گفت‌و‌گو با دبیران جشنواره‌های تئاتر استانی (بخش دوم)
درخشش نسل جوان در جشنواره‌های تئاتر استانی
جشنواره‌های تئاتر استانی به پایان رسید و تعدادی از دبیران این جشنواره‌ها از تجربیات و چالش‌های اجرایی خود گفتند.
به گزارش ایران تئاتر، جشنواره‌های تئاتر استانی کشور که از استان مرکزی آغاز شد در استان‌های کرمان و همدان به ایستگاه آخررسید. برگزاری جشنواره‌های استانی بی‌شک مهم‌ترین رویداد تئاتری در هر استان به شمار می‌رود و هنرمندان با حضور پرشور در این رویداد تلاش می‌کنند بهترین خود را روی صحنه بیاورند تا بتوانند جایگاهی در جشنواره بین‌المللی فجر کسب کرده و در عرصه بین‌المللی به رقابت بپردازند. در بخش دوم گفت‌و‌گو با دبیران جشنواره‌های استانی که پیش روی شما است پای صحبت تعدادی دیگر این از دبیران نشسته‌ایم که از تجربه برگزاری جشنواره امسال گفته‌اند.
بیست و نهمین جشنواره تئاتر استان تهران
امیرحسین شفیعی دبیر بیست و نهمین جشنواره تئاتر استان تهران گفت: «با حضور مهندس فروزان فر مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران، جشنواره امسال تغییرات بسیاری پیدا کرد و تکامل یافت، سال‌های گذشته جشنواره استان تهران تنها یک بخش مسابقه اصلی داشت ولی بیست و نهمین جشنواره تئاتر استان تهران در 7 بخش مجزا برگزار شد که این بخش‌ها شامل: مسابقه تئاتر استان تهران، ایثار، نهال (ویژۀ آموزشگاه‌های هنرهای نمایشی شهرستان‌های استان تهران)، تئاتر خیابانی، لبخند (آثار کمدی، طنز و نمایش‌های آئینی و سنتی)، تئاتر کودک و نوجوان و نمایشنامه‌نویسی بود که تمامی بخش‌های جشنواره، به شکل رقابتی برگزار شدند.»
او افزود: «هر بخش هیات انتخاب جداگانه و داورهای متفاوت داشت. رییس هیات داوران این جشنواره هم علیرضا خمسه بود و داوری آثار با دقت و کیفیت انجام شد.»
این هنرمند با اشاره به توجه ویژه به نسل جوان گفت: «در هیات انتخاب، کارگاه‌ها، داوری و اجراها توجه به نسل جوان داشتیم و تلاش کردیم جریان مستقلی را در داوری ایجاد کنیم و از هنرمندان سایر استان‌ها هم استفاده کردیم.»
او با اشاره به اینکه کارگاه های آموزشی در این رویداد بسیار گسترده و با حضور اساتید مطرح برگزار شد، افزود: « از ابتدای شهریورماه سال جاری، ۱۴ کارگاه در زمینه‌های تهیه‌کنندگی، کارگردانی، بازیگری، نویسندگی، نمایش خیابانی، نمایش کودک، موسیقی و طراحی صحنه با حضور و مشارکت ۹۵۰ هنرجو برگزار شد و برای اولین بار در اختتامیه، جایزه هنرجو به بهترین ایده ماحصل کارگاه‌ها اهدا شد.»
شفیعی تصریح کرد: « بخش ایثار با حمایت بنیاد شهید و امور ایثارگران شهرستان‌های استان تهران و بخش کودک و نوجوان با حمایت کودک و نوجوان حوزه هنری برگزار شد و پردیس تئاتر تهران، تئاتر محراب و مجموعه سالن‌های حوزه هنری میزبان اجراهای جشنواره بودند که با استقبال پر شور مخاطبان روبه رو شد.»
او درباره موضوعات جشنواره بیان کرد: «جوانی جمعیت و فرزندآوری از موضوعات مهم ما بود و آثار راه یافته به جشنواره یا قبل از جشنواره یا بعد از جشنواره اجرای عموم داشتند وجشنواره به گونه‌ای طراحی شد که اهمیت اجرای عموم و اصل تولید تئاتر در نظر گرفته شود.»
