضافه کند یا حقیقتی را کشف کند و به کمک قلم خود آن را با مخاطب در میان بگذارد و کارگردان نیز از لحاظ اجرایی در همین مسیر گام بردارد.»
گفت‌وگو: نگار امیری
