نگاهی به فصلنامه «پیام چارسو»؛
بررسی همه‌جانبه نمایشنامه «سه‌خواهر»
حامد قریب: فصلنامه «پیام چارسو» یکی از مجلات تخصصی در حوزه تئاتر است که تا کنون ده شماره از آن به مدیریت و سردبیری پژند سلیمانی به چاپ رسیده است. در هر شماره از این فصلنامه، یکی از نمایشنامه‌های مهم تاریخ درام‌نویسی جهان انتخاب و به آن پرداخته می‌شود. در این مطلب، به معرفی شماره دهم این مجله که ویژه‌نامه‌ی «سه خواهر» اثر آنتون چخوف است، می‌پردازیم.
این مجله پیش از شماره دهم، به نمایشنامه‌های «هملت»، «مکبث»، «رومئو و ژولیت»، «اتللو»، «شاه‌لیر»، «ریچارد سوم»، «باغ آلبالو»، «مرغ دریایی»، «دایی وانیا» نیز پرداخته است.
به طور کل فصلنامه «پیام چارسو» شامل یک بخش ویژه‌نامه است که به یک نمایشنامه اختصاص دارد. بنابراین در این بخش که در شماره دهم مختص به نمایشنامه «سه خواهر» بوده، مقالات آکادمیک و مطالبی راجع به اجراهای این اثر جمع‌آوری، ترجمه و مقالات تالیفی مربوط به آن منتشر شده است. بخش آزاد فصلنامه نیز مختص به تمامی مقالات تالیفی و ترجمه در حوزه تئاتر و نه فقط راجع به نمایشنامه انتخاب شده برای عنوان هر شماره است. علاوه بر این، گزارش و مصاحبه‌های اختصاصی با تئاتری‌های مطرح جهان و یک نمایشنامه چاپ نشده فصلنامه را تکمیل می‌کند.
در شماره دهم فصلنامه «پیام چارسو»، که در تابستان ۱۴۰۳ منتشر شده است، مجموعه‌ای از مقالات و مطالب علمی منتشر شده که با محوریت قرار دادن نمایشنامه «سه خواهر» به بررسی مسائل روز جامعه و تحولات آن می‌پردازد. در واقع در این شماره، نمایشنامه «سه خواهر»؛ این اثر کلاسیک ادبیات روسیه مورد بررسی عمیق و چندجانبه قرار گرفته و ابعاد مختلف آن از منظرهای گوناگون تحلیل شده است.
از ویژگی‌های بارز این شماره می‌توان به تنوع موضوعات و نویسندگان آن اشاره کرد. نویسندگان این مقالات شامل پژوهشگران معتبر و متخصصان حوزه‌های مختلف هستند که با رویکردهای علمی و تحلیلی به بررسی مسائل پرداخته‌اند. این تنوع نه تنها به غنای محتوای فصلنامه افزوده است بلکه فرصتی برای تبادل نظر و بحث میان خوانندگان فراهم کرده است.
حمید امجد، داریوش مودبیان، محمد چرمشیر، احمد آرام، مازیار اولیایی‌نیا، لی ترپانیر، الیزابت لیانگ، کارینا لمر، جودی ام.لجک، علی مصفا، رحمت امینی، مهدی ربی، رسول نورمحمدزاده، شهرام خرازی‌ها، رضا آشفته، سعید کریمی میرآ، شیدا سجادیان، ساناز اقتصادی‌نیا تعدادی از نویسندگانی هستند که مطالب آنها در شماره دهم منتشر شده است.
نمایشنامه «سه خواهر» یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین آثار چخوف محسوب می‌شود و در آن به موضوعاتی چون امید، ناامیدی، عشق و زندگی روزمره انسان‌ها پرداخته شده است. مقالات منتشر شده در فصلنامه «پیام چارسو» نیز شامل تحلیل‌های روانشناختی، اجتماعی و فرهنگی درباره این اثر است. در واقع نویسندگان با بررسی شخصیت‌های اصلی نمایشنامه، یعنی اولگا، ماشا و ایرینا، به تحلیل روابط بین آنها و چالش‌هایی که در زندگی‌شان با آن مواجه هستند، می‌پردازند. همچنین، مقاله‌ای به بررسی زمینه‌های تاریخی و اجتماعی روسیه در زمان نگارش این اثر اختصاص یافته که به خواننده کمک می‌کند تا بهتر درک کند چگونه شرایط اجتماعی بر خلق و خوی شخصیت‌ها تأثیر گذاشته است.
