پویایی نمایش‌های سنتی؛ میراث ناملموس ایران
روزبه حسینی: هنرهای نمایشی و بومی ما به‌عنوان میراث ناملموس قدمت بیشتری نسبت به برخی از دیگر داشته‌های فرهنگی و هنری ایران زمین در طول سالیان دراز دارند اما متأسفانه کمتر موردتوجه قرار گرفته‌اند.
برای برخی از این آیین‌ها چیزی حدود چهار هزار سال پیشینه تاریخی تعریف شده است. این سرآمدی و پویایی گونه‌های نمایشی آیینی و سنتی در اقوام مختلف جذابیت‌های متعددی دارد.
حفظ و گسترش فرهنگ و همچنین جنبه سرگرم‌کنندگی جزوی از اهداف این هنر جمعی در ارتباط با مخاطبان محسوب می‌شود و از دیگر سو این آثار می‌توانند جنبه توریستی نیز داشته باشند.
درواقع این میراث فرهنگی می‌تواند در طول سال در استان‌های مختلف تحت لوای جشنواره میراث فرهنگی موردتوجه قرار بگیرد به شرطی که ضمن پرداختن به تکثر آن‌ها، برای پرداخت نمایشی‌شان وحدتِ اراده و هدف مشترک مدنظر گرفته شود.
این وحدتِ اراده ایجاب می‌کند که به‌طور مثال در استان‌های سردسیر یا گرمسیر ما که آیین‌های زیبا و فوق‌العاده زیبای عشایری بر آن‌ها حاکم هست، بتوانیم علاوه بر پرداختن به رسم و رسوم بومی، اجراکننده نمایش‌های آیینی و سنتی هم باشیم.
سیستم گردشگری ما نباید صرفاً به ابنیه تاریخی یا به‌قول‌معروف میراث فرهنگی ملموس توجه کند. این ساده‌نگری است که ما میراث فرهنگی را تنها ابنیه تاریخی یا سفال و ظروف باقی‌مانده از سالیان دور بدانیم.
آیین‌های نمایشی و نیایشی از آغاز توجه بشر به هستی، طبیعت و خداوند موردتوجه قرار گرفته‌اند و با گذر زمان به بهترین شکل در سطح بومی، منطقه‌ای و سرزمینی به نمایش درآمده‌اند.
خوشبختانه طی داوری دومین جشنواره ملی چندرسانه‌ای میراث فرهنگی با حدود 30 الگوی نمایشی پیشنهادی مرتبط با نمایش‌های آیینی و یا رسومی که قابلیت نمایشی دارند، روبه‌رو شدم. این تنوع الگوهای نمایشی نشان‌دهنده توجه نمایشنامه‌نویسان، کارگردانان و پژوهشگران ما در دورترین شهرهای ایران به این هنرها دارد.
میراث فرهنگی با افزودن بخش نمایش به جشنواره ملی چندرسانه‌ای خود به‌درستی نشان داده است که سطح نگاهش به هنرهای نمایشی در انواع انتخابی و داوران مرتبط بسیار قابل‌اعتناست و قطعاً می‌تواند در دوره‌های بعد و همچنین در طول چهار فصل سال، هم‌راستا اما مستقل از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و با تمرکز بر حمایت وزارت میراث و چه‌بسا با یاری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به ایجاد حلقه‌های تخصصی در سراسر کشور بپردازد.
پرداختن به هنرهای نمایشی در دوره‌های بعد با ارائه منشوری دقیق‌تر برای شرکت‌کنندگان منجر به توجه بیشتر آن‌ها به موضوعات مرتبط و تفسیری دقیق‌تر برای پیوند بین هنرهای نمایشی به‌عنوان میراث ناملموس فرهنگی با ابنیه تاریخی و دیگر مواریث ملموس تاریخی‌مان خواهد شد.
به هر روی، برگزاری دومین جشنواره ملی چندرسانه‌ای میراث فرهنگی و پرداختن به اشکال مختلف نگارشی و اجرایی تئاتر در میان دیگر بخش‌های این رویداد هنری قابل‌احترام است.