دبیر جشنواره تئاتر استان تهران در پایان گفت: «ما کمک هزینه گروه‌های نمایشی را از زمان اعلام آثار راه یافته به جشنواره به صورت کامل پرداخت کردیم تا بتوانند با خیال راحت برای جشنواره آماده شوند و هیچ بدهی از بابت جوایز و داوری هم نداریم . در آیین اختتامیه علاوه بر آثاری که به جشنواره تئاتر فجر، خندستان و ایثار معرفی شدند، دو نمایش برای اجرا در تماشاخانه سنگلج و تالار هنر مورد حمایت قرار گرفتند.»
سی و ششمین جشنواره تئاتر استان ایلام
محمد محمدیان شمالی، دبیر جشنواره تئاتر استان ایلام که تنها در بخش صحنه‌ای برگزار شد، گفت: «در گذشته تعداد متقاضیان شرکت در جشنواره بیشتر بود ولی امسال تعداد متقاضیان کم‌تر بود این مشکلی است که نیازمند بررسی و جستجوی چرایی است.»
او مهم‌ترین ضعف حوزه تئاتر در استان‌ها را نمایشنامه دانست و افزود: «متاسفانه هنرمندان ما از ظرفیت‌های غنی استان، مانند افسانه‌ها، داستان‌ها و مثل‌ها استفاده نمی‌کنند چون در استان‌ها برنامه‌ریزی مدنی برای استفاده از فرهنگ غنی خود نداشته‌ایم و این باعث شده که هنرمندان سعی کنند آثارشان را به استانداردهای داوری نزدیک کنند، در حالی که اجرا برای جشنواره اصل کار نیست بلکه اجرای عموم اهمیت دارد.»
محمدیان شمالی ادامه داد: « در این میان، یکی از نکات برجسته برای استان ایلام، موضوع دفاع مقدس است که هیچ‌گاه نمی‌توان آن را انکار کرد. فرهنگ دفاع مقدس و تاثیرات آن در آثار هنری استان قابل توجه است و هنوز هم هنرمندان ما در این راستا کار تولید می‌کنند.»
محمدیان گفت: « من معتقدم که در کنار پرداختن به مسائل جنگ و دفاع مقدس، باید به فصل امید توجه بیشتری داشته باشیم. استفاده از مفاهیمی مانند امید در آثار هنری می‌تواند لذت بیشتری از زندگی برای مردم ایجاد کند. این امید می‌تواند از دل افسانه‌ها، مثل‌ها و قصه‌ها بیرون بیاید و فضای بهتری برای هنرمندان و مخاطبان فراهم کند.»
نوزدهمین جشنواره تئاتر استان خراسان شمالی
امین فرحی، دبیر جشنواره تئاتر استان خراسان شمالی، در خصوص ویژگی‌های خاص جشنواره امسال گفت: «یکی از اتفاقات خوب، برگزاری نمایشگاه تخصصی کتاب بود. ما با همکاری انتشارات بیدگل، 50 عنوان از آخرین کتاب‌های روز تئاتر را با دقت و وسواس زیادی انتخاب کرده و در نمایشگاهی عرضه کردیم و در پایان همه کتاب‌ها را برای انجمن خریداری کردیم. این اقدام به تجدید قوا در کتابخانه انجمن تئاتر کمک کرد.»
او افزود: «امسال جشنواره تئاتر استان به محل نمایش استعدادهای نسل جدید تئاتر تبدیل شد. حضور جوانان در جشنواره و ارائه آثارشان برای ما بسیار شگفت‌انگیز بود و برخی از این جوانان که تازه وارد عرصه تئاتر شده بودند، توانستند جزء آثار برگزیده باشند.»
دبیر جشنواره تئاتر استان خراسان شمالی ادامه داد: «یکی دیگر از ویژگی‌های جشنواره امسال حضور هنرمندان از شهرهای مختلف بود. این پراکندگی جغرافیایی به این معنا بود که تئاتر در تمام نقاط استان در حال جریان است و همچنین شاهد حضور خانم‌های کارگردان بودیم که نقطه قوت جشنواره امسال بود.»
او تصریح کرد:« در این دوره از جشنواره، از داوران باتجربه و شناخته‌شده ولی جوان دعوت کردیم که بسیار خوب عمل کردند وترکیب تجربه و نوآوری در داوری‌ها باعث موفقیت جشنواره شد و امیدوارم این روند ادامه یابد.»