در بخش دیگری از این ویژه‌نامه، تحلیل‌های ادبی عمیقی درباره سبک نگارش چخوف و تکنیک‌های داستان‌گویی او ارائه شده است. نویسندگان به بررسی نحوه‌ی استفاده چخوف از دیالوگ‌ها، توصیف فضاها و شخصیت‌ها پرداخته و نشان می‌دهند که چگونه این عناصر به ایجاد فضایی احساسی و واقعی کمک می‌کنند. همچنین، نقدهایی بر ترجمه‌ها و اجراهای مختلف «سه‌خواهر» نیز ارائه شده است که به تنوع تفسیرها و برداشت‌های مختلف از این اثر اشاره دارد.
این شماره همچنین به تأثیرات فرهنگی «سه‌خواهر» بر هنرهای نمایشی و ادبیات معاصر پرداخته است. نویسندگان به بررسی چگونگی الهام‌گیری کارگردانان و نویسندگان معاصر از این نمایشنامه اشاره کرده و نمونه‌هایی از اجراهای موفق آن در تئاترهای مختلف جهان را مورد بررسی قرار داده‌اند. این بخش به خوانندگان نشان می‌دهد که چگونه «سه‌خواهر» همچنان در دنیای امروز مرتبط و معنادار باقی مانده است.
ویژه‌نامه «سه‌خواهر» در شماره دهم فصلنامه «پیام چارسو» به عنوان یک منبع ارزشمند برای پژوهشگران، دانشجویان و علاقه‌مندان به ادبیات کلاسیک روسیه مطرح است. این شماره نه تنها به تحلیل عمیق اثر چخوف می‌پردازد بلکه زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی آن را نیز مورد توجه قرار می‌دهد. با توجه به کیفیت بالای مقالات و تنوع موضوعات، این ویژه‌نامه می‌تواند به عنوان یک مرجع معتبر برای فهم بهتر این اثر جاودانه مورد استفاده قرار گیرد.
به طور کلی، شماره دهم «پیام چارسو» با ویژه‌نامه «سه‌خواهر» فرصتی را فراهم کرده تا خوانندگان با ابعاد مختلف این نمایشنامه آشنا شوند و از زوایای گوناگون به آن نگاه کنند. این فصلنامه نه تنها به ترویج ادبیات کلاسیک کمک می‌کند بلکه فضایی برای بحث و تبادل نظر درباره‌ی مسائل انسانی و اجتماعی ایجاد می‌کند که همواره در دل آثار ادبی وجود دارد.
البته علاوه بر انتشار مطالب مرتبط با نمایشنامه «سه خواهر»، در این شماره مطالب دیگری نیز در بخش‌های سینما، داستان، فلسفه/تئاتر و آزاد مجله انتشار یافته است.
بررسی مؤلفه‌های سینمای هنری همراه با تحلیل فیلم «خشت و آیینه» ساخته‌ی «ابراهیم گلستان» نوشته سعید کریمی میرآ، گفت‌وگو با مهسا دهقانی‌پور از فاطمه آزادی، «یک نویسنده، یک تجربه» نوشته نوری ایجادی، «تره‌تیزک و جمجمه» نوشته سمیه کاظمی حسنوند، «خواهران دوقلو» نوشته صدیقه کیانی، «برادرم بر آذرم می‌نشاند» نوشته علی مصفا، «کشتی وایکینگ‌ها» نوشته ساناز اقتصادی‌نیا، «گذار از آرمان‌گرایی به بی‌آرمانی» نوشته مریم عربی، «هنوز در راهیم» نوشته گرهارد لیتز ترجمه‌ی بهار کاظمی، «فلسفه و تراژدی؛ سورن کی‌یرکگور و آنتیگونه» نوشته رسول نورمحمدزاده تعدادی از مطالب منتشر شده در این بخش‌ها هستند.
نمایشنامه «پوتزو و مرد ژنده‌پوش» نوشته احمد آرام نیز در بخش پایانی این شماره از مجله «پیام چارسو» منتشر شده است.
شماره دهم فصلنامه «پیام چارسو» ویژه‌نامه‌ی «سه خواهر» به مدیریت و سردبیری پژند سلیمانی تابستان ۱۴۰۳ در ۴۱۸ صفحه در انتشارات چارسو منتشر شده است. علاقمندان با مراجعه به کتاب‌فروشی‌های سراسر شهر می‌توانند این اثر را خریداری کنند.
