داور سومین جشنواره ملی تئاتر محلات مطرح کرد:
جشنواره‌های غیرمتمرکز موجب رشد کیفی تئاتر می‌شود
شیوا مکی‌نیان داور جشنواره محلات برگزاری چنین رویدادهایی را عامل گسترش فرهنگ و هنر در تمامی استان‌ها دانست.
به گزارش ایران تئاتر، شیوا مکی‌نیان، داور بخش صحنه‌ای سومین جشنواره تئاتر محلات، در ابتدای صحبت‌های خود به اهمیت برگزاری جشنواره‌های تئاتر در شهرهای غیرمتمرکز اشاره کرد و گفت: «بدون تردید برگزاری جشنواره‌های تئاتر در شهرهای غیرمتمرکز می‌تواند نقشی جدی در گسترش فرهنگ و هنر ایفا کند. این اتفاق نه تنها به هنرمندان بومی انگیزه بیشتر برای خلق و ارائه اثر می‌دهد، بلکه باعث می‌شود مخاطب محلی نیز با تئاتر به‌عنوان یک ابزار زنده ارتباطی و تفکر اجتماعی آشناتر شود. از سوی دیگر، چنین رویدادهایی به مرور زمان می‌توانند زیرساخت‌های فرهنگی شهرها را تقویت کرده و بستری برای شکل‌گیری گفت‌وگوی فرهنگی میان اقشار مختلف فراهم کنند.»
او افزود: «جشنواره‌ها همواره بستری برای دیده شدن بوده‌اند؛ به‌ویژه برای گروه‌هایی که در فضای تولید حرفه‌ای تئاتر حضور پررنگی ندارند. معرفی هنرمندان تازه‌نفس در چنین فضاهایی، نه‌تنها به گسترش دایره نگاه‌ها و سلایق در عرصه تئاتر کمک می‌کند، بلکه امکان شکل‌گیری ارتباطات تازه و فرصت‌های کاری بیشتر را نیز فراهم می‌آورد. البته این مهم زمانی اتفاق می‌افتد که جشنواره صرفاً به رقابت ختم نشود و نگاهی پژوهشی و حمایتی نیز در ساختارش وجود داشته باشد.»
شیوا مکی‌نیان درباره تاثیر رقابت در جشنواره‌ها نیز گفت: «وقتی فرصت تولید و ارائه تئاتر در نقاط مختلف کشور فراهم شود، دامنه رقابت گسترده‌تر می‌شود و این تنوع در نهایت به رشد کیفی تئاتر ملی منجر خواهد شد. برگزاری جشنواره در خارج از مرکز باعث می‌شود روایت‌ها، زبان‌ها، سبک‌ها و نگاه‌های تازه وارد چرخه حرفه‌ای شوند. البته این ارتقاء زمانی اتفاق می‌افتد که جشنواره‌ها در کنار رقابت، به آموزش، بازخورد تخصصی و تبادل تجربه میان هنرمندان توجه ویژه داشته باشند.»
وی در ادامه به تفاوت‌های داوری در جشنواره‌های خارج از مرکز اشاره کرد و توضیح داد: «طبیعتاً تفاوت‌هایی وجود دارد؛ از جمله در سطح تجربه گروه‌ها، امکانات فنی، یا حتی نوع نگاه به تئاتر. در این نوع داوری؛ گاه ضرورت توجه به بستر تولید و محدودیت‌ها، بخشی از ارزیابی را شکل می‌دهد، در حالی که در جشنواره‌های پایتخت؛ بیشتر تمرکز بر استانداردهای حرفه‌ای رایج است. با این حال، اگر هیات داوران با درک واقع‌بینانه‌ای وارد فرآیند ارزیابی شوند و معیارهای مشخص و حرفه‌ای را رعایت کنند، داوری می‌تواند هم منصفانه باشد و هم در مسیر رشد آثار موثر واقع شود.»
این داور در مورد راهکارهای تقویت حضور مؤثر گروه‌های تئاتری محلی در جشنواره‌ها افزود: «برای حضور مؤثرتر گروه‌های تئاتری محلی در جشنواره‌ها، نخست باید فرآیند تولید آثار در این مناطق تسهیل شود. ایجاد کارگاه‌های آموزشی مستمر، تخصیص بودجه‌های منطقه‌ای برای تولید، در اختیار گذاشتن فضاهای تمرین مناسب، و فراهم‌کردن امکان مشاوره تخصصی با هنرمندان با تجربه، از جمله راهکارهایی هستند که می‌توانند به تقویت تولیدات محلی منجر شوند. همچنین، اگر روند انتخاب آثار برای جشنواره‌ها با شفافیت و با در نظر گرفتن شرایط تولید در شهرهای غیرمتمرکز انجام شود، انگیزه گروه‌ها برای حضور و رقابت بیشتر خواهد شد.»
شیوا مکی‌نیان درباره فرآیند داوری جشنواره ملی تئاتر محلات نیز گفت: «به عنوان داور، سعی می‌کنم علاوه بر توجه به اصول هنری نظیر بازیگری، کارگردانی، طراحی صحنه، متن، انسجام روایت و موسیقی، به شرایط تولید هر اثر نیز توجه داشته باشم. در بسیاری از موارد، خلاقیت گروه‌ها در مواجهه با محدودیت‌ها، ارزش ویژه‌ای دارد. همچنین در داوری، صداقت بیانی، جسارت در انتخاب سوژه، و تلاش برای ارتباط واقعی با مخاطب را از شاخصه‌های مهم آثار موفق می‌دانم. قضاوت صرفاً بر اساس تکنیک، بدون توجه به بستر شکل‌گیری اثر، گاهی می‌تواند ناعادلانه باشد.»
در پایان، این داور جشنواره ملی تئاتر محلات به ارزیابی خود از آثار شرکت‌کننده اشاره کرد و گفت: «در مجموع، آثار ارائه‌شده دارای انگیزه و شور تولید بودند و نشان می‌دادند که تئاتر در شهرهای مختلف همچنان زنده و در حال نفس کشیدن است. اما از نظر کیفی، آثار در سطحی قرار داشتند که می‌توان گفت ظرفیت ارتقاء وجود دارد. به نظر من، آنچه بیش از هر چیز می‌تواند به رشد این آثار کمک کند، آموزش متمرکز و پیوسته است—به‌ویژه در زمینه متن، تحلیل اجرا، کارگردانی و بازیگری. همچنین ایجاد فضای گفت‌وگو بین گروه‌های شرکت‌کننده و تبادل تجربه، می‌تواند در بلندمدت تأثیرگذارتر از هر حمایت مقطعی باشد.»