گزارشی از نمایش‌های عروسکی که روی صحنه است؛
روزهای عروسکی تئاتر پایتخت
نمایش‌های عروسکی «مثلث»، «جک نارن»، «میرزا مخنث»، «بچه نهنگ»، «تاریکی»، «عشق که میگن چیه؟»، «می‌خوام به دنیا بیام» و «جادوی روز تولد» این روزها و در بهار ۱۴۰۴ میزبان کودکان، نوجوانان و بزرگسالان در سالن‌های تئاتر پایتخت هستند.
به گزارش ایران تئاتر، تئاتر عروسکی این روزها در تهران به یک میدان پُر جنب‌وجوش تبدیل شده که در آن هنرمندان خلاق با بهره‌گیری از تکنیک‌های مدرن و سنتی عروسک‌گردانی، هم برای کودکان و هم برای بزرگسالان، لحظات تماشایی و عمیقی خلق می‌کنند.
این در حالی است که پیش از این کمتر پیش‌آمده که به صورت همزمان نزدیک به ده تئاتر عروسکی در سالن‌های تئاتر تهران روی صحنه باشد؛ اما بهار امسال با حضور چندین نمایش متنوع و جذاب، این تئاتر عروسکی به یکی از بخش‌های اصلی و پرطرفدار صحنه‌های تئاتری پایتخت تبدیل شده است.
از نمایش «مثلث»، که در جشنواره نمایش عروسکی تهران مبارک با استقبال گسترده‌ای روبرو شد تا «میرزا مخنث» که با اشاره‌ای به تاریخ و اثر «تاریکی» و بهره‌گیری از عناصر فلسفی و روانشناختی، به سوالات بزرگتری درباره زمان، وجود و انسانیت پاسخ می‌دهد، یا نمایش «بچه نهنگ» که با داستانی از طبیعت و انسان‌ها، با محوریت موضوعات حفاظت از محیط زیست و اهمیت همدلی در جامعه، به مخاطبان پیام‌هایی آموزنده و دل‌نشین منتقل می‌کند و نمایش‌هایی مثل «عشق که میگن چیه؟» و «می‌خوام به دنیا بیام» که تماشاگران را به سفری به دنیای بی‌پایان خلاقیت، تخیل و اندیشه می‌برند.
در ادامه مروری داریم بر نمایش‌های عروسکی که در تهران درحال اجرا است:
نمایش عروسکی «مثلث» نوشته مشترک فواد زیدانلویی، قیس یساقی، محمدجواد مهدیان، یک پارودی از آثار شکسپیر است که بعد از اجرای موفق خود در نوزدهمین جشنواره نمایش عروسکی تهران مبارک، ابتدا اسفند سال ۱۴۰۲ در تالار قشقایی مجموعه تئاتر شهر روی صحنه رفت و بعد از آن از اردیبهشت تاکنون با وقفه‌هایی کوتاه در تئاتر هامون روی صحنه است.
این اثر نگاهی جدید به آثار کلاسیک شکسپیر دارد و با ترکیب داستان‌های خیانت و درگیری‌های انسانی، یک تجربه جذاب و متفاوت را ارائه می‌دهد. «جک نارن» با افسانه‌هایی ژاپنی و مفاهیم پیچیده سرنوشت، توانست جوایز متعددی از جمله بهترین کارگردانی و طراحی صحنه را از آن خود کند.
محمدجواد مهدیان، قیس یساقی، امیرحسین بلندی (بازیگر دور اول تا سوم اجراها) بازیگران این اثر نمایشی هستند. همچنین ساخت عروسک و طراح آکسسوار این نمایش یاسمن علی زاده است.
در خلاصه داستان آن آمده: «هر قلمرویی شاهی دارد و هر شاهی خائنی، «مَثلِث» داستان خیانت یک مرد وفادار به شاه و داستان خیانت یک شاه وفادار به مرد و داستان خیانت یک زن وفادار به مرد و شاه است. یک مثلث خائنانه که در دل یک پاساژ اتفاق می‌افتد و هیچکس پایان آن را نمی‌داند جز سه برادر سرنوشت و سه نویسنده اثر!»
نمایش «مثلث» کاری از گروه «نخ‌نما» است که هر روز ساعت 18 برای بزرگسالان در تئاتر هامون روی صحنه می‌رود.
همچنین نمایش عروسکی «جک نارن» به نویسندگی و کارگردانی قیس یساقی، کاری از گروه «نخ‌نما» و تولیدکنندگان نمایش پرمخاطب و پر اجرای «مثلث» است.
بازیگران (بازی‌دهندگانِ عروسک) این نمایش محمد لقمانیان، فرشاد قاسمی، محمدجواد مهدیان و قیس یساقی هستند که هرشب ساعت ۲۰ برای بزرگسالان در سالن قشقایی تئاتر شهر روی صحنه می‌رود. ساخت عروسک‌های این اثر بر عهده فرشته ابراهیمی است.