سی و ششمین جشنواره تئاتر خوزستان
سید امین سپهریان دبیر جشنواره تئاتر خوزستان گفت: « بعد از 7 سال، جشنواره تئاتر خوزستان به صورت متمرکز برگزار شد. این دوره هم جشنواره خیابانی و هم جشنواره صحنه‌ای را داشتیم. بخش صحنه‌ای در اهواز برگزار شد و بخش خیابانی را در هم در باغ ملک برگزار کردیم.»
او افزود: « تلاش کردیم عدالت فرهنگی را به معنای واقعی کلمه اجرا کنیم و جشنواره را در شهرستان‌ها نیز برگزار کنیم و این کار باعث استقبال بسیار خوبی شد.»
سپهریان ادامه داد: «یکی دیگر از نکات برجسته این دوره، حضور کارگردان‌های جوان بود که نشان از ظهور استعدادهای جوان در استان خوزستان داشت.»
دبیر جشنواره گفت: «در کنار این موارد، ما در جشنواره امسال تجلیل از هنرمندان پیشکسوت را فراموش نکردیم و کتاب یکی از هنرمندان مرحوم را با همکاری اداره ارشاد و بنیاد آثار رونمایی کردیم.»
او ادامه داد: «بخش جنبی جشنواره به نمایش‌های خیابانی و نقالی اختصاص داشت که به فرهنگ و سنت‌های مردمی استان پرداخته شد که برای مخاطبان بسیار جذاب بود. آثار حاضر در بخش مسابقه جشنواره امسال، بسیار با کیفیت بودند و فکر می‌کنم آثار خوزستان در جشنواره فجر می‌درخشند و به سطح ملی معرفی خواهند شد.»
سی و ششمین جشنواره تئاتر استان آذربایجان شرقی
امیر حجازی دبیر جشنواره تئاتر استان آذربایجان شرقی گفت: « جشنواره امسال را به مدت 8 روز برگزار کردیم. 4 روز جشنواره خیابانی داشتیم و بعد از یک روز استراحت، 4 روز جشنواره صحنه‌ای برگزار کردیم.»
وی ادامه داد: «جشنواره خیابانی در مرند برگزار شد، شهری که یکی از بزرگ‌ترین شهرهای استان است و قابلیت‌های زیادی برای برگزاری این نوع جشنواره دارد.»
حجازی افزود: « برای جشنواره تندیس و پوستر خاصی طراحی کردیم که الهام گرفته از نخستین سالن تئاتر ایران در تبریز بود و به شکل جدیدی ارائه شد.»
او توضیح داد: «یکی دیگر از ویژگی‌ها جوایز منحصر به فرد جشنواره بود. جوایز ما از 15 میلیون تومان شروع می‌شد و تا 25 میلیون تومان هم ادامه داشت، ما همچنین برای رفاه حال تماشاگران، بین اجراها پذیرایی داشتیم.»
حجازی در ادامه گفت: «هزینه‌های این جشنواره تقریباً 1 میلیارد و 250 میلیون تومان بود که از منابع مختلف تأمین شد. 250 میلیون تومان از اداره ارشاد و باقی از اسپانسرها و اعتبار شخصی من تأمین شد.»
او بیان کرد: «یکی از ابتکارات دیگر این جشنواره حضور داوران خانم بود. که برای اولین بار در تبریز، دونفر از اعضا هیات انتخاب پنج نفره خانم بودند.»
حجازی در پایان گفت: « ساخت و نصب سردیس میرزا آقا تبریزی، نخستین نمایشنامه‌نویس به زبان فارسی از یادگارهای این جشنواره خواهد بود که همزمان با افتتاح جشنواره با همکاری شهرداری منطقه 8 تبریز در خیابان تئاتر نصب شد.»
سیزدهمین جشنواره تئاتر استان البرز
محمود سرباز دبیر جشنواره تئاتر استان البرز هم درباره چگونگی برگزاری آن گفت: «به دلیل فقدان منابع مالی به سختی توانستیم این جشنواره را برگزار کنیم. ولی ویژگی خاصی که امسال جشنواره تئاتر استان البرز داشت، به میدان آمدن کارگردانان و نویسندگان جوان بود که جشنواره امسال با ترکیبی از پیشکسوتان و کارگردانان جوان‌تر برگزار شد.»
