گفتوگو با داور بخش فراگیر جشنواره تئاتر فجر
حمید کاکاسلطانی: امیدوارم بخش فراگیر در جشنواره دائمی شود
داور بخش فراگیر چهلودومین جشنواره بین المللی فجر با اظهار امیدواری نسبت به دائمی شدن بخش فراگیر در جشنواره است می‌گوید حضور در این رویداد، به بهبود زندگی هنرمندان دارای معلولیت و خودباوری و درک فرصت‌های برابر در زندگی شخصی‌شان کمک می‌کند و در صورت استمرار، نتایج اجتماعی و هنری بسیاری را به دنبال خواهد داشت.
به گزارش ایران تئاتر؛ میترا رضائی، بخش فراگیر برای نخستین بار در چهلودومین جشنواره تئاتر فجر با همکاری و مشارکت سازمان بهزیستی و با هدف برابرسازی فرصت‌ها، تلفیق اجتماعی و مشارکت حداکثری افراد دارای معلولیت، به صورت رقابتی در حال برگزاری است.
حمید کاکاسلطانی بازیگر، کارگردان، نویسنده و منتقد سینما و تئاتر، دارای دکترای فلسفه هنر و مدرس تئاتر در کنار سیمین امیریان و مجید امرایی داوری این رویداد را به عهده دارد.
این هنرمند درباره افزوده شدن بخش فراگیر به جشنواره فجر، با اشاره به اینکه جای خالی این بخش همواره وجود داشته است، گفت: «جشنواره‌های تئاتر ویژه افراد دچارمعلولیت، سال‌هاست که به شکل مستقل، تحت نظر و حمایت سازمان بهزیستی برگزار می‌شود؛ اما امسال خوشبختانه با حمایت مدیرکل هنرهای نمایشی و دبیر جشنواره چهلودوم تئاتر فجر، این بخش به جشنواره اضافه شد؛ اقدامی انسانی که یکی از ویژگی‌های خوب جشنواره امسال است و باید بگویم ما در گام آغازین یک اقدام درخشان هستیم که با استمرار می‌تواند نتایجی ماندگار داشته باشد.»
کاکاسلطانی با تأکید بر اینکه برگزاری این بخش از نظر روحی و روانی و حتی ارتقای کیفی آثار، بسیار مؤثر است، توضیح داد: «آگاهی مردم از وضعیت هنرمندان دارای معلولیت، نخستین دستاورد این رویداد است. این اجرا‌ها مسائل انسانی و مشکلات و محدودیت‌های این بخش از اجتماع را به اشتراک می‌گذارد و موجب ارتباط درست بین مخاطب عام با دنیای معلولین می‌شود.»
او افزود: «بهینه‌سازی و مناسب‌سازی و ایجاد امکانات رفاهی برای معلولین باید در دستور کار قرار بگیرد تا این عزیزان بتوانند به‌راحتی به عنوان هنرمند و تماشاگر در سالن‌های نمایش حضور پیدا کنند. ما باید بدانیم حضور آن ها یک واقعیت اجتماعی است و در دنیای امروز روی این مناسب‌سازی‌ها و بهبود تسهیلات خیلی جدی کار می‌شود.»
این هنرمند همچنین با اشاره به اینکه آثار حاضر در جشنواره فجر منتخب جشنواره‌های منطقه‌ای هستند، توضیح داد: «افراد بسیار متخصص و حرفهای کنار افراد دارای معلولیت حضور دارند و باید بگویم از آثاری که دیدم حیرت‌زده شدم، چون بسیار هنرمندانه و حرفهای از تمام عناصر زیبایی‌شناسی مثل موسیقی، صحنه و لباس استفاده کرده‌اند. به عنوان داور ما با یک هنر متعهد مواجه شدیم که درک اجتماعی زیادی دارد و به احساسات مخاطب تلنگر می‌زند. خیلی از این آثار موجب متعالی شدن مخاطب می‌شوند.»
او افزود: «من به جای واژه معلول، به این عزیزان توانمند می‌گویم، چون کار‌های بسیار خارق‌العاده‌ای انجام می‌دهند و تغییرات رو به جلو در آثارشان مشهود است، گام‌های سریع و بلندی در جهت اهداف انسانی و هنری برداشته‌اند و امسال یکی از پرونق‌ترین تجربیات‌شان است. امیدوارم این بخش در فجر باقی بماند. من از مسئولان و تصمیم‌سازان تئاتر کشور و جشنواره درخواست می‌کنم صدای کارگردان‌ها و هنرمندان دارای معلولیت را بشنوند که آرزو دارند این فرصت استمرار داشته باشد.»
کاکاسلطانی با اشاره به بخش درمانگری تئاتر هم توضیح داد: «تئاتر یک هنر کاربردی است؛ هر هنری بخش زیبایی‌شناسی دارد و باید با هدف سرگرمی تماشاگر هم به آن نگاه کرد؛ اما می‌تواند ضمن اینکه سرگرم‌کننده است، جنبه درمانی هم داشته باشد. در رشته سایکودرام و نمایش‌درمانی می‌توانیم از بسیاری تکنیک‌ها برای درمان استفاده کنیم. به طور کلی همین که این هنرمندان چند ماه کنار همدیگر قرار می‌گیرند و تمرین می‌کنند، موجب می‌شود از حالت انزوا در بیایند و به مرور بسیاری از این مشکلات‌شان رفع شود.»
این هنرمند، تجربه حضور افراد دارای معلولیت در چنین رویدادی را موجب نشاط اجتماعی دانست که حتی می‌تواند خانواده‌های آن‌ها را متحول کند و افزود: «این هنرمندان می‌توانند صدای رسای سایر معلولین باشند و همچنین خانواده‌های‌شان ببینند که فرزندان‌شان چه توانمندی‌هایی دارند و جامعه هم ببیند این عزیزان می‌توانند چه جایگاهی داشته باشند.»
او ادامه داد: «این حضور به بهبود زندگی این افراد و خودباوری و درک فرصت‌های برابر در زندگی شخصی این عزیزان بسیار کمک می‌کند.»
داور بخش فراگیر چهلودومین جشنواره بین‌المللی فجر، رقابت افراد دارای معلولیت در این رویداد را کاملاً حرفهای و عاری از هرگونه ترحم توصیف کرد و توضیح داد: «آثار حاضر در بخش فراگیر بسیار جدی، دقیق و حرفهای بررسی می‌شود و هنرمندان توان‌یاب هم از این رقابت احساس خوشایندی دارند و در جشنواره‌های دیگر هم دیده‌ام که رقابت‌شان با یکدیگر، مطلقا همراه با حسادت نیست، بلکه از موفقیت دوستان‌شان خوشحال می‌شوند، کنار هم جشن می‌گیرند، خانواده‌ها در این جشن شرکت می‌کنند و یک دنیای شاد ظریف انسانی با موتیف‌های حسی بسیار عمیق شکل می‌گیرد.»
این مدرس تئاتر در پایان گفت: «حضور در چنین جشنواره‌هایی هم به لحاظ آموزشی برای هنرمندان دارای معلولیت بسیار مؤثر است و هم این عزیزان می‌توانند از تماشای آثار حاضر در جشنواره بیاموزند و تبادل‌نظر کنند. برای سال‌های آینده پیشنهاد می‌کنم از متخصصان داخلی و خارجی برای برگزاری کارگاه‌های آموزشی دعوت کنیم تا این عزیزان بهترین بهره را ببرند.»
چهلودومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر به ریاست کاظم نظری و دبیری مهدی حامدسقایان، از 27 دی تا 12 بهمن 1402 در تهران در حال برگزاری است.