«جک نارن» در بیستمین جشنواره عروسکی تهران-مبارک، موفق به کسب چندین افتخار از جمله «بهترین کارگردانی»، «بهترین بازی‌دهندگی و صداپیشگی»، «بهترین طراحی صحنه»، «تقدیر نویسندگی و بهترین متن»، «بهترین طراحی نور»، «بهترین طراحی لباس» شد.
در خلاصه داستان این اثر نمایشی آمده است: «افسانه‌ای هست که میگه ژاپنی‌ها می‌تونن با داشتن چند قطره خون، یا یک تیکه از لباس هر کسی، عروسکی از اون آدم بسازن و زنـدگی‌ش رو کنترل کنن... هر کسی واسه این طلسم یک اسمی انتخاب کرده... من بهش می‌گم کابوس ژاپنی، بعضی‌ها هم سرنوشت صداش می‌کنن.»
نمایش عروسکی «میرزا مخنث» به نویسندگی و کارگردانی صالح رجایی، هرشب ساعت ۱۸ برای بزرگسالان در سالن قشقایی تئاتر شهر پیش‌روی مخاطبان قرار می‌گیرد.
بازیگران این نمایش پرنیا ابریشمی، حمیدرضا شاهپسند، مسیح عبداللهی و پانیذ نصیری هستند. طراح ساخت عروسک‌های این نمایش برعهده کیمیا باقری بوده است و گروه ساخت عروسک اثر، کیمیا باقری، سبا تیموری و گلنوش فربهی هستند.
«میرزا مخنث» در بیستمین جشنواره عروسکی تهران-مبارک، موفق به کسب چندین افتخار از جمله «برگزیده بهترین متن»، «برگزیده بهترین طراحی و ساخت عروسک»، «تقدیر بهترین کارگردانی»، «تقدیر بهترین بازی‌دهندگی و صداپیشگی»، «تقدیر بهترین طراحی نور» و همچنین منتخب بخش جشنواره‌های ملی چهل‌وسومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر شد.
در خلاصه داستان این اثر نمایشی آمده است: «در هر زمانی آدم‌ها صرف فعل می‌کنند؛ از ماضی بعید تا فعل امر. اما اگر زمان آدم‌ها را صرف کند چه؟هرکس چیز یا چیزهایی برای پرسیدن دارد؛ شاید پرسیدن افعال منفی کمتری صرف می‌کرد.»
نمایش عروسکی «بچه نهنگ» به نویسندگی زیبا برجی فلاح (بر اساس ایده‌ای از احسان مجیدی) و کارگردانی احسان مجیدی و تهیه‌کنندگی متین محجوب از ۲۸ اردیبهشت تا ۲۸ خرداد ساعت ۱۹:۳0 در تالار هنر روی صحنه می‌رود.
بازیگران این اثر نمایشی نرگس صفامنش، افشین زعیم، هلیا نصراللهی، پاشا کشاورز، کوشا کریم خانی، دانیال کمانکش و عروسک گردانان نسیم لقمانی و پویا غلامی هستند.
در خلاصه داستان این نمایش آمده است: «جشن نوروز صیادان، عبد پسر بزرگترِ خانواده در زمانی که صیدِ ماهی ممنوع است، بچه نهنگی را صید کرده، آسو و ابرا (خواهر برادر دوقلوی او) متوجه این ماجرا شده و بچه نهنگ را در مخفیگاه خود پنهان می‌کنند تا او را نجات داده و به دریا بازگردانند و...»
دیگر عوامل نمایش، طراح صحنه و عروسک: مژده ذکریاپور، ساخت دکور و عروسک: علیرضا حسین پور، مژده ذکریاپور، دستیاران ساخت دکور و عروسک: نگار حنایی، سپیده اقدامی،سمیرا یزدان پژو، ریحانه باغبادی هستند.
نمایش عروسکی «تاریکی» به نویسندگی و کارگردانی غزاله عبادی از دوم اردیبهشت 1404، ساعت 19:10 در سالن گلستان مرکز تولید تئاتر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان روی صحنه است.
بازیگران و عروسک گردانان این نمایش مینا مقامی‌زاده و آرین ناصری‌مهر هستند که هر روز برای کودکان و نوجوانان روی صحنه تئاتر است.
طراح عروسک: صبا قدیمی، ساخت عروسک: (پارسا) صبا قدیمی، ساخت عروسک: (کتاب و قلی) مینا مقامی زاده دیگر عوامل این اثر هستند.