او همچنین به حضور پررنگ بانوان اشاره کرد و توضیح داد: «از 8 اثر راه یافته به سیزدهمین جشنواره استانی، ۵ کارگردان خانم بودند و این حضور پررنگ خیلی تاثیرگذار بود.»
سرباز افزود: «به نظرمن کیفیت آثار هم نسبت به سال‌های قبل بهتر شده بود، افراد با تحصیلات دانشگاهی و سواد آکادمیک حضور پیدا کرده بودند و همین اتفاق منجر به این شد که کیفیت کلی جشنواره بالاتر برود.»
سی و ششمین جشنواره استان کرمان
مهدی بذرافشان دبیر جشنواره تئاتر استان کرمان، گفت: « در انتخابات اولیه و داوری جشنواره از هنرمندان غیر کرمانی دعوت به همکاری کردیم.»
او افزود: « بخشی از جشنواره را به تجربیات دانشجویی اختصاص دادیم و اجراهایی از تولیدات دانشگاه شهید باهنر کرمان هم در بخش جنبی جشنواره حضور داشتند.»
بذرافشان توضیح داد: « امسال ما تأکید داشتیم که تمام آثار از سوی هیات انتخاب دیده شوند و یادداشت‌هایی برای هر کدام نوشته شود. در جشنواره نیز برای هر نمایش، یک منتقد حضور داشت تا نقد بنویسد. تأکید امسال به حوزه نقد مکتوب بود و تلاش کردیم این بخش را جدی‌تر دنبال کنیم.»
او ادامه داد: «رادیو دراماتیک هم کنار ما بود و هر شب برنامه زنده با حضور اساتید و هنرمندان داشتیم»
وی همچنین اشاره کرد: «امسال بعد از سال‌ها، جشنواره حامی مالی جدی داشت. حمایت شرکت مس سرچشمه باعث شد جشنواره متمرکز و با کیفیت بالاتر برگزار شود.»
سی و ششمین جشنواره تئاتر همدان
مهدی حبیبی دبیر جشنواره تئاتر همدان گفت: «به دلیل اینکه درگیر برگزاری جشنواره کودک بودیم جشنواره استانی‌مان دیر برگزار شد و فرصتی کمی برای آمادگی برگزاری جشنواره داشتیم، امسال جشنواره را در شهرکبودرآهنگ برگزار کردیم و خیلی مورد استقبال قرار گرفت. کارشناسان تئاتر استان خیلی همکاری کردند مدیر کل محترم و همکاری کردند. ما توتنستیم مجدداً یک فراخوان دیگر منتشر کرده و بخش خیابانی را هم به جشنواره خیابانی اضافه کردیم.»
او درباره بخش جنبی گفت: «واقعه‌ای 5 آبان سال 57 در کبودرآهنگ رخ داده که تعداد زیادی از مردم شهید شدند و 2 اثر نمایشی با این موضوع در بخش جنبی اجرا شد.»
او در پایان گفت:« تعداد آثار برای اجرا در یک سالن بیشتر بودند. به همین دلیل ما یک سالن خیلی کوچک را در شهرستان کبود به صورت موقت تجهیز کردیم که خدا را شکر سالن خوبی هم شد و ۴ اثر در این سالن اجرا شد.»
سی و پنجمین جشنواره تئاتر استان کردستان
اسعد فریدی دبیر سی و پنجمین جشنواره تئاتر استان کردستان گفت: « حضور پر شمار رسانه‌ها در جشنواره امسال؛ چشمگیرترین ویژگی آن بود. من 27 رسانه استان را را پای کار آوردم . تلویزیون، رادیو و کل خبرگزاری‌ها در تمام روزهای جشنواره با ما همراه بودند و اخبار انعکاس گسترده‌ای داشت.»
او افزود: «برای خبرگزاری‌ها در حوزه عکس و خبر مسابقه برگزار کردیم و به ۶ خبرگزاری که بهترین تولیدات را داشتند جایزه دادیم. »
فریدی ادامه داد: «بولتن جشنواره را هم منتشر کردیم و بنا داریم از این به بعد به شکل گاهنامه این بولتن را منتشر کنیم واخبار کل اجراهای عمومی استان را درج کرده و برای همه شهرستان‌ها ارسال کنیم.»
