نگاهی به «راهنمای کمبریج درباره جشنواره‌های بین‌المللی تئاتر»؛
وقتی جشنواره‌های جهانی تئاتر بستری برای تبادل فرهنگی می‌شوند
حامد قریب: به گزارش ایران تئاتر، کتاب «راهنمای کمبریج درباره‌ی جشنواره‌های بین‌المللی تئاتر» با نگاهی جامع و تحلیلی به جشنواره‌های تئاتر، به بررسی ابعاد مختلف آنها پرداخته و نقش مهمی که این رویدادها در شکل‌دهی به فرهنگ معاصر دارند را مورد تأکید قرار می‌دهد.
کتاب «راهنمای کمبریج درباره جشنواره‌های بین‌المللی تئاتر» با ویراستاری ریک ناولز و ترجمه حسین ارومیه‌چی‌ها، سال ۱۴۰۱ در انتشارات نمایش منتشر شده است. این اثر به بررسی و تحلیل جشنواره‌های بین‌المللی تئاتر پرداخته و به طور خاص، تأثیرات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی این رویدادها بر جامعه و هنر تئاتر را مورد بررسی قرار می‌دهد. بنابراین منبعی جامع و ارزشمند برای علاقه‌مندان به تئاتر و پژوهشگران این حوزه به شمار می‌آید.
«راهنمای کمبریج درباره‌ی جشنواره‌های بین‌المللی تئاتر» گزارشی به روز و قاعده‌مند از گستره جهانی و تاثیر «جشنواره‌شدگی» فرهنگ ارائه می‌کند. در واقع این کتاب پرسش‌هایی را درباره داستان‌های پیدایش هر کدام از جشنواره‌ها مطرح کرده و از همین راه به مطالعه آنها می‌پردازد.
ریک ناولز به عنوان ویراستار این اثر، ۱۵ مقاله از ۱۵ نویسنده (که یکی از آنها خود اوست) را جمع‌آوری کرده تا با معرفی جشنواره‌هایی در قاره‌های آفریقا، آسیا، استرالیا، جهان عرب‌زبان، جهان فرانسوی‌زبان، اروپا، آمریکای شمالی و آمریکای لاتین، نقش جشنواره‌ها به عنوان مکان‌های گفت‌وگو و تبادلات میان فرهنگی را تحلیل می‌کند.
ناتالی آلوارز، خالد امین، اریکا فیبر - لیشته، جولیا گلدشتاین، ژان گراهام جونز، جن هاروی، مرجانا جوهانسون، هایانا کیم، ریک ناولز، لورن کروگر، کارول مارتین، الکساندرا پورتمن، امیلی ساهاکیان، سارا توماسون، کرن زایونتس ۱۵ مولف این کتاب هستند.
کتاب با مقدمه‌ای قوی آغاز می‌شود که اهمیت جشنواره‌های تئاتر را در دنیای معاصر مورد بررسی قرار می‌دهد. نویسندگان و محققان مختلف در این اثر به تحلیل چگونگی شکل‌گیری و توسعه جشنواره‌ها، اهداف آنها و تأثیرات آنها بر هنرمندان و مخاطبان می‌پردازند. همچنین، این مقدمه به تاریخچه‌ای از جشنواره‌های تئاتر در نقاط مختلف جهان اشاره دارد و روند شکل‌گیری آنها در طول زمان را مورد بررسی قرار می‌دهد.
فصل‌های مختلف کتاب به موضوعات متنوعی اختصاص دارد. یکی از فصل‌ها به بررسی جشنواره‌های برجسته‌ای مانند جشنواره تئاتر آدلاید، جشنواره تئاتر ادوین آستین و جشنواره تئاتر کالیفرنیا می‌پردازد. این فصل‌ها شامل تحلیل‌های عمیق از برنامه‌های اجرایی، نحوه انتخاب آثار، و تأثیرات این جشنواره‌ها بر هنرمندان و جامعه است.
یکی دیگر از جنبه‌های مهم کتاب، بررسی تأثیرات فرهنگی و اجتماعی جشنواره‌های تئاتر است. نویسندگان به این نکته اشاره می‌کنند که جشنواره‌ها نه تنها فضایی برای نمایش آثار هنری فراهم می‌کنند، بلکه به عنوان بستری برای تبادل فرهنگی و گفت‌وگو میان هنرمندان و مخاطبان از فرهنگ‌های مختلف عمل می‌کنند. این تبادل فرهنگی می‌تواند به شناخت بهتر از یکدیگر و تقویت روابط بین‌المللی کمک کند.
در بخش دیگری از کتاب، به بررسی چالش‌ها و مشکلاتی که جشنواره‌ها با آن روبرو هستند پرداخته شده است. مسائل مالی، مدیریت منابع انسانی، و تأثیرات سیاسی بر برگزاری جشنواره‌ها از جمله موضوعاتی است که در این بخش مورد بحث قرار می‌گیرد. نویسندگان با اشاره به تجربیات مختلف از جشنواره‌ها، راهکارهایی برای غلبه بر این چالش‌ها ارائه می‌دهند.
کتاب همچنین به نقش فناوری در تحول جشنواره‌های تئاتر می‌پردازد. زیرا با ظهور رسانه‌های دیجیتال و شبکه‌های اجتماعی، نحوه تبلیغ و برگزاری جشنواره‌ها تغییر کرده است. نویسندگان به بررسی چگونگی استفاده از فناوری برای جذب مخاطبان جدید و ایجاد تجربه‌های نوآورانه در جشنواره‌ها پرداخته‌اند.
از دیگر ویژگی‌های بارز این کتاب، آشنا کردن خوانندگان با دیدگاه‌های مختلف در مورد اهمیت جشنواره‌ها است. به‌گونه‌ای که خوانندگان از تجربیات عملی آنها بهره‌مند شوند.
در بخش پایانی کتاب «راهنمای کمبریج درباره‌ی جشنواره‌های بین‌المللی تئاتر»، فهرست جشنواره‌های بین‌المللی تئاتر کشورهای مختلف آمده است. جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر نیز در بخش ایران این قسمت از کتاب معرفی شده است.
در نهایت باید گفت که این اثر نه تنها یک منبع علمی و پژوهشی است، بلکه برای علاقه‌مندان به تئاتر، دانشجویان رشته‌های هنری، و حتی عموم مردم که به هنر تئاتر علاقه دارند، یک کتاب الهام‌بخش به شمار آمده و می‌تواند به عنوان مرجعی معتبر در زمینه تئاتر بین‌المللی مورد استفاده قرار گیرد و خوانندگان را با دنیای پیچیده و جذاب جشنواره‌های تئاتر آشنا کند.
کتاب «راهنمای کمبریج درباره‌ی جشنواره‌های بین‌المللی تئاتر» با ویراستاری ریک ناولز و ترجمه حسین ارومیه‌چی‌ها، در ۴۵۲ صفحه در انتشارات نمایش منتشر شده است. علاقمندان به خرید این کتاب می‌توانند از طریق کتاب‌فروشی‌های سراسری نسبت به خرید آن اقدام کنند.