در خلاصه داستان این اثر نمایشی آمده است: «پارسا پسربچه‌ای است که از تاریکی می‌ترسد و آرزو می‌کند که تاریکی برای همیشه از همه جا برود. تاریکی با او قهر می‌کند و خانه آنها را ترک می‌کند. اما بعد از مدتی که روشنایی همه جا را فراگرفته پارسا متوجه ویژگی‌های مثبت تاریکی می‌شود و برای پیدا کردن تاریکی سفرخود را آغاز می‌کند»
این نمایش «تندیس بهترین نمایش کودک»، «تندیس بهترین نمایشنامه کودک»، «تندیس بهترین طراحی و ساخت عروسک»، «تقدیر بهترین عروسک‌گردانی»، «تقدیر بهترین موسیقی»، «کاندید بهترین کارگردانی»، «کاندید بهترین صداپیشگی» از نوزدهمین جشنواره بین‌المللی نمایش عروسکی تهران مبارک و «تندیس بهترین کارگردانی»، «تندیس بهترین صداپیشگی»، «تندیس بهترین عروسک‌گردانی»، «تندیس طراحی و ساخت عروسک» و «تقدیر بهترین طراحی صحنه» از بیست و هشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان کسب کرده است.
نمایش عروسکی «عشق که میگن چیه؟» به نویسندگی زهرا خسروی (بر اساس کتاب عشق که میگویند چیست؟ نوشته‌ی دیوید کالی) و کارگردانی آناهیتا غنی‌زاده از ۱۰ اردیبهشت 1404 در روزهای (چهارشنبه، پنجشنبه و جمعه) در دو ساعت ۱۹:۳۰ و ۱۸:۳۰ در سالن سینماتئاتر وزرا کانون پرورش فکری روی صحنه می‌رود.
بازیگران این نمایش هدیه حاجی طاهری، بهرام بهبهانی، سوده سعدایی، فاطمه اکبری و عروسک گردانان هدیه حاجی طاهری و بهرام بهبهانی هستند.
طراح عروسک و ساخت عروسک پری محفوظی نژاد است.
در خلاصه داستان این نمایش آمده است: «افرا و خانواده‌‌اش به خانه جدیدی اسباب‌کشی کرده‌اند. در روز اول مدرسه جدید او باید یک تکلیف متفاوت و عجیب انجام دهد. اول یک مسئله را پیدا کند و با شیوه جالبی دنبال جواب پرسش باشد. برای افرا عشق مسئله‌ای است که توجهش به آن جلب می‌شود.»
این نمایش با محوریت خانواده و دوستی در سال ۱۴۰۳ جز پرمخاطب‌ترین نمایش‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان بود.
نمایش عروسکی «می‌خوام به دنیا بیام» به نویسندگی و کارگردانی بهناز مهدی‌خواه و تهیه‌کنندگی متین محجوب از ۲۴ اردیبهشت تا ۶ تیر (چهارشنبه، پنجشنبه و جمعه‌ها) ساعت ۱۷:۰۰ در تماشاخانه سیمرغ - بنیاد بیدل دهلوی روی صحنه است.
بازیگران این نمایش بهناز مهدی‌خواه و فاطمه صلواتی‌زاده هستند.
در خلاصه داستان این نمایش آمده است: «روز تولد مادر، اول بهار است و حنا تصمیم می‌گیرد کنار یک ساحل پر هیاهو برای مادر جشن تولد بگیرد، مادر، خاطره به دنیا آمدنش را توسط عروسک‌هایی که از دل کیک تولد بیرون می‌آیند را رویاپردازی می‌کند، بعد آنها کم کم شاهد تولدهای عجیب و بامزه در همان حوالی ساحل و صخره‌ها هستند که هر لحظه آنها را غافلگیر می‌کند.»
نمایش عروسکی «جادوی روز تولد» به نویسندگی سپیده دبیری، کیومرث قنبری آذر و کارگردانی عطا مقیمی از ۲۸ اردیبهشت تا ۲۸ خرداد ساعت 18 در تالار هنر روی صحنه می‌رود.
بازیگران: (به ترتیب ورود به صحنه) نسا جبین پور، نگین تقوی راد، احمد خیرآبادی، رضا نعمتیان، الهه تنهایی، لیلا ارجمند پیوند، نوشین سرکوبی، امیرمحمد انصافی، مصطفی ایزدی، مریم کیانی هستند.
در خلاصه داستان این نمایش آمده است: «اریانا دختر بچه با استعداد و مخترعی است که عاشق اختراع و تعمیر لوازم برقی به خصوص لوازم خونگیه. در روز تولدش یک توستر میسازه و آرزوش اینه که بتونه باهمه‌ی لوازم‌هاش حرف بزنه! پدر اریانا توستر رو به فروشگاه لوازم خونگی که در آن کار می‌کند می‌برد و شروع ماجراهای هیجان انگیز…»
علاقه‌مندان برای تماشای این نمایش‌ها می‌توانند به سایت تیوال و گیشه تئاتر مراجعه کنند.
گزارش: علی کیهانی