او گفت: « یکی دیگر از برنامه‌های این جشنواره تجلیل از همه پیشکسوتان استان بود و همچنین در روز افتتاحیه جشنواره، کارناوالی در مرکز شهر با هنرنمایی هنرمندان و کودکان سنندجی به یاد مظلومیت کودکان غزه در پیاده راه فردوسی سنندج به اجرا درآمد.»
سی و چهارمین جشنواره تئاتر سیستان و بلوچستان
عبدالسلام بلوچ‌زاده دبیر جشنواره تئاتر استان سیستان و بلوچستان گفت: «آنچه که در جشنواره امسال سیستان و بلوچستان مشهود بود حضور بازیگران جوان و کار اولی با ارائه آثار بسیار قابل قبول در جشنواره بود که نوید آینده‌ای خوب برای تئاتر استان دارد.»
او ادامه داد: «نمایشنامه‌نویسان استان سیستان و بلوچستان نیز دست به قلم شده و آثاری نو را پدید آورده بودند که توسط بازیگران روی صحنه رفت.»
بلوچ‌زاده در پایان افزود: « در جشنواره امسال از کتاب نمایشنامه سردباد اثر ابوالفضل هاشمی نیز رونمایی شد.»
هجدهمین جشنواره تئاتر استان خراسان جنوبی
مهدی رحیمی دبیر هجدهمین جشنواره تئاتر خراسان جنوبی گفت: « با وجود کمبود منابع مالی تلاش کردیم تا حد امکان جشنواره امسال بخش جنبی هم داشته باشد و کارگاهی با تدریس رحیم نوروزی که خودشان داور جشنواره هم بودند برگزار کردیم.»
او افزود: «همچنین نمایش فیلم مستند آقای بیضایی؛ چریکه بهرام را داشتیم که مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان هم تشریف آوردند و چند ساعتی جلسه نقد و بررسی برگزار کردیم.»
رحیمی در پایان گفت: «مدیران باید تدبیری داشته باشند که نگذارند بین آن‌ها با هنرمندان فاصله ایجاد شود.»
سی و ششمین جشنواره استان چهارمحال و بختیاری
سید رحیم موسویان دبیر سی و ششمین جشنواره تئاتر استان چهارمحال و بختیاری گفت: «جشنواره تئاتر امسال با توجه به شرایط خاص وضعیت پیچیده‌ای داشت. این موضوع باعث شد که تصمیم‌گیری برای برگزاری جشنواره به تأخیر بیافتد. من 3 هفته پیش از آغاز جشنواره برای این سمت انتخاب شدم و و کارهایی مانند انتخاب هیات بازبینی، تعیین داورها و سایر مسائل اجرایی در مدت زمان کوتاهی انجام شد. این روند به نوعی شبیه به کار جهادی بود.»
وی افزود: «نکته‌ای که در این دوره اهمیت داشت، تلاش برای نوآوری و استفاده از ظرفیت‌های جدید بود. ما به جای انتخاب تعداد خاصی از اساتید، جوانان مستعدی را که توانمندی‌هایشان را نشان داده بودند، برای بازبینی انتخاب کردیم. این جوانان می‌توانند در سال‌های آینده به داوری برسند و خوشبختانه همه امور بدون تنش و با آرامش انجام شد و جشنواره در زمان مقرر به پایان رسید.»
موسویان همچنین به برگزاری اولین جشنواره تئاتر خیابانی در استان اشاره کرد و گفت: «بخش خیابانی یکی از ویژگی‌های خاص جشنواره امسال بود. برای اولین بار، این بخش در فضای عمومی مانند پارک‌ها و میدان‌ها و در میان مردم برگزار شد و خیلی مورد استقبال قرار گرفت؛ در حالی که در گذشته، این نوع اجراها هم در سالن‌ها و اماکن خاص انجام می‌شد.»
او در پایان اشاره کرد: «در جشنواره امسال بلیت فروشی نداشتیم و این تصمیم به دلیل مشکلات اقتصادی و به منظور تسهیل دسترسی مردم به نمایش‌ها گرفته شد. همچنین، داوران جشنواره عمدتاً از میان جوانان توانمند و با استعداد انتخاب شدند تا نشان دهیم در کنار اساتید برجسته، استعدادهای جدید هم می‌توانند در این عرصه ظهور کنند.»